Λουκάς Σαμαράς: Έκθεση του σπουδαίου καλλιτέχνη στην Αθήνα πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια

Λουκάς Σαμαράς: Έκθεση του σπουδαίου καλλιτέχνη στην Αθήνα πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια Facebook Twitter
Λουκάς Σαμαράς, Φωτό- Μεταμόρφωση, 1η Ιουλίου, 1976. Polaroid. © Lucas Samaras
0

Μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη πρώτη έκθεση έργων του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά, που ολοκληρώνεται το Σάββατο 2 Αυγούστου, η Intermission ανοίγει το εκθεσιακό της πρόγραμμα το φθινόπωρο με έκθεση έργων του ηγέτη της αβανγκάρντ Λουκά Σαμαρά, ενός γίγαντα της τέχνης που, σε όλη την ιστορική του καριέρα, πρωτοστάτησε στη χρήση νέων, ριζοσπαστικών τρόπων δημιουργίας εικόνας.

Στην έκθεση οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν polaroids, σχέδια, κουτιά, γλυπτά και κοσμήματα αυτού του ερημίτη της αμερικανικής μεγαλούπολης. Με επίκεντρο το σώμα και την ψυχή, το αυτοβιογραφικό έργο του σε φωτογραφία, ζωγραφική, εγκατάσταση, συναρμολόγηση, σχέδιο, κλωστοϋφαντουργία και γλυπτική συχνά στοχάζεται πάνω στην εύπλαστη, μεταβαλλόμενη φύση του εαυτού.

Πρόκειται για την πρώτη έκθεση έργων του Λουκά Σαμαρά που πραγματοποιείται στην Ελλάδα εδώ και 20 χρόνια και η πρώτη μεταθανάτια στη γενέτειρά του –ο Σαμαράς πέθανε στη Νέα Υόρκη στις 7 Μαρτίου 2024– μετά την αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη με τίτλο «Περιπέτειες του Εγώ» το 2005. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 2009, ο Σαμαράς εκπροσώπησε τη χώρα μας στην 53η Μπιενάλε της Βενετίας με την πολυ-εγκατάσταση «Παράξενα».

Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν polaroids, σχέδια, κουτιά, γλυπτά και κοσμήματα αυτού του ερημίτη της αμερικανικής μεγαλούπολης. Με επίκεντρο το σώμα και την ψυχή, το αυτοβιογραφικό έργο του σε φωτογραφία, ζωγραφική, εγκατάσταση, συναρμολόγηση, σχέδιο, κλωστοϋφαντουργία και γλυπτική συχνά στοχάζεται πάνω στην εύπλαστη, μεταβαλλόμενη φύση του εαυτού.

Η The Intermission, συμπράττοντας με την Pace Gallery –με την οποία ο Σαμαράς συνεργάστηκε από το 1965 μέχρι το τέλος της ζωής του, με περίπου 30 εκθέσεις αφιερωμένες στο έργο του, από τις πρώιμες αφαιρετικές δουλειές του μέχρι τις πρόσφατες ψηφιακές αναζητήσεις του και την πρακτική του στο Web3 τα τελευταία χρόνια, καρπός των οποίων υπήρξε μια σειρά από NFTs ψυχεδελικών εικόνων– παρουσιάζει μια επιλογή έργων του, από τις Polaroid με τις διάσημες «παραμορφωμένες» αυτοπροσωπογραφίες του έως έργα στα οποία διερευνά τις δυνατότητες της computer art.

Γεννημένος στην Καστοριά το 1936, ο Λουκάς Σαμαράς αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες σε ηλικία 12 ετών, την περίοδο του Εμφυλίου. Συνοδοιπόρος των Allan Kaprow, Claes Oldenburg, George Segal και άλλων καλλιτεχνών που διαμόρφωσαν και επηρέασαν το Fluxus και την pop art της δεκαετίας του ’60, έγινε τη δεκαετία του ’70 πρωτοπόρος στην καλλιτεχνική χρήση της μηχανής. Το 1955, πολιτογραφείται Αμερικανός και εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο Rutgers. Η καλλιτεχνική δράση του αποκτά τεράστιο momentum μέσα από την ενασχόλησή του με τη φωτογραφία, και πρώτη φορά δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Polaroid το 1969, όταν αρχίζει να αυτοφωτογραφίζεται παίρνοντας διάφορες πόζες, φορώντας περούκες και χρησιμοποιώντας μακιγιάζ.

Λουκάς Σαμαράς: Έκθεση του σπουδαίου καλλιτέχνη στην Αθήνα πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια Facebook Twitter
Λουκάς Σαμαράς, Χωρίς Τίτλο (Αυτοπορτρέτο) 6η Ιουλίου, 1990. Polaroid © Lucas Samaras

Τη δεκαετία του ’70, ο Σαμαράς θα εξελίξει ακόμη περισσότερο την τεχνική επεξεργασία των εικόνων του και θα δημιουργήσει μια νέα ενότητα έργων, τις «Φωτο-Μεταμορφώσεις» ή «Photo-Transformations» (1973-1976). Τη δεκαετία του ’90, έρχεται σε επαφή με την τεχνολογία των ηλεκτρονικών υπολογιστών και αποκτά ψηφιακή βιντεοκάμερα και ψηφιακή φωτογραφική μηχανή.

Εάν τα διαφορετικά εκφραστικά μέσα επιφορτίζουν το σύνολο του έργου του Σαμαρά με ένα πλέγμα μεθόδων προσέγγισης και ερμηνείας, ανάλογο με τον κατά περίσταση χαρακτηρισμό του, ως κατασκευής, ως γλυπτικής, ως φωτογραφίας ή ως εννοιολογικής τέχνης, εκείνο που με βεβαιότητα καθορίζει τα έργα του είναι η αυτοαναφορικότητα.

Με κεντρικό θέμα το ανθρώπινο σώμα, το οποίο, ακόμη και όταν παρουσιάζεται άκρως ιδιόμορφο και γοητευτικό, αποφεύγει τη συναισθηματικότητα, ο Σαμαράς εμμένει σε ένα αυτοβιογραφικό και απόλυτα προσωπικό έργο, όπου ο φαινομενικά ρηχός ναρκισσισμός και η αυτοπαρατήρηση οδηγούν στη βαθιά κατανόηση του εαυτού, στην αυτογνωσία. Μάγος, πειραματιστής, αυτοτελής και αυτοδημιούργητος, έκανε την προσωπικότητά του καμβά, το σώμα του εργαλείο και πεδίο σε ένα έργο αδιάσπαστο με ένα είδος ναρκισσισμού τόσο εκθαμβωτικό και ακραίο, τόσο συνειδητό, που θριαμβευτικά πέρασε στην άλλη πλευρά, στην ανυπόκριτη επανεξέταση. Η ηγετική φυσιογνωμία της αβανγκάρντ είδε την εικόνα της προφητικά, με μίσος, με αγάπη, με ειλικρίνεια, με το βλέμμα των άλλων.

Τα εξήντα χρόνια δημιουργίας συνιστούν ένα σπάνιο ιστορικό πλαίσιο για τα έργα του. Ο ίδιος, ένας γίγαντας της τέχνης, άρθρωσε με το έργο του ένα ψυχολογικό σκαρίφημα του εαυτού, ένα έργο βυθισμένο στη μαγεία και το μυστήριο ενός καλλιτέχνη που έθρεψε τον μύθο του δύσκολου, του εκκεντρικού, του μυστικιστή, του αγοραφοβικού, του αντικοινωνικού, ανοίγοντας ταυτόχρονα διάπλατα την πόρτα των πιο μύχιων όψεων του εαυτού και του σώματός του.

Λουκάς Σαμαράς: Έκθεση του σπουδαίου καλλιτέχνη στην Αθήνα πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια Facebook Twitter
Λουκάς Σαμαράς, Κουτί αρ. 102, 1977 © Lucas Samaras

Είδε τη δουλειά του να αναγνωρίζεται πολύ νωρίς· το 1961 το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης αγόρασε το πρώτο έργο του. Εκείνος δεν απομακρύνθηκε ποτέ από το σπίτι του, τα χρήματα και η δόξα δεν άλλαξαν τον τρόπο ζωής του και τον τρόπο που αντιλαμβανόταν τον κόσμο γύρω του. Η τέχνη του είναι ένα ανεπανάληπτο χρονικό που μας δείχνει πώς μπορούμε να δούμε κι εμείς, σε σχέση με τον χρόνο, τη φύση και την προσωπική ιστορία, κάτι αληθινά σαγηνευτικό, τη μεγάλη τέχνη.

Ο Σαμαράς προέρχεται από μια καλλιτεχνική παράδοση που αναζητά έστω τη στιγμιαία αίσθηση του μεγαλειώδους, του ύψιστου, της υποκίνησης των συναισθημάτων, χωρίς να τον απασχολεί η τελειότητα. Αυτά τα λεπτά αλήθειας που κερδίζει κάποιος όταν στέκεται προσεκτικά μπροστά στο έργο του τον βυθίζουν στη δίνη των αναμνήσεών του, ριζώνουν σε αυτές με την ένταση που έχουν οι λεπτομέρειες των αριστουργημάτων, φέρουν βαριά τη σκιά των παλαιών δασκάλων της ζωγραφικής, της κατανυκτικής σιωπής μέσα σε μια εκκλησία, εκεί όπου ο καλλιτέχνης αντιλήφθηκε για πρώτη φορά την τέχνη. 

Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοστούμια και αναμνηστικά του «Downton Abbey» βγαίνουν σε δημοπρασία για καλό σκοπό

Πολιτισμός / Κοστούμια και αναμνηστικά του «Downton Abbey» βγαίνουν σε δημοπρασία για καλό σκοπό

Από μια τραπεζαρία σε στυλ 18ου αιώνα και την εντυπωσιακή τουαλέτα της Μάγκι Σμιθ μέχρι το ασημένιο ρολόι του μπάτλερ, τα αναμνηστικά αντικείμενα θα προσφερθούν σε ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα που υποστηρίζει παιδιά με απειλητικές για τη ζωή τους παθήσεις και τις οικογένειές τους
LIFO NEWSROOM
Τρόμος, Ιμπρεσιονισμός και 5 αριστουργήματα του παρελθόντος από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Έχει συμβεί ξανά τον Αύγουστο; Μάλλον όχι. 13 ταινίες από αύριο στα σινεμά της πόλης

Οι νέες ταινίες του Ζακ Κρέγκερ και των Ελληνοαυστραλών αδερφών Φιλίππου, η ωραιότατη έκπληξη που μας επιφύλασσε ο Σεντρίκ Κλαπίς και πέντε μεγάλες δόξες σε επανέκδοση κάνουν τον προγραμματισμό των θεατών σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πέθανε ο Τέρενς Σταμπ, ο θρυλικός «Στρατηγός Ζοντ» του Superman, σε ηλικία 87 ετών

Πολιτισμός / Πέθανε ο Τέρενς Σταμπ, ο θρυλικός «Στρατηγός Ζοντ» του Superman, σε ηλικία 87 ετών

Ο βρετανός ηθοποιός Τέρενς Σταμπ, γνωστός για τον ρόλο του ως General Zod στις ταινίες Superman, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών - Η καριέρα του περιλαμβάνει περισσότερες από 60 ταινίες και μία υποψηφιότητα για Όσκαρ
LIFO NEWSROOM
Tι να δείτε στα σινεμά το τριήμερο του Δεκαπενταύγουστου

Πολιτισμός / Tι να δείτε στα σινεμά το τριήμερο του Δεκαπενταύγουστου

Από την πρώτη κινηματογραφική εξόρμηση του πράκτορα 007 στη θριλερική διαδικασία εκλογής νέου Πάπα στο «Κονκλάβιο» κι από τη δοκιμασμένη χιτσκοκική συνταγή του «Man who knew too Much» στην συναρπαστική αγωνιστική δράση του «F1: The Movie», μερικές επιλογές για όσους αποφάσισαν να περάσουν την αργία στο Κλεινόν Άστυ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χίος: Μικρές φθορές από τη φωτιά στον ναό Αγίου Γεωργίου και στο Κάστρο της Βολισσού

Πολιτισμός / Χίος: Μικρές φθορές από τη φωτιά στον ναό Αγίου Γεωργίου και στο Κάστρο της Βολισσού

Στον Ναό Αγίου Γεωργίου Πραστειάς καταστράφηκε μεγάλο μέρος του εργοταξιακού εξοπλισμού στον προαύλιο χώρο, ενώ στο Κάστρο Βολισσού, ζημιές σημειώθηκαν στις υποδομές ανάδειξης 
LIFO NEWSROOM