Το αίνιγμα του έρωτα στον Παπαδιαμάντη αναλύεται μέσα από 5 διηγήματά του

Το αίνιγμα του έρωτα στον Παπαδιαμάντη αναλύεται μέσα από 5 διηγήματά του Facebook Twitter
Για τον Παπαδιαμάντη, αν ο έρωτας δεν είναι ένας, μοναδικός και ακατάλυτος, αλλά μόνο ένα καπρίτσιο, τότε δεν αξίζει ν’αναλωθεί κανείς σε συναισθήματα τυχαία και ευκαιριακά... Εικονογράφηση: Ατελιέ LIFO
0

Πέντε ερωτικά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και μια αναλυτική μελέτη των αινιγματικών και αντισυμβατικών αφηγημάτων του «άγιου των γραμμάτων μας» για τον έρωτα, παρουσιάζει η νέα έκδοση Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Ήτον πνοή, ίνδαλμα αφάνταστον, όνειρον... Διηγήματα Ερωτικά / Αγγέλα Καστρινάκη: Έρως νάρκισσος, έρως θείος: όψεις του έρωτα στο έργο του Παπαδιαμάντη στη σειρά «Παλαιά κείμενα, νέες αναγνώσεις» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Η Αγγέλα Καστρινάκη, καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης διευθύνει τη λογοτεχνική αυτή σειρά, όπου κείμενα σημαντικών Ελλήνων πεζογράφων μαζί με νέες προσεγγίσεις μελετητών του έργου τους ουσιαστικά εκδίδονται μαζί, δυο βιβλία σε ένα. Εδώ, τα παπαδιαμαντικά διηγήματα «Ολόγυρα στη λίμνη» (1892), «Η νοσταλγός» (1894), «Έρως-ήρως» (1897), «Όνειρο στο κύμα» (1900), «Η Φαρμακολύτρια» (1900) διαβάζονται αυτούσια για την απολαυστικά στιλιζαρισμένη καθαρευουσιάνικη γλώσσα, τον εκμυστηρευτικό τόνο τους, τον ποιητικό ρυθμό, τις φυσιοδιφικές, εικονοποιητικές περιγραφές τους, τη λεπτή ειρωνεία και το ανατρεπτικό τέλος τους.

Αναλύοντας ένα προς ένα τα πέντε διηγήματα, η Καστρινάκη θα φτάσει στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι ο Παπαδιαμάντης ανοίγει τις πύλες σε ένα κόσμο συμβόλων, πλάθοντας τις ιστορίες του με τέτοιο τρόπο ώστε ο έρωτας των σύγχρονων ανθρώπων να ανάγεται σε αρχετυπικές μήτρες.

Έπεται η κειμενική ανάλυση της Καστρινάκη, η οποία αποκρυπτογραφεί σε βάθος τα μοτίβα και τα σύμβολα, ερμηνεύοντας ποικιλοτρόπως τις εκδοχές του έρωτα στον Παπαδιαμάντη, όπως η καταβύθιση στο πάθος που γιατρεύεται ή δεν γιατρεύεται, η απάρνηση ή η εξιδανίκευση του έρωτα, ο σωτήριος γάμος-φάρμακο κατά της μοναξιάς.

Αναλύοντας ένα προς ένα τα πέντε διηγήματα, η Καστρινάκη θα φτάσει στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι ο Παπαδιαμάντης ανοίγει τις πύλες σε ένα κόσμο συμβόλων, πλάθοντας τις ιστορίες του με τέτοιο τρόπο ώστε ο έρωτας των σύγχρονων ανθρώπων να ανάγεται σε αρχετυπικές μήτρες, είτε στις ιουδαιοχριστιανικές (ο Αδάμ και η Εύα, ο Παράδεισος, ο Χριστός, ο Αϊ-Γιώργης, ο δράκος-διάβολος), είτε στις αρχαιοελληνικές (η Αφροδίτη και ο Έρωτας, η Εκάτη). Ταυτόχρονα, δίπλα στα αρχετυπικά πρόσωπα, έρχονται τα σύμβολα από τον φυσικό κόσμο, όπως η θάλασσα, η σελήνη, η σπηλιά, ο σκύλος, η κατσίκα, η καμπάνα, η ελιά ή ο βορινός άνεμος.

Συμβολικές επίσης είναι ορισμένες κινήσεις και καταστάσεις, όπως η καταβύθιση στο υγρό στοιχείο με το οποίο ο συγγραφέας έχει εμμονή, καθώς ισοδυναμεί με την αμαρτία ή τον ίδιο το θάνατο. Η εκκλησιαστική παιδεία του Παπαδιαμάντη τον είχε εξοικειώσει με τους συμβολισμούς, τις αλληγορίες και την ιεροφάνεια (η παρέμβαση του θείου στον κόσμο μέσω μιας ιερής μορφής). Και όπως όλοι οι συμβολιστές συγγραφείς, ο Παπαδιαμάντης οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα διανοητικό κυνήγι θησαυρού, μέσα από γοητευτικές αν και απόκρυφες καταστάσεις.

Στο «Ολόγυρα στη λίμνη» η Πολύμνια, κρυφός πόθος του νεαρού Χριστοδουλή, φίλου του αφηγητή, είναι ο τύπος της σαγινεύτριας που ανάγεται στην Εύα ή την Πάνδημο Αφροδίτη. Για τον Παπαδιαμάντη, η Πο-λύμνι-α είναι η ίδια η θολή και βαλτώδης λίμνη, όπου «οι καλαμώνες σειόμενοι υπό του ανέμου ύψωναν τους ασθενείς καυλούς των δύο οργυιάς υπέρ το κύμα» (σελ.16) ολόγυρά της. Οι καυλοί (σημασία εδώ καθαρά φυτολογική: μίσχος ή μικρή ράβδος) όπως και ο Χριστοδουλής που είναι σαν «τελευταίον απομεινάριον αρχαίας θεότητος λιμναίας και υδροβίου [...], διαφυγόν την προσοχήν του χριστιανικού κόσμου» (σελ.49-50), υποκλίνονται στην κυρά των νερών ή νεράιδα, φιγούρα επίφοβη και επικίνδυνη ταυτιζόμενη με την υδάτινη φύση της.

Ο αφηγητής, γοητευμένος κι εκείνος από τη νεάνιδα, παραμένει ένας μελαγχολικός παρατηρητής της θελκτικής ηρωίδας μέσα στη βάρκα και του ερωτοχτυπημένου φίλου του που θα πέσει στη λίμνη για να τη σώσει. Η ιστορία αυτή αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του «παπαδιαμαντικού σκεπτικισμού», καθώς ο συγγραφέας τελειώνει την αφήγησή του με τη διαπίστωση ότι δεν ενηλικιώνεται κανείς «χωρίς ν’αγαπήση δεκάκις τουλάχιστον και δεκάκις ν’απατηθή» (σελ.52). Με άλλα λόγια, αν ο έρωτας δεν είναι ένας, μοναδικός και ακατάλυτος, αλλά μόνο ένα καπρίτσιο, τότε δεν αξίζει ν’αναλωθεί κανείς σε συναισθήματα τυχαία και ευκαιριακά.

Το ίδιο φαίνεται να προβληματίζει τον Παπαδιαμάντη και στην ιστορία «Όνειρο στο κύμα», όπου ο όμορφος νέος βοσκός χάνει την αθωότητα του αφού γοητευτεί από τη γυμνή Μοσχούλα, την οποία παρακολουθεί να κολυμπά στη θάλασσα, χωρίς εκείνη να το έχει αντιληφθεί. Όταν κινδυνεύει η νεαρή κολυμβήτρια, ο βοσκός βουτάει να τη σώσει. Αν και αποκρύβεται δεξιοτεχνικά, μέσω του αφηγητή που παρομοιάζει τον εαυτό του με σκύλο δεμένο σε κοντό σκοινί, ο Παπαδιαμάντης υπαινίσσεται ότι οι δύο νέοι υποκύπτουν στον πειρασμό της περιέργειας για τη σαρκική επαφή, χωρίς όμως τον πνευματικό, εξιδανικευμένο έρωτα που εξανθρωπίζει και ταυτόχρονα θεώνει. Επομένως, το συμβολικό σκηνικό του προπατορικού αμαρτήματος όπου η μάταιη γήινη ομορφιά οδηγεί στον ναρκισσιστικό έρωτα ή στο αμάρτημα της αυτολατρίας γίνεται η βάση του διηγήματος αυτού.

Στο «Έρως-ήρως» δοκιμάζεται η αυτοκυριαρχία του τρελαμένου από έρωτα νεαρού ναύτη Γιωργή όταν μοιραία η αγαπημένη του Αρχόντω παντρεύεται κάποιον άλλον. Παρακολουθούμε την εσωτερική, «αμλετική» πάλη με τις σκέψεις του: να αναποδογυρίσει τη βάρκα με πλήρωμα το νιόπαντρο ζευγάρι και την πεθερά, καθώς τους μεταφέρει στον τόπο του γαμπρού ή όχι; Τελικά, υπερνικά τη σκοτεινή του φύση, όταν εμφανίζεται σε όραμα η μορφή της μητέρας του που τον αποτρέπει να κάνει κακό. Ξανά το σκηνικό της δράσης είναι η θάλασσα, το υγρό στοιχείο, που συμβολίζει το χαμό. Ο Γιωργής πλέοντας στα «ύδατα της αβύσσου» (Γένεση), ως άλλος αϊ-Γιώργης δρακοντοκτόνος σκοτώνει τον δράκο-Πειρασμό εντός του, σώζωντας έτσι την Αρχόντω-αρχοντοπούλα, όπως στο μύθο.

Στην αινιγματική «Φαρμακολύτρια» ο μεσήλικος αφηγητής είναι στον υπέρτατο βαθμό κατειλημμένος από το πάθος, το οποίο χαρακτηρίζει «ύπουλον», «ερπετόν» και «δολερόν». Παρόλα αυτά ταλαντεύεται: να προσπαθήσει να ξεπεράσει το πάθος του ή όχι; Να γιατρευτεί ή να συνεχίσει να καίγεται; Αντιπαραβάλλονται στο διήγημα ξεκάθαρα δυο κόσμοι που συμβολίζουν την ενδόμυχη διαμάχη του αφηγητή. Από τη μια μεριά η σελήνη-Εκάτη Φαρμακίδα της οποίας ο ναός βρίσκεται στο ίδιο σημείο με της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας. Άρα, ο χριστιανικός ναός γειτνιάζει με έναν ναό της αρχαίας θρησκείας, της «προ του Προμηθέως εποχής».

Ο αφηγητής σπεύδει να ζητήσει λύση από τα μάγια του έρωτα. Είναι νύχτα, ανατέλλει σχεδόν πανσέληνος πίσω από το λόφο και είναι σαν να βάζει φωτιά σε ένα δέντρο: «η Εκάτη, αφήσασα το δένδρον μαύρον και σκοτεινόν απόκαυμα» (σελ.161). Η μεταφυσική παρουσία της καταστροφικής σελήνης-Εκάτης, της μάγισσας, συμβολίζεται ως ολέθρια φωτιά, την ολέθρια φωτιά του έρωτα που αφήνει πίσω του αποκαϊδια. Στο ναό της χριστιανής Φαρμακολύτριας θα καταφύγει ο ερωτοκτυπημένος και μετά από έναν ύπνο στο στασίδι, χωρίς όνειρα, θα έχει την ενδόμυχη επαφή με το θείο από το βάθος της συνείδησής του, μια φωνή που μοιάζει με χρησμό να ψιθυρίζει: «Ύπαγε, ανίατε, ο πόνος θα είναι η ζωή σου...». Και αισθάνεται «αγρίαν χαράν» (σελ. 171) γιατί κατά βάθος δεν ήθελε να λυθούν τα μάγια του έρωτα. Το εωσφορικό ανάστημα που ορθώνει εδώ ο αφηγητής είναι άλλη μια έμμεση αναφορά σε έναν έρωτα διαρκή και παθιασμένο, προτιμότερο από μια άνευρη, συμβατική ζωή.

Το διήγημα «Η νοσταλγός» περιγράφει μια νυχτερινή, θαλασσινή περιπέτεια υπό το σεληνόφως μέσα από την οποία ο Παπαδιαμάντης πραγματεύεται το θέμα του έγγαμου βίου. Πώς είναι ο έρωτας μεταξύ συζύγων; Οι πρωταγωνιστές είναι τρεις: η ονειροπαρμένη, τρυφερή, τίμια και πανέμορφη Λιαλιώ, ο Μαθιός, άπραγος, συνεσταλμένος και περιπαθής, ο μπαρμπα-Μοναχάκης, γραφικός, με τη βράκα και το φέσι του και την εγωκεντρική ρουτίνα της ζωής του. Ο μπαρμπα-Μοναχάκης, εικοσιπέντε χρόνια μεγαλύτερος της Λιαλιώς, την παντρεύεται και τη φέρνει στο δικό του χωριό μακριά από τον τόπο και τους οικείους της. Η Λιαλιώ νοσταλγεί την «πατρίδα πέρα» και μπαίνει σε μια βαρκούλα για να τραβήξει κατά κει μαζί με τον Μαθιό, επτά χρόνια μικρότερό της, κρυφά ερωτευμένο, αλλά με την ικανότητα της αυτοσυγκράτησης. Ο μπαρμπα-Μοναχάκης μαθαίνει ότι το έχει σκάσει η Λιαλιώ με τον νέο και αποφασίζει να τους κυνηγήσει.

Η ιστορία παραδόξως αναδεικνύει τη δυναμική πλευρά του συζύγου που απαντά στην πρόκληση με τόλμη και μέσα από τη δοκιμασία καταλαβαίνει και μεταμορφώνεται. Η Λιαλιώ είναι μια κόρη που τη βαραίνει μεγάλη μοναξιά. «Μ’αφήνει πάντα μοναχή μου» παραπονιέται στον Μαθιό για τον άντρα της που περνάει όλον τον καιρό στους καφενέδες, αφού σχολάσει από τη δουλειά. Οι δύο νέοι μπαίνουν στον πειρασμό να ξεκινήσουν ένα ειδύλλιο πάνω στη βαρκούλα. Όμως, πάλι το χθόνιο υγρό στοιχείο αντιπαλεύεται, καθώς συμβολικά υψώνουν κατάρτι «σταυροειδώς» με δύο κουπιά και ένα από τα ρούχα της κοπέλας, πλέοντας έτσι πάνω σε ένα είδος ιερού σκάφους. Ο πειρασμός αποτρέπεται, ενώ ο μπαρμπα-Μοναχάκης αναζητά με αγωνία τη γυναίκα του, παρόλο που τη γνώριζε από μωρό και ήξερε ότι είναι τίμια, μόνον ολίγον τρελοκόριτσο και θεληματική: «την είχε παρακολουθήσει παιδίσκην, νεάνιδα και γυναίκα, και την είχε μελετήσει καλώς και ήξευρεν ότι, υπέρ πάσαν άλλην γυναίκα, έζη με την κεφαλήν της και με τα νεύρα της» (σελ.88).

Θεληματική και μάγισσα τη θεωρεί και ο Μαθιός, καθώς η Λιαλιώ, με μαθηματική ακρίβεια προβλέπει την πορεία του πλεούμενου του ανδρός της που τους καταδιώκει. Η Λιαλιώ και ο Μαθιός καταφέρνουν να πατήσουν ξηρά και τότε ο μπαρμπα-Μοναχάκης τους προλαβαίνει. Στην απόφαση της Λιαλιώς να συνεχίσει τον ανηφορικό δρόμο προς το χωριό της και να μη γυρίσει πίσω, ο μπαρμπα-Μοναχάκης προτείνει στη Λιαλιώ να τη συνοδεύσει στην πορεία της («μήπως κακοπαθήσεις στο δρόμο μοναχή σου, αγάπη μου»). Στην ανάλυσή της η Καστρινάκη παρατηρεί με συγκινητικό τρόπο ότι «ο σύζυγος που παραμελούσε τη γυναίκα του κατάλαβε επιτέλους, χάρη σε αυτήν την περιπέτεια, ότι έπρεπε να σμίξει τη δική του μοναξιά (ο «Μοναχάκης») με τη δική της[...] ώστε να πορευτούν από κοινού στον ανηφορικό δρόμο της ζωής, για την «πατρίδα πέρα». Ο γάμος, ως ανακούφιση της μοναξιάς, ως μοίρασμα της νοσταλγίας, ως άμβλυνση της κακοπάθειας»(σελ.224).

Η μελέτη του «ερωτικού» Παπαδιαμάντη αίρει ερωτήματα σε σχέση με την αυτοβιογραφική πτυχή των παθιασμένων και πολλές φορές στο όριο, αισθησιακών κειμένων του πεζογράφου. Ήταν ένας κοσμοκαλόγερος τελικά ο Παπαδιαμάντης; Το μυστήριο παραμένει.

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ