Όταν το ροκ συναντά την παράδοση

Όταν το ροκ συναντά την παράδοση Facebook Twitter
Οι Θραξ Πανκc παίζουν θρακιώτικα, με δυνατό ροκ τρόπο.
1

Η Μάρσια Ισραηλίδη πέφτει στα γόνατα, κλείνει τα μάτια και τραγουδά σαν προσευχή το «Prison Song». Είναι μια εξαιρετική στιγμή, όπου το ροκ συναντά το παραδοσιακό μας τραγούδι. Η Μάρσια, είναι η frontwoman των Playground Theory και το τραγούδι παραδοσιακό της Ζακύνθου, φτιαγμένο με δίστιχα, γνωστά ως «Διπλά» ή «Φυλακίσια» ή «Τση Φυλακής».

Με σμπάρα εγεννήθηκα, με κάμες με φασκιώσαν
Και με πιστολομάχαιρα στην κούνια με ασημώσαν
Είχα μια πίκρα στην καρδιά για πάντα σκεπασμένη
Πως δε μ' αγάπησε και εμέ ποτέ μια παντρεμένη

Playground Theory - Prison Song

Οι Playground Theory δεν είναι οι μόνοι στον χώρο του ελληνικού ροκ που εντάσσουν στο ρεπερτόριό τους παραδοσιακό μας τραγούδι.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι Μανιταρόκ, συγκρότημα από τα Γρεβενά.


Αυτοί δημιουργούν ένα πάντρεμα ηπειρώτικων και ροκ τραγουδιών, στη βάση της πανάρχαιας πεντατονικής κλίμακας.
Η τραγουδίστριά τους, Δέσποινα Κλεισιάρη, ως σκηνική παρουσία θυμίζει την Janis Joplin.

Το όνομα του συγκροτήματος είναι δυο λέξεις σε μία: Ροκ + Μανιτάρια.

Όταν το ροκ συναντά την παράδοση Facebook Twitter
Οι Μανιταρόκ δημιουργούν ένα πάντρεμα ηπειρώτικων και ροκ τραγουδιών, στη βάση της πανάρχαιας πεντατονικής κλίμακας.


Οι Μανιταρόκ θέλουν με το όνομά τους να δηλώσουν την αγάπη τους στη ροκ μουσική, αλλά και να τιμήσουν την πόλη τους, τα Γρεβενά, που είναι η χώρα των μανιταριών. Ο τόπος παράγει μοναδικά μανιτάρια, που τα κάνουν γλυκά κουταλιού, λουκούμια, λουκάνικα και άλλα φαγητά – μια απίστευτη σειρά από ξακουστά μανιταροπροϊόντα. Έχουν ιδρύσει και Μουσείο Μανιταριών στη Λάβδα. Κάθε χρόνο, τον Αύγουστο, διοργανώνουν και την Γιορτή Μανιταριού, με χορούς και τραγούδια.

Απ' το Λονδίνο στα Γρεβενά είναι μακρύς ο δρόμος. Εκμηδενίζει όμως την απόσταση και τον χρόνο η αγάπη των Μανιταρόκ, όταν παντρεύουν το «Αλησμονώ», ηπειρώτικο μοιρολόι για την ξενιτιά, με το «Whole lotta love» των Led Zeppelin!

 

Whole Lotta Love (Όταν οι Led Zeppelin μαθαίνουν γρεβενιώτικο βιολί)

Σήμερα, μια σειρά νέων ροκ μουσικών παίζουν στις εμφανίσεις τους παραδοσιακά μας τραγούδια. Οι Θραξ Πανκc είναι το γνωστότερο παράδειγμα, που παίζουν θρακιώτικα με δυνατό ροκ τρόπο.

Άλλοι Έλληνες της ροκ μουσικοί δεν μένουν μόνο στις διασκευές. Δανείζονται στοιχεία από την παράδοση και δημιουργούν καινούργια, δικά τους τραγούδια, δημοτικορόκ ήθους και ύφους. 

Όταν το ροκ συναντά την παράδοση Facebook Twitter
Οι Villagers of Ioannina City, που αυτοπροσδιορίζονται ως experimental/ psychedelic/ rock band, σημείωσαν τεράστια επιτυχία, το 2014, παρουσιάζοντας το «Σβάρα». Φωτο: Ζήσης Τσούμπος


Οι Villagers of Ioannina City, που αυτοπροσδιορίζονται ως experimental/ psychedelic/ rock band, σημείωσαν τεράστια επιτυχία, το 2014, παρουσιάζοντας το «Σβάρα».


Το τραγούδι, φαίνεται να πατά πάνω στη μελωδία του παραδοσιακού «Μαραίνομαι ο Καημένος» και οι πρώτοι στίχοι του είναι:

Πάρτε ζβάρα τα βουνά τις κορφές
νησιά και πόλεις, τα χωριά, γιοφύρια
άιντε πάρτε τα βρε

Πώς όμως, και πότε άρχισε το ελληνικό ροκ να συναντά την παράδοση;

Ορίζοντας το φαινόμενο, πολύ γενικά, μπορούμε να πούμε ότι οι πρώτοι νεαροί που έπαιξαν δημοτικό μας τραγούδι, με ροκ τρόπο, ήταν οι Forminx, που παρουσίασαν το «Mandjourana's shake» (διασκευή του «Βασιλικός θα Γίνω»), το 1965.

Επηρεασμένοι ίσως από τον Γεράσιμο Λαβράνο, ο οποίος προηγήθηκε, παίζοντας όμως, με τον δικό του τρόπο, όχι δημοτικό αλλά λαϊκό τραγούδι. Ο Λαβράνος, ήταν μεγαλοφυής μουσικός, και δεν αποκλείεται να έπαιζε και ροκοφανή δημοτικά, πριν από τους Forminx. Μένουμε έκπληκτοι από την ιδέα του να παντρέψει το τουίστ με ελληνική λαϊκή μουσική, όπως στο «Τόπες και τόκανες» (Rebeta Nova, 1964).

Όμως το λαϊκότροπο ροκ είναι ένα άλλο κεφάλαιο.

Το 1967, ο Μίμης Πλέσσας κυκλοφορεί ‎τον δίσκο «Greece Goes Modern», με ροκ εκδοχές παραδοσιακών μας σκοπών. Εντυπωσιάζει η ροκ εκτέλεση της «Καραγκούνας».


Ακολουθούν βέβαια οι σπουδαίες δουλειές του Διονύση Σαββόπουλου, ο οποίος αφομοιώνει δημιουργικά παραδοσιακούς (έως βαλκανικούς) σκοπούς, πιστεύοντας πως το ροκ, δεν πρέπει να είναι μία μίμηση των ξένων, αλλά να αναπτύσσεται με ελληνικό τρόπο.

Στις αξιοσημείωτες περιπτώσεις, όπου η δημοτική μας μουσική αποδίδεται με ροκ ήχο, είναι το ηπειρώτικο «Mountains» των Socrates αλλά και τα τραγούδια που κάνει ο Παύλος Σιδηρόπουλος με τα Μπουρμπούλια.

Όταν το ροκ συναντά την παράδοση Facebook Twitter
Οπωσδήποτε, ανάμεσα στους πρωτοπόρους, θα πρέπει να αναφέρουμε τη Μαρίζα Κωχ (που δημιουργεί ένα εκπληκτικό ψυχεδελικό με τον «Αραμπά»).


Οπωσδήποτε, ως πρωτοπόρους, θα πρέπει να αναφέρουμε τη Μαρίζα Κωχ (που δημιουργεί ένα εκπληκτικό ψυχεδελικό με τον «Αραμπά»), τον Θανάση Γκαϊφύλλια και τα Ανάκαρα.


Στη συνέχεια υπάρχουν αρκετοί Έλληνες ρόκερ που βασίζονται σε παραδοσιακά ακούσματα.

Σήμερα το φαινόμενο έχει επεκταθεί

Μουσικοί από χώρους που δεν μπορούσες να φανταστείς ότι μπορεί να αναφερθούν στην παράδοση (dream pop, electronic, techno, dark κ.ά.), εμφανίζονται όλο και περισσότερο.

Η Venus Volcanism, για παράδειγμα, είναι η Ρένα, Κρητικοπούλα, που ασχολείται με techno, darkwave και post-punk. Και όμως, τελευταία, άρχισε ένα πρότζεκτ πάνω στα ριζίτικα. Ξεχωρίζουμε από αυτήν το «Σε Ψηλό Βουνό». Οι στίχοι του τραγουδιού διαλύονται σε μία πειραματική, νεοψυχεδελική και ηλεκτρονική ατμόσφαιρα, με γοητευτικό αποτέλεσμα.

Σε ψηλό βουνό, σε ριζιμιό χαράκι
κάθεταί ν' αετός βρεγμένος χιονισμένος
και παρακαλεί τον ήλιο ν' ανατείλει:
Ήλιε ανάτειλε, ήλιε λάμψε
και δώσε για να λιώσουνε τα χιόνια απ' τα φτερά μου
και τα κρούσταλλα από τα ακράνυχά μου.
 

 

Στις νέες αξιόλογες παρουσίες είναι και η Anna Vs June (Άννα Παπαϊωάννου), που αποδίδει με ηλεκτρονικό (και εντυπωσιακό) τρόπο το παραδοσιακό τραγούδι της Κρήτης «Καύκος» (σημαίνει Εραστής).

Θέ μου και να ξεδίλιενε τ'όνειρο που δ'απόψε.
Το καύκο μου δα κυνηγό τον άντρα μου δ'αγρίμι.
Χριστέ και να το σκότωνε ο κυνηγός τ'αγρίμι
να το φέρνε στο σπίτι μας στο στύλο να το κρέμα.
Ν'ανοίξω το στιθούρι του να βγάλω την καρδιά του
και με το αίμα της καρδίας να βάψω τα μαλλιά μου.

 

 

Ο καύκος

 

 

Μουσική
1

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα παζλ των Κόρε.Ύδρο για τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου

Μουσική / Ένα παζλ των Κόρε.Ύδρο για τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου

Στο τραγούδι τους «Το τελευταίο μας καλοκαίρι» μιλούν για τις μέρες που κλείνουν τον Αύγουστο και αποχαιρετούν το καλοκαίρι (και όσες φαντασιώσεις ποντάραμε σε αυτό). Εδώ, οι Κόρε. Ύδρο εξηγούν τι πραγματικά σημαίνει γι' αυτούς η φράση «οι τελευταίες μέρες του Αυγούστου».
Μαρίζα Κωχ: «Ήμουν η πρώτη τραγουδίστρια της Δύσης που τραγούδησε στο Πεκίνο»

Μουσική / Μαρίζα Κωχ: «Ήμουν η πρώτη τραγουδίστρια της Δύσης που τραγούδησε στο Πεκίνο»

Γέννησε το γιό της στα 14, κυκλοφορούσε ξυπόλητη στην Αθήνα, μελοποίησε σε μια νύχτα τον Καββαδία, την αποθέωσαν στην Κίνα. Η ζωή της αγαπημένης τραγουδίστριας δεν κατατάσσεται πουθενά, γιατί ήταν πραγματικά μοναδική.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΣΚΟΪ́ΤΗΣ
Ο τραγουδιστής των Locomondo πιστεύει ότι στα social media βγάζουμε τα χειρότερα ένστικτά μας

Οι Αθηναίοι / Ο τραγουδιστής των Locomondo πιστεύει ότι στα social media βγάζουμε τα χειρότερα ένστικτά μας

Ο Μάρκος Κούμαρης μιλάει στη LiFO για τη ζωή του, την Αθήνα, τη σχέση της ρέγκε με το ρεμπέτικο, τα πληκτρολόγια που «στάζουν» μίσος και ονειρεύεται μία επανάσταση που θα ξεκινήσει μέσα από τα σπίτια
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΨΑΣΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Μουσική / H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Κάθε σετ του είναι μια κατάδυση, μια αργή πτώση σε υποσυνείδητα μοτίβα, σε αχαρτογράφητους ήχους, σε σκοτεινούς διαδρόμους που παραπέμπουν περισσότερο σε τελετουργία παρά σε πάρτι. Ένας από τους σημαντικότερους DJ's της εποχής μας έρχεται στην Αθήνα για ένα βράδι.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Χελμός

Μουσική / Χελμός: 30 στιγμές από το πιο «ψηλό» φεστιβάλ του καλοκαιριού

Στημένο στα 1.700 μέτρα, το 3ο Helmos Mountain Festival υποδέχτηκε μερικά από τα πιο αγαπημένα ονόματα της εγχώριας σκηνής, σε ένα τριήμερο που συνδύασε μουσική, φύση και κορυφές - κυριολεκτικά και μεταφορικά.
LIFO NEWSROOM
Μυρτώ Βασιλείου: «Μου έχουν πει υποτιμητικά "πες κανένα λαϊκό, αυτό τραβάει"»

Μουσική / Μυρτώ Βασιλείου: «Μου έχουν πει υποτιμητικά "πες κανένα λαϊκό, αυτό τραβάει"»

Η νέα φωνή της ελληνικής μουσικής είναι, όπως λέει, «λίγο καθαρίστρια, λίγο ιδιωτική υπάλληλος, λίγο τραγουδίστρια». Μόλις έκλεισε τα τριάντα, ετοιμάζεται να ανέβει ξανά στη σκηνή με τη Νατάσσα Μποφίλιου και δείχνει πως έχει πολλά να προσφέρει.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Tsoula Festival

Μουσική / Tsoula Festival: Το πιο φρέσκο νησιώτικο φεστιβάλ στήνεται στην Αστυπάλαια

Με όνομα εμπνευσμένο από το παραδοσιακό φυλαχτό του νησιού, το φεστιβάλ που οραματίστηκαν τρεις δημοσιογράφοι στρέφει τα βλέμματα στην «πεταλούδα του Αιγαίου» – και έχουμε αποκλειστικά το πλήρες πρόγραμμά του.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ο Σαίξπηρ, η Αθήνα και ένα Καλοκαιρινό Όνειρο

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ο Σαίξπηρ, η Αθήνα και ένα Καλοκαιρινό Όνειρο

Η Ματούλα Κουστένη μάς ξεναγεί στο «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» του Φέλιξ Μέντελσον που εμπνέεται από τον Σαίξπηρ και θα ζωντανέψει, όπως και στο κείμενο, «στην Αθήνα, μια καλοκαιρινή νύχτα».
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Στέφανος Αθανασίου

Μουσική / Στέφανος Αθανασίου: «Γράφω για τον έρωτα, ο οποίος δεν έχει φύλο, δεν έχει καταγωγή»

Ο νεαρός τραγουδοποιός από τα Γιάννενα δεν είχε σκοπό να πει δημοτικά, αλλά συνόδεψε τη θεία του, Παγώνα Αθανασίου, σε δύο νεο-παραδοσιακά τραγούδια της Ηπείρου που του προκάλεσαν ανατριχίλα.
M. HULOT
Voltnoi & Quetempo (STEGI.RADIO), Άκης Χοντάσης Επιμέλεια Μουσικού Προγράμματος «Μια ανοιχτή πρόσκληση σε μια μουσική και ιστορική περιπλάνηση»

Plāsmata 3 / Voltnoi & Quetempo, Άκης Χοντάσης: «Μια ανοιχτή πρόσκληση σε μια μουσική και ιστορική περιπλάνηση»

Το STEGI.RADIO γίνεται για τρεις εβδομάδες το σημείο συνάντησης στα Plāsmata 3 στο Πεδίον του Άρεως, με αμέτρητες ώρες μουσικής απ' όλο τον πλανήτη και συζητήσεις που αφηγούνται ιστορίες του κόσμου.
M. HULOT
H τριλογία του Bloody Hawk κλείνει με τον καλύτερο τρόπο

Μουσική / «Φθηνά Tricks 3»: H τριλογία του Bloody Hawk κλείνει με τον καλύτερο τρόπο

Με το «Φθηνά Tricks 3» ολοκληρώνεται η τριλογία του Έλληνα ράπερ, με τη θεαματικότερη ίσως άνοδο που έχει δει η ελληνική σκηνή – ένα άλμπουμ που δεν αφήνει πολλά περιθώρια σε όποιον ακούει ραπ να ισχυριστεί πως δεν του αρέσει.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΑΡΑΚΑΣΗΣ