Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο

Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Κτήριο εισόδου Α και κτήριο αποθήκης Β
0

Από το 2019, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει θέσει ως προτεραιότητα το μετασχηματισμό του Παλαιού Ελαιουργείου της Ελευσίνας, σε ένα υπερσύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο.

Στόχος είναι το Μουσείο να μπορεί να στεγάσει τον ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό των ευρημάτων που έχουν έλθει στο φως, τόσο από τις ανασκαφές του Ιερού της Δήμητρας και της Κόρης -σημερινός αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας- όσο και από τις σωστικές ανασκαφές που διενεργούνται αδιάλειπτα στην πόλη. Πρόκειται για το συγκρότημα των παλαιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων «ΒΟΤΡΥΣ-ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ», νότια του οργανωμένου αρχαιολογικού χώρου. Στις ίδιες εγκαταστάσεις λειτουργούσε προηγουμένως το Σαπωνοποιείο Χαριλάου, το πρώτο εργοστάσιο που ιδρύθηκε στην Ελευσίνα, το 1875, και λειτούργησε έως το 1960. Το ακίνητο είχε περιέλθει στην κυριότητα της Εθνικής Τράπεζας, από την οποία το Υπουργείο Πολιτισμού το εξαγόρασε, το 2022, έναντι τιμήματος 5.000.000 ευρώ, με σκοπό την εγκατάσταση του νέου μουσείου.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Με την ολοκλήρωση και τη γνωμοδότηση-μετά τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου- της αρχιτεκτονικής μελέτης, ένα οραματικό έργο για την πόλη της Ελευσίνας μπαίνει σε τροχιά οριστικού σχεδιασμού και υλοποίησης. Το κτηριακό συγκρότημα του Παλαιού Ελαιουργείου παραπέμπει και περικλείει τη βιομηχανική, την οικονομική και πολιτιστική ιστορία της Ελευσίνας. Από το 1995, το Παλαιό Ελαιουργείο φιλοξενεί το μοναδικό πολιτιστικό φεστιβάλ της πόλης, τα Αισχύλεια, ενώ το 2023, φιλοξένησε πολλές εκδηλώσεις, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης ‘’Ελευσίς 2023’’. Η Ελευσίνα δικαιούται ένα Διαχρονικό Μουσείο αντάξιο της ιστορίας και του τεράστιου αρχαιολογικού της πλούτου.

Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Φωτορεαλιστική απεικόνιση των εκθεσιακών χώρων με θολωτή κάλυψη
Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Φωτορεαλιστική απεικόνιση της διαμόρφωσης του υπαίθριου χώρου

Η δημιουργία του Διαχρονικού Μουσείου, σε συνδυασμό με τα μεγάλης κλίμακας αρχαιολογικά έργα που εκτελεί το Υπουργείο Πολιτισμού, προϋπολογισμού, άνω των 8.000.000 ευρώ, στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, συνθέτουν ένα πολιτιστικό σύνολο που διατρέχει την ιστορία της πόλης, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο αρχαιολογικός χώρος ενοποιείται με το νέο Μουσείο και με το παραλιακό μέτωπο της πόλης. Η Ελευσίνα αποκτά μία ακόμη καθοριστική για τη φυσιογνωμία της μουσειακή και πολιτιστική υποδομή και συγχρόνως έναν αναπτυξιακό πόρο, που σε συνδυασμό με τις υποδομές που δημιουργήθηκαν για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, δημιουργούν υπεραξία με τεράστια δυναμική. Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα το Ίδρυμα Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου και τον Πρόεδρο του Νέλλο Κανελλόπουλο για την γενναία χορηγία εκπόνησης του συνόλου των αναγκαίων μελετών».

Το εργοστάσιο σαπωνοποιίας-ελαιουργίας «ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ», χωροθετημένο μεταξύ της ακτής και του λόφου του αρχαιολογικού χώρου, παρήγαγε διάφορα είδη λαδιού και σαπούνι τύπου Μασσαλίας. Το 1892, λόγω αλλαγής διεύθυνσης της μονάδας, το εργοστάσιο μετονομάστηκε σε «Χαρίλαος - Κανελλόπουλος Α.Ε.» και έμεινε γνωστό ως «ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ», το οποίο και διέκοψε τη λειτουργία του περί το τέλος της δεκαετίας του 1960.

Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Φωτορεαλιστική απεικόνιση της διαμόρφωσης του υπαίθριου χώρου με χρήση μέρους των σιλό για φύτευση
Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Ρεκλάμα της Οινοποιίας «ΒΟΤΡΥΣ»

Το Νέο Μουσείο χωροθετείται νότια του εργοστασίου «ΒΟΤΡΥΣ» και επί του παραλιακού μετώπου. Η ίδρυση του Μουσείου για την προβολή της μακραίωνης ιστορίας της πόλης της Ελευσίνας, κρίθηκε αναγκαία ήδη από το 1989. Το 2020 τροποποιήθηκε το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής «ΒΟΤΡΥΣ - ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ» και ορίστηκαν οι νέες χρήσεις. Το 2023, παραχωρήθηκε προσωρινά από το Υπουργείο Πολιτισμού, η χρήση του τμήματος του Παλαιού Ελαιουργείου στη δημοτική εταιρία “2023 ELEUSIS”, με σκοπό τη διοργάνωση εκδηλώσεων στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2023. Το 2024, εγκρίθηκε η εκπόνηση μελέτης για τη μετατροπή του κτηρίου του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας σε Διαχρονικό Μουσείο Ελευσίνας, με δαπάνη του Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου ως δωρεά προς το Υπουργείο Πολιτισμού.

Το συγκρότημα του «ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟΥ» διατηρείται σχεδόν ακέραιο ως προς την έκταση και τις κτηριακές του μονάδες, στη μορφή σχεδόν που είχε, όταν διέκοψε τη λειτουργία του, το 1960. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός του απομακρύνθηκε ή καταστράφηκε σε άγνωστο χρόνο. Έχει έκταση 26 στρέμματα. Εντός του συγκροτήματος διασώζονται 23 κτηριακές μονάδες του εργοστασίου με συνολική επιφάνεια δόμησης 11.700 τ.μ. περίπου. Άλλες εξ αυτών διατηρούνται σε πλήρη μορφή και άλλες, κυρίως στην κεντρική ζώνη, είναι ερειπωμένες. Τα κτήρια του Παλαιού Ελαιουργείου παρουσιάζουν ποικιλομορφία ως προς τα υλικά και τον τρόπο δόμησης και ανάγονται χρονολογικά στις διάφορες φάσεις της λειτουργίας του εργοστασίου, που χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ ο κύριος όγκος των εγκαταστάσεων χρονολογείται από τον Μεσοπόλεμο και τις μεταπολεμικές δεκαετίες του 1950 και 1960.

Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Κτήριο εισόδου Α και κτήριο αποθήκης Β
Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Άποψη των κτηρίων του Ελαιουργείου. Υφιστάμενη κατάσταση

Το συγκρότημα διατάσσεται σε μορφή διπλού «Γ». Οι νοτιοανατολικές πτέρυγες, ισόγεια υπόστεγα, λειτουργούσαν ως αποθηκευτικοί χώροι, ενώ οι βορειοδυτικοί χώροι, διώροφοι και τριώροφοι, στέγαζαν την παραγωγική διαδικασία. Δίπλα στην κεντρική είσοδο προς την παραλία, υπάρχει το κτήριο διοίκησης, που βρίσκεται στο χώρο διεξαγωγής των Αισχυλείων. Πρόκειται για ένα τριώροφο κτήριο με ημιυπόγειο και δύο ορόφους. Από τον μηχανολογικό εξοπλισμό δεν διασώζεται κανένα στοιχείο, εκτός από τη συστοιχία 28 κυλινδρικών δεξαμενών στον μεσότοιχο με το εργοστάσιο «ΒΟΤΡΥΣ». Ο χώρος της οινοποιίας – οινοπνευματοποιίας αποτελεί αρχιτεκτονικά ένα ενιαίο σύνολο με το γειτονικό του «ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ».

Το εργοστάσιο «ΒΟΤΡΥΣ», συνολικής έκτασης 17,5 στρεμμάτων, ιδρύθηκε το 1898 ως «Οινοποιητική και Οινοπνευματοποιητική Εταιρεία Χαρίλαος και Σία». Η εταιρία εξελίχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες του κλάδου. Το 1974, το εργοστάσιο περιήλθε στον Όμιλο Μποδοσάκη και διέκοψε τη λειτουργία του. Στο εσωτερικό του διασώζονται 23 κτηριακές μονάδες του εργοστασίου με επιφάνεια δόμησης 12.800 τ.μ. περίπου. Το 2008, δύο κτήρια από το συγκρότημα «ΒΟΤΡΥΣ», το ηλεκτρολογείο και το οινοπνευματοποιείο με τον συναφή μηχανολογικό εξοπλισμό, καθώς και δύο καμινάδες, κηρύχθηκαν μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς.

Για τη σύνταξη της αρχιτεκτονικής προκαταρκτικής μελέτης ελήφθησαν υπόψη:

  • α) η τυπολογία των παλαιών βιομηχανικών συγκροτημάτων, με τους διακριτούς όγκους και τις πολυάριθμες προσθήκες,
  • β) η πρόθεση δημιουργίας ενός εξωτερικού χώρου συνάθροισης-πλατείας, αξιοποιήσιμης για πολιτιστικές εκδηλώσεις, που θα περιβάλλεται από τις αποκαταστημένες όψεις ιστορικών βιομηχανικών κτηρίων,
  • γ) η μεγάλη κλίμακα ορισμένων βιομηχανικών κτηρίων που δημιουργεί ευρύχωρα εσωτερικά περιβάλλοντα και επιτρέπει το φυσικό φως να εισέρχεται στο εσωτερικό τους, δ) η πρόθεση διατήρησης/ανάδειξης του ύφους των τοίχων που δύναται να ενισχύσει τη βιωματική εμπειρία του επισκέπτη,
  • ε) η λειτουργία του νέου Μουσείου ως κόμβου πολιτιστικής δραστηριότητας,
  • στ) η πρόθεση σύνδεσης του Μουσείου με το παραλιακό μέτωπο, τις γειτονικές περιοχές και την πόλη.

Η μελέτη προβλέπει χώρους καθαρού εμβαδού 3.800 τ.μ. και ενσωματώνει τους όρους που είχε θέσει ως προς το κτηριολογικό πρόγραμμα το Υπουργείο Πολιτισμού. Δημιουργούνται τέσσερις προσβάσεις εισόδου στο μουσειακό συγκρότημα: Οι δύο από την παραλιακή οδό Κανελλοπούλου, μία από την οδό Πεισιστράτου και μία από την κατεύθυνση του αρχαιολογικού χώρου. Ως προς το κτηριολογικό σκέλος της μελέτης, προβλέπονται, η κατεδάφιση κτηρίων, η ανέγερση δύο νέων, η αποκατάσταση/ανακατασκευή οκτώ υφιστάμενων κτηρίων και διατήρηση των όψεων/αποκατάσταση κελύφους σε τρία κτήρια. Η προσθήκη των δύο νέων κτηρίων αφορά στο κτήριο της εισόδου και στο κτήριο της αποθήκης αρχαιοτήτων.

Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Άποψη του Ελαιουργείου το 1965. Πηγή Δήμος Ελευσίνας
Το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας μετασχηματίζεται σε σύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο Facebook Twitter
Αποτύπωση των προσβάσεων στο μουσειακό συγκρότημα

Οι μουσειακές εγκαταστάσεις προορίζονται να στεγάσουν εκθέσεις για την ιστορία της πόλης από την αρχαιότητα έως το 1830 και αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο, χωριστό από αυτό της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας.

Πολιτισμός
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όζι Όζμπορν: «Δεν μπορούσε να σταθεί όρθιος» - Οι αδελφές του αποκαλύπτουν για την τελευταία τους συνάντηση

Πολιτισμός / Όζι Όζμπορν: «Δεν μπορούσε να σταθεί όρθιος» - Οι αδελφές του αποκαλύπτουν για την τελευταία τους συνάντηση

«Στο τελευταίο του μήνυμα μου έγραψε ότι θα ξαναρχόταν στο Μπέρμιγχαμ» - Αποκάλυψαν πως η τελευταία τους συνάντηση ήταν στην αποχαιρετιστήρια συναυλία των Black Sabbath
LIFO NEWSROOM
Όζι Όσμπορν: Το αντίο του Έλληνα κιθαρίστα που ήταν στο πλευρό του για 7 χρόνια - «Άλλαξες τη ζωή μου για πάντα»

Πολιτισμός / Όζι Όζμπορν: Το αντίο του Έλληνα κιθαρίστα που ήταν στο πλευρό του για 7 χρόνια - «Άλλαξες τη ζωή μου για πάντα»

«Ως κιθαρίστας, ήταν η ύψιστη τιμή της καριέρας μου να ηχογραφήσω ένα άλμπουμ και να περιοδεύσω μαζί σου σε όλο τον κόσμο για 7 χρόνια» έγραψε ο Gus G
LIFO NEWSROOM
Marvel, διαζύγια και πρώτα ραντεβού από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Marvel, διαζύγια και πρώτα ραντεβού από αύριο στους κινηματογράφους

Το «Fantastic Four: First Steps», το συζυγικό δράμα της Αλίκης Δανέζη-Κνούτσεν και το νέο crowdpleaser του δημιουργού των «Τέλειων Ξένων» είναι μερικές από τις ταινίες που κυκλοφορούν αυτή την εβδομάδα, με τις επανεκδόσεις να κλέβουν την παράσταση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Όζι Όζμπορν: Οι Black Sabbath, ο Έλτον Τζον και ο Ροντ Στιούαρτ αποχαιρετούν τον «Πρίγκιπα του Σκότους»

Πολιτισμός / Όζι Όζμπορν: Οι Black Sabbath, ο Έλτον Τζον και ο Ροντ Στιούαρτ αποχαιρετούν τον «Πρίγκιπα του Σκότους»

Ο κόσμος της μουσικής απέτισε φόρο τιμής στον θρυλικό Όζι Όζμπορν που πέθανε σε ηλικία 76 ετών, λίγες εβδομάδες μετά την αποχαιρετιστήρια συναυλία στο Μπέρμιγχαμ
LIFO NEWSROOM
«Θα αποσυρθώ μόνο όταν καρφώσουν το καπάκι στο κουτί μου» - Ο Όζι έφυγε, το μεγαλύτερο κεφάλαιο της metal κλείνει

Πολιτισμός / «Θα αποσυρθώ όταν καρφώσουν το καπάκι στο φέρετρό μου» - Ο Όζι έφυγε, το μεγαλύτερο κεφάλαιο της metal κλείνει

«Δεν έχετε ιδέα πώς αισθάνομαι, σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου» - Έτσι αποχαιρέτησε το κοινό του 17 ημέρες πριν πεθάνει
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΜΠΑΡΛΗ
Λαμπερή η 82η Μόστρα: Κλούνεϊ, Λάνθιμος και Ρόμπερτς στο επίκεντρο του Φεστιβάλ Βενετίας

Πολιτισμός / Λαμπερό το 82ο Φεστιβάλ Βενετίας: Κλούνεϊ, Λάνθιμος και Τζούλια Ρόμπερτς στο επίκεντρο της φετινής Μόστρα

Μεταξύ των τίτλων που διεκδικούν τον Χρυσό Λέοντα είναι το «Frankenstein» του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο καθώς και το πολιτικό θρίλερ «The Wizard of the Kremlin» του Ολιβιέ Ασαγιάς, με τον Τζουντ Λο στον ρόλο του Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Πολ Ντάνο ως επικοινωνιακό του σύμβουλο
LIFO NEWSROOM