Λίγες ημέρες πριν από τον θάνατό του, ο πάπας Φραγκίσκος συναντήθηκε με νοσηλευτές και ιατρούς από το νοσοκομείο Gemelli της Ρώμης, όπου είχε νοσηλευτεί για πέντε εβδομάδες με σοβαρή πνευμονία, προκειμένου να τους ευχαριστήσει για τη φροντίδα τους.
Επικεφαλής της ομάδας των 70 ανδρών και γυναικών ήταν η Elena Beccalli.
«Σας ευχαριστώ για τις υπηρεσίες σας στο νοσοκομείο, ήταν όλα εξαιρετικά, συνεχίστε έτσι», είπε ο πάπας Φραγκίσκος στην ομάδα, προτού στραφεί προς την Beccalli και προσθέσει: «Όταν οι γυναίκες είναι επικεφαλής, όλα πάνε καλά!».
Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο ποντίφικας επαίνεσε δημόσια τον ρόλο των γυναικών, και καθ’ όλη τη διάρκεια της 12ετούς παπικής θητείας του έκανε βήματα για την ενίσχυση της παρουσίας τους στο εργατικό δυναμικό του Βατικανού, ενώ διόρισε αρκετές γυναίκες σε υψηλόβαθμες θέσεις διοίκησης. Επίσης, έδωσε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου στις παγκόσμιες συνόδους των επισκόπων της Καθολικής Εκκλησίας.
Ένας παθητικός ρόλος
Ωστόσο, σε άλλους τομείς, όπως η διαχείριση καταγγελιών για κακοποίηση μοναχών από κληρικούς ή οι επανειλημμένες δηλώσεις του ότι οι γυναίκες δεν μπορούν ποτέ να γίνουν ιέρειες, ο Φραγκίσκος αφήνει πίσω του μια διαφορετική κληρονομιά.
Το γεγονός ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν κυρίως παθητικό ρόλο στην Καθολική Εκκλησία έγινε εμφανές από την απουσία τους στη νεκρώσιμη ακολουθία του πάπα Φραγκίσκου στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου.
Αντίθετα, οι μοναχές βρίσκονταν ανάμεσα στο πλήθος των προσκυνητών και τουριστών, αρκούμενες κυρίως στο να παρακολουθούν τη λειτουργία από γιγαντοοθόνες.

Την ίδια ώρα, το θέμα των γυναικών φαίνεται να απουσιάζει από τις συζητήσεις των καρδιναλίων, οι οποίοι μοιράζονται το όραμά τους για το μέλλον της Καθολικής Εκκλησίας κατά τις καθημερινές προσυνεδριακές συναντήσεις τους, τουλάχιστον σύμφωνα με τις ενημερώσεις που δίνονται στον Τύπο από αξιωματούχο του Βατικανού.
Καθώς, λοιπόν, οι άνδρες προετοιμάζονται να εισέλθουν στην Καπέλα Σιξτίνα την Τετάρτη (7/5) για να εκλέξουν νέο Πάπα, τραβώντας τα βλέμματα όλου του κόσμου, μια ομάδα γυναικών εργάζεται στα παρασκήνια για να τους στηρίξει.
Πίσω από όλα και όλους
Με επικεφαλής τις μοναχές που διαχειρίζονται την Casa Santa Marta, τον ξενώνα όπου θα διαμείνουν οι 133 καρδινάλιοι κατά τη διάρκεια του Κονκλάβιου, η αποστολή τους είναι να μαγειρεύουν για τους άνδρες και να καθαρίζουν τα δωμάτιά τους. Οι μοναχές θα τους βοηθούν επίσης με τις καθημερινές τους ανάγκες, ειδικά όσους είναι πιο ευάλωτοι, ενώ θα προσφέρουν πνευματική στήριξη για το εκλογικό τους έργο μέσω της προσευχής.
«Είναι οι γυναίκες που στην πραγματικότητα κρατούν τα πάντα σε μια ισορροπία», είπε η Γκλόρια Μπραντσιάνι, πρώην μοναχή. «Αλλά η Καθολική Εκκλησία παραμένει μια πατριαρχική θεσμική οντότητα, όπου οι γυναίκες μετά βίας ακούγονται».
Η Μπραντσιάνι εγκατέλειψε το μοναχικό σχήμα αφού, όπως καταγγέλλει, υπήρξε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης επί σειρά ετών, περιλαμβανομένου εξαναγκασμού σε ερωτικές συνευρέσεις με περισσότερα από ένα άτομα, από τον Μάρκο Ρούπνικ, έναν ιερέα και καλλιτέχνη ψηφιδωτών και φίλο του πάπα Φραγκίσκου.

Ο Ρούπνικ έχει κατηγορηθεί για κακοποίηση από τουλάχιστον εννέα γυναίκες και είχε αφοριστεί το 2020 επειδή έδωσε άφεση αμαρτιών σε γυναίκα με την οποία διατηρούσε σεξουαλική σχέση, κάτι που απαγορεύεται αυστηρά.
Παρά ταύτα, επανεντάχθηκε μετά από «μετάνοια». Σήμερα εξακολουθεί να είναι ιερέας και πλέον βρίσκεται στην επισκοπή του Κόπερ, στη γενέτειρά του τη Σλοβενία.
Η Μπραντσιάνι είχε καταγγείλει την κακοποίηση εδώ και καιρό, αλλά υποστηρίζει ότι ποτέ δεν την άκουσαν πραγματικά. Υπήρξε μια αχτίδα ελπίδας το 2019, όταν ο πάπας Φραγκίσκος έγινε ο πρώτος ποντίφικας που παραδέχθηκε δημόσια ότι ιερείς είχαν κακοποιήσει σεξουαλικά μοναχές. Ωστόσο, δεν τήρησε τη δέσμευσή του να καταπολεμήσει ουσιαστικά το πρόβλημα.
Η αδελφή Λίβια Αντζελίλις, μοναχή που ζει στην Τοσκάνη, δήλωσε πως το πρόβλημα της κακοποίησης μοναχών από κληρικούς υπήρχε ανέκαθεν, «είτε με ήπια είτε με βαριά μορφή». «Φοβόντουσαν να μιλήσουν. Οι μοναχές τείνουν να βλέπουν τους ιερείς ως τον Ιησού επί της Γης», είπε. «Αλλά η παραδοχή του πάπα Φραγκίσκου έδωσε σε περισσότερες γυναίκες το θάρρος να καταγγέλλουν».
Με πληροφορίες από Guardian