Παλιά πόλη Χανίων: Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022

Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Το κρανίο της θυσιασμένης νέας.
0

Η Παλιά Πόλη των Χανίων, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί μια από τις αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης με ζωή ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ., έχει το βαρύ προνόμιο να ζει, να αναπνέει και να κινείται πάνω στα ερείπια πολλών πολιτισμών με ισχυρά αποτυπώματα. 

Η σύγχρονη κατοίκηση, που αποτελεί το μεγάλο εμπόδιο για την αποκάλυψη του παρελθόντος της, είναι ταυτόχρονα και η γοητεία αυτής της πόλης, της σημαδεμένης από την αρχαία αύρα παντού, στο υπέδαφος, το έδαφος και τον αέρα της.

Η φετινή ανασκαφή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων που διευθύνει η  δρ. Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη αποκαλύπτει σταδιακά στον λόφο Καστέλλι στην Παλιά Πόλη των Χανίων το ανακτορικό κέντρο και τμήμα του συγκροτήματος του ανακτόρου των Χανίων και της Κυδωνίας των μινωικών και κρητομυκηναϊκών χρόνων.

Η υπόθεση, ήδη από τη δεκαετία του 1980, όταν ήρθε στο φως το περίφημο «Σφράγισμα του Δεσπότη» (Master Impression), ότι αυτό απεικονίζει το ανακτορικό κέντρο των Χανίων, όπως προβάλλεται από τη θάλασσα πάνω στον λόφο του Καστελλιού, έχει πλέον ισχυροποιηθεί.

Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Παλιά Πόλη Χανίων. Ο λόφος του Καστελλιού από τη θάλασσα.

Σοβαρές ενδείξεις οδηγούν στην υπόθεση ότι ίσως υπήρχε και τρίτη κιονοστοιχία προς τα ανατολικά, γεγονός που τονίζει ακόμη περισσότερο τη σπουδαιότητα του χώρου. Η σταδιακή αποκάλυψη του συγκεκριμένου χώρου αποτελεί ένα ισχυρότατο επιχείρημα για τον εντοπισμό, στο σημείο αυτό του λόφου, του νοτίου τμήματος του μυκηναϊκού ανακτόρου της Κυδωνίας.

Σε αυτό συντείνει και το γεγονός ότι αυτό ακριβώς το σημείο επιλέχθηκε για να δεχτεί τα εξιλαστήρια θύματα της πολυπληθούς θυσίας ζώων και της ανθρωποθυσίας που ακολούθησαν μετά τον σεισμό.

Ως προς τα νεώτερα χρόνια, στο τέλος του 8ου και την αρχή του 7ου αι. π.Χ. (υστερογεωμετρική Ι και ΙΙ περίοδος), ο χώρος ήταν επίσης ανοιχτός και στρωμένος σε μεγάλη έκταση, κατά τόπους, από όστρακα πίθων και μεγάλων αγγείων με έντονα ίχνη από πυρές, οι οποίες πιθανότατα σχετίζονται με συλλογική δραστηριότητα, ίσως βιοτεχνική. Στα χρόνια αυτά εντάσσεται εξαίρετη πήλινη κεφαλή γυναικείας θεότητας, εύρημα σπάνιο στην Κυδωνία, καθώς και διαβρωμένη και δυσδιάκριτη πιθανόν αντίστοιχη χάλκινη κεφαλή.

Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ. 1. Εξαίρετη πήλινη κεφαλή γυναικείας θεότητας (τέλος 8ου αι. π.Χ.).

Στα πρώιμα αρχαϊκά χρόνια (β’ μισό του 7ου / αρχές 6ου αι. π.Χ.), σημαντικό συγκρότημα ιδρύθηκε στην περιοχή, το οποίο σχετίζεται με δημόσιες συναθροίσεις και εκδηλώσεις, όπως υπαινίσσεται ο μεγάλος όγκος από μαύρα, μόνωτα κύπελλα, καθώς και ο σημαντικός αριθμός από αστράγαλους, πήλινα σφονδύλια και αγνύθες που έρχεται κάθε έτος στο φως. Οι βαθιές ρηγματώσεις στα χωμάτινα δάπεδα των υστερογεωμετρικών και πρώιμων αρχαϊκών χρόνων υποδηλώνουν μεγάλη σεισμική δραστηριότητα.

Τα ίχνη κατοίκησης των κλασικών χρόνων περιορίζονται κυρίως σε αποθέτες και ελάχιστα οικοδομικά στοιχεία, αν εξαιρέσει κανείς την ανέγερση του τείχους της ακρόπολης της κλασικής Κυδωνίας κατά τον 4ο αι. π.Χ.

Σε αποθέτη με πολλή κεραμεική της αρχαϊκής περιόδου και λίγη της κλασικής, ήρθε στο φως θησαυρός 33 αργυρών νομισμάτων κυρίως του 4ου αι. π.Χ. (τα περισσότερα είναι στατήρες), εύρημα σπουδαίο, εξαιρετικά σπάνιο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον, καθώς αποτελεί μια συλλογή νομισμάτων από πολλές κρητικές πόλεις με ακμάζουσες νομισματικές παραγωγές. Τα νομίσματα βρίσκονται σε στάδιο καθαρισμού και συντήρησης αλλά στα περισσότερα οι απεικονίσεις είναι πολύ ευκρινείς.

Μέχρι στιγμής, αναγνωρίζονται κοπές τουλάχιστον 13 πόλεων: Κυδωνίας («ψευδοαιγινήτικα»), Απτέρας, Πολυρρήνιας, Φαλάσαρνας, Ελεύθερνας, Ραύκου, Τυλίσου, Κνωσού, Γόρτυνας, Φαιστού, Λύττου, Πραισού και Ιτάνου. Ίσως πρόκειται για ιδιωτική αποθησαύριση που σημαίνει συγκέντρωση πλούτου από δραστηριότητες σε όλο το νησί και απόκρυψη αξιοσημείωτου ποσού λόγω έκτακτης ανάγκης.

Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ. 1. Τα 33 αργυρά νομίσματα από διάφορες κρητικές πόλεις, κατά το στάδιο καθαρισμού και συντήρησης.

Πολύ σύντομη έρευνα στο οικόπεδο Λιονάκη - Βλαμάκη επί της συμβολής των οδών Κανεβάρω και Σκορδιλών απέδωσε και άλλη κεραμεική, που βοηθά στη συμπλήρωση πολυτελών πήλινων αγγείων των αρχών της ίδρυσης του μυκηναϊκού ανακτόρου (πριν από τα μέσα του 14ου αι. π.Χ.), τα οποία είχαν έρθει στο φως το 2021 σε μεγάλο αποθέτη.

Ανάμεσα στα κινητά ευρήματα συγκαταλέγεται ένα πήλινο δισκίο με ιδεόγραμμα της Γραμμικής Α΄ γραφής χαραγμένο στην επίπεδη επιφάνεια, το οποίο εικονίζει πολεμιστή με ασπίδα, και πέντε αποτυπώματα σφραγίδας στην περιφέρειά του με παράσταση δύο βουκρανίων. Όμοια δισκία υπάρχουν στο αρχείο Γραμμικής Α΄ γραφής της οδού Κατρέ και ασφαλώς σχετίζονται με συγκεκριμένο πρόσωπο και συγκεκριμένα προϊόντα που διακινούνταν στο μινωικό ανάκτορο του 15ου αι. π.Χ.

Οι αναλύσεις για έλεγχο aDNA του σκελετικού υλικού της νεαρής γυναίκας της ανασκαφής «Κατρέ 1» αλλά και ατόμων από τάφους της Κυδωνίας της ίδιας περιόδου ολοκληρώθηκαν στη φάση αυτή και κατέδειξαν ότι κατά το β’ μισό του 14ου και τον 13ο αι. οι κάτοικοι της Κυδωνίας παρουσιάζουν ανάμειξη τοπικής και «εισερχόμενης» από την ηπειρωτική Ελλάδα γενετικής παραλλαγής. Στον πληθυσμό αυτό εντάσσεται και η κοπέλα που θυσιάστηκε. Οι αναλύσεις αυτές αποκαλύπτουν συναρπαστικές πληροφορίες για την κοινωνική οργάνωση στο Αιγαίο της Εποχής του Χαλκού, όπως πρόσφατα ανακοινώθηκε.

Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Παλιά Πόλη Χανίων. Λόφος Καστέλλι. Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ.1. Τμήμα του μεγάλου υπόστυλου χώρου με το δάπεδο από χαλικάσβεστο, από τα ανατολικά (14ος-13ος αι. π.Χ.).
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Τρία «ψευδοαιγινήτικα» νομίσματα της Κυδωνίας με απεικόνιση χελώνας.
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Αργυρό νόμισμα της Κνωσού με απεικόνιση λαβυρίνθου.
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κανεβάρω και Σκορδιλών (οικόπεδο Λιονάκη - Βλαμάκη). α) Πήλινο δισκίο με ιδεόγραμμα της Γραμμικής Α΄γραφής στην επίπεδη επιφάνεια, το οποίο εικονίζει πολεμιστή με ασπίδα.
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ. 1. Νεοανακτορικό οικοδόμημα (17ος-15ος αι. π.Χ.). Τμήμα δαπέδου από λεπτή στρώση χαλικασβέστου μπροστά σε πλακόστρωτο διάδρομο.
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ. 1. Τμήμα του υπόστυλου χώρου από βορρά. Διακρίνονται βάσεις για στήριξη ξύλινου κίονα.
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ. 1. Τμήμα του υπόστυλου χώρου από νότο. Διακρίνονται τέσσερις βάσεις για στήριξη ξύλινου κίονα, στη σειρά.
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ. 1. Ο θησαυρός των 33 αργυρών νομισμάτων κυρίως του 4ου αι. π.Χ., όπως βρέθηκε κατά την ανασκαφή.
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ. 1. Βόρειος τοίχος του υπόστυλου χώρου, από νότο. Διακρίνεται το σημείο όπου διακόπτεται η τοιχογράφηση και ακουμπούσε ξύλινο έπιπλο, το οποίο εδραζόταν σε λίθινη πλάκα πάνω στο δάπεδο.
Τι έφερε στο φως η ανασκαφή του 2022 στην παλιά πόλη των Χανίων Facebook Twitter
Ανασκαφή στην οδό Κατρέ, αρ. 1. Τμήμα του υπόστυλου χώρου από νότο. Διακρίνονται δύο βάσεις για στήριξη ξύλινου κίονα, στη σειρά.
Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Επαναλειτουργεί μετα από 5 χρόνια το σπήλαιο των Πετραλώνων Χαλκιδικής

Πολιτισμός / Επαναλειτουργεί μετα από 5 χρόνια το σπήλαιο των Πετραλώνων Χαλκιδικής

Με έκταση περίπου 10.000 τ.μ. αλλά προσβάσιμο στο 10% με 20%, το σπήλαιο Πετραλώνων εκτιμάται ότι σχηματίστηκε πριν από ένα και πλέον εκατομμύρια χρόνια και αποτέλεσε έναν χώρο όπου κατέφευγαν τροφοκυνηγοί
NEWSROOM