«Οι Καταδικασμένοι» του Μαριάνο Ασουέλα: Αυθεντικές εικόνες της μεξικανικής επανάστασης

«Οι Καταδικασμένοι» του Μαριάνο Ασουέλα: Αυθεντικές εικόνες της μεξικανικής επανάστασης Facebook Twitter
0

ΜETΑΦΕΡΟΝΤΑΣ ΑΥΤΟΥΣΙΑ την ατμόσφαιρα της μεξικανικής επανάστασης μέσα από εικόνες που θυμίζουν Άγρια Δύση, ποτισμένες σε μπόλικη τεκίλα και αλκοόλ, ο Μαριάνο Ασουέλα, στο εμβληματικό του μυθιστόρημα Οι Καταδικασμένοι, σε ωραία μετάφραση του Σταμάτη Πολενάκη, αναδεικνύεται όχι μόνο σε ιδανικό ρέκτη της ιστορίας του Μεξικού αλλά και σε μοναδικό μυθιστοριογράφο.

Άλλωστε, εκτός από επαναστάτης και γιατρός, υπήρξε διαμορφωτής κεντρικών ιδεών που καθόρισαν τη μεξικανική λογοτεχνία, συνδυάζοντας τον ατόφιο ρεαλισμό με την υψηλή ποίηση. Διάφορες εκδοχές τον θέλουν να είναι ένας από τους κεντρικούς ακολούθους του βασικού ηγέτη της Μεξικανικής Επανάστασης, Πάντσο Βίγια – οι άλλοι δύο ήταν οι Εμιλιάνο Ζαπάτα και Βανουστιάνο Καράνσα (ο οποίος στράφηκε αργότερα εναντίον τους).

Η Μεξικανική Επανάσταση, που θεωρείται από τις σημαντικότερες του εικοστού αιώνα, ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1910 και έλαβε τέλος τον Μάιο του 1920, αφήνοντας πίσω της, εκτός από αμέτρητους νεκρούς, ριζικές ανακατατάξεις που θα επηρέαζαν την παγκόσμια ιστορία. 

«Οι Καταδικασμένοι» του Μαριάνο Ασουέλα: Αυθεντικές εικόνες της μεξικανικής επανάστασης Facebook Twitter
Ο Ασουέλα προσδοκά να μεταφέρει στο βιβλίο του το μήνυμα ότι μπορεί η επανάσταση να είναι αιτούμενο, όπως και τα ιδανικά της, αλλά η αλόγιστη βία γεννά μόνο βία και η έλλειψη ουσιαστικού προσανατολισμού αφήνει μόνο καταστροφές και απελπισία.

Είναι προφανές ότι η επανάσταση που περιγράφεται με έντονα χρώματα, σαν ένα ρομαντικό δειλινό στις απέραντες κοιλάδες, δεν ήταν σπαρμένη με τριαντάφυλλα, αλλά μάλλον με αγκάθια: απόδειξη ότι οι φτωχοδιάβολοι που παρελαύνουν στο βιβλίο δεν είναι απαραίτητα ιδανικοί επαναστάτες – ούτε καν καλοί.

Σταδιακά, όμως, εξελίχθηκε από αρχική εξέγερση κατά της παντοκρατορίας του Πορφίριο Δίας σε εμφύλιο πόλεμο, με τους εμπλεκόμενους να εξοφλούν, όπως σε κάθε εμφύλιο, προσωπικά απωθημένα και γραμμάτια.

Ο Ασουέλα, έχοντας βιώσει αυτές τις αδικίες από πρώτο χέρι, προσδοκά να μεταφέρει στο βιβλίο του αυτό ακριβώς το μήνυμα: ότι μπορεί η επανάσταση να είναι αιτούμενο, όπως και τα ιδανικά της, αλλά η αλόγιστη βία γεννά μόνο βία και η έλλειψη ουσιαστικού προσανατολισμού αφήνει μόνο καταστροφές και απελπισία.

Χαρακτηριστική είναι η σκηνή στο βιβλίο με τον λιποτάκτη του Ομοσπονδιακού Στρατού, καλλιεργημένο φοιτητή Ιατρικής και δημοσιογράφο –προφανές alter ego του Ασουέλα– Λουίς Σερβάντες, ο οποίος είχε αποφασίσει να ταχθεί αναφανδόν με τους χαμηλόβαθμους στον στρατό, τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους και εκείνοι, αντί να του το αναγνωρίσουν, τον έστειλαν σε έναν βρομερό στάβλο. Πολλές ήταν και οι αδικίες που του επιφύλαξαν στην πορεία, μεταξύ των οποίων και οι σεξουαλικές επιθέσεις στη μνηστή του. 

ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΙ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Μαριάνο Ασουέλα, Οι Καταδικασμένοι, Μτφρ.: Σταμάτης Πολενάκης, Εκδόσεις Ενύπνιο, Σελ.: 208

Γι’ αυτό και είναι προφανές ότι η επανάσταση που περιγράφεται με έντονα χρώματα, σαν ένα ρομαντικό δειλινό στις απέραντες κοιλάδες, δεν ήταν σπαρμένη με τριαντάφυλλα, αλλά μάλλον με αγκάθια: απόδειξη ότι οι φτωχοδιάβολοι που παρελαύνουν στο βιβλίο δεν είναι απαραίτητα ιδανικοί επαναστάτες – ούτε καν καλοί. Είναι όμως ωραίοι αφηγητές, δυνάμει ποιητές ή προσεκτικοί παρατηρητές κάθε λεπτομέρειας που μπορεί να ανατρέψει το σύμπαν στην πορεία προς ένα διαφορετικό μέλλον:

«Πράγματι, από το ίδιο βράδυ κιόλας τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Κάποιοι από τους άντρες του Δημήτριο Μασίας, ξαπλωμένοι κατάχαμα, με το βλέμμα καρφωμένο στο ηλιοβασίλεμα που έκανε τα κατακόκκινα σύννεφα να μοιάζουν με γιγάντιους αιμάτινους σβώλους, άκουγαν σαν ονειροπαρμένοι τον Βενάνσιο ν’ αφηγείται την ιστορία του Περιπλανώμενου Ιουδαίου. Πολλοί απ’ αυτούς, νανουρισμένοι απ’ τη μελωδική φωνή του κουρέα, είχαν ήδη αρχίσει τα ροχαλητά, αλλά ο Λουίς Σερβάντες άκουγε με τ’ αυτιά τεντωμένα και μόλις ο Βενάνσιο τελείωσε τη διήγησή του μ’ έναν χείμαρρο από οργισμένες φράσεις εναντίον του κλήρου αναφώνησε μ’ ενθουσιασμό: “Υπέροχα, υπέροχα! Έχετε μεγάλο ταλέντο”». 

Ικανοί για το χειρότερο ή το καλύτερο, ήρωες αλλά και αδιανόητοι εκδικητές, οι πρωταγωνιστές, εν προκειμένω, αντιστοιχούν στους κεντρικούς ανθρωπότυπους της Μεξικανικής Επανάστασης, ενώ εντύπωση προκαλεί η δυναμική παρέμβαση των γυναικών.

Ακόμα και αν η επανάσταση δεν δικαίωσε τον στόχο και τον σκοπό της και οι στρατιώτες της αποδείχτηκαν κατώτεροι των περιστάσεων, αυτή που έμεινε ζωντανή είναι η μεξικανική ψυχή που ενσαρκώνεται στην τρυφερή και όχι μόνο πολεμική και φευγαλέα ομορφιά της. 

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

φιλιπ ροθ

Το πίσω ράφι / «Το ανθρώπινο στίγμα» του Φίλιπ Ροθ: Μια σαρωτική γροθιά στην Αμερική της υποκρισίας

Το μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ ήρθε στο μυαλό πολλών, όταν η νέα βιογραφία του συγγραφέα, πριν καλά-καλά δημοσιευτεί, αποσύρθηκε από την κυκλοφορία, επειδή ο βιογράφος Μπλέικ Μπέιλι αντιμετωπίζει κατηγορίες περί σεξουαλικής παρενόχλησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Σταύρος Ζουμπουλάκης

Βιβλίο / Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης γράφει έναν οδηγό για τη Μεγάλη Εβδομάδα

Βιωματικός, φιλοσοφικός, θεολογικός, υμνολογικός αλλά και πολιτικός οδηγός για τη Μεγάλη Εβδομάδα είναι το καινούργιο βιβλίο του Σταύρου Ζουμπουλάκη «Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα».
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ