Οι αγριόγατες, το μοναδικό άγριο αιλουροειδές με επιβεβαιωμένη παρουσία στην Ελλάδα, θα μελετηθούν για πρώτη φορά στη χώρα μας, με τη χρήση τηλεμετρίας.
Ήδη έχουν τοποθετηθεί ειδικά κολάρα ραδιοπαρακολούθησης σε πέντε ζώα, στο πλαίσιο μελέτης που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ.
«Δεν έχουμε εικόνα κατανομής και πληθυσμού της αγριόγατας και επειδή έχει μελετηθεί ελάχιστα στον ελλαδικό χώρο, κατατάσσεται στα μη αξιολογηθέντα είδη σε εθνικό επίπεδο. Πρόκειται άλλωστε και για είδος που πολλές φορές, δύσκολα ξεχωρίζει από την οικόσιτη γάτα», εξήγησε στο ΑΠΕ ο Διονύσιος Γιουλάτος, επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος και καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ.
Η ευρωπαϊκή αγριογάτα (Felis silvestris silvestris) είναι μικρόσωμο ζώο, βάρους 3-6 κιλών, ευρέως διαδεδομένο στην Ευρώπη, από τη Σικελία μέχρι τη Σκωτία, και από την Πορτογαλία ως τον Καύκασο.
«Οι κύριες απειλές για το είδος είναι ανθρωπογενείς, με βασικά αίτια τον κατακερματισμό των ενδιαιτημάτων της, την ανθρωπογενή θνησιμότητα από τροχαία ατυχήματα και δηλητηριασμένα δολώματα, αλλά και τον υβριδισμό της με την οικόσιτη γάτα», δήλωσε ο κ. Γιουλάτος και συμπλήρωσε ότι βασικός σκοπός της μελέτης είναι να συνεισφέρει στην κατανόηση της οικολογίας και της διατήρησης της αγριόγατας.
Από τον Απόλλωνα ως την Αφροδίτη
Η μελέτη, που αποτελεί και το θέμα του διδακτορικού της υποψήφιας διδάκτορα στο Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ, Δέσποινας Μίγκλη, θα εστιάσει στον πληθυσμό της αγριόγατας στην προστατευόμενη περιοχή Κορώνειας- Βόλβης.
Ήδη έχουν τοποθετηθεί κολάρα σε τρία θηλυκά και δύο αρσενικά ζώα, τα οποία ονομάστηκαν Ήρα, Αφροδίτη, Άρτεμη, Απόλλων και Άρης.
«Επειδή πιάσαμε την πρώτη αγριόγατα στο δάσος Απολλωνίας, δώσαμε το όνομα Απόλλων και έτσι συνεχίσαμε με το... Δωδεκάθεο», εξήγησε η κ. Μίγκλη, ενώ σημείωσε ότι πρόκειται για κρυπτικό είδος και γι' αυτό είναι δύσκολη η μελέτη του.
«Η αγριόγατα φοβάται πολύ τον άνθρωπο, είναι θηρευτής, με προτίμηση στα ποντίκια που βρίσκει σε αφθονία σε καλλιεργούμενες εκτάσεις. Είναι φοβερός ρυθμιστής των τρωκτικών», υπογραμμίζει η ίδια. Ειδικά στις μεσογειακές χώρες συναντώνται σε μεγαλύτερο αριθμό στους υγροτόπους απ' ό,τι σε δασώδεις περιοχές, που παρατηρούνται γενικότερα σε ευρωπαϊκές χώρες.
Πώς ξεχωρίζουν από τις οικόσιτες γάτες
Η αγριόγατα είναι «τιγρέ», ξανθιά προς καφέ, με μαύρη ρίγα στην πλάτη και κοντή σχετικά φουντωτή ουρά με έντονους δακτυλίους, περιγράφει η κ. Μίγκλη.
«Η ευρωπαϊκή αγριόγατα δεν έχει εξημερωθεί ποτέ σε αντίθεση με την αφρικανική απ' όπου προέρχεται και η οικόσιτη που έχουμε τώρα. Η ευρωπαϊκή αγριόγατα κρατάει τα πολύ άγρια χαρακτηριστικά της και δεν πλησιάζει τους ανθρώπους, ενώ τα ποσοστά υβριδισμού της στην Ελλάδα, είναι χαμηλά σε αντίθεση με άλλες περιοχές, όπως η Σκωτία, όπου έχει χαθεί το είδος λόγω υβριδισμού», διευκρινίζει.
Κατά την παρακολούθηση της αγριόγατας, πρόγραμμα που ολοκληρώνεται τον ερχόμενο Απρίλιο, οι επιστήμονες θα συλλέγουν τα δεδομένα από τα πέντε ζώα, στα οποία έχουν τοποθετηθεί κολάρα και κατά την παγίδευση τους, έχουν ληφθεί δείγματα αίματος για γενετικές μελέτες.
«Ήδη πάντως, από τη μέχρι τώρα παρακολούθηση, βλέπουμε ότι η Αφροδίτη δεν πλησιάζει καθόλου τους δρόμους και επειδή έχει μωρά, τα μετακινεί συνέχεια. Τα αρσενικά, έχουν μεν σταθερά σημεία αλλά κάνουν και μεγάλες βόλτες, όπως ο Απόλλων, που σε ένα βράδυ διένυσε 12 χιλιόμετρα», περιγράφει η κ. Μίγκλη.
Η μελέτη θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε επιλεγμένες υγροτοπικές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπου η παρουσία του είδους έχει επιβεβαιωθεί. Η μεθοδολογία περιλαμβάνει συνδυασμό χρήσης αυτόματων ψηφιακών καταγραφικών καμερών (φωτοπαγίδων) και GPS κολάρων για την εφαρμογή τηλεμετρίας.
Παράλληλα θα πραγματοποιηθεί ανάλυση βιοτόπου μέσω στατιστικών μοντέλων, που σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα της τηλεμετρίας θα οδηγήσει στη δημιουργία χαρτών, όπου θα αποτυπώνεται το μέγεθος της χωροκράτειας, η χρήση και οι προτιμήσεις του ενδιαιτήματος από το είδος και η προσέγγισή του σε ανθρώπινα καταλύματα.
Στόχος των ερευνητών είναι η μελέτη να αποτελέσει μια ολοκληρωμένη κι εμπεριστατωμένη έρευνα για την αγριόγατα στην Ελλάδα, που θα προωθήσει την επαναξιολόγηση και την ένταξή της σε κάποια κατηγορία καθεστώτος προστασίας σε εθνικό επίπεδο, έτσι ώστε να σχεδιαστούν συγκεκριμένες και εστιασμένες δράσεις προστασίας και διατήρησης του είδους.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ
