Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο

0

Τα τελευταία χρόνια στις 14 Φεβρουαρίου οι άνθρωποι χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα.

Από τη μία βρίσκονται εκείνοι που συντάσσονται με τον Άγιο Βαλεντίνο και γιορτάζουν τον έρωτα τους προσφέροντας λουλούδια, γλυκά, λούτρινα αρκουδάκια και κάρτες με καρδούλες.

Απέναντί τους έχουν όσους θεωρούν την ημέρα αυτή έναν εμπορικό βομβαρδισμό από φασόν αντικείμενα που δεν εκφράζουν καθόλου τη μοναδικότητα των αισθημάτων μας. 

Όσοι λοιδορούν και απορρίπτουν όμως τον σημερινό τρόπο έκφρασης των «Βαλεντίνων» σίγουρα θα συγκινούνταν από τον τρόπο που αποτύπωναν στο χαρτί εικόνες και μηνύματα οι ερωτευμένοι του παρελθόντος.

Οι συλλογές της Huntington Library και του Metropolitan Museum of Art διαθέτουν έναν τεράστιο αριθμό ιστορικών ενθυμίων για την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, τα οποία προέρχονται κυρίως από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως η γιορτή αυτή ήταν δημοφιλής σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και μάλιστα διοργανώνονταν και χοροί, πάρτι και δεξιώσεις την ημέρα αυτή.

Τα περισσότερα από τα αντικείμενα αυτά είναι από χαρτί και μέχρι τον 18ο αιώνα ήταν αποκλειστικά χειροποίητα. Στη συνέχεια άρχισε η παραγωγή τους ως εμπορικά προϊόντα από τους τυπογράφους της εποχής, αλλά διατηρήθηκε η ποιότητα του σχεδίου.

Οι εξελίξεις στην εκτύπωση και τα προσιτά κόστη της ταχυδρομικής αποστολής οδήγησαν στην άνθηση της αποστολής επιστολών και της ανταλλαγής καρτών και δώρων την ημέρα των ερωτευμένων, με το έθιμο αυτό να κορυφώνεται στα μέσα του 19ου αιώνα.

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πτυσσόμενη κάρτα με «ιστό αράχνης» (περ.1830-1860)

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως η γιορτή αυτή ήταν δημοφιλής σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και μάλιστα διοργανώνονταν και χοροί, πάρτι και δεξιώσεις την ημέρα αυτή.

Η αποτύπωση των συναισθημάτων σε χαρτί έπαιρνε διάφορες μορφές: φλογερές επιστολές, σχέδια του αγαπημένου προσώπου, απλές κάρτες του εμπορίου αλλά και εξαιρετικά περίπλοκες χάρτινες κατασκευές που βασίζονταν σε οπτικές ψευδαισθήσεις και λειτουργούσαν ως ένα πρώιμο 3D.

Χαρακτηριστικό δείγμα αυτών των πιο περίτεχνων κατασκευών είναι οι λεγόμενες κάρτες «ιστοί αράχνης».

Πρόκειται για ένα ωραίο παράδειγμα μηχανικών ή κινούμενων καρτών που αποτελούνταν από τουλάχιστον δύο μέρη, ένα διάτρητο φύλλο χαρτιού κομμένο ώστε να σχηματίζεται ένα σχέδιο (συνήθως ομόκεντροι κύκλοι) που διέθετε οπές ώστε να περνάει ένα νήμα, και ένα δεύτερο κομμάτι χαρτί όπου ήταν σχεδιασμένη μια ζωγραφιά και κάποιο μήνυμα.

Το διάτρητο φύλλο κάλυπτε το «μυστικό» μήνυμα που αποκαλυπτόταν όταν ο παραλήπτης ανασήκωνε την κλωστούλα.

Η μυστικότητα και η έκπληξη είναι στοιχεία που συνάδουν απόλυτα με την οικειότητα των ερωτευμένων και γι' αυτό οι κάρτες αυτές υπήρξαν για πολύ καιρό αγαπημένες όσων ήθελαν να μοιραστούν γλυκόλογα με τον «Βαλεντίνο» τους.

Φυσικά, όπως και σήμερα, ακόμα και στη Βικτωριανή εποχή όπου η αποστολή επιστολών γνώρισε μεγάλες πιένες, δεν υπήρχαν αποκλειστικά τρυφερές κάρτες αλλά και χιουμοριστικές και κάποιες αμιγώς ειρωνικές.

Οι Βικτωριανοί έστελναν τις λεγόμενες «vinegar valentines» σε εκείνους που δεν συμπαθούσαν και πολύ.

Τόσο οι εικονογραφήσεις όσο και τα κείμενα που συνόδευαν αυτές τις ξινές και σαρκαστικές κάρτες Αγίου Βαλεντίνου ήταν εξαιρετικά ειρωνικές και αν τις στέλναμε σήμερα μάλλον θα μας κατηγορούσαν για bullying. Ωστόσο είναι πολύ ενδιαφέρουσες και διασκεδαστικές (εκτός αν τις λάβεις ο ίδιος). 

Ανώνυμος, Αμερική ή Βρετανία, 1830-1840, Ακουαρέλα, διακεκομμένο ύφασμα σε χαρτόνι, διάμετρος 16.5 εκ.
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη

Ανώνυμος, Βρετανία, 1840. Κάρτα «ιστού αράχνης» με περικοκλάδα, ακουαρέλα, (20 x 24.7 cm).
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη

Ανώνυμος, Βρετανία, 1830-1850. Διπλή κάρτα με σκηνή από την Βενετία. Λιθογραφία, ακουαρέλα σε ανάγλυφο χαρτί.
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη 

 

Ανώνυμος, Βρετανία, 1845, Μεταλλιζέ «ιστός αράχνης» σε κάρτα Αγ. Βαλεντίνου, Λιθογραφία, ακουαρέλα, μεταλλιζέ χαρτί σε ανάγλυφο χαρτί, διαστάσεις 23 x 18.5 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη 

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγ. Βαλεντίνου με «ιστό αράχνης» που εκπτύσσεται και αποκαλύπτει ένα ποντικάκι παγιδευμένο σε φάκα, (περ.1830-1860)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Ανώνυμος, Αμερική ή Βρετανία, 1830-1840, Ακουαρέλα, διακεκομμένο ύφασμα σε χαρτόνι, διάμετρος 16.5 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Ανώνυμος, Αμερική, 1847. Ξυλογραφία, εκτύπωση και ακουαρέλα, διαστάσεις: 25.5 x 22 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πενσυλβάνια, Γερμανικής τεχνικής fraktur labyrinth, 1824.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγίου Βαλεντίνου της εποχής του Εμφυλίου Πολέμου με χρονολογία 14 Φεβρουαρίου 1863 (εξωτερικό)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγίου Βαλεντίνου της εποχής του Εμφυλίου Πολέμου με χρονολογία 14 Φεβρουαρίου 1863. Η έκπτυξη των φύλων στο εξωτερικό της αποκαλύπτει τον στρατιώτη, τον οποίο προστατεύει μακρόθεν η αγαπημένη του.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Επιστολή εντός της κάρτας.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Τυπογραφείο Bouasse-Lebel, «Στέμμα Άλγους, Στέμμα Δόξης» (περ. 1847-1860)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Διάτρητη κάρτα, ζωγραφισμένη στο χέρι (περ. 1750)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πτυσσόμενη κάρτα Αγίου Βαλεντίνου με απλικαρισμένα στοιχεία, (περ. 1900)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα Αγίου Βαλεντίνου, (περ. 1855)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα Αγίου Βαλεντίνου, (περ. 1855)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική «vinegar valentine» κάρτα 19ου αιώνα απευθυνόμενη σε κάποια που «σπάει νεύρα», National Museum of Play.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα «vinegar valentine» από κάποια που δηλώνει ότι ποτέ της δεν θα παντρευόταν έναν άνδρα «οχιά» (περ.1870)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα 19ου αιώνα που απευθύνεται σε «κερατά», συλλογή Mike Henbrey.
Design
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αθηναϊκές πολυκατοικίες: Η πιο ζωντανή ιστορία της πρωτεύουσας

Βιβλίο / Αθηναϊκές πολυκατοικίες: Η πιο ζωντανή ιστορία της πρωτεύουσας

Μια νέα ερευνητική έκδοση του Ιδρύματος Ωνάση, ευχάριστη και ζωντανή, αφηγείται την ιστορία της πολυκατοικίας αλλά και της πόλης μας με τις μεγάλες και τις μικρότερες αλλαγές της, μέσα από 37 ιστορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα σπίτι σε διάλογο με τη δικαιοσύνη και την τέχνη

Design / Ένα διαμέρισμα του ’70 που απορρίπτει οτιδήποτε παλιό

Το σπίτι του Αλέξανδρου Κασσανδρινού είναι γεμάτο τέχνη, χωρίς καμία αντίκα, με έπιπλα περισσότερο βολικά παρά ντιζαϊνάτα και άπειρο φως — τόσο, που το καλοκαίρι στο καθιστικό χρειάζονται γυαλιά ηλίου για να καθίσει κανείς.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Γιώργος και Ρούλης Αλαχούζος

Design / Αδελφοί Αλαχούζοι: Οι πιο διάσημοι Έλληνες «εφετζήδες»

Από την «Ανατομία ενός εγκλήματος» και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 μέχρι τον Harry Potter και την τελευταία ταινία του Κρόνενμπεργκ, εδώ και σαράντα χρόνια ο Γιώργος και ο Ρούλης Αλαχούζος δημιουργούν εντυπωσιακά και τρομακτικά όντα σαν σύγχρονοι αλχημιστές, επιστρατεύοντας τη φαντασία και τη δεξιοτεχνία τους.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Περηφανευόμαστε ότι δώσαμε τα φώτα μας στον κόσμο, αλλά δεν κρατήσαμε ούτε ένα λυχναράκι»

Oι Αθηναίοι / «Περηφανευόμαστε ότι δώσαμε τα φώτα μας στον κόσμο, αλλά δεν κρατήσαμε ούτε ένα λυχναράκι»

Η αρχιτέκτονας και υπεύθυνη των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη, Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, δεν λησμόνησε ποτέ στην πορεία της πως η μορφή ενός κτιρίου πρέπει να έχει χαρακτήρα, ειλικρίνεια και κλίμακα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Sotja

Οι Αθηναίοι / Sotja: «Στο ξεκίνημά μου έλεγαν "αυτό το κοριτσάκι θα μου κάνει το tattoo;"»

Όταν μπήκε στα τατουατζίδικα, ελάχιστες γυναίκες εργάζονταν εκεί. Εξασκήθηκε πάνω σε «πανκιά» και βρήκε το προσωπικό της στυλ στις horror ταινίες των ’60s. Η Αθηναία της εβδομάδας θυμάται την εποχή που τα tattoo προκαλούσαν προβλήματα στη δουλειά και κακεντρεχή σχόλια στον δρόμο - και αυτή η πραγματικότητα δεν έχει ακριβώς τελειώσει.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Το Μπουλούκι, ένα περιοδεύον εργαστήριο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης, βάζει το δικό του -σημαντικό- λιθαράκι στη διατήρηση της μνήμης και της ζωής στην ορεινή Ήπειρο

Γειτονιές της Ελλάδας / Δύο νέοι αρχιτέκτονες ανακατασκεύασαν τη στέγη ενός σχολείου στα Τζουμέρκα

Το Μπουλούκι, ένα περιοδεύον εργαστήριο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης, βάζει το δικό του -σημαντικό- λιθαράκι στη διατήρηση της μνήμης και της ζωής στην ορεινή Ήπειρο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Hotel Experience: Πώς η πρώτη διοργάνωση για το μέλλον του τουρισμού υπό το πρίσμα της εμπειρίας πέτυχε ρεκόρ επισκεπτών

Design / Hotel Experience: Πώς η πρώτη διοργάνωση για το μέλλον του τουρισμού υπό το πρίσμα της εμπειρίας πέτυχε ρεκόρ επισκεπτών

Η διοργάνωση του Hotel Experience που πραγματοποιήθηκε 5-6 Οκτωβρίου 2024 στο Ωδείο Αθηνών ξεπέρασε κάθε προσδοκία συμμετοχής καθώς πάνω από 4.000 επισκέπτες βίωσαν από κοντά την εμπειρία
THE LIFO TEAM
H θρυλική Ιταλίδα designer Paola Navone θέλει να ζήσει στην Αθήνα

Design / H θρυλική Ιταλίδα designer Paola Navone θα ήθελε να ζήσει στην Αθήνα

 H προσωπικότητα της αρχιτεκτόνισας και designer Paola Navone είναι πληθωρική, όσο και η ιστορία της ζωής της. Λίγο πριν εμφανιστεί ως ομιλήτρια το Σάββατο 5 Οκτωβρίου στο συνέδριο Hotel Experience στο Ωδείο Αθηνών μας μιλάει με πάθος για ένα πρόσφατο πρότζεκτ που υπέγραψε.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ