«Οι Καταδικασμένοι» του Μαριάνο Ασουέλα: Αυθεντικές εικόνες της μεξικανικής επανάστασης

«Οι Καταδικασμένοι» του Μαριάνο Ασουέλα: Αυθεντικές εικόνες της μεξικανικής επανάστασης Facebook Twitter
0

ΜETΑΦΕΡΟΝΤΑΣ ΑΥΤΟΥΣΙΑ την ατμόσφαιρα της μεξικανικής επανάστασης μέσα από εικόνες που θυμίζουν Άγρια Δύση, ποτισμένες σε μπόλικη τεκίλα και αλκοόλ, ο Μαριάνο Ασουέλα, στο εμβληματικό του μυθιστόρημα Οι Καταδικασμένοι, σε ωραία μετάφραση του Σταμάτη Πολενάκη, αναδεικνύεται όχι μόνο σε ιδανικό ρέκτη της ιστορίας του Μεξικού αλλά και σε μοναδικό μυθιστοριογράφο.

Άλλωστε, εκτός από επαναστάτης και γιατρός, υπήρξε διαμορφωτής κεντρικών ιδεών που καθόρισαν τη μεξικανική λογοτεχνία, συνδυάζοντας τον ατόφιο ρεαλισμό με την υψηλή ποίηση. Διάφορες εκδοχές τον θέλουν να είναι ένας από τους κεντρικούς ακολούθους του βασικού ηγέτη της Μεξικανικής Επανάστασης, Πάντσο Βίγια – οι άλλοι δύο ήταν οι Εμιλιάνο Ζαπάτα και Βανουστιάνο Καράνσα (ο οποίος στράφηκε αργότερα εναντίον τους).

Η Μεξικανική Επανάσταση, που θεωρείται από τις σημαντικότερες του εικοστού αιώνα, ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1910 και έλαβε τέλος τον Μάιο του 1920, αφήνοντας πίσω της, εκτός από αμέτρητους νεκρούς, ριζικές ανακατατάξεις που θα επηρέαζαν την παγκόσμια ιστορία. 

«Οι Καταδικασμένοι» του Μαριάνο Ασουέλα: Αυθεντικές εικόνες της μεξικανικής επανάστασης Facebook Twitter
Ο Ασουέλα προσδοκά να μεταφέρει στο βιβλίο του το μήνυμα ότι μπορεί η επανάσταση να είναι αιτούμενο, όπως και τα ιδανικά της, αλλά η αλόγιστη βία γεννά μόνο βία και η έλλειψη ουσιαστικού προσανατολισμού αφήνει μόνο καταστροφές και απελπισία.

Είναι προφανές ότι η επανάσταση που περιγράφεται με έντονα χρώματα, σαν ένα ρομαντικό δειλινό στις απέραντες κοιλάδες, δεν ήταν σπαρμένη με τριαντάφυλλα, αλλά μάλλον με αγκάθια: απόδειξη ότι οι φτωχοδιάβολοι που παρελαύνουν στο βιβλίο δεν είναι απαραίτητα ιδανικοί επαναστάτες – ούτε καν καλοί.

Σταδιακά, όμως, εξελίχθηκε από αρχική εξέγερση κατά της παντοκρατορίας του Πορφίριο Δίας σε εμφύλιο πόλεμο, με τους εμπλεκόμενους να εξοφλούν, όπως σε κάθε εμφύλιο, προσωπικά απωθημένα και γραμμάτια.

Ο Ασουέλα, έχοντας βιώσει αυτές τις αδικίες από πρώτο χέρι, προσδοκά να μεταφέρει στο βιβλίο του αυτό ακριβώς το μήνυμα: ότι μπορεί η επανάσταση να είναι αιτούμενο, όπως και τα ιδανικά της, αλλά η αλόγιστη βία γεννά μόνο βία και η έλλειψη ουσιαστικού προσανατολισμού αφήνει μόνο καταστροφές και απελπισία.

Χαρακτηριστική είναι η σκηνή στο βιβλίο με τον λιποτάκτη του Ομοσπονδιακού Στρατού, καλλιεργημένο φοιτητή Ιατρικής και δημοσιογράφο –προφανές alter ego του Ασουέλα– Λουίς Σερβάντες, ο οποίος είχε αποφασίσει να ταχθεί αναφανδόν με τους χαμηλόβαθμους στον στρατό, τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους και εκείνοι, αντί να του το αναγνωρίσουν, τον έστειλαν σε έναν βρομερό στάβλο. Πολλές ήταν και οι αδικίες που του επιφύλαξαν στην πορεία, μεταξύ των οποίων και οι σεξουαλικές επιθέσεις στη μνηστή του. 

ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΙ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Μαριάνο Ασουέλα, Οι Καταδικασμένοι, Μτφρ.: Σταμάτης Πολενάκης, Εκδόσεις Ενύπνιο, Σελ.: 208

Γι’ αυτό και είναι προφανές ότι η επανάσταση που περιγράφεται με έντονα χρώματα, σαν ένα ρομαντικό δειλινό στις απέραντες κοιλάδες, δεν ήταν σπαρμένη με τριαντάφυλλα, αλλά μάλλον με αγκάθια: απόδειξη ότι οι φτωχοδιάβολοι που παρελαύνουν στο βιβλίο δεν είναι απαραίτητα ιδανικοί επαναστάτες – ούτε καν καλοί. Είναι όμως ωραίοι αφηγητές, δυνάμει ποιητές ή προσεκτικοί παρατηρητές κάθε λεπτομέρειας που μπορεί να ανατρέψει το σύμπαν στην πορεία προς ένα διαφορετικό μέλλον:

«Πράγματι, από το ίδιο βράδυ κιόλας τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Κάποιοι από τους άντρες του Δημήτριο Μασίας, ξαπλωμένοι κατάχαμα, με το βλέμμα καρφωμένο στο ηλιοβασίλεμα που έκανε τα κατακόκκινα σύννεφα να μοιάζουν με γιγάντιους αιμάτινους σβώλους, άκουγαν σαν ονειροπαρμένοι τον Βενάνσιο ν’ αφηγείται την ιστορία του Περιπλανώμενου Ιουδαίου. Πολλοί απ’ αυτούς, νανουρισμένοι απ’ τη μελωδική φωνή του κουρέα, είχαν ήδη αρχίσει τα ροχαλητά, αλλά ο Λουίς Σερβάντες άκουγε με τ’ αυτιά τεντωμένα και μόλις ο Βενάνσιο τελείωσε τη διήγησή του μ’ έναν χείμαρρο από οργισμένες φράσεις εναντίον του κλήρου αναφώνησε μ’ ενθουσιασμό: “Υπέροχα, υπέροχα! Έχετε μεγάλο ταλέντο”». 

Ικανοί για το χειρότερο ή το καλύτερο, ήρωες αλλά και αδιανόητοι εκδικητές, οι πρωταγωνιστές, εν προκειμένω, αντιστοιχούν στους κεντρικούς ανθρωπότυπους της Μεξικανικής Επανάστασης, ενώ εντύπωση προκαλεί η δυναμική παρέμβαση των γυναικών.

Ακόμα και αν η επανάσταση δεν δικαίωσε τον στόχο και τον σκοπό της και οι στρατιώτες της αποδείχτηκαν κατώτεροι των περιστάσεων, αυτή που έμεινε ζωντανή είναι η μεξικανική ψυχή που ενσαρκώνεται στην τρυφερή και όχι μόνο πολεμική και φευγαλέα ομορφιά της. 

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

φιλιπ ροθ

Το πίσω ράφι / «Το ανθρώπινο στίγμα» του Φίλιπ Ροθ: Μια σαρωτική γροθιά στην Αμερική της υποκρισίας

Το μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ ήρθε στο μυαλό πολλών, όταν η νέα βιογραφία του συγγραφέα, πριν καλά-καλά δημοσιευτεί, αποσύρθηκε από την κυκλοφορία, επειδή ο βιογράφος Μπλέικ Μπέιλι αντιμετωπίζει κατηγορίες περί σεξουαλικής παρενόχλησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Σταύρος Ζουμπουλάκης

Βιβλίο / Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης γράφει έναν οδηγό για τη Μεγάλη Εβδομάδα

Βιωματικός, φιλοσοφικός, θεολογικός, υμνολογικός αλλά και πολιτικός οδηγός για τη Μεγάλη Εβδομάδα είναι το καινούργιο βιβλίο του Σταύρου Ζουμπουλάκη «Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα».
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Δημήτρης Δασκαλόπουλος: «Τα ποιήματα του Καβάφη στοχεύουν κατευθείαν στην καρδιά και στο μυαλό»

Βιβλίο / Δημήτρης Δασκαλόπουλος: «Τα ποιήματα του Καβάφη στοχεύουν κατευθείαν στην καρδιά και στο μυαλό»

Ο βιβλιογράφος, ποιητής και ένας από τους σημαντικότερους καβαφιστές μιλά στη LiFO για την πορεία και την προσωπικότητά, το έργο και την παγκόσμια ακτινοβολία της ποίησης του μεγάλου Αλεξανδρινού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αντρέ Ασιμάν: «Από την ποίηση του Καβάφη απουσιάζει η ενοχική αγάπη των προηγούμενων γενεών»

Βιβλίο / Αντρέ Ασιμάν: «Από την ποίηση του Καβάφη απουσιάζει η ενοχική αγάπη των προηγούμενων γενεών»

Ο διάσημος συγγραφέας και καθηγητής Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο City University της Νέας Υόρκης εξηγεί γιατί ο Αλεξανδρινός ποιητής αποτελεί ένα τεράστιο κομμάτι της ζωής του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αντώνης Παπαδημητρίου: «Θέλουμε να κάνουμε τον Καβάφη οικείο και προσβάσιμο σε όλους»

Συνέντευξη / Αντώνης Παπαδημητρίου: «Θέλουμε να κάνουμε τον Καβάφη οικείο και προσβάσιμο σε όλους»

Ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση μας ανοίγει τις πόρτες του Αρχείου Καβάφη στην οδό Φρυνίχου, περιγράφει την ιστορία και την διαδρομή του αρχείου μέχρι σήμερα και μας αποκαλύπτει τα σχέδια του για το μέλλον.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Βασίλης Βασιλικός «Θύματα ειρήνης»

Το πίσω ράφι / «Θύματα ειρήνης»: Το μυθιστόρημα που έγραψε ο Βασίλης Βασιλικός στα 22 του

Φόρος τιμής σε μια Θεσσαλονίκη που μαγνητίζει, παθιάζει αλλά και εγκλωβίζει, το βιβλίο διαδραματίζεται την ώρα που στον ορίζοντα ξεπροβάλλει το όραμα μιας Ενωμένης Ευρώπης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο εραστής του Βορρά

Βιβλίο / Δημήτριος Καπετανάκης, ο εραστής του Βορρά

Ολοκληρώθηκε το σπουδαίο γεγονός της έκδοσης όλων των έργων του Δημητρίου Καπετανάκη, ενός ακατάτακτου, τελικά, συγγραφέα και στοχαστή με σύντομη αλλά μυθιστορηματική ζωή, που γεννήθηκε το 1912 και πέθανε το 1944.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
“Re eiste oloi poly gay kai sas variemai”

Radio Lifo / “Re eiste oloi poly gay kai sas variemai”

Το queer performer Μότσι Γεωργίου μιλά για τη νέα του ποιητική συλλογή, τη μοναξιά των queer ατόμων, τη διεκδίκηση μιας νέας συντροφικότητας αλλά και για τη θέση των χοντρών σωμάτων στην ομοκανονική πραγματικότητα. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Λ. Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη»

Βιβλίο / Υποψιαζόταν άραγε ο Λέων Τολστόι πόσες γενιές έμελλε να τραφούν με το «Πόλεμος και Ειρήνη»;

Έργο προοδευτικό και πρωτοποριακό που άνοιξε νέους ορίζοντες στη λογοτεχνία, το μυθιστόρημα-ποταμός του Τολστόι εξετάζει τη σχέση του ανθρώπου με την Ιστορία, καταρρίπτοντας την αυταπάτη ότι τα άτομα μπορούν να κατανοήσουν και να ελέγξουν την πορεία των γεγονότων από μόνα τους.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Και τελικά, τι (δεν) μάθαμε από την αυτοβιογραφία της Μπρίτνεϊ;

Βιβλίο / «Όταν ξύρισα τα μαλλιά μου, ήθελα να πω ένα "άντε γ***ου"»: Τι (δεν) μάθαμε από την αυτοβιογραφία της Μπρίτνεϊ;

Όσοι περίμεναν κάτι περισσότερο από τις αποκαλύψεις των tabloids, λίγο περισσότερο βάθος ή, έστω, συναίσθημα, μάλλον θα απογοητευθούν διαβάζοντας αυτές τις 286 σελίδες.
ΤΑΤΙΑΝΑ ΤΖΙΝΙΩΛΗ
«Φελιτσιτά»: Το νέο μυθιστόρημα της Μάρως Δούκα είναι από τα καλύτερα της χρονιάς

Βιβλίο / «Φελιτσιτά»: Το νέο μυθιστόρημα της Μάρως Δούκα είναι από τα καλύτερα της χρονιάς

Ένας άστεγος στην οδό Αιόλου, τα μέλη της οικογένειάς του, μία γάτα, μία πολυφωνική αφήγηση για έναν μικρόκοσμο με ρευστά όρια μεταξύ τρυφερότητας και κυνισμού.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ