Η δημόσια ανακοίνωση του Ισραήλ για έναρξη νέας, ενισχυμένης στρατιωτικής επιχείρησης στη Λωρίδα της Γάζας και διατήρηση του εδάφους που έχει καταλάβει, αποτελεί ένα κρίσιμο σημείο στην πολεμική ρητορική της χώρας.
Κατά τη διάρκεια του σχεδόν 19μηνου πολέμου, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει εκτεταμένες και αιματηρές επιχειρήσεις, καλύπτοντας όλη τη Γάζα εκτός από το κεντρικό της τμήμα. Ωστόσο, η μόνιμη παρουσία τους περιοριζόταν έως τώρα σε μια ζώνη ασφαλείας βάθους περίπου 1 χιλιομέτρου στα σύνορα και σε δύο στενούς διαδρόμους ανατολής-δύσης.
Αυτό φαίνεται πως αλλάζει με την έναρξη της επιχείρησης με την κωδική ονομασία «Άρματα του Γεδεών», καθώς το Ισραήλ σχεδιάζει να αναπτύξει στρατεύματα σε μεγάλο, αν όχι όλο, μέρος της Γάζας, στοχεύοντας σε «διαρκή παρουσία», σύμφωνα με ισραηλινούς αξιωματούχους.
Παράλληλα, γίνεται ανοιχτή συζήτηση για μετακίνηση Παλαιστινίων προς τον νότο, ακόμη και «εθελοντική» απομάκρυνσή τους από τη Γάζα, ώστε να εφαρμοστεί σχέδιο ανοικοδόμησης που είχε ανακοινώσει ο Ντόναλντ Τραμπ το 2020. Ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Μπετσαλέλ Σμοτριτς κάλεσε τους Ισραηλινούς να αποδεχθούν τη λέξη «κατοχή». Αυτές οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν φόβους για τις πραγματικές προθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα και προκαλούν διεθνείς αντιδράσεις.
Η νέα επιχείρηση δεν είναι ξαφνική. Συζητείται εδώ και μήνες στους κυβερνητικούς και στρατιωτικούς κύκλους. Το ερώτημα είναι γιατί το Ισραήλ επέλεξε τώρα να την ανακοινώσει δημόσια και με τόσο έντονο τρόπο.
Ένας βασικός λόγος είναι οι έμμεσες διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς για νέα παύση πυρός. Η ισραηλινή κυβέρνηση ελπίζει ότι η απειλή εισβολής, η κινητοποίηση δεκάδων χιλιάδων εφέδρων και η προοπτική κατάληψης εδαφών θα πιέσουν τη Χαμάς να υποχωρήσει. Αν όχι, η φυσική κατοχή εδάφους θα χρησιμοποιηθεί ως διαπραγματευτικό χαρτί για το μέλλον.
Οι δύο βασικοί στόχοι του Ισραήλ, η εξάλειψη της Χαμάς και η απελευθέρωση των 59 ομήρων, παραμένουν αμετάβλητοι, αν και ο Νετανιάχου δείχνει να δίνει προτεραιότητα στον πρώτο.
Η επίθεση αναμένεται να ξεκινήσει μετά την επίσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή, σε δέκα ημέρες, ώστε να αποφευχθούν διπλωματικές εντάσεις κατά την παραμονή του σε Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ και Κατάρ. Παράλληλα, οι σύνθετες στρατιωτικές προετοιμασίες ίσως οδηγήσουν σε επιπλέον καθυστερήσεις.
Το Ισραήλ ανακοίνωσε επίσης σχέδιο παροχής περιορισμένης ανθρωπιστικής βοήθειας, μέσω μεγάλων σταθμών διανομής στο νότιο τμήμα της Γάζας, που θα φυλάσσονται από Ισραηλινούς στρατιώτες. Οι Παλαιστίνιοι θα παραλαμβάνουν εκεί πακέτα τροφίμων μέσω ελεγχόμενων εκπροσώπων των οικογενειών. Το σχέδιο έχει ήδη επικριθεί έντονα από ανθρωπιστικές οργανώσεις ως αναποτελεσματικό, επικίνδυνο και πιθανώς παράνομο βάσει του διεθνούς δικαίου, καθώς δεν περιλαμβάνει πρόνοιες για νερό, υγειονομική φροντίδα ή καύσιμα.
Για περισσότερο από έναν χρόνο, κυκλοφορούν μεταξύ Ισραηλινών αξιωματούχων έγγραφα πολιτικής που προτείνουν την επιβολή στρατιωτικής διοίκησης στη Γάζα. Ο Νετανιάχου απορρίπτει σταθερά το ενδεχόμενο ανάληψης της διακυβέρνησης από την Παλαιστινιακή Αρχή και δεν έχει παρουσιάσει κάποιο άλλο σχέδιο πολιτικής επίλυσης. Αν η νέα επιχείρηση προχωρήσει, το πιθανότερο είναι ότι τα ισραηλινά στρατεύματα θα καταστούν οι ντε φάκτο διοικητές της περιοχής και των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων της.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ εξακολουθεί να αγνοεί τις εκκλήσεις μεγάλου μέρους των πολιτών για συμφωνία εκεχειρίας που θα φέρει την απελευθέρωση των ομήρων. Η κυβέρνησή του εξαρτάται από τη στήριξη της ακροδεξιάς, που στηρίζει ένθερμα τη νέα επίθεση και τη διατήρηση της παρουσίας στη Γάζα. Έτσι, ο Νετανιάχου είναι πιθανό να διατηρηθεί στην εξουσία μέχρι τις επόμενες εκλογές σε περίπου 15 μήνες.
Ο πόλεμος ξέσπασε μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ το 2023, όπου σκοτώθηκαν πάνω από 1.200 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι, και απήχθησαν περίπου 250, εκ των οποίων 58 παραμένουν κρατούμενοι. Από την ισραηλινή αντεπίθεση έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 52.000 Παλαιστίνιοι, κυρίως άμαχοι.
Μέσα στη γενική αναστάτωση από την ανακοίνωση της επιχείρησης «Άρματα του Γεδεών», σχεδόν πέρασε απαρατήρητο το γεγονός ότι η ισραηλινή κυβέρνηση αποφάσισε να μη συστήσει προς το παρόν ανεξάρτητη επιτροπή έρευνας για τα κενά ασφαλείας που επέτρεψαν την επίθεση της Χαμάς. Η έρευνα θα πρέπει να περιμένει έως ότου τελειώσει ο πόλεμος, δήλωσε ο Νετανιάχου.
Με πληροφορίες από Guardian
