Μία αδέσποτη γάτα εξολόθρευσε μία μικρή αποικία λαγόγυρου, περίπου 20 ζώα, ενός είδους που θεωρείται σε κίνδυνο και είχε βρει καταφύγιο στο Αγρόκτημα Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ.
Τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την άγρια πανίδα από ζώα που δεν ανήκουν στην άγρια φύση, όπως οι γάτες που είναι ανθρώπινο δημιούργημα μέσω επιλεκτικών αναπαραγωγών χιλιάδων ετών, αναδεικνύει το περιστατικό στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ. Επιστήμονες κάνουν λόγο για άμεση ανάγκη διαχείρισης σε ένα πολυπαραγοντικό θέμα που απαιτεί τη συνεργασία φορέων και φιλοζωικών καθώς για το πρόβλημα ευθύνεται ο άνθρωπος και όχι τα ζώα. Ο περιβαλλοντολόγος-φωτογράφος άγριας φύσης Γιώργος Σπυριδάκης απαθανάτισε τη γάτα που κυνηγούσε λαγόγυρους στο Αγρόκτημα ΑΠΘ:
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η μεταδιδάκτορας στο Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ Λήδα Ράμμου, η οποία ερευνά τον πληθυσμό του λαγόγυρου στην Ελλάδα, η αποικία του λαγόγυρου στο Αγρόκτημα ήταν αρκετά πυκνή και εύρωστη. «Η πυκνότητα σχετίζεται με την έκταση όπου ζούσαν. Το Αγρόκτημα είναι 4 στρέμματα και σε καταγραφή που έγινε το διάστημα 2021-22, βρέθηκαν περίπου 20 ζώα, αριθμός που αυξομειώνεται ανάλογα με τις γεννήσεις. Ωστόσο, το 2023 εμφανίστηκε μία γάτα και μέσα σε δύο χρόνια, έσβησε η αποικία», λέει η κ. Ράμμου. Η ερευνήτρια διευκρινίζει ότι αν και στον χώρο έχει και άλλες γάτες, η συγκεκριμένη εξειδικεύτηκε ώστε να θηρεύει λαγόγυρους και κυρίως νέα σε ηλικία, τα οποία έτρωγε.
«Είχε γεννήσει κιόλας και προσπαθούσαμε να συνεννοηθούμε μήπως μπορούσαμε να την απομακρύνουμε γιατί δεν είναι κάτι απλό και μονόπλευρο. Είχε μωρά, δεν μπορούσαμε να τη διώξουμε γιατί ήταν άγρια και δεν πλησιαζόταν. Πρόκειται για πρόβλημα που είναι πολύ μεγαλύτερο απ' ό,τι φαίνεται, γιατί αν την απομακρύναμε, θα πήγαινε ίσως ένα άλλο ζώο», λέει η κ. Ράμμου. Η ίδια τονίζει ότι δεν καταδικάζεται το ζώο για την ενέργειά του, αλλά πρόκειται για ένα πρόβλημα που απαιτεί διαχείριση με μακροπρόθεσμο πλάνο και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Έκκληση από τους ειδικούς για τις γάτες και την άγρια ζωή
Θέση στο ζήτημα πήρε και ο Ηλίας Στραχίνης, βιολόγος, υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ, ο οποίος τόνισε ότι τα αδέσποτα ζώα υποφέρουν και τα ίδια από αρρώστιες, δρόμους, κακόβουλους ανθρώπους και ένα σωρό άλλους κινδύνους, και μαζί τους υποφέρει και η άγρια πανίδα. «Οφείλουμε να μην πετάμε τα κατοικίδιά μας μόνα τους στο έλεος της πόλης και της φύσης, δημιουργώντας προβλήματα», τονίζει.
Όπως αναφέρει, οι αδέσποτες και μη περιορισμένες δεσποζόμενες γάτες, έχουν συμβάλλει στην εξαφάνιση τουλάχιστον 63 ειδών άγριας ζωής μέχρι σήμερα, και συνεχίζουν να ασκούν πίεση σε πολλές χιλιάδες άλλα. «Η γάτα είναι ένας οργανισμός που δεν ανήκει σε κανένα φυσικό οικοσύστημα, με καταγωγή από επιλεκτικές αναπαραγωγές και όχι από φυσική εξέλιξη. Οι φυλογενετικές μελέτες καταδεικνύουν με αδιάσειστα δεδομένα την καταγωγή και τη γενετική δομή της οικιακής γάτας. Οι αδέσποτες γάτες είναι μια σοβαρή ανθρωπογενής πίεση προς την άγρια πανίδα, μια πίεση για την οποία δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε. Είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα, που σε άλλες χώρες και ηπείρους έχει οδηγήσει μέχρι και σε εξαφάνιση ειδών, ενώ έχει αρχίσει να φαίνεται πλέον και στη χώρα μας».
Ο κ. Στραχίνης, προτείνοντας λύσεις επισημαίνει τη σημασία της ενημέρωσης, την υιοθεσία, τη στείρωση, τον περιορισμό κατ' οίκον των γατών, αλλά και όλων των κατοικίδιων ζώων και, φυσικά, την άμεση σύλληψη και απομάκρυνση από ευαίσθητα σημεία, όπως στην περίπτωση του λαγόγυρου. «Ναι, υπάρχουν κι άλλες, πολύ σημαντικές ανθρωπογενείς πιέσεις, όπως η αλλαγή χρήσης γης και η ρύπανση, όμως αυτό δεν μειώνει σε σημασία την πίεση των αδέσποτων κατοικίδιων και εισβλητικών ειδών. Και για να προλάβω κάποιους, δεν δαιμονοποιούμε τη γάτα παραθέτοντας τα πραγματικά δεδομένα και το υπαρκτό, τεκμηριωμένο διεθνώς πρόβλημα. Η ευθύνη δεν ανήκει στη γάτα, αλλά σε εμάς τους ανθρώπους που επιτρέπουμε την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή και εγκατάλειψη. Δεν φταίει η γάτα, εμείς φταίμε. Με το να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα πετυχαίνουμε πιο υπεύθυνους κηδεμόνες κατοικίδιων, καλύτερο νομοθετικό πλαίσιο, περισσότερα καταφύγια, περισσότερες στειρώσεις και υιοθεσίες, και περισσότερες διασώσεις άγριων ζώων», καταλήγει.
Για την Εύη Καλαϊτζίδου, εθελόντρια της φιλοζωικής οργάνωσης «Νοιάζομαι», είναι επείγουσα ανάγκη να γίνονται συστηματικές στειρώσεις αδέσποτων γατιών, με συντονισμό των φορέων. «Πρέπει να δοθούν οργανωμένα κονδύλια σε στειρώσεις γιατί υπάρχουν αστείρωτα ζώα που αυξάνονται και λιμοκτονούν και πέφτουν κάτω από αφυδάτωση. Η συγκεκριμένη γάτα θα μπορούσε να πιαστεί με ανάλογη παγίδα, τρόποι υπήρχαν, συνεννόηση χρειάζεται», επισημαίνει.
