Το ταξίδι της Αλεξάνδρας Νταβίντ-Νεέλ στη Λάσα και στην ανώτερη πραγματικότητα

Το ταξίδι της Αλεξάνδρας Νταβίντ-Νεέλ στη Λάσα και στην ανώτερη πραγματικότητα Facebook Twitter
1

Ήταν παιδί της λογικής, μεγαλωμένη σαν άντρας, σκληρό καρύδι –αλλά είδε βουδιστές μοναχούς να μετεωρίζονται και ολόκληρα φανταστικά χωριά στις πλαγιές των Ιμαλαΐων. 

—Πιστεύετε στα θαύματα κυρία Νταβίντ-Νεέλ; τη ρώτησαν κάποτε μισοειρωνικά. 

—Μα κάνω θαύματα όλη την ώρα, είπε.

 

Δεν ήταν ακριβώς ελαφρός άνθρωπος. Απλώς ζούσε σε μια κοινωνία ελαφριά. Στο Παρίσι της δεκαετίας του ’30, τότε που το πνευματικό ήταν συνώνυμο του πνευματώδους και οι Μοντέρνοι το τερμάτιζαν, πρώτη αυτή, τόλμησε να μιλήσει για την "άλλη πραγματικότητα" του βουδισμού και τα πρωτοποριακά ταξίδια της στα θιβετιανά μοναστήρια. 

 

Προηγουμένως πέρασε όλα τα στάδια του πνευματικού οδοιπόρου. Αφού έμαθε σανκριτικά και πήγε, νεαρή ακόμα, στο Μπεναρές να μάθει τις στοιχειώδεις αρχές των ανατολικών θρησκειών κοντά στους Βραχμάνες δασκάλους, γύρισε στο «βάρβαρο, σκληρό και εγωϊστικό» Παρίσι, να εξαντλήσει τους ρόλους της και να σιχαθεί τον εαυτό της. 

 

—Πιστεύετε στα θαύματα κυρία Νταβίντ-Νεέλ; την ρώτησαν κάποτε μισοειρωνικά.
—Μα κάνω θαύματα όλη την ώρα, είπε.

 

Μποέμισσα –σκανδάλισε πολλούς ζώντας έκδοτα με ένα συνθέτη στο Παρίσι. Buisinesswoman –διηύθυνε για ένα φεγγάρι ένα καζίνο στην Τύνιδα. Τραγουδίστρια όπερας –έπαιξε Θαΐδα στη Μασσαλία και Μανόν στο Ανόι. Σύζυγος –βαρέθηκε γρήγορα πλάϊ σ’ έναν ψευτοκαζανόβα των αποικιών, τον Φιλίπ Νταβίντ-Νεέλ.

 

Μέχρι που την ξαναχτύπησε η μανία των ταξιδιών. «Μόνο στα όνειρα, έγραφε, οι άνθρωποι είναι γλυκοί και καλοί...στην πραγματικότητα, είναι σαν κοφτερές πέτρες στις γωνίες, που πέφτουμε πάνω τους και ματώνουμε». 

 

Πίστεψε πως έτσι όπως, καμιά φορά, μέσα στα όνειρα αποκτούμε συνείδηση ότι ονειρευόμαστε, έτσι και μέσα στην ψευτοζωή που ζούμε μπορούμε να αντιληφθούμε την ανώτερη πραγματικότητα. 

 

Είναι σαφές, τα Μυστήρια την είχαν κερδίσει.

 

Το ταξίδι της Αλεξάνδρας Νταβίντ-Νεέλ στη Λάσα και στην ανώτερη πραγματικότητα Facebook Twitter
«Ο Θεός φώτισε την ψυχή μου, κι είδα το τίποτα που είμαι...»

 

Αλλά το ταξίδι ήταν αργό και γεμάτο απρόβλεπτα. Ίσως το πιο γνωστό (και πιο επιπόλαιο) επεισόδιό του είναι η σχέση της Νταβίντ-Νεέλ με το μαχαραγιά του Σικίμ, που της επέτρεψε να κάνει μια σειρά παράνομα ταξίδια στα μοναστήρια του Θιβέτ, με αποκορύφωμα την είσοδο της στη Λάσα, το 1923, ντυμένη άντρας.

 

Μεγαλύτερη «δράση» όμως, είναι τα χρόνια που πέρασε στα βουνά κοντά στο μεγάλο λάμα του Λάχεν. Τότε άρχισε πραγματικά να ξεχνάει την πόλη και  να βιώσει τα μυστήρια και τα θαύματα που περιγράφει, με κομμένη ανάσα, στο βιβλίο της «Μαγεία και Μυστήριο στο Θιβέτ». Τότε, υποτίθεται, απέκτησε υπερφυσικές ικανότητες και είδε τη φωτεινή αύρα των πραγμάτων. 'Οταν ολοκλήρωσε την περίοδο της υποταγής, θεώρησε ότι το ταξίδι της έχει τελειώσει. 

 

'Ετσι, μετά από 14 χρόνια οδοιποριών και άσκησης, η Αλεξάνδρα Νταβίντ-Νεέλ γύρισε στο Παρίσι, γερασμένη κι ήσυχη. Είχε μαζί της έναν υιοθετημένο θιβετιανό γιο, ήταν άφραγκη και δεν είχε κανέναν να την περιμένει. Το 1928, κατέβηκε στο Νότο της Γαλλίας και άρχισε να γράφει τα σοκαριστικά για την εποχή βιβλία της, που έχουν πολλά κοινά με τον Γκουρτζίεφ, και είναι, ας πούμε, ένα είδος μυστικιστικής διαθήκης. 

 

Το ταξίδι της Αλεξάνδρας Νταβίντ-Νεέλ στη Λάσα και στην ανώτερη πραγματικότητα Facebook Twitter
Με τον υιοθετημένο γιό της στη Λάσα

 

Πέθανε ψιθυρίζοντας στίχους από το λιμπρέτο της «Θαΐδος» («Ο Θεός φώτισε την ψυχή μου, κι είδα το τίποτα που είμαι...»), αλλά πιο γνωστό, στους τόσους ταξιδιώτες που ενέπνευσε κι εμπνέει, είναι ένα δικό της απόσπασμα από «Το ταξίδι μου στη Λάσα»: 

«Κάθε ταξιδιώτης βρίσκει διαφορετική δουλειά, αιτία, ή έστω πρόσχημα στην περιπλάνηση του. Άλλος είναι γεωγράφος, άλλος φυσιοδίφης... Για μένα, ταξίδι σημαίνει να μαθαίνεις τις διαφορές της ανθρώπινης σκέψης, να προσπαθείς να διαπεράσεις το μυστήριο της και τον κόσμο, και να καταπραΰνεις τον πόνο των ανθρώπων από τη δυστυχία και το θάνατο».

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ζοζέ Σαραμάγκου: Η ζωή ενός αντισυμβατικού συγγραφέα

Βιβλίο / Ζοζέ Σαραμάγκου: «Πιστεύω πως ό,τι είναι να γίνει δικό μας, θα φτάσει τελικά στα χέρια μας»

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο σπουδαίος Πορτογάλος λογοτέχνης που ξεκίνησε να γράφει για να δοκιμάσει «τι στ’ αλήθεια μπορεί ν’ αξίζει ως συγγραφέας» και έφτασε να πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας.
ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥΡΚΑΚΟΥ