Τέλος εποχής για τα Αρχεία της Στάζι

Τέλος εποχής για τα Αρχεία της Στάζι Facebook Twitter
Ο νυν επικεφαλής Ρόναλντ Γιαν παρουσίασε στο Βερολίνο την τελευταία του έκθεση
0

Ο αριθμός είναι εντυπωσιακός: 7.353.885 αιτήσεις  είχαν υποβληθεί από το 1991 στην Υπηρεσία Αρχείων της Στάζι από πολίτες που ζητούσαν πρόσβαση στους φακέλους που διατηρούσε το υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. 

Το 46% ήταν αιτήματα πολιτών που ήθελαν να μάθουν τι γνώριζε γι αυτούς η Στάζι, η μυστική υπηρεσία της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Όλα αυτά τα στοιχεία συμπεριλαμβάνονταν στις εκθέσεις πληροφοριοδοτών. Ο όγκος των σχετικών αρχείων καλύπτει μία περίοδο 40 ετών και ακτίνα 111 χιλιομέτρων.

Κατά την ειρηνική επανάσταση του 1989 ακτιβιστές της Ανατολικής Γερμανίας εμπόδισαν την καταστροφή των Αρχείων της Στάζι. Στην Επανενωμένη Γερμανία δημιουργήθηκε ειδική αρχή με επικεφαλής έναν «Ομοσπονδιακό Επίτροπο για τα Αρχεία της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας της πρώην ΛΔΓ». Η υπηρεσία είναι γνωστή απλά ως Αρχεία της Στάζι.

Τα κεντρικά της Στάζι στο Ανατολικό Βερολίνο, 1985

Ο νυν επικεφαλής της Ρόναλντ Γιαν παρουσίασε στο Βερολίνο την τελευταία του έκθεση, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής: το καλοκαίρι η υπηρεσία θα πάψει να υπάρχει και τα αρχεία της θα μεταφερθούν στα ομοσπονδιακά αρχεία, 31 χρόνια μετά τη διάσωσή τους. Την απόφαση έλαβε η γερμανική βουλή τον περασμένο Νοέμβριο.

Σύμφωνα με τον Γιαν το 2020 υπεβλήθησαν 23.686 αιτήματα για έλεγχο αρχείων, αριθμός χαμηλότερος σε σχέση με το 2019 (35.554 αιτήματα). Η αυξημένη ζήτηση του 2019 οφείλεται στην επέτειο των 30 χρόνων από την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρήθηκε και στην επέτειο των 25 χρόνων. Η κάλυψη των ιστορικών γεγονότων από τα γερμανικά ΜΜΕ ξύπνησε σε πολλούς την περιέργεια να θυμηθούν ξανά το παρελθόν.

Το «κεφάλαιο Στάζι» είναι ακόμη επώδυνο, ειδικά για πολλούς Ανατολικογερμανούς. «Κάποιοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να διαχειριστούν την προσωπική τους ιστορία» αναφέρει ο Ρόναλντ Γιαν. Το 20% μάλιστα των αιτημάτων υποβλήθηκαν από συγγενείς αποθανόντων, που θέλησαν να ρίξουν φως στην οικογενειακή ιστορία τους. Περίπου 400.000 αιτήσεις έχουν υποβληθεί μάλιστα από κατοίκους δυτικογερμανικών κρατιδίων. Επίσης 21.000 αιτήματα έχουν υποβληθεί από υπηκόους χωρών του εξωτερικού.

Η επιτυχία του αρχείου

Παρά το επικείμενο κλείσιμό τους, τα Αρχεία της Στάζι ήταν μια ιστορία επιτυχίας και πρότυπο για χώρες της Ανατολικής Ευρώπη, της Λατινικής Αμερικής και της Μέσης Ανατολής. Με το άνοιγμα των αρχείων, δράστες μπορούν να εντοπιστούν και να διωχθούν. Θύματα βρίσκουν επίσης αποδεικτικά στοιχεία για το πώς παρεμποδίστηκε πχ. η καριέρα τους για πολιτικούς λόγους, αξιώνοντας αποζημιώσεις.

Με τη μεταφορά τους στα ομοσπονδιακά αρχεία, τα Αρχεία της Στάζι θα συνεχίσουν να είναι προσβάσιμα, τόσο σε θύματα όσο και σε δημοσιογράφους και ερευνητές. Επίσης μέχρι το 2030 θα είναι εφικτές έρευνες για διασυνδέσεις με τη Στάζι κρατικών αξιωματούχων, χάρη σε νομοθετική ρύθμιση του 2019. Ωστόσο τέτοιες αποκαλύψεις σήμερα είναι σπάνιες, σε αντίθεση με τις αρχές της δεκαετίας του '90 και τους αγώνες ακτιβιστών μεταξύ των οποίων και ο μετέπειτα πρόεδρος της Γερμανίας Γιόαχιμ Γκάουκ.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι απέναντι στο κλείσιμο των Αρχείων της Στάζι υπάρχουν και αντιδράσεις. Επικριτές όπως ο πρώην εκπρόσωπος Τύπου της υπηρεσίας Κρίστιαν Μπόος θεωρεί λάθος την ενσωμάτωσή τους στα κρατικά αρχεία διότι «η έρευνα στα Αρχεία της Στάζι δεν ολοκληρώθηκε ποτέ ουσιαστικά».

Σε κάθε περίπτωση η θητεία του Γιαν λήγει στις 17 Ιουνίου, ημερομηνία της λαϊκής εξέγερσης στην Ανατολική Γερμανία το 1953, η οποία κατεστάλη από τους Σοβιετικούς. Η δεύτερη το 1989 ήταν επιτυχής οδηγώντας στην πτώση του καθεστώτος και στην Επανένωση της Γερμανίας.

Με πληροφορίες από Deutsche Welle

Διεθνή
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νταβίντ Γκρόσμαν: Ο ισραηλινός συγγραφέας κατηγορεί με «ραγισμένη καρδιά» την χώρα του για γενοκτονία στην Γάζα

Διεθνή / Νταβίντ Γκρόσμαν: Ο ισραηλινός συγγραφέας κατηγορεί με «ραγισμένη καρδιά» την χώρα του για γενοκτονία στην Γάζα

«Αρνήθηκα επί χρόνια να χρησιμοποιήσω τον όρο "γενοκτονία". Αλλά τώρα δεν μπορώ να μην τον χρησιμοποιήσω, έπειτα από όσα διάβασα στις εφημερίδες, έπειτα από τις εικόνες που είδα και αφού μίλησα με ανθρώπους που ήταν εκεί» δήλωσε σε συνέντευξή του
LIFO NEWSROOM
Αβάσιμες χαρακτήρισε το Ιράν τις κατηγορίες ότι απεργάζεται σχέδια για τη δολοφονία και την απαγωγή ατόμων στο εξωτερικό

Διεθνή / Αβάσιμες χαρακτήρισε το Ιράν τις κατηγορίες ότι απεργάζεται σχέδια για τη δολοφονία και την απαγωγή ατόμων στο εξωτερικό

«Πρόκειται για προσπάθεια να εκτραπεί η προσοχή του κοινού από τη γενοκτονία στην κατεχόμενη Παλαιστίνη», ανέφερε ο εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ
LIFO NEWSROOM
Η μαθηματική εξίσωση της πείνας στη Γάζα: Πώς το Ισραήλ προκάλεσε λιμό στη Γάζα

Διεθνή / Η μαθηματική εξίσωση της πείνας στη Γάζα: Πώς το Ισραήλ προκάλεσε λιμό

Εδώ και δεκαετίες υπολογίζει συστηματικά τις ανάγκες σε τρόφιμα στη Γάζα, ρυθμίζοντας τις παραδόσεις έτσι ώστε να ασκεί πίεση - «Η ιδέα είναι να βάλουμε τους Παλαιστίνιους σε δίαιτα, αλλά να μην πεθάνουν από την πείνα», είχε δηλώσει το 2006 ανώτατος σύμβουλος του (τότε) πρωθυπουργού Έχουντ Ολμέρτ
LIFO NEWSROOM
Υπό εξαφάνιση είδος σολομού εμφνίστηκε μετά από 100 χρόνια στην Καλιφόρνια

Διεθνή / Υπό εξαφάνιση είδος σολομού εμφανίστηκε μετά από 100 χρόνια στην Καλιφόρνια

Ο σολομός Chinook που μεταναστεύει το χειμώνα θεωρείται απειλούμενο είδος από την NOAA και έχει χαρακτηριστεί από τον οργανισμό ως «ένα από τα εννέα είδη που θεωρούνται πιο απειλούμενα με εξαφάνιση στο εγγύς μέλλον»
LIFO NEWSROOM