Μια αμπούλα αέρα της Ανταρκτικής από το 1765 αποτελεί το κεντρικό έκθεμα νέας έκθεσης που αποκαλύπτει τις κρυμμένες ιστορίες του πολικού πάγου και τις ατμοσφαιρικές αλλαγές σε βάθος αιώνων στους επισκέπτες τής διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στη Γλασκώβη (γνωστή και ως COP26).
Ο καλλιτέχνης Wayne Binitie πέρασε τα τελευταία πέντε χρόνια συνεργαζόμενος με τους επιστήμονες της British Antarctic Survey (BAS) που κάνουν γεωτρήσεις, αναλύουν και συντηρούν κυλινδρικά κομμάτια πάγου από τα βάθη των παγετώνων σε μια προσπάθεια να καταγράφουν την κλιματική αλλαγή στο πέρασμα των χρόνων.
Αυτοί οι πυρήνες πάγου επέτρεψαν στον Binitie να παρουσιάσει, σε μια περιβαλλοντικά κρίσιμη παγκόσμια συγκυρία, τον καθαρότερο αέρα παγιδευμένο σε πάγο μιας άλλης εποχής, λίγο πριν αρχίσει η καταστροφή της ατμόσφαιρας από τον άνθρωπο.
Στην έκθεση υπό τον τίτλο Polar Zero στο Κέντρο Επιστημών της Γλασκώβης παρουσιάζεται ένα κυλινδρικό γυάλινο γλυπτό με εγκιβωτισμένο αέρα από το 1765 - χρονολογία στην οποία πολλοί ιστορικοί εντοπίζουν τις απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης.
Ένας δεύτερος κύλινδρος παρουσιάζει έναν κομμάτι πάγου που περιέχει μικροσκοπικές φυσαλίδες αέρα που παγιδεύτηκαν κατά τη διάρκεια χιονόπτωσης, συμπιεζόμενες, οι οποίες αποκαλύπτουν τον τρομακτικό ρυθμό αύξησης του ατμοσφαιρικού διοξειδίου του άνθρακα από εκείνη την εποχή και έκτοτε.
«Η κλίμακα του φαινομένου είναι τόσο συντριπτική και περίπλοκη που μπορεί να φαίνεται απόμακρη, ακόμη και αποκαλυπτική» εξηγεί ο Binitie, διδακτορικός φοιτητής στο Royal College of Art.
Ο παγετολόγος δρ Ρόμπερτ Μουλβάνεϊ που ήταν υπεύθυνος για την εξόρυξη πάγου για λογαριασμό της BAS, επιβεβαιώνει πως είναι πράγματι εφικτό να εξάγει κανείς πάγο από μια συγκεκριμένη εποχή: «Το χιόνι πέφτει στην Ανταρκτική χρονιά με τη χρονιά - ωστόσο, δεν υπάρχει τήξη. Οπότε, το χιόνι συσσωρεύεται, συμπιέζοντας το χιόνι χρόνων. Όσο πιο κάτω πάμε, τόσο πιο βαθιά βουτάμε στο παρελθόν - είναι κάπως σαν να μετράς τους δαχτυλίους στον κορμό ενός μεγάλου δέντρου».
Η έκθεση μιας κάψουλας αέρα και ενός πυρήνα πάγου που τήκεται σταδιακά αποδείχτηκε μια συναρπαστική τεχνική πρόκληση, παραδέχεται ο Γκράχαμ Ντόντ, ειδικός μηχανικής της Arup. «Το να εκθέτεις έναν πυρήνα πάγου χωρίς αυτός να λιώνει εντελώς είναι ένας τεχνικός άθλος που απαιτεί ακριβείς υπολογισμούς και δημιουργική σκέψη ώστε να δημιουργήσεις το σωστό επίπεδο μόνωσης, ενώ εξακολουθείς να επιτρέπεις στους επισκέπτες να πλησιάζουν τον πάγο» σημειώνει.
Οι επισκέπτες της έκθεσης θα μπορούν να ακούν τις φυσαλίδες αιωνόβιου αέρα να σπάνε καθώς ο πάγος θα αναδύεται από τον μονωμένο σωλήνα του, αλλά και να αγγίζουν, ακόμη και να γεύονται το παγωμένο νερό.
«Είναι μια εμπειρία πολλών αισθήσεων σε μια εποχή που φαίνεται πιο επείγον από ποτέ μέχρι σήμερα να αναρωτηθούμε τι σημαίνει να αγγίζεις και να βρίσκεσαι σε επαφή με τη γη» λέει ο καλλιτέχνης.
Με πληροφορίες από Guardian
