Σήμερα, 8 Ιουλίου, τιμούμε την Παγκόσμια Ημέρα Αλλεργίας, μια πρωτοβουλία που καθιερώθηκε το 2005 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Αλλεργιολογίας για να αναδείξει τη σημασία της πρόληψης και της ενημέρωσης σχετικά με τις αλλεργίες, καθώς τα περιστατικά αυξάνονται ραγδαία σε ολόκληρο τον κόσμο.
Σύμφωνα με τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού εμφανίζει κάποια μορφή αλλεργίας, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1‰ των πολιτών, δηλαδή περίπου 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι, υποφέρουν από τροφικές αλλεργίες.
Οι τροφικές αλλεργίες οφείλονται σε συγκεκριμένα συστατικά ή ουσίες, τα οποία διαφέρουν ανάλογα με τις διατροφικές συνήθειες, τη γεωγραφική περιοχή και τη γενετική προδιάθεση. Μια αλλεργική αντίδραση μπορεί να κυμαίνεται από ήπια συμπτώματα, όπως εξάνθημα, έως και σοβαρή αναφυλαξία. Ακόμα και ελάχιστη ποσότητα αλλεργιογόνου μπορεί να προκαλέσει έντονη αντίδραση σε ευαίσθητα άτομα. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι είναι αλλεργικοί, ή μπορεί να εμφανίσουν αλλεργία σε τρόφιμο που προηγουμένως κατανάλωναν χωρίς πρόβλημα. Η μόνη ασφαλής διαχείριση είναι η αποφυγή των αλλεργιογόνων τροφίμων.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία (Κανονισμός 1169/2011, Παράρτημα ΙΙ) ορίζει ότι τα αλλεργιογόνα πρέπει να αναγράφονται ευδιάκριτα σε κάθε προϊόν που τα περιέχει, ακόμα και αν υπάρχει η παραμικρή υποψία παρουσίας τους. Τα βασικά αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν: δημητριακά με γλουτένη, γάλα, αυγά, ξηρούς καρπούς, φιστίκια, σόγια, ψάρια, μαλακόστρακα, μαλάκια, σέλινο, λούπινο, σουσάμι, μουστάρδα και θειώδη. Η λίστα αυτή ανανεώνεται διαρκώς με βάση τις επιστημονικές εξελίξεις και την αξιολόγηση νέων συστατικών, ενώ εξετάζεται και ο ρόλος της επεξεργασίας των τροφίμων στην αλλεργιογόνο δράση.
Για μη συσκευασμένα τρόφιμα, όπως προϊόντα φούρνου, ζαχαροπλαστείου, ή σε εστιατόρια και ηλεκτρονικές παραγγελίες, οι υπεύθυνοι οφείλουν να ενημερώνουν τους καταναλωτές για την ύπαρξη αλλεργιογόνων, είτε μέσω μενού, πινακίδων ή προφορικά. Οι καταναλωτές με αλλεργίες καλό είναι να ρωτούν πάντα το προσωπικό για πιθανή παρουσία αλλεργιογόνων στα προϊόντα ή τα πιάτα που επιλέγουν.
Ο ΕΦΕΤ παρακολουθεί συστηματικά τα ζητήματα των αλλεργιογόνων στα τρόφιμα και για το διάστημα 2024-2025 εφαρμόζει πρόγραμμα επίσημων ελέγχων, που περιλαμβάνει επιθεωρήσεις, δειγματοληψίες και αναλύσεις σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές. Παράλληλα, ενημερώνει το κοινό μέσω της ιστοσελίδας του, των κοινωνικών δικτύων, δελτίων τύπου και συμμετοχής σε δράσεις όπως η εκστρατεία Safe2Eat της EFSA, προσφέροντας αξιόπιστη πληροφόρηση και πρακτικές συμβουλές για ασφαλείς διατροφικές επιλογές.
Η πρόληψη και η σωστή ενημέρωση είναι το «κλειδί» για την προστασία από τις αλλεργίες. Ενημερωθείτε, διαβάζετε τις ετικέτες των προϊόντων και μη διστάζετε να ρωτάτε για τα αλλεργιογόνα στα τρόφιμα που καταναλώνετε, προστατεύοντας έτσι την υγεία σας και των αγαπημένων σας.
