Βουλευτές στην Τουρκία επιχειρούν να υποβαθμίσουν ένα καυτό σκάνδαλο με πλαστά έγγραφα, το οποίο πλήττει την εμπιστοσύνη των πολιτών στα ψηφιακά αρχεία και βρίσκει ανταπόκριση σε ανασφαλείς ψηφοφόρους που δεν εμπιστεύονται επίσημα στατιστικά.
Στο σκάνδαλο, σχεδόν 200 άτομα έχουν συλληφθεί για πλαστογράφηση επίσημων εγγράφων, όπως πανεπιστημιακών πτυχίων, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-Government. Η αντιπολίτευση κατηγορείται από τους πολιτικούς ότι εκμεταλλεύεται το γεγονός για «εύκολα πολιτικά κέρδη», ενώ έχει αναδείξει και υπουργούς με πολλαπλά διπλώματα.
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέδωσε την ένταση στο “διαστρεβλωμένο μυαλό” της αντιπολίτευσης, ισχυριζόμενος ότι θέλουν να «βρώσουν τους θεσμούς» και πως «κρατούν το πινέλο της δυσφήμισης για όποιον συναντήσουν».
Ο κυβερνητικός εταίρος Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο δεύτερος ισχυρότερος πολιτικός της χώρας, χαρακτήρισε το σκάνδαλο “ανηθικό σχέδιο” που επιδιώκει να “υπονομεύσει την κοινωνική εμπιστοσύνη” και να ακυρώσει τη διαδικασία ειρήνευσης με τους Κούρδους μαχητές.
Παρά τις ισχυρές τοποθετήσεις, το σκάνδαλο συνεχίζει να απασχολεί, εν μέρει λόγω των χαρακτήρων του — όπως απογόνου Οθωμανού σουλτάνου που φέρεται να ζήτησε πλαστό πτυχίο για να κατέβει υποψήφιος πρόεδρος — και εν μέρει λόγω της διαχρονικής δυσπιστίας προς τους κρατικούς θεσμούς.
Την προηγούμενη εβδομάδα, η στατιστική υπηρεσία TURKSTAT κατέθεσε αγωγή 50.000 λιρών για ηθική βλάβη κατά του βουλευτή της αντιπολίτευσης Σελτσούκ Οζντάγ, μετά από τον ισχυρισμό του ότι τα στοιχεία πληθωρισμού δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Ο ετήσιος πληθωρισμός στην Τουρκία υποχώρησε στο 34% τον Ιούλιο, αλλά η ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα ENAG τον υπολογίζει στο 65%, ενώ το Εμπορικό Επιμελητήριο Κωνσταντινούπολης τον εκτιμά στο 43%.
Το σκάνδαλο με τα πλαστά έγγραφα ήρθε στο φως όταν το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι ολοκληρώθηκαν σειρά συλλήψεων με στοιχεία που οι εισαγγελείς συνέλλεξαν πριν από έναν χρόνο.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, μια συμμορία διείσδυσε στο e‑Devlet, έκλεψε ηλεκτρονικές υπογραφές ανώτερων αξιωματούχων και εξέδιδε δεκάδες πλαστά πτυχία και άλλα έγγραφα, έναντι αμοιβών έως και 2,5 εκ. τουρκικές λίρες (περίπου 61.000 δολάρια).
Ανάμεσα στις πιο σκανδαλώδεις υποθέσεις ήταν πτυχίο πολιτικού μηχανικού, του οποίου η εταιρεία έχει κερδίσει μεγάλα δημόσια έργα, και πλαστές ταυτότητες δικηγόρων που πέθαναν στον φονικό σεισμό του 2023.
Το σκάνδαλο έχει κατακλύσει τα τουρκικά social media με σατιρικά memes και έχει οδηγήσει σε ενισχυμένο έλεγχο αξιωματούχων, όπως ο Ομέρ Φατίχ Σαγιάν, 48 ετών, αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, ο οποίος έχει δηλώσει 10 πτυχία — ανάμεσά τους δύο μεταπτυχιακά και δύο διδακτορικά. Ο Σαγιάν δεν εμπλέκεται στην υπόθεση, λέει όμως πως είναι υπέρμαχος της δια βίου μάθησης και πως «όποιος τον γνωρίζει ξέρει πόσο ευαίσθητος είναι στην ανάγνωση και την αυτοβελτίωση».
Η Τουρκία διαθέτει ένα προηγμένο σύστημα ηλεκτρονικών υπηρεσιών, το οποίο επιτρέπει πληρωμές λογαριασμών και φόρων, πρόσβαση σε επίσημα έγγραφα (π.χ. τίτλους ιδιοκτησίας, πτυχία) και έλεγχο ποινικού μητρώου. Ωστόσο, έχει και σημαντικά κενά ασφάλειας. Το 2016 διέρρευσε μια τεράστια βάση δεδομένων με προσωπικά στοιχεία σχεδόν 50 εκατομμυρίων πολιτών, όπως αριθμούς εθνικών ταυτοτήτων και διευθύνσεις.
Το 2022, ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Ιμπαήμ Χασκόλογλου συνελήφθη αφού είχε δημοσιεύσει ότι χάκερ είχαν πρόσβαση σε κυβερνητικά συστήματα και ανάρτησε μερικώς θολωμένη φωτογραφία της ταυτότητας του Erdoğan ως απόδειξη.
Η κυβέρνηση δημιούργησε τον Ιανουάριο τη νέα Προεδρία Κυβερνοασφάλειας με στόχο την ενίσχυση της άμυνας σε κυβερνοαπειλές. Παρ’ όλα αυτά, το σκάνδαλο προσθέτει στην ήδη θερμή πολιτική ατμόσφαιρα του καλοκαιριού.
Πυροσβέστες δίνουν μάχη με μεγάλες πυρκαγιές στη δυτική Τουρκία. Δημιουργήθηκε διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή για ειρηνευτική συμφωνία με Κούρδους και να τελειώσει η 40ετής σύγκρουση.
Ταυτόχρονα, επιτείνονται οι δικαστικές διώξεις κατά της αντιπολίτευσης (CHP). Την Τρίτη, συνελήφθησαν 30 άτομα σε έρευνα για διαφθορά σε δήμους υπό τον έλεγχο του CHP, που ξεκίνησε τον Μάρτιο με τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και υποψήφιου για την προεδρία Εκρέμ Ιμάμογλου. Ο Ιμάμογλου αξιοποίησε γρήγορα το σκάνδαλο: πρόσφατα το πτυχίο του ακυρώθηκε τεχνικά, και, σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία, όλοι οι υποψήφιοι πρόεδροι πρέπει να είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου.
«Το μέγεθος του σκανδάλου είναι ανησυχητικό, αλλά για την κυβέρνηση όλα περιστρέφονται γύρω από το πτυχίο μου και την προεδρική μου υποψηφιότητα», έγραψε σε ανάρτηση στα social media. «Το πραγματικό πρόβλημα είναι η αδικία».
