Χρίστος Ζουράρις (Δειπνοσοφιστής): «Η μαγειρική είναι τέχνη αλλά και χαμαλίκι» Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Χρίστος Ζουράρις (Δειπνοσοφιστής): «Η μαγειρική είναι τέχνη αλλά και χαμαλίκι»

0

Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη το 1945. Το σπίτι μας ήταν στο κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα στην οδό Αγίας Σοφίας. Ήμουν το τρίτο παιδί μιας πενταμελούς οικογένειας. Εκεί έμεινα ως την ηλικία των οκτώ ετών, όταν και μετακομίσαμε οικογενειακώς στην Αθήνα. Για μένα η Θεσσαλονίκη παραμένει πάντοτε μια μυστήρια και γκρίζα πόλη. Δεν είναι τυχαίο ότι οι παιδικές αναμνήσεις που ακόμη κουβαλώ από κείνη την περίοδο έχουν να κάνουν με απόκοσμες εικόνες, βγαλμένες σαν από κινηματογραφική ταινία. Θυμάμαι πολύ έντονα την ομίχλη που σκέπαζε την πόλη, το γκρίζο χρώμα της θάλασσας αλλά και τους ψαράδες με τα καΐκια. Με γοητεύει το γκρι χρώμα και η μελαγχολία γιατί υπαινίσσεται καταστάσεις ενώ η ηλιοφάνεια είναι πολύ προφανής. Ωστόσο, η σχέση μου με τη Θεσσαλονίκη παραμένει ακόμη ένας ανολοκλήρωτος έρωτας. Δεν την κατέκτησα ποτέ.

• Οι γονείς μου ήταν πολύ ωραίοι άνθρωποι. Ο πατέρας μου, Γιώργος Ζουράρις, είχε καταγωγή από το Βραχάσι Λασιθίου. Είχε μια περιπετειώδη πορεία ως ένας από τους πρώτους κομμουνιστές αλλά και ως ιδρυτής της σεξολογίας στην Ελλάδα. Είχε έντονη πολιτική δράση και γι’ αυτό γνώρισε πολλές διώξεις, φυλακίσεις και εκτοπισμούς. Σπούδασε στη Γερμανία έχοντας δάσκαλο τον Χίρσφελντ, ενώ το 1929 στη Θεσσαλονίκη δημοσίευσε το έργο του «Ψυχανάλυσις και ψυχοβιολογία». Δύο χρόνια αφότου είχα γεννηθεί, παραπέμφθηκε στο στρατοδικείο και απειλήθηκε με θάνατο στο εκτελεστικό απόσπασμα το 1947 για το έργο του «Ο αυνανισμός, το πάθος εις το φως της επιστήμης». Η μητέρα μου είχε προσφυγική καταγωγή, ερχόμενη στη Θεσσαλονίκη από την Κωνσταντινούπολη. Μια πολύ όμορφη γυναίκα και μια εξαιρετική μαγείρισσα, όπως και η γιαγιά μου. Απ’ όταν ήμουν μικρός θυμάμαι ότι μου άρεσε να τρυπώνω στην κουζίνα και να παρακολουθώ τη διαδικασία του μαγειρέματος των φαγητών. Με συνάρπαζε και γι’ αυτό έλεγα πως όταν μεγαλώσω θα γίνω μάγειρας.  

Η Αθήνα δεν είναι μια ωραία πόλη, ειδικά αν τη συγκρίνεις με άλλες ευρωπαϊκές. Αν εξαιρέσουμε τις σπουδαίες αρχαιότητες, αναρωτιέμαι γιατί έρχονται εδώ οι τουρίστες.

• Πάντοτε αγαπούσα τα γράμματα και το διάβασμα. Η προοπτική της φιλολογίας όμως δεν με γοήτευε, αλλά αντιθέτως η νομική επιστήμη ήταν κάτι που με έλκυε. Στο σπίτι υπήρχαν άπειρα βιβλία, αλλά αυτό μού στέρησε τη δυνατότητα της αγοράς τους απ’ τα βιβλιοπωλεία. Ειδικά ο αδερφός μου Κώστας ήταν από μικρός ένα μανιακός βιβλιοφάγος. Τελικά, σπούδασα νομικά στην Αθήνα, στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Μόλις επέστρεψα ξεκίνησα τη δικηγορία, την οποία άσκησα για περίπου σαράντα χρόνια. Ασχολήθηκα με το αστικό δίκαιο γιατί δεν μου άρεσε η θεατρικότητα και η ευκολία των ποινικών αγορεύσεων.

• Στη διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων είχα αρχίσει να γοητεύομαι από την ιεροτελεστία της φιλοσοφίας των εστιατορίων και αυτό κορυφώθηκε όταν επισκέφθηκα τα εστιατόρια της Γαλλίας. Επειδή είχα την ευκαιρία να πάω σε αρκετά, μπορώ να σας πω ότι ξεχωρίζουν όχι μόνο γιατί τρως σε σαγηνευτικούς χώρους αλλά και επειδή η γαλλική κουζίνα έχει θεωρηθεί ότι έχει τις πιο καλαίσθητες και ασυνήθιστες γεύσεις στον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι αποτέλεσε το σημείο έμπνευσης και αναφοράς και επηρέασε όλες τις κουζίνες παγκοσμίως. Δίνουν ιδιαίτερο βάρος στη χρήση φρέσκων υλικών, φυσικά στη λεπτομέρεια για τη γεύση ή τη διακόσμηση του πιάτου, όπως και στην παρουσίασή του. Η εμπειρία μου αυτή συνέβαλε ώστε να είμαι ο πρώτος που μίλησε για την αξία της πρώτης ύλης στη μαγειρική.

Χρίστος Ζουράρις (Δειπνοσοφιστής): «Η μαγειρική είναι τέχνη αλλά και χαμαλίκι» Facebook Twitter
Αυτό που με ενοχλεί στην ελληνική κοινωνία είναι η χυδαιότητα που κυριαρχεί σε όλες τις βαθμίδες. Και επίσης διακρίνω πολλή αγραμματοσύνη ακόμη και σε κοινωνικούς πυλώνες που κάποτε ήταν εγγράμματοι. Νομίζω ότι έχει χαθεί η ευπρέπεια. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

• Επειδή είμασταν πολύ καλοί φίλοι με τον Κωνσταντίνο Καλλιγά, έναν υπέροχο άνθρωπο και από τους πλέον μορφωμένους δημοσιογράφους της γενιάς του, του ζήτησα να με φέρει σε επαφή με κάποιον από την εφημερίδα «Καθημερινή». Είχα ετοιμάσει κάποια κείμενα ως δείγμα και μου είχαν πει ότι θα με ενημερώσουν. Τελικά, τα είδα δημοσιευμένα χωρίς καν να μου τηλεφωνήσουν. Κάπως έτσι, από το 1989 έως το 1991 δημοσίευα κάθε εβδομάδα γαστρονομικά χρονογραφήματα στην εφημερίδα, επιλέγοντας το ψευδώνυμο «Δειπνοσοφιστής», δανεισμένο από τον ομώνυμο τίτλο του διάσημου έργου του Αθήναιου – αρχές του 3ου μ.Χ. αιώνα.

• Οι Δειπνοσοφισταί είναι ένα συγγραφικό έργο 15 τόμων και πρωταγωνιστές του είναι γραμματικοί, λεξικογράφοι, ρήτορες, σοφιστές, μουσικοί και άλλοι φιλόσοφοι. Πρόκειται για έναν εξαιρετικό οδηγό, τόσο για τη γαστρονομία των αρχαίων όσο και για τις καταναλωτικές συνήθειες της εποχής. Οι δειπνοσοφιστές της ελληνικής αρχαιότητας ήταν άτομα που συζητούσαν στη διάρκεια του δείπνου για θέματα που είχαν σχέση με το φαγητό. Στο ομώνυμο έργο του Αθήναιου σώζονται διάλογοι αυτού του είδους με σημαντικές πληροφορίες για τον πολιτισμό της εποχής. Έτσι κι εγώ αποφάσισα να ασχοληθώ ενεργά με τη λειτουργία της γεύσης μέσω της ελληνικής κουζίνας. Ήταν σχόλια ουσιαστικού χαρακτήρα, που πολύ απέχουν απ’ το να είναι συνταγές ή κανόνες. Εμένα με ενδιέφερε πάντοτε η φιλοσοφία της γεύσης, η αισθητική της, η κοινωνιολογία της, και κυρίως η τελετουργική της διάσταση. Γι’ αυτό η προσωπική μου επιδίωξη ήταν η σωστή χρήση της γεύσης ως εφεδρικής μεθόδου για μια πιο υποδειγματική ζωή.

δειπνοσοφιστής
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Δειπνοσοφιστής, εκδόσεις Ίκαρος​​​​​

• Τα κείμενα αυτά λειτούργησαν ως έναυσμα προκειμένου η γαστρονομία να αναδειχθεί ως θεματική στο ευρύτερο φάσμα του δημόσιου διαλόγου. Πιστεύω ότι εξευγένισα την κουζίνα και τη μετέτρεψα σε αντικείμενο ενός ανεκτού κοινωνικά διαλόγου. Άλλωστε, ωσότου συμβεί αυτό δεν μιλούσε κανείς για τέτοια θέματα, διότι θεωρούνταν ως κάτι το αποσυνάγωγο. Η κουζίνα καθαυτή είναι ένα πολύ σημαντικό πολιτιστικό δημιούργημα για όλους τους λαούς. Σημείο αναφοράς και έμπνευσή μου για τα κείμενα μου ως «Δειπνοσοφιστής» αποτέλεσαν οι γαστρονομικές μου εμπειρίες στη Γαλλία αλλά και η πολυετής ανάγνωση περιοδικών και εφημερίδων. Η «Le Monde» μια φορά την εβδομάδα διατηρούσε την πλέον σοβαρή γαστρονομική στήλη. Διαβάζοντάς την έκρινα ότι θα μπορούσα κι εγώ να κάνω κάτι αντίστοιχο στον ελληνικό Τύπο. Τελικά, τα κείμενα αυτά εκδόθηκαν σε βιβλία. Ξεκινήσαμε με το πρώτο και αργότερα το διαδέχτηκαν ακόμα δύο Δειπνοσοφιστές, με τον τρίτο να εκδίδεται το 2003 συμπεριλαμβάνοντας τα κείμενα που είχαν δημοσιευτεί στο περιοδικό «Κ».

• Η ιστορία της μαγειρικής και των γεύσεων δεν είναι μια ατέρμονη εξέλιξη συνταγών. Συγκροτείται από παράγοντες που δημιουργούν μια ταυτότητα, που μέσα της ενυπάρχουν γευστικά πρότυπα, πολιτιστικές και θρησκευτικές αντιλήψεις, αλλά είναι και μια υπόθεση χαράς και ευδαιμονίας. Κάθε κουζίνα είναι ένα προνόμιο του λαού που τη δημιούργησε. Η γαστρονομία έχει ανάγκη τις λέξεις, την κουβέντα, την ομιλία, γι’ αυτό και πρέπει να γίνεται αντικείμενο κριτικής, συνομιλίας και σκέψης. Όσον αφορά την εγχώρια κουζίνα, αναμφίβολα η ωριμότερη έκφραση της ελληνικής κουζίνας κατοικεί στην Κρήτη. Η παλιά Ελλάδα και τα νησιά στηρίζονταν στην κουζίνα της απλότητας και της λιτότητας, της εκφραστικής σαφήνειας αλλά και στην ποικιλία των αγροτικών προϊόντων που χαρακτηρίζει τις κουζίνες των μεσογειακών χωρών. Για παράδειγμα, η Ελλάδα υπερτερεί άλλων χωρών σε ό,τι αφορά τη μεγάλη ποικιλία χορταρικών, από τα οποία δημιουργήθηκαν μια σειρά από εμπνευσμένες γευστικές μαγειρικές, καταστάλαγμα πείρας αιώνων και σοφίας ζωής. Το ευδιάκριτο των γεύσεων είναι η μεγάλη αρετή της μεσογειακής κουζίνας.

• Κάποτε είχα κάνει μια ομιλία στο μουσείο Μπενάκη βάζοντας τον τίτλο «Από τον τραχανά στο σούσι - Νεοελληνικές γαστρονομικές περιπέτειες». Είναι αλήθεια ότι η κουζίνα μας διευρύνθηκε και εμπλουτίστηκε με νέο ύφος και καινούργιο χαρακτήρα, με νέες συνταγές, υλικά, τεχνικές μεθόδους και «μυστικά». Ο τραχανάς κάποτε συμβόλιζε την εσωστρέφεια και τον κλειστό χαρακτήρα των οικογενειακών τραπεζιών. Ως κουζίνα κατά βάση αγροτική, έπρεπε να ανακαλύψεις τρόπους για να ικανοποιήσεις τις νέες απαιτήσεις των ανερ­χόμενων αστικών στρωμάτων. Έτσι, το σούσι συμβόλιζε την εξωστρέφεια και την ανάγκη για εξωτισμό. Δυστυχώς, αυτό είχε ως συνέπεια τα γκουρμέ εστιατόρια να εγκαταλείψουν σε μεγάλο βαθμό την ελληνική κουζίνα και να στραφούν σε απομιμήσεις της μαγειρικής άλλων χωρών, κακέκτυπα της «παγκοσμιοποιημένης» κουζίνας.

• Η πολυτέλεια και η χλιδή δεν κάνουν το καλό εστιατόριο. Ξέρετε, τα δύο μέρη που σφράγισαν τις γαστρονομικές μου εμπειρίες ήταν το θρυλικό γαλλικό εστιατόριο Maxim’s, σήμα κατατεθέν του Παρισιού που για πολλούς θεωρήθηκε το καλύτερο εστιατόριο της Ευρώπης. Ένας προορισμός υψηλής γαστρονομίας όπου ήρθα σε επαφή με την περίτεχνη παρασκευή των εδεσμάτων. Το δεύτερο, όμως, θα σας έλεγα ότι είναι ο καφενές του Πετρογιώργη, στο γραφικό ψαροχώρι Σίσι της Κρήτης. Μιλάμε για ένα απερίγραπτο καταγώγιο που όμως τυγχάνει να έχει τον καλύτερο μάγειρα που έχω γνωρίσει ποτέ. Μια απίστευτη φιγούρα ανθρώπου που παρέδιδε κυριολεκτικά μαθήματα κρητικής διατροφής.

• Η μαγειρική είναι τέχνη, διατροφικό παιχνίδι αλλά και χαμαλίκι. Είναι ένας αδιάκοπος καταιγισμός επιρροών πάσης φύσεως. Μια τεχνική που έχει κανόνες και αρχές και δεν αφορά το προσωπικό γούστο του καθενός. Και δεν κάνουν οι ταχυδακτυλουργίες ή ο αισθησιασμός ενός πιάτου την καλή κουζίνα, παρά μόνο ο σεβασμός στην πρώτη ύλη. Για παράδειγμα, ένα φρεσκότατο ψάρι εγώ δεν το μαγειρεύω ποτέ. Είτε θα το φάω ωμό είτε θα το ψήσω στον φούρνο. Εντυπωσιάζομαι σήμερα όταν εστιατόρια σερβίρουν φαγητά στους απορημένους πελάτες τους βάζοντας παντού ζάχαρη, ακόμη και στις σαλάτες. Σκεφτείτε ότι επειδή η σύζυγος μου είναι διαβητική, όταν πήγαμε μια φορά στο Παρίσι, ρώτησε τον σεφ αν κάποιο από τα φαγητά στο μενού έχει ζάχαρη. Εκείνος, ιδιαίτερα εκνευρισμένος, της απάντησε: «Κυρία μου, έχετε έρθει σε εστιατόριο, όχι σε ζαχαροπλαστείο». Είναι δυνατόν να αντιγράφουμε και να εμπνεόμαστε από τα πολιτιστικά πρότυπα της Αμερικής με τη χρήση βιομηχανοποιημένων προϊόντων; Είναι απορίας άξιο πώς το σημείο μηδέν της κουζίνας έχει γίνει για μας παράδειγμα προς μίμηση.

Δειπνοσοφιστής Facebook Twitter
Όταν κάποιος μεγαλώνει, αλλάζουν τα κριτήρια του. Όταν ήμουν μικρός ποτέ δεν θα απαντούσα ότι ευτυχία σημαίνει καλή υγεία, αλλά σήμερα θα το πω. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

• Ωστόσο, οφείλω να ομολογήσω ότι πολλές φορές στη δημόσια σφαίρα αφήνουμε εκτός συζήτησης καίρια ζητήματα των καιρών μας που αφορούν το φαγητό, όπως η κλιματική αλλαγή και η προστασία του περιβάλλοντος. Διακρίνουμε έναν ελιτισμό και μια αδιαφορία για διάφορα θέματα και δεν έχουμε σκεφτεί πώς θα καλύψουμε τις επείγουσες ανάγκες, οι οποίες είναι ξεκάθαρο ότι θα αλλάξουν τις παραγωγικές και καταναλωτικές συνήθειες σε όλο τον κόσμο και θα μας στρέψουν στα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα προκειμένου να μπορούν να τρώνε οκτώ δισεκατομμύρια ανθρώπων στη Γη. Πιθανόν θα οδηγηθούμε σε αναίρεση της γαστρονομίας έτσι όπως την ξέραμε. Επίσης, δεν νομίζω ότι θα αργήσουμε να δούμε την εμφάνιση των θρεπτικών χαπιών.  

• Σήμερα παρατηρούμε να κυριαρχούν νέα πρότυπα, χρησιμοποιώντας πολλαπλά εργαλεία γαστρονομικού μάρκετινγκ. Δίνοντας βάση στον πολιτισμό της εικόνας, εστιατόρια επιλέγουν να καλέσουν τους γαστρονομικούς συντάκτες για να αποτυπώσουν τα πιάτα σε μια φωτογραφία, προκειμένου στη συνέχεια να τα «ανεβάσουν» στα social media. Φυσικά, όλα αυτά έχουν συμβάλλει καταλυτικά ώστε το φαγητό να εξελιχθεί σε μόδα. Και δεν σας κρύβω ότι σε μεγάλο βαθμό αισθάνομαι υπαίτιος γι’ αυτό, επειδή από την πρώτη στιγμή είχα επισημάνει ότι πρέπει να βγάλουμε τους μάγειρες από τα υπόγεια. Και αυτό το υποστήριζα έχοντας κατά νου τα γαλλικά εστιατόρια, όπου ο σεφ περνούσε από τα τραπέζια, άκουγε σχόλια για το φαγητό και επικοινωνούσε με τους πελάτες. Τελικά, στην Ελλάδα καταφέραμε να τους βγάλουμε από τον εξευτελισμό του υπογείου αλλά με τα χρόνια να γίνουν πλέον μεγάλοι σταρ. Σ’ αυτό βοήθησε και η τηλεόραση η οποία χωρά τα πάντα, άρα και πολλές ανοησίες. Έτσι, υπάρχουν σεφ που έχουν γοητευθεί από τα νέα συνθήματα και τις καινοτομίες μιας παρδαλής μαγειρικής. Βλέπω καμιά φορά σε αυτά τα γαστρονομικά σόου διαγωνιζόμενους να προμηθεύονται κατά τέτοιο τρόπο τα προϊόντα τους για να μαγειρέψουν σαν να αγοράζουν τούβλα και ασβέστη.

• Έχω συμμετάσχει σε συνέδρια γαστρονομίας και οινολογίας και είμαι μέλος της επιτροπής του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού που καθορίζει τα κριτήρια για την απονομή ειδικού διακριτικού σήματος στα εστιατόρια που προσφέρουν αυθεντικά εδέσματα της ελληνικής κουζίνας. Είχε κι αυτό το ενδιαφέρον του γιατί θυμάμαι που έλεγα στους εστιάτορες ότι για να πάρουν σήμερα σήμα πρέπει να τηγανίζουν πατάτες σε ελαιόλαδο και όχι σε σπορέλαιο. Τελικά, εξαιτίας των αντιδράσεών τους κατέληξαν να αναγράφουν στον κατάλογο «ελληνικές πατάτες τηγανητές» εκείνες που είχαν ελαιόλαδο και «πατάτες τηγανητές» όσες ήταν με σπορέλαιο. Σημεία των καιρών. Από τον απέραντο κόσμο των κρασιών επιλέγω το ξινόμαυρο και το ασύρτικο, δύο μεγάλες ποικιλίες που υπάρχουν στην Ελλάδα, το ξινόμαυρο στη Νάουσα και στο Αμύνταιο και το ασύρτικο στη Σαντορίνη. 

• Αυτό που με ενοχλεί στην ελληνική κοινωνία είναι η χυδαιότητα που κυριαρχεί σε όλες τις βαθμίδες. Και επίσης διακρίνω πολλή αγραμματοσύνη ακόμη και σε κοινωνικούς πυλώνες που κάποτε ήταν εγγράμματοι. Νομίζω ότι έχει χαθεί η ευπρέπεια. Μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρει και η αριστερά γι’ αυτήν τη συνθήκη. Είναι γεγονός ότι η κατάργηση ορισμένων βασικών τρόπων συμπεριφοράς αποτέλεσε για κάποιους μια επαναστατική πρόταση ή πράξη, ή το να σέβεσαι τον αντίπαλό σου σήμαινε ταξική συνενοχή. Έχω προ πολλού απομακρυνθεί από τους κόλπους της αριστεράς. Πάντως, στις μέρες μας δεν ξέρω πώς ορίζεται ο αριστερός, αλλά το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που νομίζουν ότι είναι αριστεροί.   

• Με τον αδελφό μου, Κώστα Ζουράρι (βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υφυπουργός Παιδείας), όταν συναντιόμαστε αποφεύγουμε να συζητάμε πολιτικά. Ουσιαστικά, επιλέγω να χορεύουμε ένα είδος μπαλέτου. Κινούμαστε δηλαδή με χαλαρές κινήσεις και αποφεύγουμε τις γωνιές. Ο αδερφός μου που μια ζωή ήταν ο αντάρτης της αριστεράς, ξαφνικά, αποφάσισε να στηρίξει τη χειρότερη εκδοχή της αριστεράς που γνώρισε ποτέ ο τόπος.

749
To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

• Η Αθήνα δεν είναι μια ωραία πόλη, ειδικά αν τη συγκρίνεις με άλλες ευρωπαϊκές. Αν εξαιρέσουμε τις σπουδαίες αρχαιότητες, αναρωτιέμαι γιατί έρχονται εδώ οι τουρίστες. Κι αν θεωρούμε κάποια πράγματα θετικά, είναι γιατί έχουμε εξοικειωθεί και νομίζουμε ότι τα απολαμβάνουμε. Όσον αφορά τα ενδιαφέροντά μου, μού αρέσει πολύ το μπάσκετ –δυστυχώς τώρα δεν μπορώ να παίζω όσο θα ήθελα–, το πιάνο, η κλασική μουσική και το διάβασμα. Πρόσφατα, ανέγνωσα ξανά τα βιβλία του Νίκου Καζαντζάκη, όπως τον Καπετάν Μιχάλη, τους Δαιμονισμένους του Ντοστογιέφσκι αλλά και τους Αδελφούς Καραμάζοφ. Επίσης, έχω καταφέρει να επισκεφθώ κάθε γωνιά της Ελλάδας. Με συνταράσσει κάθε ταξίδι προς τον βορρά. Τα τοπία, το κλίμα, οι μυρωδιές, τα χρώματα και οι άνθρωποι με σαγηνεύουν διαρκώς.

• Με τη γυναίκα μου, Χρυσή Καρύδη, είμαστε μαζί από το 1989. Γνωριστήκαμε όταν έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα δημοσιευμένα κείμενα μου και ήθελε πολύ να τα εκδώσει. Έτσι, για 33 ολόκληρα χρόνια ο εκδότης μου είναι και σύντροφός μου. Νομίζω ότι είχε παίξει καθοριστικό ρόλο και το γεγονός ότι στο σπίτι μου υπήρχε όλη η σειρά των βιβλίων του εκδοτικού οίκου Ίκαρου. Για μένα ο έρωτας είναι η αναζήτηση και η ανακάλυψη της ετερότητας, ενώ η αγάπη σημαίνει ταύτιση. Δεν ξέρω βέβαια αν είναι σημαντικότερη η εκδίκηση της διαφοράς από την εξίσωση του ενός.

• Όταν κάποιος μεγαλώνει, αλλάζουν τα κριτήρια του. Όταν ήμουν μικρός ποτέ δεν θα απαντούσα ότι ευτυχία σημαίνει καλή υγεία, αλλά σήμερα θα το πω. Συγχρόνως, ευτυχία είναι η οικογένεια, οι φίλοι, η επικοινωνία με τη φύση και η διαυγής λειτουργία του μυαλού και της μνήμης. Είμαι πάρα πολύ τυχερός και ευνοημένος στη ζωή μου και γι’ αυτό δεν πέρασα αξιοσημείωτες δύσκολες στιγμές. Το μεγαλύτερο λάθος μου οφείλεται στον χαρακτήρα μου, ήταν ότι δεν αφοσιώθηκα με επιμονή σε κάτι συγκεκριμένο. Διαχύθηκα.

• Δεν με τρομάζει η φθορά του χρόνου. Περιμένω το τέλος, έχω συμβιβαστεί. Γενικά, είμαι κοινωνικά αναλφάβητος. Η ζωή δεν με έχει διδάξει τίποτα παρά μόνο πόσο σημαντική είναι η αγωγή που μπορείς να πάρεις απ’ το σπίτι σου. Πιστεύω ότι όλα είναι πρώτιστα στην πορεία του βίου μας: από μια φθινοπωρινή βροχή σε ένα τοπίο της Μακεδονίας, μια θεία λειτουργία στο Άγιον Όρος, ως και μια σοφία που αποκομίζουμε από μια ενδιαφέρουσα συζήτηση ως άλλοι «Δειπνοσοφιστές» της ζωής και των προσωπικών μας στιγμών.

Τα βιβλία του Χρίστου Ζουράρι «Δειπνοσοφιστής», «Δεύτερος Δειπνοσοφιστής» και «Τρίτος Δειπνοσοφιστής» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.



 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ