Ayrton Senna-Μεταξύ έρωτα και θανάτου

Ayrton Senna-Μεταξύ έρωτα και θανάτου Facebook Twitter
1

Δεν είναι λίγες οι φορές που η φύση έκλαψε για την πρόωρη απώλεια ενός νέου. Για την ομορφιά που έσβησε νωρίς, το απόλυτο μέγεθος ενός ταλέντου που χάθηκε στο κρύο χώμα. Όλοι οι μύθοι –από τους εφήβους της Παλατινής Ανθολογίας έως τη χολιγουντιανή εκδοχή του Τζέιμς Ντιν– μιλούν για τον όμορφο νέο που στέρησε από τη ζωή το δικαίωμα της πανηγυρικής αποθέωσής της. Στους αμέτρητους θρύλους που θέλουν την κατάρα της νεανικής απώλειας να είναι τόσο έντονη όσο έντονα και απροσδόκητα ενσκήπτει συγκαταλέγεται κι αυτός του Άιρτον Σένα, του αξεπέραστου πιλότου της Φόρμουλα 1, που κατέληξε στην πίστα της Ίμολα, την 1η Μαΐου του 1994, ακριβώς πριν από είκοσι χρόνια. Την ημέρα της κηδείας του στη Βραζιλία –όπου και ο τόπος καταγωγής του– κηρύχθηκε εθνικό πένθος, ενώ τα περιοδικά, στα εξώφυλλα που αφιέρωναν στην πανέμορφη εικόνα του, δεν έπαψαν να θέτουν το μόνιμο και ανεξίτηλο ερώτημα: γιατί αυτόν; Και γιατί τόσο πρόωρα;

Σε αυτό το ερώτημα που στοιχειώνει το ασυνείδητο όλων όσοι δεν μπορούν να χωνέψουν το αδόκητο χαμό ενός οδηγού που δεν ήταν φτιαγμένος μόνο για να τρέχει αλλά κυρίως για να μαγεύει και να νικά-έρχεται τώρα να απαντήσει με μια πρωτότυπη και συναρπαστική βιογραφία ο Βασίλης Τσακίρογλου – Senna: Το πνεύμα της ταχύτητας (από τον εκδοτικό οίκο Key Books). Το ξέπνοο κορμί του Senna μοιάζει να κατατρέχει τον συγγραφέα από τη μουχρή άσφαλτο μέχρι την τελευταία σελίδα του βιβλίου – με τον ίδιο τρόπο που οι φωνές των νεκρών υπαγόρευαν τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν οι ήρωες στον Σαίξπηρ. Όσο για την πρωτότυπη αφιέρωση που δεσπόζει στην τρίτη σελίδα –στο Τέλος–, τα λέει όλα από μόνη της: στόχος του βιογράφου δεν είναι να απευθυνθεί (μόνο) στους ειδικούς της Φόρμουλα 1 αλλά σε όλους όσοι μαγεύονται από τον μύθο των ταλαντούχων ανθρώπων που απέρχονται νωρίς. Θαρρείς πως η δριμύτητα του θανάτου του Senna είναι ευθέως ανάλογη με το πάθος με το οποίο γράφεται αυτό το βιβλίο και με το πάθος με το οποίο ριχνόταν ο Βραζιλιάνος πιλότος στους αγώνες: ένα πάθος τόσο έντονο και τόσο βαθύ που δεν μπορούσε παρά να συγγενεύει με το ένστικτο του έρωτα και του θανάτου: «Κατά την τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Senna πλησίαζε όλο και πιο κοντά στην κόψη Έρωτα και Θανάτου, στο σημείο της έσχατης μονομαχίας, ανάμεσα στα δύο αυτά πρωταρχικά στοιχεία, στην ώρα της δικής του έσχατης κρίσης» εξηγεί ο συγγραφέας. «Προσεγγίζοντας πλέον το αναπόφευκτο τέλος της καριέρας του ως πιλότου Φόρμουλα 1, ήταν αναγκασμένος να δημιουργήσει μια νέα ισορροπία ανάμεσα στην πηγή της μόνης ηδονής που τον έκανε να νιώθει πραγματικά ζωντανός και στον κίνδυνο που μονίμως διέτρεχε – ακριβώς εξαιτίας της αναζήτησης αυτής της συγκεκριμένης και ιδιαίτερης ηδονής».

Ayrton Senna-Μεταξύ έρωτα και θανάτου Facebook Twitter

Επιχειρώντας, δηλαδή, ο διάσημος πρωταθλητής να φτάσει ψηλότερα σε επιδόσεις, οδηγούσε τον εαυτό του στα όριά του: ψυχικά, πνευματικά, σωματικά. Για την επίτευξη του στόχου επιστράτευε όλες του τις δυνάμεις και δεν έμενε μόνο στο προφανές, που ήταν ένα ακόμα καλύτερο πολ-ποζίσιον ή η μάχη για την πρωτιά. Σάμπως ο Σένα να γνώριζε, όπως εκείνοι καταραμένοι ήρωες του Μίλερ, πως «ό,τι δεν κυλάει και δεν τρέχει με καταστροφικές ταχύτητες είναι νεκρό», σανιδώνοντας το γκάζι ακόμα και σε στιγμές που οι συνθήκες δεν το ευνοούσαν. Η χριστιανική του πίστη –για την οποία κάνει εκτενώς λόγο ο Τσακίρογλου– μοιάζει, αντίστοιχα, να πήγαζε από τη μοιραία «επιφοίτηση» που ερχόταν σε στιγμές που ο ίδιος ξεπερνούσε τα όριά του κι αντίκριζε κατάματα, σαν από θαύμα, τον Θεό. Και η αλήθεια είναι ότι τα μεγέθη δεν είναι αρκετά για να εξηγήσουν το φαινόμενο Senna απλώς ως αυτό ενός ακόμα παγκόσμιου πρωταθλητή. Ο Senna είχε «κάτι», λένε όσοι δεν μπορούν να ορίσουν ακριβώς το χάρισμα που τον έκανε να ξεχωρίζει από τους άλλους, κι αυτό το «κάτι» είναι που εξετάζει διεξοδικά ο συγγραφέας στο βιβλίο: παρότι καταγράφει σχοινοτενώς κάθε κρίσιμο περιστατικό της αγωνιστικής ζωής του, ξέρει ότι η σχέση του Senna με το τιμόνι υπερέβαινε τις απτές περιγραφές. Μοιραία, λοιπόν, ο συγγραφέας επιστρέφει στο γεγονός του θανάτου και οτιδήποτε καταγράφεται γύρω από τη ζωή του αδικοχαμένου πιλότου περνάει από το σκονιστήρι αυτό. Θαρρείς ότι τα πάντα στο βιβλίο αντανακλώνται σε έναν θανατικό καθρέφτη που τους δίνει μια άλλη διάσταση, πιο ουσιαστική και πιο ακριβή: ο Προστ δεν είναι, έτσι απλώς, ένας ανταγωνιστής αλλά ο διαμεσολαβητής για να ανιχνεύσει ο Senna την άλλη πλευρά του εαυτού του, ο Σουμάχερ, πέρα από αντίπαλος, γίνεται η προέκταση της δικής του αυστηρότροπης και τελειοθηρικής εμμονής και η αγαπητικιά του Γκαλιστό ο τρόπος για να εξασφαλίσει τη διαιώνιση μιας ζωής που ένιωθε ότι θα κοβότανε νωρίς. Όλα καταλήγουν, μέσα από μια μορφή συμπαντικής «συμπάθειας», να γίνουν κομμάτια του παζλ που συγκροτούν τη «larger than life» προσωπικότητα του Senna – εξού και το ότι δεν πρόκειται για άλλη μια βιογραφία αλλά ένα λεπτομερές ψυχογράφημα που απευθύνεται στον καθένα. Στον οποιοδήποτε, δηλαδή, θέλει να καταλάβει τι είναι αυτό που κάνει τη φωτεινή αίγλη ενός αστέρα να σβήνει στην κατάμαυρη νύχτα της αυτοκαταστροφής και τα σπουδαία και μεγάλα ταλέντα να καίγονται σαν τα κεριά. Στο επίμετρο ο συγγραφέας μάς εξηγεί την απόλυτη αφοσίωσή του σε οτιδήποτε είχε να κάνει με τον Ayrton Senna και την ιδιότυπη νοερή σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσά τους. Στο σημείο αυτό συγγραφέας και ήρωας εναλλάσσονται ως δύο προσωπικότητες ή μάλλον ως ιδιότητες που χάνονται η μία μέσα στην άλλη – σάμπως ο συγγραφέας να γίνεται ήρωας της ταχύτητας με οδηγό τη γραφή και ο αποθανών ήρωας να (καθ)οδηγεί τον συγγραφέα. Κι αυτή, τελικά, είναι, ίσως, η μεγαλύτερη και αδιαμφισβήτητη επιτυχία μιας καλοσκηνοθετημένης βιογραφίας όπως αυτή, ότι συγγραφέας, ήρωας, δόξα, έρωτας και θάνατος γίνονται ένα.

Βιβλίο
1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT

σχόλια

1 σχόλια