Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο

0

Τα τελευταία χρόνια στις 14 Φεβρουαρίου οι άνθρωποι χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα.

Από τη μία βρίσκονται εκείνοι που συντάσσονται με τον Άγιο Βαλεντίνο και γιορτάζουν τον έρωτα τους προσφέροντας λουλούδια, γλυκά, λούτρινα αρκουδάκια και κάρτες με καρδούλες.

Απέναντί τους έχουν όσους θεωρούν την ημέρα αυτή έναν εμπορικό βομβαρδισμό από φασόν αντικείμενα που δεν εκφράζουν καθόλου τη μοναδικότητα των αισθημάτων μας. 

Όσοι λοιδορούν και απορρίπτουν όμως τον σημερινό τρόπο έκφρασης των «Βαλεντίνων» σίγουρα θα συγκινούνταν από τον τρόπο που αποτύπωναν στο χαρτί εικόνες και μηνύματα οι ερωτευμένοι του παρελθόντος.

Οι συλλογές της Huntington Library και του Metropolitan Museum of Art διαθέτουν έναν τεράστιο αριθμό ιστορικών ενθυμίων για την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, τα οποία προέρχονται κυρίως από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως η γιορτή αυτή ήταν δημοφιλής σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και μάλιστα διοργανώνονταν και χοροί, πάρτι και δεξιώσεις την ημέρα αυτή.

Τα περισσότερα από τα αντικείμενα αυτά είναι από χαρτί και μέχρι τον 18ο αιώνα ήταν αποκλειστικά χειροποίητα. Στη συνέχεια άρχισε η παραγωγή τους ως εμπορικά προϊόντα από τους τυπογράφους της εποχής, αλλά διατηρήθηκε η ποιότητα του σχεδίου.

Οι εξελίξεις στην εκτύπωση και τα προσιτά κόστη της ταχυδρομικής αποστολής οδήγησαν στην άνθηση της αποστολής επιστολών και της ανταλλαγής καρτών και δώρων την ημέρα των ερωτευμένων, με το έθιμο αυτό να κορυφώνεται στα μέσα του 19ου αιώνα.

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πτυσσόμενη κάρτα με «ιστό αράχνης» (περ.1830-1860)

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως η γιορτή αυτή ήταν δημοφιλής σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και μάλιστα διοργανώνονταν και χοροί, πάρτι και δεξιώσεις την ημέρα αυτή.

Η αποτύπωση των συναισθημάτων σε χαρτί έπαιρνε διάφορες μορφές: φλογερές επιστολές, σχέδια του αγαπημένου προσώπου, απλές κάρτες του εμπορίου αλλά και εξαιρετικά περίπλοκες χάρτινες κατασκευές που βασίζονταν σε οπτικές ψευδαισθήσεις και λειτουργούσαν ως ένα πρώιμο 3D.

Χαρακτηριστικό δείγμα αυτών των πιο περίτεχνων κατασκευών είναι οι λεγόμενες κάρτες «ιστοί αράχνης».

Πρόκειται για ένα ωραίο παράδειγμα μηχανικών ή κινούμενων καρτών που αποτελούνταν από τουλάχιστον δύο μέρη, ένα διάτρητο φύλλο χαρτιού κομμένο ώστε να σχηματίζεται ένα σχέδιο (συνήθως ομόκεντροι κύκλοι) που διέθετε οπές ώστε να περνάει ένα νήμα, και ένα δεύτερο κομμάτι χαρτί όπου ήταν σχεδιασμένη μια ζωγραφιά και κάποιο μήνυμα.

Το διάτρητο φύλλο κάλυπτε το «μυστικό» μήνυμα που αποκαλυπτόταν όταν ο παραλήπτης ανασήκωνε την κλωστούλα.

Η μυστικότητα και η έκπληξη είναι στοιχεία που συνάδουν απόλυτα με την οικειότητα των ερωτευμένων και γι' αυτό οι κάρτες αυτές υπήρξαν για πολύ καιρό αγαπημένες όσων ήθελαν να μοιραστούν γλυκόλογα με τον «Βαλεντίνο» τους.

Φυσικά, όπως και σήμερα, ακόμα και στη Βικτωριανή εποχή όπου η αποστολή επιστολών γνώρισε μεγάλες πιένες, δεν υπήρχαν αποκλειστικά τρυφερές κάρτες αλλά και χιουμοριστικές και κάποιες αμιγώς ειρωνικές.

Οι Βικτωριανοί έστελναν τις λεγόμενες «vinegar valentines» σε εκείνους που δεν συμπαθούσαν και πολύ.

Τόσο οι εικονογραφήσεις όσο και τα κείμενα που συνόδευαν αυτές τις ξινές και σαρκαστικές κάρτες Αγίου Βαλεντίνου ήταν εξαιρετικά ειρωνικές και αν τις στέλναμε σήμερα μάλλον θα μας κατηγορούσαν για bullying. Ωστόσο είναι πολύ ενδιαφέρουσες και διασκεδαστικές (εκτός αν τις λάβεις ο ίδιος). 

Ανώνυμος, Αμερική ή Βρετανία, 1830-1840, Ακουαρέλα, διακεκομμένο ύφασμα σε χαρτόνι, διάμετρος 16.5 εκ.
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη

Ανώνυμος, Βρετανία, 1840. Κάρτα «ιστού αράχνης» με περικοκλάδα, ακουαρέλα, (20 x 24.7 cm).
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη

Ανώνυμος, Βρετανία, 1830-1850. Διπλή κάρτα με σκηνή από την Βενετία. Λιθογραφία, ακουαρέλα σε ανάγλυφο χαρτί.
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη 

 

Ανώνυμος, Βρετανία, 1845, Μεταλλιζέ «ιστός αράχνης» σε κάρτα Αγ. Βαλεντίνου, Λιθογραφία, ακουαρέλα, μεταλλιζέ χαρτί σε ανάγλυφο χαρτί, διαστάσεις 23 x 18.5 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη 

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγ. Βαλεντίνου με «ιστό αράχνης» που εκπτύσσεται και αποκαλύπτει ένα ποντικάκι παγιδευμένο σε φάκα, (περ.1830-1860)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Ανώνυμος, Αμερική ή Βρετανία, 1830-1840, Ακουαρέλα, διακεκομμένο ύφασμα σε χαρτόνι, διάμετρος 16.5 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Ανώνυμος, Αμερική, 1847. Ξυλογραφία, εκτύπωση και ακουαρέλα, διαστάσεις: 25.5 x 22 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πενσυλβάνια, Γερμανικής τεχνικής fraktur labyrinth, 1824.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγίου Βαλεντίνου της εποχής του Εμφυλίου Πολέμου με χρονολογία 14 Φεβρουαρίου 1863 (εξωτερικό)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγίου Βαλεντίνου της εποχής του Εμφυλίου Πολέμου με χρονολογία 14 Φεβρουαρίου 1863. Η έκπτυξη των φύλων στο εξωτερικό της αποκαλύπτει τον στρατιώτη, τον οποίο προστατεύει μακρόθεν η αγαπημένη του.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Επιστολή εντός της κάρτας.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Τυπογραφείο Bouasse-Lebel, «Στέμμα Άλγους, Στέμμα Δόξης» (περ. 1847-1860)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Διάτρητη κάρτα, ζωγραφισμένη στο χέρι (περ. 1750)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πτυσσόμενη κάρτα Αγίου Βαλεντίνου με απλικαρισμένα στοιχεία, (περ. 1900)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα Αγίου Βαλεντίνου, (περ. 1855)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα Αγίου Βαλεντίνου, (περ. 1855)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική «vinegar valentine» κάρτα 19ου αιώνα απευθυνόμενη σε κάποια που «σπάει νεύρα», National Museum of Play.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα «vinegar valentine» από κάποια που δηλώνει ότι ποτέ της δεν θα παντρευόταν έναν άνδρα «οχιά» (περ.1870)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα 19ου αιώνα που απευθύνεται σε «κερατά», συλλογή Mike Henbrey.
Design
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Με έμπνευση από τις τέντες της Ασίας το φετινό περίπτερο Serpentine

Design / Με έμπνευση από τις τέντες της Ασίας: Αυτό είναι το περίπτερο Serpentine για το 2025

Η πρωτοποριακή αυτή ανάθεση, η οποία ξεκίνησε το 2000 με τη Ζάχα Χαντίντ και παρουσίασε μέσα από τα pavilions μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της διεθνούς αρχιτεκτονικής, γιορτάζει τα 25 της χρόνια.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ώρα για Comicdom CΟΝ 2025 / Comicdom CΟΝ Athens 2025: Όλα όσα δεν πρέπει να χάσεις

Design / Comicdom CΟΝ Athens 2025: Όλα όσα δεν πρέπει να χάσεις

Το μεγαλύτερο φεστιβάλ κόμικς στην Ελλάδα επιστρέφει στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, από 16 έως 18 Μαΐου, φιλοξενώντας 180 Έλληνες και ξένους καταξιωμένους δημιουργούς. Δείτε όλα τα highlights του φετινού προγράμματος.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Χάρρυ Σάξον: «Η ιστορία δικαιώνει τους αδικημένους»

Graphic Novel / Χάρρυ Σάξον: «Οι τρανς άντρες υπάρχουμε κι ας το αγνοεί πολύς κόσμος»

Με αφορμή την παρουσίαση του queer κόμικ του «Ο Τηλέμαχος και το Δέρας» στο 9ο Comic Con, ο Χάρρυ Σάξον μιλά για την επιστροφή του μετά από απουσία 13 ετών, για το ταξίδι της φυλομετάβασής του, και για την παρουσία όλων και περισσότερων ΛΟΑΤΚΙ+ δημιουργών στον χώρο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ένα σπίτι με κήπο που θυμίζει Μπαλί και έχει στην ταράτσα θερινό

Design / Ένα σπίτι με κήπο που θυμίζει Μπαλί και έχει στην ταράτσα θερινό

Η Τζούλη Αγοράκη επισκέπτεται το σπίτι της Ήρας Κατσαντώνη και του Αλέξανδρου Πάτση στο Μετς κι ανακαλύπτει έναν αναπάντεχο χώρο με μία «κρεμαστή» κουζίνα που δεσπόζει και γωνιές μυστικές που οδηγούν στη «Χώρα των Θαυμάτων».
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Ξενοδοχείο Βύρων στην Αιόλου: ένα από τα παλαιότερα κτίρια της Αθήνας ξαναγεννιέται

Ξενοδοχείο Βύρων / Ένα από τα πιο παλιά κτίρια της Αιόλου ξαναγεννιέται

Η είδηση της αποκατάστασης του ξενοδοχείου Βύρων μάς πάει πίσω στον χρόνο, μεταξύ 1840 και 1860, τότε που η οδός Αιόλου άκμαζε εμπορικά και ήταν ο δρόμος με τα περισσότερα και τα καλύτερα ξενοδοχεία της πόλης. Η LiFO παρουσιάζει τα σχέδια της αποκατάστασης ενός από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίρια της Αθήνας, η οποία θα ξεκινήσει το επόμενο διάστημα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η μυστική ζωή της Όντρεϊ Χέπμπορν

Design / Τι σχέση είχαν οι γονείς της Όντρεϊ Χέπμπορν με τον ναζισμό;

Η διάσημη ηθοποιός του Χόλιγουντ βίωσε με πολλούς τρόπους τη φρίκη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Ένα νέο ισπανικό graphic novel αποκαλύπτει το κεφάλαιο της ζωής της που η ίδια επιθυμούσε να παραμείνει κρυφό.
THE LIFO TEAM
milan_design_week

Design / Milan Design Week: Η εβδομάδα-υπερπαραγωγή δείχνει το μέλλον

Τεχνικές και τεχνολογία, ιστορικό design και πειραματισμοί, αρχιτεκτονική και διακόσμηση, υλικότητα και πνευματικοί στοχασμοί: αυτά είναι τα highlights της εβδομάδας design του Μιλάνου, που προτείνει τη σκηνογραφία της ζωής μας.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Τα νέα ελβετικά διαβατήρια έχουν άψογο ντιζάιν

Design / Τα νέα ελβετικά διαβατήρια έχουν άψογο ντιζάιν

Ο σχεδιασμός της RETINAA στα νέα ελβετικά διαβατήρια συνδυάζει το υψηλό επίπεδο ασφαλείας με το graphic design ενώ είναι και μία αναφορά στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Ελβετίας, δημιουργώντας «κάτι παραπάνω από ένα επίσημο διοικητικό έγγραφο».
LIFO NEWSROOM
Ειρήνη Φρεζάδου: «Είμαστε οι αρχιτέκτονες της ζωής μας»

Ειρήνη Φρεζάδου / Ειρήνη Φρεζάδου: «Ό,τι κλείνει στο κέντρο, ανοίγει στη θέση του ένα μπαρ ή ένα εστιατόριο»

Αγωνίζεται ενάντια «στην απληστία που ξοδεύει τον αρχιτεκτονικό, φυσικό και πολιτιστικό μας πλούτο». Βγήκε μπροστά για το κτίριο «που ντροπιάζει την Ακρόπολη». Και τώρα, το νέο της σχέδιο είναι η αναβίωση του ιστορικού σιδηροδρομικού δικτύου της Πελοποννήσου. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ