Όταν το ροκ συναντά την παράδοση

Όταν το ροκ συναντά την παράδοση Facebook Twitter
Οι Θραξ Πανκc παίζουν θρακιώτικα, με δυνατό ροκ τρόπο.
1

Η Μάρσια Ισραηλίδη πέφτει στα γόνατα, κλείνει τα μάτια και τραγουδά σαν προσευχή το «Prison Song». Είναι μια εξαιρετική στιγμή, όπου το ροκ συναντά το παραδοσιακό μας τραγούδι. Η Μάρσια, είναι η frontwoman των Playground Theory και το τραγούδι παραδοσιακό της Ζακύνθου, φτιαγμένο με δίστιχα, γνωστά ως «Διπλά» ή «Φυλακίσια» ή «Τση Φυλακής».

Με σμπάρα εγεννήθηκα, με κάμες με φασκιώσαν
Και με πιστολομάχαιρα στην κούνια με ασημώσαν
Είχα μια πίκρα στην καρδιά για πάντα σκεπασμένη
Πως δε μ' αγάπησε και εμέ ποτέ μια παντρεμένη

Playground Theory - Prison Song

Οι Playground Theory δεν είναι οι μόνοι στον χώρο του ελληνικού ροκ που εντάσσουν στο ρεπερτόριό τους παραδοσιακό μας τραγούδι.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι Μανιταρόκ, συγκρότημα από τα Γρεβενά.


Αυτοί δημιουργούν ένα πάντρεμα ηπειρώτικων και ροκ τραγουδιών, στη βάση της πανάρχαιας πεντατονικής κλίμακας.
Η τραγουδίστριά τους, Δέσποινα Κλεισιάρη, ως σκηνική παρουσία θυμίζει την Janis Joplin.

Το όνομα του συγκροτήματος είναι δυο λέξεις σε μία: Ροκ + Μανιτάρια.

Όταν το ροκ συναντά την παράδοση Facebook Twitter
Οι Μανιταρόκ δημιουργούν ένα πάντρεμα ηπειρώτικων και ροκ τραγουδιών, στη βάση της πανάρχαιας πεντατονικής κλίμακας.


Οι Μανιταρόκ θέλουν με το όνομά τους να δηλώσουν την αγάπη τους στη ροκ μουσική, αλλά και να τιμήσουν την πόλη τους, τα Γρεβενά, που είναι η χώρα των μανιταριών. Ο τόπος παράγει μοναδικά μανιτάρια, που τα κάνουν γλυκά κουταλιού, λουκούμια, λουκάνικα και άλλα φαγητά – μια απίστευτη σειρά από ξακουστά μανιταροπροϊόντα. Έχουν ιδρύσει και Μουσείο Μανιταριών στη Λάβδα. Κάθε χρόνο, τον Αύγουστο, διοργανώνουν και την Γιορτή Μανιταριού, με χορούς και τραγούδια.

Απ' το Λονδίνο στα Γρεβενά είναι μακρύς ο δρόμος. Εκμηδενίζει όμως την απόσταση και τον χρόνο η αγάπη των Μανιταρόκ, όταν παντρεύουν το «Αλησμονώ», ηπειρώτικο μοιρολόι για την ξενιτιά, με το «Whole lotta love» των Led Zeppelin!

 

Whole Lotta Love (Όταν οι Led Zeppelin μαθαίνουν γρεβενιώτικο βιολί)

Σήμερα, μια σειρά νέων ροκ μουσικών παίζουν στις εμφανίσεις τους παραδοσιακά μας τραγούδια. Οι Θραξ Πανκc είναι το γνωστότερο παράδειγμα, που παίζουν θρακιώτικα με δυνατό ροκ τρόπο.

Άλλοι Έλληνες της ροκ μουσικοί δεν μένουν μόνο στις διασκευές. Δανείζονται στοιχεία από την παράδοση και δημιουργούν καινούργια, δικά τους τραγούδια, δημοτικορόκ ήθους και ύφους. 

Όταν το ροκ συναντά την παράδοση Facebook Twitter
Οι Villagers of Ioannina City, που αυτοπροσδιορίζονται ως experimental/ psychedelic/ rock band, σημείωσαν τεράστια επιτυχία, το 2014, παρουσιάζοντας το «Σβάρα». Φωτο: Ζήσης Τσούμπος


Οι Villagers of Ioannina City, που αυτοπροσδιορίζονται ως experimental/ psychedelic/ rock band, σημείωσαν τεράστια επιτυχία, το 2014, παρουσιάζοντας το «Σβάρα».


Το τραγούδι, φαίνεται να πατά πάνω στη μελωδία του παραδοσιακού «Μαραίνομαι ο Καημένος» και οι πρώτοι στίχοι του είναι:

Πάρτε ζβάρα τα βουνά τις κορφές
νησιά και πόλεις, τα χωριά, γιοφύρια
άιντε πάρτε τα βρε

Πώς όμως, και πότε άρχισε το ελληνικό ροκ να συναντά την παράδοση;

Ορίζοντας το φαινόμενο, πολύ γενικά, μπορούμε να πούμε ότι οι πρώτοι νεαροί που έπαιξαν δημοτικό μας τραγούδι, με ροκ τρόπο, ήταν οι Forminx, που παρουσίασαν το «Mandjourana's shake» (διασκευή του «Βασιλικός θα Γίνω»), το 1965.

Επηρεασμένοι ίσως από τον Γεράσιμο Λαβράνο, ο οποίος προηγήθηκε, παίζοντας όμως, με τον δικό του τρόπο, όχι δημοτικό αλλά λαϊκό τραγούδι. Ο Λαβράνος, ήταν μεγαλοφυής μουσικός, και δεν αποκλείεται να έπαιζε και ροκοφανή δημοτικά, πριν από τους Forminx. Μένουμε έκπληκτοι από την ιδέα του να παντρέψει το τουίστ με ελληνική λαϊκή μουσική, όπως στο «Τόπες και τόκανες» (Rebeta Nova, 1964).

Όμως το λαϊκότροπο ροκ είναι ένα άλλο κεφάλαιο.

Το 1967, ο Μίμης Πλέσσας κυκλοφορεί ‎τον δίσκο «Greece Goes Modern», με ροκ εκδοχές παραδοσιακών μας σκοπών. Εντυπωσιάζει η ροκ εκτέλεση της «Καραγκούνας».


Ακολουθούν βέβαια οι σπουδαίες δουλειές του Διονύση Σαββόπουλου, ο οποίος αφομοιώνει δημιουργικά παραδοσιακούς (έως βαλκανικούς) σκοπούς, πιστεύοντας πως το ροκ, δεν πρέπει να είναι μία μίμηση των ξένων, αλλά να αναπτύσσεται με ελληνικό τρόπο.

Στις αξιοσημείωτες περιπτώσεις, όπου η δημοτική μας μουσική αποδίδεται με ροκ ήχο, είναι το ηπειρώτικο «Mountains» των Socrates αλλά και τα τραγούδια που κάνει ο Παύλος Σιδηρόπουλος με τα Μπουρμπούλια.

Όταν το ροκ συναντά την παράδοση Facebook Twitter
Οπωσδήποτε, ανάμεσα στους πρωτοπόρους, θα πρέπει να αναφέρουμε τη Μαρίζα Κωχ (που δημιουργεί ένα εκπληκτικό ψυχεδελικό με τον «Αραμπά»).


Οπωσδήποτε, ως πρωτοπόρους, θα πρέπει να αναφέρουμε τη Μαρίζα Κωχ (που δημιουργεί ένα εκπληκτικό ψυχεδελικό με τον «Αραμπά»), τον Θανάση Γκαϊφύλλια και τα Ανάκαρα.


Στη συνέχεια υπάρχουν αρκετοί Έλληνες ρόκερ που βασίζονται σε παραδοσιακά ακούσματα.

Σήμερα το φαινόμενο έχει επεκταθεί

Μουσικοί από χώρους που δεν μπορούσες να φανταστείς ότι μπορεί να αναφερθούν στην παράδοση (dream pop, electronic, techno, dark κ.ά.), εμφανίζονται όλο και περισσότερο.

Η Venus Volcanism, για παράδειγμα, είναι η Ρένα, Κρητικοπούλα, που ασχολείται με techno, darkwave και post-punk. Και όμως, τελευταία, άρχισε ένα πρότζεκτ πάνω στα ριζίτικα. Ξεχωρίζουμε από αυτήν το «Σε Ψηλό Βουνό». Οι στίχοι του τραγουδιού διαλύονται σε μία πειραματική, νεοψυχεδελική και ηλεκτρονική ατμόσφαιρα, με γοητευτικό αποτέλεσμα.

Σε ψηλό βουνό, σε ριζιμιό χαράκι
κάθεταί ν' αετός βρεγμένος χιονισμένος
και παρακαλεί τον ήλιο ν' ανατείλει:
Ήλιε ανάτειλε, ήλιε λάμψε
και δώσε για να λιώσουνε τα χιόνια απ' τα φτερά μου
και τα κρούσταλλα από τα ακράνυχά μου.
 

 

Στις νέες αξιόλογες παρουσίες είναι και η Anna Vs June (Άννα Παπαϊωάννου), που αποδίδει με ηλεκτρονικό (και εντυπωσιακό) τρόπο το παραδοσιακό τραγούδι της Κρήτης «Καύκος» (σημαίνει Εραστής).

Θέ μου και να ξεδίλιενε τ'όνειρο που δ'απόψε.
Το καύκο μου δα κυνηγό τον άντρα μου δ'αγρίμι.
Χριστέ και να το σκότωνε ο κυνηγός τ'αγρίμι
να το φέρνε στο σπίτι μας στο στύλο να το κρέμα.
Ν'ανοίξω το στιθούρι του να βγάλω την καρδιά του
και με το αίμα της καρδίας να βάψω τα μαλλιά μου.

 

 

Ο καύκος

 

 

Μουσική
1

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα παζλ των Κόρε.Ύδρο για τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου

Μουσική / Ένα παζλ των Κόρε.Ύδρο για τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου

Στο τραγούδι τους «Το τελευταίο μας καλοκαίρι» μιλούν για τις μέρες που κλείνουν τον Αύγουστο και αποχαιρετούν το καλοκαίρι (και όσες φαντασιώσεις ποντάραμε σε αυτό). Εδώ, οι Κόρε. Ύδρο εξηγούν τι πραγματικά σημαίνει γι' αυτούς η φράση «οι τελευταίες μέρες του Αυγούστου».
Μαρίζα Κωχ: «Ήμουν η πρώτη τραγουδίστρια της Δύσης που τραγούδησε στο Πεκίνο»

Μουσική / Μαρίζα Κωχ: «Ήμουν η πρώτη τραγουδίστρια της Δύσης που τραγούδησε στο Πεκίνο»

Γέννησε το γιό της στα 14, κυκλοφορούσε ξυπόλητη στην Αθήνα, μελοποίησε σε μια νύχτα τον Καββαδία, την αποθέωσαν στην Κίνα. Η ζωή της αγαπημένης τραγουδίστριας δεν κατατάσσεται πουθενά, γιατί ήταν πραγματικά μοναδική.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΣΚΟΪ́ΤΗΣ
Ο τραγουδιστής των Locomondo πιστεύει ότι στα social media βγάζουμε τα χειρότερα ένστικτά μας

Οι Αθηναίοι / Ο τραγουδιστής των Locomondo πιστεύει ότι στα social media βγάζουμε τα χειρότερα ένστικτά μας

Ο Μάρκος Κούμαρης μιλάει στη LiFO για τη ζωή του, την Αθήνα, τη σχέση της ρέγκε με το ρεμπέτικο, τα πληκτρολόγια που «στάζουν» μίσος και ονειρεύεται μία επανάσταση που θα ξεκινήσει μέσα από τα σπίτια
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΨΑΣΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Subset Festival, η συναρπαστική σκηνή της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας 

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / Subset Festival: Η συναρπαστική μουσική του μέλλοντος είναι ήδη εδώ

Το φεστιβάλ νέας μουσικής παρουσιάζει καταξιωμένους καλλιτέχνες της διεθνούς σκηνής που συνομιλούν με τα νέα μέσα, αποκαλύπτοντας τις άπειρες δυνατότητες της σύγχρονης δημιουργίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ηρώδειο: Όπερα, θέατρο και πολλή μουσική

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / Ηρώδειο: Όπερα, θέατρο και πολλή μουσική

«Τουραντότ» και «Ριγολέττο» από την Εθνική Λυρική Σκηνή, συναυλίες των Raining Pleasure και Stranglers, καθώς και οι κορυφαίοι Max Richter και Youssou N’Dour, είναι μερικές μόνο από τις πολυαναμενόμενες εκδηλώσεις που θα παρουσιαστούν στο ρωμαϊκό ωδείο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PinkPantheress: H απόλυτη ποπ σταρ της Gen Z

Μουσική / PinkPantheress: Από το παιδικό της δωμάτιο στo παγκόσμιo Billboard

Η καριέρα της γεννήθηκε μέσα από τα social media, αλλά είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μουσική της, μια lo-fi μείξη bedroom pop, drum ‘n’ bass και UK garage, δεν μπαίνει σε κανένα κουτάκι, είτε ηχητικό είτε αισθητικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Μουσική / Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Με αφορμή την εμφάνισή του στο φετινό Release Athens, ο δημοφιλής τραγουδοποιός μιλά στη LiFΟ για το νέο του άλμπουμ «Μπρανκαλεόνε», για την ποίηση, την τραπ και τον ΛΕΞ, τις ευκαιρίες που δίνει στους ανθρώπους, καθώς και για την ωμή, απρόκλητη βία που τον οδήγησε να γράψει το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» για τον Ζακ Κωστόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Μουσική / Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Η Δανάη Δέδε γιορτάζει τα 20 της στην Αθήνα με μια κιθάρα στο χέρι και πολλά λουλούδια γύρω της. Της αρέσει η θάλασσα της πόλης, αλλά προτιμά αυτήν της Ρόδου, όπου και μεγάλωσε. Το κομμάτι της «Αύριο» την έκανε γνωστή, αλλά σίγουρα δεν την τρομάζει ‒ μάλλον την ενθουσιάζει. Η μαμά της πιστεύει πως θα ήταν πολύ καλή ως ψυχολόγος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Την Παρασκευή 30 Μαΐου, ο αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών φέρνουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το δράμα της Πέμπτης Συμφωνίας του Τσαϊκόφσκι, ενός έργου που περιγράφει την ένταση ανάμεσα στις προσταγές της μοίρας και την προσωπική ελευθερία τού συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Μουσική / AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Ξεκίνησε από την παραδοσιακή μουσική, όμως, η ανάγκη της για κοινωνικοποίηση την οδήγησε στη ραπ. Με αφορμή το τελευταίο της άλμπουμ, «Χαϊμαλίνα», η 25χρονη AEON μιλά για τον σεξισμό που αντιμετώπισε στα πρώτα της βήματα και για το πώς συνδύασε την κρητική μπουκόλυρα με ραπ ρυθμούς.
M. HULOT
56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ