Αναλύθηκε το αρχαιότερο γονιδίωμα της Αρχαίας Αιγύπτου: Τι αποκαλύπτει για την καταγωγή των πρώτων Αιγυπτίων

Αναλύθηκε το αρχαιότερο γονιδίωμα της Αρχαίας Αιγύπτου: Τι αποκαλύπτει για την καταγωγή των πρώτων Αιγυπτίων Facebook Twitter
Φωτ.: Caroline Wilkinson, Liverpool John Moores University
0

Για πρώτη φορά, ερευνητές κατάφεραν να αποκωδικοποιήσουν ολόκληρο το γονιδίωμα ενός αρχαίου Αιγυπτίου, ρίχνοντας φως στην καταγωγή ενός άνδρα που έζησε την εποχή των πρώτων πυραμίδων. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη στο περιοδικό Nature και προσφέρουν σημαντικές ενδείξεις για τις γενετικές και πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις της Αιγύπτου με περιοχές της Μεσοποταμίας και της Δυτικής Ασίας.

Ο σκελετός του άνδρα ανακαλύφθηκε το 1902, θαμμένος μέσα σε σφραγισμένο πήλινο αγγείο στο χωριό Νουαγιράτ, νότια του Καΐρου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο άνθρωπος αυτός έζησε πριν από 4.500 έως 4.800 χρόνια — και το DNA του αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα που έχει αναλυθεί ποτέ από την αρχαία Αίγυπτο.

Οι αναλύσεις έδειξαν ότι περίπου το 80% του γενετικού του υλικού προερχόταν από πληθυσμούς της Βόρειας Αφρικής, ενώ το υπόλοιπο 20% είχε ρίζες στη Μεσοποταμία και τη Δυτική Ασία. Τα αποτελέσματα ενισχύουν την υπόθεση ότι η Αίγυπτος είχε ήδη, από τόσο πρώιμο στάδιο, πολιτισμικούς και ενδεχομένως μεταναστευτικούς δεσμούς με τον γόνιμο ημισέληνο (σημερινά Ιράκ, Ιράν, Ιορδανία).

Αναλύθηκε το αρχαιότερο γονιδίωμα της Αρχαίας Αιγύπτου: Τι αποκαλύπτει για την καταγωγή των πρώτων Αιγυπτίων Facebook Twitter
Φωτ.: Garstang Museum of Archaeology, University of Liverpool

Αν και στο παρελθόν είχαν επιχειρηθεί προσπάθειες από κορυφαίους γενετιστές, όπως ο βραβευμένος με Νόμπελ Σβάντε Πάαμπο, να μελετηθεί αρχαίο αιγυπτιακό DNA, το ζεστό και υγρό κλίμα της περιοχής συνήθως κατέστρεφε το γενετικό υλικό. Η εξαιρετική διατήρηση των δοντιών του συγκεκριμένου ατόμου επέτρεψε στους επιστήμονες να εξάγουν αδιάβλητα δείγματα DNA από τον οδοντικό ιστό, ειδικότερα από τη ρίζα του δοντιού.

Χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος “shotgun sequencing”, που επιτρέπει την πλήρη αποκωδικοποίηση του DNA χωρίς περιορισμό σε επιμέρους γενετικούς δείκτες. Αυτό σημαίνει ότι το σύνολο του γονιδιώματος είναι διαθέσιμο για μελλοντικές μελέτες, χωρίς να χρειαστεί περαιτέρω παρέμβαση στα οστά ή στα δόντια του αποθανόντος.

Ποιος ήταν ο άνδρας και πώς έζησε

Ο σκελετός έδειξε ότι ο άνδρας ήταν μεταξύ 44 και 64 ετών — μια ηλικία εξαιρετικά προχωρημένη για την εποχή. Ήταν μελαχρινός, με καστανά μάτια και σκούρο δέρμα. Το ύψος του ήταν λίγο πάνω από 1,52 μ. Τα οστά του μαρτυρούν σκληρή χειρωνακτική εργασία: εκφυλιστικά σημάδια οστεοαρθρίτιδας, παραμορφώσεις στη λεκάνη και τις πατούσες, καθώς και ενδείξεις ότι περνούσε πολλές ώρες σκυμμένος ή καθισμένος σε σκληρή επιφάνεια.

Ο ανθρωπολόγος Τζόελ Άιρις, συν-συγγραφέας της μελέτης, μελέτησε τα οδοντικά και κρανιακά χαρακτηριστικά του άνδρα και συμπέρανε ότι ταιριάζουν περισσότερο με άτομα δυτικοασιατικής καταγωγής, ενισχύοντας την υπόθεση της γενετικής συνύπαρξης.

Αναλύθηκε το αρχαιότερο γονιδίωμα της Αρχαίας Αιγύπτου: Τι αποκαλύπτει για την καταγωγή των πρώτων Αιγυπτίων Facebook Twitter
Φωτ.: Garstang Museum of Archaeology, University of Liverpool

Η ομάδα εκτιμά ότι μπορεί να ήταν κεραμίστας, εξαιτίας της μορφολογίας των οστών και της εποχής κατά την οποία πρωτοεμφανίστηκε ο κεραμικός τροχός στην Αίγυπτο. Ωστόσο, η περίτεχνη ταφή του μέσα σε αγγείο παραπέμπει σε κοινωνική θέση υψηλότερη από αυτή που θα ανέμενε κανείς για έναν απλό τεχνίτη.

Η γενετική ανάλυση υποδεικνύει επίσης ότι η παιδική του διατροφή περιελάμβανε σιτάρι, κριθάρι, ζωικές πρωτεΐνες και φυτά χαρακτηριστικά της κοιλάδας του Νείλου, υποδεικνύοντας ότι ανατράφηκε στην Αίγυπτο. Ωστόσο, η παρουσία του μεσοποταμιακού γονιδιώματος θέτει ερωτήματα για μετακινήσεις πληθυσμών ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ., πιθανώς συνδεδεμένες με το εμπόριο ή τις πρώιμες μεταναστεύσεις κατά την εξημέρωση ζώων και φυτών.

Ο Ιωσήφ Λαζαρίδης, ερευνητής του Χάρβαρντ που δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε ότι το δείγμα αποδεικνύει πως ήδη από τα πρώτα δυναστικά χρόνια υπήρχαν άτομα με κύρια βορειοαφρικανική και επιμέρους μεσοποταμιακή καταγωγή, κάτι που "έχει γεωγραφικά απόλυτη λογική".

Αναλύθηκε το αρχαιότερο γονιδίωμα της Αρχαίας Αιγύπτου: Τι αποκαλύπτει για την καταγωγή των πρώτων Αιγυπτίων Facebook Twitter
Φωτ.: Garstang Museum of Archaeology, University of Liverpool

Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω μελέτες του αρχαίου αιγυπτιακού πληθυσμού. Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες πληροφορίες για την προέλευση των Αιγυπτίων βασίζονταν στην αρχαιολογία και τις απεικονίσεις σε τάφους. Πλέον, η γονιδιωματική φέρνει νέα δεδομένα — με το πρώτο κεφάλαιο να γράφεται μόλις τώρα.

«Αυτό είναι ένα μόνο κομμάτι του παζλ της ανθρώπινης γενετικής ποικιλομορφίας», δήλωσε ο Λίνους Γκίρντλαντ-Φλινκ, συντάκτης της μελέτης. «Ελπίζουμε ότι σύντομα θα ακολουθήσουν και άλλα δείγματα που θα μας επιτρέψουν να ανασυνθέσουμε με ακρίβεια την ιστορία των ανθρώπων που έζησαν στις απαρχές του αιγυπτιακού πολιτισμού».

Με πληροφορίες από CNN


 

Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ταινία «Αρκάντια» του Γιώργου Ζώη επίσημη υποψηφιότητα της Ελλάδας για τα Όσκαρ

Πολιτισμός / Η ταινία «Αρκάντια» του Γιώργου Ζώη επίσημη υποψηφιότητα της Ελλάδας για τα Όσκαρ

Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό, η ταινία εκπροσωπεί τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο και έχει ήδη αποσπάσει διεθνή αναγνώριση μέσω της συμμετοχής της σε σημαντικά φεστιβάλ
LIFO NEWSROOM
Στο πλευρό του Πάρι Ρούπου οι Έλληνες κωμικοί - Οι αναρτήσεις τους

Πολιτισμός / Στο πλευρό του Πάρι Ρούπου οι Έλληνες κωμικοί - Η νέα ανάρτηση της Pizza Fan μετά τις αντιδράσεις

Άλλοι με χιούμορ, άλλοι απορημένοι και άλλοι αναδημοσιεύοντας την ανακοίνωση του κωμικού, οι stand-up comedians έστειλαν το μήνυμά τους, απέναντι στην απόφαση για την απόλυση του Πάρι Ρούπου
LIFO NEWSROOM
Ταυτοποιήθηκε η Λαοδίκη, η γυναίκα που τιμήθηκε με άγαλμα στην Χερσόνησο της Κριμαίας

Πολιτισμός / Ταυτοποιήθηκε η Λαοδίκη, η γυναίκα που τιμήθηκε με άγαλμα στην Χερσόνησο της Κριμαίας

Η μαρμάρινη κεφαλή ανακαλύφθηκε το 2003 σε ένα μεγάλο οικιστικό συγκρότημα κοντά στο θέατρο και την αγορά της αρχαίας Χερσόνησου, κατά τις ανασκαφές σε κατοικία ύψους 718 τετραγωνικών μέτρων
LIFO NEWSROOM
Μεταφέρεται η sold-out συναυλία του Mulatu Astatke στην Αθήνα

Πολιτισμός / Μεταφέρεται η sold-out συναυλία του Mulatu Astatke στην Αθήνα

Το 2025 σηματοδοτεί την αποχαιρετιστήρια περιοδεία του, σε συνδυασμό με την κυκλοφορία του νέου άλμπουμ Mulatu Plays Mulatu, που ηχογραφήθηκε σε Λονδίνο και Αντίς Αμπέμπα, με τη συμμετοχή big band και παραδοσιακών Αιθιόπων μουσικών
LIFO NEWSROOM