Άρης Καλαντίδης: «Να επικαιροποιηθεί το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας»

«Να επικαιροποιηθεί το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας, να γίνει προτεραιότητα η κλιματική αλλαγή, να ληφθούν υπόψη περιβαλλοντικά οι κοινωνικές ανισότητες» Facebook Twitter
Kαμιά λύση δεν μπορεί να υπάρξει μόνη της στη μικρή κλίμακα της γειτονιάς ή και του δήμου. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και θέλει παγκόσμιες λύσεις.
0
Άρης Καλαντίδης, πολεοδόμος, ζει και εργάζεται στο Βερολίνο και στην Αθήνα
Άρης Καλαντίδης, πολεοδόμος, ζει και εργάζεται στο Βερολίνο και στην Αθήνα

«ΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ μετά τις περιβαλλοντικές καταστροφές των τελευταίων χρόνων είναι εφιαλτικές, έχει σημασία να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε μια σχετική ψυχραιμία και να δούμε τι μπορεί να γίνει άμεσα:

Όσο ανθρωποκεντρικά και να σκεφτόμαστε τις πόλεις μας, ο άνθρωπος δεν βρίσκεται απέναντι στο οικοσύστημα, αλλά είναι κομμάτι του. Χρειάζεται δηλαδή συστημική σκέψη και σχεδιασμός, με όλη την πολυπλοκότητα που τα διέπει και τα δύο, για να αντιμετωπιστεί η συνολική κρίση που αντιμετωπίζουμε. Αυτό σημαίνει πως δεν αρκούν μικροπροσαρμογές εδώ κι εκεί, αλλά χρειάζεται να ξανασχεδιάσουμε όλο το σύστημα της πόλης.

Αντίθετα, αυτό που παρατηρούμε εδώ και χρόνια είναι αποδυνάμωση του χωρικού προγραμματισμού προς όφελος μεμονωμένων φαστ-τρακ διαδικασιών και αποφάσεων σε επίπεδο μικροκλίμακας. Χρειάζεται επειγόντως να επικαιροποιηθεί το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας, που ήδη ορθά περιλαμβάνει πλέον όλη την Αττική.

Εδώ όμως πρέπει να συμβούν τουλάχιστον δυο πράγματα: πρώτον, σε επίπεδο περιεχομένου, να δοθεί προτεραιότητα στις επιδράσεις της κλιματικής κρίσης πάνω στην πόλη, με επικαιροποίηση βασιζόμενη στα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, και δεύτερον, να αναβαθμιστεί ο ίδιος ο ρόλος του ρυθμιστικού, με επανενεργοποιήση φορέων που ελέγχουν την εφαρμογή του. Μετά την κατάργηση του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ), δεν υπάρχει πλέον παρατηρητήριο που να λειτουργεί με διαφάνεια και λογοδοσία. Αυτήν τη στιγμή το ρυθμιστικό βρίσκεται υποβαθμισμένο σε κάποια διεύθυνση του υπουργείου και ούτε online δεν μπορεί να το βρει κανείς.

Και η κλιματική κρίση αλλά και οι πολιτικές απαντήσεις σ’ αυτήν έχουν πολύ άνισες κοινωνικές συνέπειες. Πού θα χωροθετηθεί ένα πάρκο, αν θα ενισχυθεί η δημόσια συγκοινωνία, πού θα μεταφερθούν σημαντικές χρήσεις της πόλης, είναι αποφάσεις που θα έχουν άνισες επιπτώσεις στον πληθυσμό.

Με αυτές τις δύο προϋποθέσεις για επικαιροποίηση του χωρικού προγραμματισμού (κι όχι μόνον σχεδιασμού), μπορεί να μελετηθεί η προσαρμογή όλων των επιμέρους συστημάτων της πόλης, όπως η παραγωγή, το εμπόριο, η κατοικία, η συγκοινωνία ή το πράσινο. Υπόψη όμως ότι αυτά δεν είναι άσχετα το ένα από το άλλο.

Ας πάρουμε ως παράδειγμα την προαστειοποίηση: προέκταση της πόλης σημαίνει πάντα και κατασπατάληση φυσικών πόρων. Το πιο προφανές ίσως είναι η κατάληψη νέας γης, αλλά είναι και όλες οι νέες τεχνικές (αλλά και κοινωνικές) υποδομές που πρέπει να κατασκευαστούν: οδικό δίκτυο, συγκοινωνίες, αποχετεύσεις, σχολεία κ.λπ. Το μεγάλο πρότζεκτ του Ελληνικού π.χ., ανεξάρτητα από το πόσο πράσινο θα δημιουργηθεί τελικά, είναι μια τέτοια περίπτωση. Με άλλα λόγια, αυτό το μοντέλο «ανάπτυξης» πηγαίνει ενάντια σε κάθε περιβαλλοντική λογική.

669
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Αν δεν συμμετάσχουν οι ίδιοι οι πολίτες ατομικά και συλλογικά στον χωρικό προγραμματισμό, τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι εφικτό. Και η κλιματική κρίση αλλά και οι πολιτικές απαντήσεις σ’ αυτήν έχουν πολύ άνισες κοινωνικές συνέπειες. Πού θα χωροθετηθεί ένα πάρκο, αν θα ενισχυθεί η δημόσια συγκοινωνία, πού θα μεταφερθούν σημαντικές χρήσεις της πόλης, είναι αποφάσεις που θα έχουν άνισες επιπτώσεις στον πληθυσμό.

Το είδαμε αυτό όταν η γαλλική κυβέρνηση προσπάθησε να περάσει νόμο που αύξανε την τιμή της βενζίνης για να περιοριστεί η χρήση του Ι.Χ. Αποτέλεσμα ήταν μαζικές διαδηλώσεις, το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων και τελικά η συγκρότηση μιας συνέλευσης πολιτών που επεξεργάστηκε πολιτικές προτάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Περιβαλλοντικά μέτρα χωρίς αναγνώριση και αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων δεν μπορούν να υπάρξουν.

Να πω καταληκτικά ότι καμιά λύση δεν μπορεί να υπάρξει μόνη της στη μικρή κλίμακα της γειτονιάς ή και του δήμου. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και θέλει παγκόσμιες λύσεις. Όμως το τι συμβαίνει σε επίπεδο χώρας, περιφέρειας, πόλης ή γειτονιάς, τι απαντήσεις δίνονται τοπικά, έχει τεράστια σημασία. Οι επιπτώσεις ενός παγκοσμίου φαινομένου θα είναι πολύ διαφορετικές ανά τόπο, αλλά κι αντίστροφα οι τοπικές ιδιαιτερότητες θα παράγουν το ίδιο παγκόσμιο φαινόμενο διαφορετικά.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Περιβάλλον
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα οδηγήσει σε «καταστροφική εσωτερική μετανάστευση» των πληθυσμών

Περιβάλλον / Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα οδηγήσει σε «καταστροφική εσωτερική μετανάστευση» των πληθυσμών

Οι επιστήμονες τονίζουν πως ακόμα και μια μικρή μείωση στην αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας είναι πολύ σημαντική καθώς μας δίνει χρόνο να προετοιμαστούμε
LIFO NEWSROOM
Κλιματική αλλαγή: Οι ακτές σε κίνδυνο από το λιώσιμο των πάγων, ακόμη και αν επιτευχθεί ο κλιματικός στόχος

Περιβάλλον / Υπερθέρμανση του πλανήτη: Οι ακτές σε κίνδυνο, ακόμη και αν επιτευχθεί ο κλιματικός στόχος

Ακόμη και εάν η υπερθέρμανση του πλανήτη περιοριστεί στον 1,5°C, οι ακτές ενδέχεται να βυθιστούν λόγω της αύξησης της στάθμης της θάλασσας από το λιώσιμο των πάγων
LIFO NEWSROOM
«Πράσινα» ευρωπαϊκά ταμεία επενδύουν 33 δισ. δολάρια σε πετρελαϊκούς κολοσσούς

Περιβάλλον / «Πράσινα» ευρωπαϊκά ταμεία επενδύουν 33 δισ. δολάρια σε πετρελαϊκούς κολοσσούς

Έρευνα αποκαλύπτει ότι ευρωπαϊκά «πράσινα» επενδυτικά ταμεία κατέχουν μετοχές αξίας 33,5 δισ. δολαρίων σε μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες όπως οι Shell, BP και ExxonMobil, παρά τους ισχυρισμούς τους περί βιωσιμότητας
LIFO NEWSROOM
Ισπανία: Η κλιματική αλλαγή χωρίζει τους οινοπαραγωγούς από τους αμπελώνες τους

Περιβάλλον / Ισπανία: Η κλιματική αλλαγή «χωρίζει» τους οινοπαραγωγούς από τους αμπελώνες τους

Η οικογένεια Torres που παράγει κρασί στην Καταλονία από το 1870, δηλώνει ότι ίσως χρειαστεί να μεταφέρει την παραγωγή της σε μεγαλύτερα υψόμετρα μέσα στα επόμενα 30 χρόνια
LIFO NEWSROOM
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ