Ο σεισμός που ταρακούνησε πριν από δύο βράδια τα Δαρδανέλια, έφερε πιο ψηλά στην ατζέντα του δημοσίου διαλόγου στην Τουρκία, τους φόβους για επερχόμενο σεισμό στην Κωνσταντινούπολη, την ώρα που τα δύο μεγάλα κόμματα ξιφουλκούν σε καθημερινή βάση για τις δημοτικές εκλογές στην Τουρκία, στο τέλος του μήνα.
Ο υποψήφιος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για τον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης, Μουράτ Κουρούμ, παρά το ότι περνά από τη μία γκάφα μετά την άλλη, συνεχίζει να προβάλλεται ως ο κατάλληλος άνθρωπος για να προωθήσει έργα ανακατασκευής στη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, που θα αποτρέψουν το να υπάρξουν τεράστιες καταστροφές από έναν πολυαναμενόμενο σεισμό.
Παρά τα σκάνδαλα του Κουρούμ, που βγήκαν στη δημοσιότητα, τις διαμαρτυρίες ντόπιων και μη ότι ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, υπεύθυνος για την περίοδο αδρής τσιμεντοποίησης της Τουρκίας, δεν κάνει για τον ρόλο που προορίζεται, ο Τούρκος πρόεδρο δεν φαίνεται να ακούει. Έτσι τη σκυτάλη έλαβαν δύο προβεβλημένες προσωπικότητες στην Τουρκία.
Δημοτικές εκλογές στην Τουρκία: Επίθεση από σεισμολόγο κατά του Κουρούμ
Ένας εκ των μεγαλύτερων ειδικών επί των θεμάτων σεισμού στην Τουρκία, ο διάσημος γεωφυσικός Οβγκιούν Αχμέτ Μερτζάν επιτέθηκε στον εκλεκτό του Ερντογάν, Μουράτ Κουρούμ, υποβαθμίζοντάς τον μάλιστα, καθώς τον αποκάλεσε με το υποκοριστικό του, προσδίδοντάς του μηδαμινή αξία.
«Αγαπητέ Μουράτ [αν μπορούσαμε να το ελληνοποιήσουμε θα το γράφαμε 'Μουρατούλη'], φύγε από την Κωνσταντινούπολη. Η σεισμόπληκτες περιοχές περιμένουν από εσένα να τηρήσεις τις υποσχέσεις σου. Τα καταφέρνουμε εδώ, σε παρακαλώ πήγαινε στις σεισμόπληκτες περιοχές για τα αδέρφια και τις αδερφές μας που βίωσαν τον σεισμό και ζήτησαν βοήθεια. Ολοκλήρωσε πρώτα την ημιτελή εργασία σου. Άντε καλέ μου αδερφέ», γράφει ο Μερτζάν, αναφερόμενος στην αμνηστία που χορήγησε όσο ήταν υπουργός Περιβάλλοντος, βάσει της οποία ακατάλληλα κτήρια παρέμειναν κατοικήσιμα και άλλα χτίστηκαν με μηδενικές προδιαγραφές.
Muratcım, bırak İstanbul'u; deprem bölgesi verdiğin sözleri tutmanı bekliyor. Biz burada idare ederiz, yardım isteyen deprem gören kardeşlerimiz için lütfen deprem bölgesine. Önce yarım kalan işini tamamla. Haydi güzel kardeşim.
— Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan (@ovgunaercan) March 1, 2024
Μάλιστα ο Μερτζάν είχε επιτεθεί στον Κουρούμ και νωρίτερα, καθώς με άλλο tweet είχε ψέξει τον εκλεκτό του Ερντογάν για την Κωνσταντινούπολη για το γεγονός ότι στην προεκλογική του καμπάνια υποσχέθηκε ότι θα χτίσει 650.000 σπίτια: «Αγαπημένε Μουράτ Κουρούμ, αγαπητέ μου αδερφέ, λες ότι θα χτίσεις 650 χιλιάδες σπίτια στην Κωνσταντινούπολη. Δεν υπάρχει άλλο μέρος στην Κωνσταντινούπολη εκτός από δάση. Φτιάξε σε παρακαλώ τα σπίτια που υποσχεσαι για εμάς, στους πληγέντες σεισμόπληκτους, που υποσχέθηκες αλλά δεν έφτιαξες, και άσε μας να σε χειροκροτήσουμε».
Sevimli Murat Kurum, canım kardeşim, İstanbul'a 650 bin ev yapacağım diyorsun. İstanbulda ormanlardan başka yer kalmadı. Bize yapacağın evleri lütfen söz verip yapmadığın deprem bölgesindeki mağdurlara yap, seni alkışlayalım.
— Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan (@ovgunaercan) February 25, 2024
Και ο Μπαμπατζάν κατά του Κουρούμ πριν τις δημοτικές εκλογές
Ο πρόεδρος του κόμματος DEVA και πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, Αλί Μπαμπατζάν εξαπέλυσε με τη σειρά του πυρά ενάντια στονΜουράτ Κουρούμ, επίσης για το θέμα των προεκλογικών εξαγγελιών του «κατάλληλου ανθρώπου για την Κωνσταντινούπολη», ο οποίος είπε ότι θα φτιάξει 650.000 σπίτια: «Σταμάτα εκεί που είσαι. Δεν μπόρεσες να χτίσεις το 10% αυτών που λες στις σεισμόπληκτες περιοχές», είπε ο Μπαμπατζάν σε τηλεοπτική εκπομπή.
Ο Αλί Μπαμπατζάν απάντησε σε ερωτήσεις στο Cadde TV. Αποκαλώντας τις εξαγγελίες του Κουρούμ μη ρεαλιστικές είπε: «ο υποψήφιος της κυβέρνησης λέει ότι θα χτίσει 650.000 σπίτια. Περίμενε ένα λεπτό φίλε, σταμάτα, επιβράδυνε, ανάπνευσε. Έγινε σεισμός στο Μαράς, τι είπε ο Ερντογάν τον Μάρτιο; 'Θα φτιάξουμε 312.000 σπίτια σε 1 χρόνο', είπε. Δεν έχουν παραδοθεί ακόμα τα 46.000 σπίτια που υποσχσέθηκε η κρατική TOKİ. Ο αριθμός των σπιτιών που παραδόθηκαν στο Μαράς δεν είναι ούτε το 10% των υποσχέσεων».
Δημοτικές εκλογές στην Τουρκία: Ο Μουράτ Κουρούμ και τα σκάνδαλα
Ο 48χρονος βουλευτής Κωνσταντινούπολης και μηχανικός, Μουράτ Κουρούμ, ήταν υπουργός στην προηγούμενη κυβέρνηση Ερντογάν από τον Ιούλιο του 2018 έως τον Ιούνιο του 2023.
Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Αγκυρα και στη συνέχεια αποφοίτησε από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Σελτσούκ. Μεταξύ 1999 και 2005 εργάστηκε ως μηχανικός στον τομέα των κατασκευών, ενώ από το 2006 έως το 2018 υπηρέτησε από διάφορες επιτελικές θέσεις στην κρατική Διεύθυνση Κοινωνικής Στεγαστικής (ΤΟΚΙ).
Ο Κουρούμ έχει ιστορικό στη διοίκηση οικιστικής ανάπτυξης της Τουρκίας πριν διοριστεί υπουργός και έγινε μέλος του κοινοβουλίου εκπροσωπώντας μια περιφέρεια της Κωνσταντινούπολης πέρυσι. Η σύζυγός του, Σενγκιούλ, βρίσκεται σε ανώτερη θέση στο τουρκικό ρυθμιστικό όργανο μέσων ενημέρωσης, το Ανώτατο Συμβούλιο Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (RTÜK), από το 2021, το οποίο φυσικά ελέγχεται από τον Τούρκο Γκέμπελς, Φαχρετίν Αλτούν. Η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι η σύζυγος του Κουρούμ, καθηγήτρια μαθηματικών, εξασφάλισε μια θέση στο RTÜK μέσω νεποτισμού κάτι που δεν εκπλήσσει στην Τουρκία.
Οι έρευνες για τα παράνομα επιχειρηματικά σχήματα του Κουρούμ, που υποτίθεται ότι εκτελούνταν για λογαριασμό της οικογένειας Ερντογάν, προσέλκυσαν τα φώτα της δημοσιότητας τον Σεπτέμβριο του 2012. Μετά την έκθεση σε πιθανές παρατυπίες σε επιχειρηματικές συναλλαγέςκαι τον επακόλουθο κίνδυνο νομικών συνεπειών, ο Κουρούμ αναζήτησε κάλυψη από τον Αμπντουλάχ Ογούζ Μπαϊρακτάρ, τον γιο του τότε υπουργού Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας Ερντογάν Μπαϊρακτάρ. Ο Σαντίκ Σοϊλού, σύμβουλος του Μπαϊρακτάρ, συμμετείχε επίσης στην απόκρυψη αυτών των παράνομων δραστηριοτήτων. Τα στοιχεία από τις υποκλοπές κατέδειξαν τη συμμετοχή του Κουρούμ σε συνδικάτο οργανωμένου εγκλήματος.
Ο Κουρούμ ξεκίνησε τις αμφίβολες συναλλαγές του όταν επιλέχθηκε από την οικογένεια Ερντογάν το 2006 για να ηγηθεί ενός ειδικού τμήματος στην κρατική Διοίκηση Ανάπτυξης Κατοικίας της Τουρκίας (TOKİ) της Κωνσταντινούπολης (να σημειωθεί ότι η TOKİ είναι η κρατική εταιρεία η οποία έχει πλέον αναλάβει την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων από τους δίδυμους σεισμούς περιοχών). Μέχρι το 2009 είχε ανέλθει στην προεδρία μιας εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων, της Emlak Konut Real Estate Investment Partnership (GYO), που ανήκε εν μέρει στην TOKİ και εποπτευόταν από το γραφείο του Ερντογάν κατά τη θητεία του ως πρωθυπουργού. Ο Κουρούμ, σύμφωνα με υπουργικές οδηγίες, πίεσε κατασκευαστικές εταιρείες που συνδέονται με την Emlak Konut και την TOKİ να ανακατευθύνουν τις συμβάσεις σε εταιρείες που συνδέονται με αυτόν και τους φίλους του.
Η οικιστική αμνηστία
Τα κτήρια σε περιοχές στη Μελιτηνή (Μαλάτια), στην Αλεξανδρέττα (Ισκεντερούν) και Αντιόχεια (Αντάκια), χτίζονταν χωρίς προδιαγραφές. Και γι' αυτό επί υπουργείας Μουράτ Κουρούμ δόθηκε οικιστική αμνηστία σε όλους τους κατασκευαστές οι οποίοι συνέχισαν το έργο τους. Μάλιστα προκλητικώς ο Μουράτ Κουρούμ, εναν χρόνο αργότερα είχε δηλώσει ότι «η αμνηστία στις οικιστικές ζώνες δεν σημαίνει ότι τα κτήρια εκεί είναι στέρεα και όχι προβληματικά» και είχε προσθέσει ότι «η αμνηστία είναι η ειρήνευση των πολιτών με το κράτος»... Πιο ξεκάθαρα ψηφοθηρική δήλωση δεν γίνεται. Στο πλαίσιο του «Σχεδίου Κοινωνικής Κατοικίας» που ξεκίνησε από την TOKİ το 2019, ζητήθηκε από πολίτες που δεν μπορούσαν να παραλάβουν τα σπίτια τους επί τέσσερα χρόνια να πληρώσουν μεταξύ 15-21 χιλιάδων λιρών για αποκτήσουν σπίτι, ενώ θα έπρεπε να είναι δωρεάν. Ο Κουρούμ σχολίασε τότε κυνικά: «οι πολίτες μας μπορούν να καλύψουν αυτό το κόστος σφίγγοντας λίγο τα δόντια τους και δανειζόμενοι λίγο από τους συζύγους και τους φίλους τους». Η κατάληξη αυτού γράφτηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2023, όταν δίδυμοι σεισμοί χτύπησαν τις περιοχές που αναφέρθηκαν πιο πάνω σκοτώνοντας, κατά τα επίσημα στοιχεία, πάνω από 53.000 ανθρώπους που είχαν αγοράσει σπίτια που είχε εγκρίνει ο Μουράτ Κουρούμ.
