Η Σαναέ Τακαΐτσι αναμένεται να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στην ιστορία της Ιαπωνίας, μετά την εκλογή της ως νέας προέδρου του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LDP), έπειτα από μια ιδιαίτερα αμφίρροπη εσωκομματική αναμέτρηση.
Η 64χρονη συντηρητική πολιτικός, που δηλώνει θαυμάστρια της πρώην πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Μάργκαρετ Θάτσερ, επικράτησε του βασικού της αντιπάλου Σιντζίρο Κοϊζούμι με 185 ψήφους έναντι 156 στον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας, το Σάββατο. Το αποτέλεσμα ανατρέπει τις δημοσκοπήσεις που προέβλεπαν νίκη του Κοϊζούμι.
Η Τακαΐτσι, βετεράνος της ιαπωνικής πολιτικής σκηνής, έχει διατελέσει σε πολλαπλά υπουργικά χαρτοφυλάκια και υπήρξε ένθερμη υποστηρικτής των οικονομικών πολιτικών του εκλιπόντος Σίνζο Άμπε («Abenomics»). Θα διαδεχθεί άμεσα τον απερχόμενο πρωθυπουργό Σιγκέρου Ισίμπα στην ηγεσία του LDP.
Ωστόσο, αναλαμβάνει την εξουσία σε μια δύσκολη περίοδο, καθώς η Ιαπωνία αντιμετωπίζει γεωπολιτικές απειλές και εντάσεις με τις ΗΠΑ, κυρίως για τους δασμούς στις εξαγωγές και τις δεσμεύσεις στον τομέα της άμυνας.
«Αντί να νιώθω χαρά, αισθάνομαι ότι το μέλλον είναι πραγματικά δύσκολο», δήλωσε η Τακαΐτσι, η οποία είχε θέσει υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος δύο φορές στο παρελθόν.
Το LDP, που έχει κυβερνήσει την Ιαπωνία σχεδόν αδιάλειπτα τα τελευταία 70 χρόνια, διατηρεί μια εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία μέσω συνεργασίας με το μικρότερο κόμμα Komeito. Ωστόσο, η κυβέρνηση του Ισίμπα έχασε την πλειοψηφία και στα δύο σώματα του Κοινοβουλίου, κάτι που σημαίνει ότι η Τακαΐτσι θα χρειαστεί στήριξη από την αντιπολίτευση για να περάσει βασική νομοθεσία και προϋπολογισμούς.
Για να επιβεβαιωθεί ως πρωθυπουργός, χρειάζεται απλή πλειοψηφία στην ψηφοφορία του Κοινοβουλίου στις 15 Οκτωβρίου - κάτι που θεωρείται πιθανό, καθώς το LDP παραμένει το μεγαλύτερο κόμμα.
Εάν όντως αναλάβει την πρωθυπουργία, η Τακαΐτσι θα έχει λιγότερο από δύο εβδομάδες για να προετοιμαστεί για την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην Ιαπωνία.
Από την «Σιδηρά Κυρία» του Τόκιο στις πολιτικές προκλήσεις
Η άνοδος της Τακαΐτσι συμβολίζει ένα ιστορικό ορόσημο για την Ιαπωνία, μια χώρα όπου η πολιτική εξουσία παραδοσιακά ανήκει στους άνδρες. Η ίδια έχει δηλώσει ότι πρότυπό της είναι η Μάργκαρετ Θάτσερ, τόσο για το στυλ όσο και για τη σιδερένια αποφασιστικότητά της. Μάλιστα, στη νικητήρια ομιλία της εμφανίστηκε με ένα γαλάζιο ταγέρ, παρόμοιο με αυτό της Θάτσερ, και δήλωσε: «Θα εγκαταλείψω την ιδέα της ισορροπίας μεταξύ δουλειάς και ζωής. Δουλειά! Δουλειά! Δουλειά!».
Η νέα πρωθυπουργός έχει ισχυρή βάση υποστήριξης στα στελέχη του LDP και θεωρείται εθνικίστρια, με αυστηρές θέσεις για τη μετανάστευση. Οι θέσεις αυτές όμως προκαλούν αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στους πιθανούς κυβερνητικούς εταίρους.
Ο ηγέτης του Komeito, Τετσούο Σαΐτο, έχει ήδη δηλώσει ότι το κόμμα του δεν θα παραμείνει σε συμμαχία με ένα LDP υπό την ηγεσία της Τακαΐτσι.
Οι οικονομικές προκλήσεις και οι ανησυχίες των αγορών
Οι αγορές αντέδρασαν με νευρικότητα πριν από την εκλογή. Η Τακαΐτσι έχει υποστηρίξει στο παρελθόν την αύξηση των δημοσίων δαπανών, ιδιαίτερα στον τομέα της άμυνας. Σύμφωνα με αναλυτές της Morgan Stanley, αν είχε επικρατήσει άλλος υποψήφιος, η απόδοση των 30ετών ιαπωνικών ομολόγων θα μπορούσε να πέσει στο 3%. Με τη νίκη της Τακαΐτσι, όμως, προβλέπεται να ανέβει στο 3,35%.
Ο πολιτικός αναλυτής Tobias Harris, βιογράφος του Σίνζο Άμπε, εκτιμά ότι η Τακαΐτσι θα επιχειρήσει να αναβιώσει τον “Αμπεϊσμό”, αν και δεν είναι βέβαιο πως θα καταφέρει να σταθεροποιήσει την πολιτική σκηνή. «Είναι απίθανο η νίκη της να σηματοδοτήσει το τέλος της πολιτικής αστάθειας που επικρατεί τα τελευταία χρόνια», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η Τακαΐτσι καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στις απαιτήσεις της κοινωνίας, τις ανησυχίες των αγορών και τις διεθνείς πιέσεις, σε μια κρίσιμη περίοδο για την ιαπωνική οικονομία και γεωπολιτική.
Με πληροφορίες από Financial Times