Οι προειδοποιήσεις για εκκένωση στη Γάζα έρχονται ξαφνικά: φυλλάδια πέφτουν από τον ουρανό, χιλιάδες κινητά χτυπούν με γραπτά μηνύματα, και σύγχρονοι χάρτες στα social media δείχνουν ασαφείς διαδρομές μέσα από ερείπια και απόγνωση.
Ο ισραηλινός στρατός τις αποκαλεί «εντολές εκκένωσης», ισχυριζόμενος ότι αποσκοπούν στην προστασία των αμάχων. Όμως, για τα 2,1 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας, αυτές οι εντολές μεταφράζονται σε επαναλαμβανόμενη εκτόπιση, σε αγωνιώδεις προσπάθειες να μαζέψουν παιδιά και ηλικιωμένους και σε ταπεινωτικές πορείες προς την επόμενη κατεστραμμένη γωνιά του πολιορκημένου θύλακα.
Ανάλυση των Financial Times σε εκατοντάδες τέτοιες εντολές, μεταξύ των οποίων περίπου 30 που εκδόθηκαν μετά τη διακοπή της εκεχειρίας με τη Χαμάς τον Μάρτιο, δείχνει πώς το Ισραήλ, το οποίο έχει εξουσιοδοτήσει τον στρατό του να καταλάβει ολόκληρη τη Γάζα, έχει μεταμορφώσει τον χάρτη της περιοχής, περιορίζοντας δραστικά τον χώρο που απομένει για τους Παλαιστίνιους.
Συγκεκριμένα, πάνω από το 80% της Γάζας —μια από τις πυκνότερα κατοικημένες περιοχές του πλανήτη πριν την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου 2023— καλύπτεται πλέον από στρατιωτικές ζώνες ή εντολές εκκένωσης. Η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου φαίνεται να επιθυμεί να συγκεντρώσει ολόκληρο τον πληθυσμό σε μια μικρή λωρίδα γης στα νότια, κοντά στα σύνορα με την Αίγυπτο, αφήνοντας το υπόλοιπο έδαφος απαγορευμένο. Διεθνείς παρατηρητές προειδοποιούν ότι η συγκέντρωση των Παλαιστινίων σε άνυδρες, εγκαταλελειμμένες εκτάσεις χωρίς νερό, ηλεκτρισμό ή ιατρικές υποδομές, ισοδυναμεί με εθνοκάθαρση. Πολλοί Παλαιστίνιοι φοβούνται ότι πρόκειται για το πρώτο βήμα προς την οριστική τους εκδίωξη από τη Γάζα.
«Σε λίγους μήνες… η Γάζα θα έχει καταστραφεί πλήρως», δήλωσε τον Μάιο ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμοτρίτς. «Οι Παλαιστίνιοι θα συγκεντρωθούν στο νότο.»
Το Ισραήλ έχει ήδη καταστρέψει μεγάλο μέρος της βόρειας Γάζας. Πλέον, οι επιχειρήσεις επεκτείνονται και νότια του διαδρόμου Μοράγκ — μιας περιοχής που πήρε το όνομά της από πρώην ισραηλινό οικισμό, εγκαταλελειμμένο το 2005. Η πόλη της Ράφα, που κάποτε έσφυζε από ζωή, έχει μετατραπεί σε ερείπια. Το έδαφος γύρω της είναι ξηρό, άγονο και χωρίς δέντρα. Δεν υπάρχει φρέσκο νερό, ηλεκτροδότηση ή βασικές υποδομές. Ο διάδρομος Μοράγκ χωρίζει τη Ράφα από τη Χαν Γιούνις, μια άλλη πόλη-στόχο των ισραηλινών επιχειρήσεων, από την οποία επίσης εξαναγκάστηκαν οι άμαχοι να φύγουν.
Γάζα: Στρατιωτικές προετοιμασίες και διανομή βοήθειας υπό επιτήρηση
Δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν εκτεταμένες εργασίες καθαρισμού του εδάφους νότια του διαδρόμου, προετοιμάζοντας πιθανότατα μακροχρόνια στρατιωτική παρουσία με φυλάκια και οχυρώσεις.
Χάρτης του ισραηλινού στρατού δείχνει τρία σημεία διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας να έχουν δημιουργηθεί κατά μήκος του διαδρόμου. Η διανομή εποπτεύεται από Ισραηλινούς στρατιώτες και ξένους μισθοφόρους, στο πλαίσιο αμφιλεγόμενου σχεδίου.
Τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποιούν ότι αυτή η συγκέντρωση διανομής τροφίμων θα αναγκάσει οικογένειες να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο βορρά και να κατευθυνθούν προς επικίνδυνες ζώνες στον νότο.
Ασφυκτική συμφόρηση στη Γάζα και έλλειψη βασικών υποδομών
Στον νότο, οι Παλαιστίνιοι βρίσκουν απάνθρωπες συνθήκες. Πρόκειται για μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές παγκοσμίως — χωρίς αποχέτευση, χωρίς νερό, χωρίς ιατρική περίθαλψη. Ακόμα και οι πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις δείχνουν ότι κάθε πολίτης της Γάζας έχει στη διάθεσή του λιγότερο χώρο από ένα μικρό δωμάτιο. Αν αφαιρεθούν τα αχρησιμοποίητα εδάφη, όπως χωματερές, δρόμοι και ερείπια, τότε ο διαθέσιμος χώρος ανά άτομο θα μπορούσε να είναι μικρότερος και από έναν καναπέ σαλονιού.
Αυτή η άθλια και επικίνδυνη υπερσυμφόρηση δεν είναι παρενέργεια του πολέμου — σύμφωνα με δηλώσεις του Σμοτρίτς, αποτελεί στρατηγικό στόχο: να οδηγηθούν οι Παλαιστίνιοι στην πλήρη απόγνωση και τελικά στην έξοδο από τη Γάζα. «Όταν καταλάβουν ότι δεν υπάρχει ελπίδα, ότι δεν υπάρχει τίποτα να τους κρατήσει στη Γάζα», δήλωσε, «θα την εγκαταλείψουν. Θα έχουν απελπιστεί πλήρως».
Με πληροφορίες από Financial Times