Η Ουκρανία και η Ρωσία αντάλλαξαν από 1.000 αιχμαλώτους πολέμου την προηγούμενη Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, τη μεγαλύτερη ανταλλαγή στον τριετή πόλεμο, μετά από ρωσική πρόταση που διατυπώθηκε κατά τη διάρκεια συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη στις 16 Μαΐου.
Αλλά η όποια εμπιστοσύνη οικοδομήθηκε από αυτή τη χειρονομία μπορεί να διαλύθηκε από την έναρξη των μεγαλύτερων αεροπορικών επιθέσεων μεγάλου βεληνεκούς από τη Ρωσία εναντίον ουκρανών αμάχων. Η Ρωσία εκτόξευσε περισσότερα από 900 drones και 92 πυραύλους στο τριήμερο της ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου, σκοτώνοντας τουλάχιστον 16 αμάχους. Μετά από αυτές τις επιθέσεις, η Ουκρανία στόχευσε κατά ρωσικών στρατιωτικών υποδομών χρησιμοποιώντας τουλάχιστον 800 μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Νέα γερμανικά όπλα στην Ουκρανία και η αντίδραση του Κρεμλίνου
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιόχαν Βάντεφουλ, δήλωσε την Τρίτη (27/5) ότι η Γερμανία μπορεί να προμηθεύσει την Ουκρανία με τους πυραύλους Taurus εμβέλειας 1.000 χιλιομέτρων ανά πάσα στιγμή, χωρίς να προειδοποιήσει τη Ρωσία, ενισχύοντας την ικανότητα του Κιέβου για επιθέσεις βαθύτερα στη ρωσική ενδοχώρα. Ο Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι δεν θα επιβάλει κανένα όριο εμβέλειας στα όπλα που θα προμηθεύσει στην Ουκρανία. Χθες, Τετάρτη (28/5), καθώς ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκεπτόταν το Βερολίνο, ο Μερτς ανακοίνωσε ότι η Γερμανία θα βοηθήσει το Κίεβο να αναπτύξει δικούς του πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Το Κρεμλίνο αντέδρασε, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ να δηλώνει πως «εάν ληφθούν τέτοιες αποφάσεις, θα είναι απολύτως αντίθετες με τις φιλοδοξίες μας για την επίτευξη πολιτικής διευθέτησης». Η Ρωσία ζήτησε τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ «σε σχέση με τις ενέργειες ευρωπαϊκών κρατών που προσπαθούν να εμποδίσουν την ειρηνική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης».
Ωστόσο, ακόμη και πριν από τις ανακοινώσεις της Γερμανίας, η προοπτική οποιασδήποτε «ειρηνικής διευθέτησης» είχε υποστεί πλήγμα από τις εκατέρωθεν επιθέσεις με drones. H Ουκρανία κατέρριψε το 82% των drones, ποσοστό χαμηλότερο από το συνηθισμένο. Πηγές των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών δήλωσαν στον Economist ότι η Ρωσία πετούσε τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της σε ύψος μεγαλύτερο των 2 χιλιομέτρων, εκτός της εμβέλειας των κινητών μονάδων βαρέων πολυβόλων, και είχε προσαρμόσει τα drones ώστε να χρησιμοποιούν το σήμα του διαδικτύου της Ουκρανίας για πλοήγηση, αποκλείωντας έτσι τος ηλεκτρονικές παρεμβολές.
Η Ρωσία συνέχισε επίσης τις χερσαίες επιθέσεις της στην ανατολική Ουκρανία και ισχυρίστηκε ότι κατέλαβε έξι οικισμούς στις περιοχές του Σούμι, του Χάρκοβο και του Ντονέτσκ. Η Ρωσία επέκτεινε επίσης ένα προγεφύρωμα κοντά στην πόλη Ποκρόβσκ, τον κύριο στόχο της φέτος, στο πλαίσιο της προετοιμασίας μιας ευρύτερης χερσαίας επίθεσης.
«Προς το παρόν δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο ειρήνης ή διπλωματίας. Αντιθέτως, υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι προετοιμάζουν νέες επιθετικές επιχειρήσεις. Η Ρωσία υπολογίζει σε έναν παρατεταμένο πόλεμο», δήλωσε ο Ζελένσκι στην ομιλία του το βράδυ της Δευτέρας (26/5).
Ακόμη και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξέφρασε την ενόχλησή του για τη στάση του Ρώσου ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, έναν άνθρωπο που θαυμάζει ανοιχτά. «Κάτι του συνέβη», έγραψε ο Τραμπ σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, αναφερόμενος στον Πούτιν. «Έχει γίνει απολύτως ΤΡΕΛΟΣ! Είμαστε στη μέση μιας συζήτησης και αυτός εκτοξεύει ρουκέτες στο Κίεβο και σε άλλες πόλεις» είπε ο Τραμπ, μιλώντας με δημοσιογράφους:
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, υποβάθμισε την αντίδραση του Αμερικανού προέδρου, μιλώντας για «συναισθηματική υπερφόρτωση όλων».
Τα επόμενα διπλωματικά βήματα
Η Ουκρανία, παρ' όλα αυτά, παρέμεινε στη διπλωματική πορεία, υποβάλλοντας στις 27 Μαΐου ένα μνημόνιο που περιγράφει λεπτομερώς τους όρους της για κατάπαυση του πυρός, ικανοποιώντας ένα άλλο ρωσικό αίτημα, με την αντίστοιχη πρόταση της Ρωσίας να εκρεμμεί.
Ο Πάπας Λέων ΙΔ' πρότεινε το Βατικανό ως τόπο διεξαγωγής του επόμενου γύρου ειρηνευτικών συνομιλιών, κατά τις οποίες αναμένεται η ανταλλαγή μνημονίων, αλλά ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, το θεώρησε «κάπως άκομψο όταν δύο ορθόδοξες χώρες θα χρησιμοποιούσαν έναν καθολικό χώρο για να συζητήσουν τα βαθύτερα αίτια της κρίσης», προτιμώντας την Κωνσταντινούπολη.
Η Ρωσία επέμεινε σε μία υπό όρους κατάπαυση του πυρός που θα αφορά «τις βασικές αιτίες που διέπουν αυτή τη σύγκρουση και πώς πρέπει να αφαιρεθούν όπως ένας κακοήθης όγκος». Η Ρωσία θεωρεί ότι η ρήξη της Ουκρανίας με το Πατριαρχείο Μόσχας και η δημιουργία αυτοκέφαλης εκκλησίας στο Κίεβο είναι μία από αυτές τις «βαθύτερες αιτίες» της σύγκρουσης.
Ένα άλλο είναι η χρήση της ρωσικής γλώσσας. Η Ουκρανία είναι μια χώρα που είναι σε μεγάλο βαθμό δίγλωσση, αλλά το 2019 ψήφισε νόμο που υποχρεώνει τους δημόσιους υπαλλήλους να χρησιμοποιούν την ουκρανική γλώσσα. Δεν απαγόρευσε τη ρωσική, αλλά η Ρωσία το θεωρεί διακριτικό.
«Η Ουκρανία, που βρίσκεται πέρα από τα συνταγματικά σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, είναι το σπίτι εκατομμυρίων ανθρώπων που μιλούν ρωσικά. Είναι η μητρική τους γλώσσα», δήλωσε ο Λαβρόφ σε συνέντευξη Τύπου στις 23 Μαΐου, αναφερόμενος στο ουκρανικό έδαφος που βρίσκεται εκτός του ελέγχου του Κρεμλίνου. «Το να τους αφήσουμε στην χούντα (σ.σ, κυβέρνηση στο Κίεβο), η οποία τους έχει απαγορεύσει να τη μιλούν... θα ήταν έγκλημα», είπε. «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβεί αυτό υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».
Μια άλλη «βασική αιτία», σύμφωνα με το Κρεμλίνο, είναι η ίδια η ύπαρξη της κυβέρνησης Ζελένσκι. Η Ρωσία επιμένει ότι ο Ζελένσκι είναι παράνομος επειδή παρέμεινε στην εξουσία πέραν της συνταγματικής θητείας του, παρόλο που το σύνταγμα του επιτρέπει να το κάνει σε περίοδο εθνικής κρίσης και το ουκρανικό κοινοβούλιο έχει παρατείνει την προεδρία του.
Ο ίδιος ο Ζελένσκι προσφέρθηκε να παραιτηθεί τον περασμένο Φεβρουάριο, αν αυτό σήμαινε ότι η Ρωσία θα αποσύρουν τα στρατεύματά της και η Ουκρανία θα μπορούσε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Η προσφορά αυτή έγινε στις ΗΠΑ, όχι στη Ρωσία, και ο Τραμπ απέκλεισε την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ σε ένα σχέδιο ειρήνης που παρέδωσε στο Κίεβο στις 17 Απριλίου.
Ωστόσο, ο Πιοτρ Λουκάσεβιτς, επιτετραμμένος της Πολωνίας στην Ουκρανία, δήλωσε στη διάσκεψη VOX Ukraine στις 24 Μαΐου ότι η Πολωνία υποστηρίζει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Είπε ότι οι σχέσεις είχαν εξελιχθεί κατά τη διάρκεια του τριετούς πολέμου. «Αυτή η μεταμόρφωση μας οδήγησε στην ακράδαντη πεποίθηση ότι, για λόγους ασφάλειας, λόγω οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, η Ουκρανία πρέπει να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως πολιτικός, οικονομικός και κοινωνικός εταίρος μας. Η Ουκρανία πρέπει επίσης να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αυτό είναι το στρατηγικό, πολιτικό, ιστορικό και πολιτισμικό μας συμφέρον», δήλωσε ο Λουκάσεβιτς.
Με πληροφορίες από Al Jazeera
