Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο

0

Τα τελευταία χρόνια στις 14 Φεβρουαρίου οι άνθρωποι χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα.

Από τη μία βρίσκονται εκείνοι που συντάσσονται με τον Άγιο Βαλεντίνο και γιορτάζουν τον έρωτα τους προσφέροντας λουλούδια, γλυκά, λούτρινα αρκουδάκια και κάρτες με καρδούλες.

Απέναντί τους έχουν όσους θεωρούν την ημέρα αυτή έναν εμπορικό βομβαρδισμό από φασόν αντικείμενα που δεν εκφράζουν καθόλου τη μοναδικότητα των αισθημάτων μας. 

Όσοι λοιδορούν και απορρίπτουν όμως τον σημερινό τρόπο έκφρασης των «Βαλεντίνων» σίγουρα θα συγκινούνταν από τον τρόπο που αποτύπωναν στο χαρτί εικόνες και μηνύματα οι ερωτευμένοι του παρελθόντος.

Οι συλλογές της Huntington Library και του Metropolitan Museum of Art διαθέτουν έναν τεράστιο αριθμό ιστορικών ενθυμίων για την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, τα οποία προέρχονται κυρίως από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως η γιορτή αυτή ήταν δημοφιλής σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και μάλιστα διοργανώνονταν και χοροί, πάρτι και δεξιώσεις την ημέρα αυτή.

Τα περισσότερα από τα αντικείμενα αυτά είναι από χαρτί και μέχρι τον 18ο αιώνα ήταν αποκλειστικά χειροποίητα. Στη συνέχεια άρχισε η παραγωγή τους ως εμπορικά προϊόντα από τους τυπογράφους της εποχής, αλλά διατηρήθηκε η ποιότητα του σχεδίου.

Οι εξελίξεις στην εκτύπωση και τα προσιτά κόστη της ταχυδρομικής αποστολής οδήγησαν στην άνθηση της αποστολής επιστολών και της ανταλλαγής καρτών και δώρων την ημέρα των ερωτευμένων, με το έθιμο αυτό να κορυφώνεται στα μέσα του 19ου αιώνα.

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πτυσσόμενη κάρτα με «ιστό αράχνης» (περ.1830-1860)

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως η γιορτή αυτή ήταν δημοφιλής σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και μάλιστα διοργανώνονταν και χοροί, πάρτι και δεξιώσεις την ημέρα αυτή.

Η αποτύπωση των συναισθημάτων σε χαρτί έπαιρνε διάφορες μορφές: φλογερές επιστολές, σχέδια του αγαπημένου προσώπου, απλές κάρτες του εμπορίου αλλά και εξαιρετικά περίπλοκες χάρτινες κατασκευές που βασίζονταν σε οπτικές ψευδαισθήσεις και λειτουργούσαν ως ένα πρώιμο 3D.

Χαρακτηριστικό δείγμα αυτών των πιο περίτεχνων κατασκευών είναι οι λεγόμενες κάρτες «ιστοί αράχνης».

Πρόκειται για ένα ωραίο παράδειγμα μηχανικών ή κινούμενων καρτών που αποτελούνταν από τουλάχιστον δύο μέρη, ένα διάτρητο φύλλο χαρτιού κομμένο ώστε να σχηματίζεται ένα σχέδιο (συνήθως ομόκεντροι κύκλοι) που διέθετε οπές ώστε να περνάει ένα νήμα, και ένα δεύτερο κομμάτι χαρτί όπου ήταν σχεδιασμένη μια ζωγραφιά και κάποιο μήνυμα.

Το διάτρητο φύλλο κάλυπτε το «μυστικό» μήνυμα που αποκαλυπτόταν όταν ο παραλήπτης ανασήκωνε την κλωστούλα.

Η μυστικότητα και η έκπληξη είναι στοιχεία που συνάδουν απόλυτα με την οικειότητα των ερωτευμένων και γι' αυτό οι κάρτες αυτές υπήρξαν για πολύ καιρό αγαπημένες όσων ήθελαν να μοιραστούν γλυκόλογα με τον «Βαλεντίνο» τους.

Φυσικά, όπως και σήμερα, ακόμα και στη Βικτωριανή εποχή όπου η αποστολή επιστολών γνώρισε μεγάλες πιένες, δεν υπήρχαν αποκλειστικά τρυφερές κάρτες αλλά και χιουμοριστικές και κάποιες αμιγώς ειρωνικές.

Οι Βικτωριανοί έστελναν τις λεγόμενες «vinegar valentines» σε εκείνους που δεν συμπαθούσαν και πολύ.

Τόσο οι εικονογραφήσεις όσο και τα κείμενα που συνόδευαν αυτές τις ξινές και σαρκαστικές κάρτες Αγίου Βαλεντίνου ήταν εξαιρετικά ειρωνικές και αν τις στέλναμε σήμερα μάλλον θα μας κατηγορούσαν για bullying. Ωστόσο είναι πολύ ενδιαφέρουσες και διασκεδαστικές (εκτός αν τις λάβεις ο ίδιος). 

Ανώνυμος, Αμερική ή Βρετανία, 1830-1840, Ακουαρέλα, διακεκομμένο ύφασμα σε χαρτόνι, διάμετρος 16.5 εκ.
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη

Ανώνυμος, Βρετανία, 1840. Κάρτα «ιστού αράχνης» με περικοκλάδα, ακουαρέλα, (20 x 24.7 cm).
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη

Ανώνυμος, Βρετανία, 1830-1850. Διπλή κάρτα με σκηνή από την Βενετία. Λιθογραφία, ακουαρέλα σε ανάγλυφο χαρτί.
The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη 

 

Ανώνυμος, Βρετανία, 1845, Μεταλλιζέ «ιστός αράχνης» σε κάρτα Αγ. Βαλεντίνου, Λιθογραφία, ακουαρέλα, μεταλλιζέ χαρτί σε ανάγλυφο χαρτί, διαστάσεις 23 x 18.5 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη 

Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγ. Βαλεντίνου με «ιστό αράχνης» που εκπτύσσεται και αποκαλύπτει ένα ποντικάκι παγιδευμένο σε φάκα, (περ.1830-1860)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Ανώνυμος, Αμερική ή Βρετανία, 1830-1840, Ακουαρέλα, διακεκομμένο ύφασμα σε χαρτόνι, διάμετρος 16.5 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Ανώνυμος, Αμερική, 1847. Ξυλογραφία, εκτύπωση και ακουαρέλα, διαστάσεις: 25.5 x 22 εκ. The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πενσυλβάνια, Γερμανικής τεχνικής fraktur labyrinth, 1824.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγίου Βαλεντίνου της εποχής του Εμφυλίου Πολέμου με χρονολογία 14 Φεβρουαρίου 1863 (εξωτερικό)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα Αγίου Βαλεντίνου της εποχής του Εμφυλίου Πολέμου με χρονολογία 14 Φεβρουαρίου 1863. Η έκπτυξη των φύλων στο εξωτερικό της αποκαλύπτει τον στρατιώτη, τον οποίο προστατεύει μακρόθεν η αγαπημένη του.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Επιστολή εντός της κάρτας.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Τυπογραφείο Bouasse-Lebel, «Στέμμα Άλγους, Στέμμα Δόξης» (περ. 1847-1860)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Διάτρητη κάρτα, ζωγραφισμένη στο χέρι (περ. 1750)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Πτυσσόμενη κάρτα Αγίου Βαλεντίνου με απλικαρισμένα στοιχεία, (περ. 1900)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα Αγίου Βαλεντίνου, (περ. 1855)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα Αγίου Βαλεντίνου, (περ. 1855)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική «vinegar valentine» κάρτα 19ου αιώνα απευθυνόμενη σε κάποια που «σπάει νεύρα», National Museum of Play.
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Κάρτα «vinegar valentine» από κάποια που δηλώνει ότι ποτέ της δεν θα παντρευόταν έναν άνδρα «οχιά» (περ.1870)
Χειροποίητες καυστικές ευχετήριες κάρτες από το παρελθόν για τον Άγιο Βαλεντίνο Facebook Twitter
Σαρκαστική κάρτα 19ου αιώνα που απευθύνεται σε «κερατά», συλλογή Mike Henbrey.
Design
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το σύγχρονο design γίνεται πιο προσωπικό και all inclusive από ποτέ

ADM 2025: The Urban Issue / Το σύγχρονο design γίνεται πιο προσωπικό και all inclusive από ποτέ

Ιδέες που ζυμώνονταν αργά εδώ και μερικά χρόνια στον χώρο της εσωτερικής διακόσμησης ωρίμασαν και μας αποκαλύφθηκαν στις αρχές του 2025, ως οδηγός για τους χώρους στους οποίους θα κατοικήσουμε στο μέλλον.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Οbjects of Common Interest: «Θέλουμε να σου κεντρίσουμε το ενδιαφέρον και να κινητοποιήσουμε ένα συναίσθημα»

ADM 2025: The Urban Issue / Κίνηση, ελευθερία, ρευστή ταυτότητα: Το design των Οbjects of Common Interest

Οι αρχιτέκτονες και σχεδιαστές Ελένη Πεταλωτή και Λεωνίδας Τραμπούκης τρέχουν ένα από τα πιο design studios της Ελλάδας. Πώς σκέφτονται και πώς σχεδιάζουν τα φημισμένα projects τους, όπως την εγκατάσταση εικαστικού φωτισμού που λατρεύουμε στην είσοδο της Πειραιώς 260;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ανδρέας Κούρκουλας: «Η μεγάλη απειλή είναι να γίνει η πόλη ένα μεγάλο ξενοδοχείο»

ADM 2025: The Urban Issue / Ανδρέας Κούρκουλας: «Η μεγάλη απειλή είναι να γίνει η πόλη ένα μεγάλο ξενοδοχείο»

Γεννήθηκε στο Χαλάνδρι, ζει στον Λυκαβηττό. Από την απόρριψη του κατεστημένου και την πίστη στη χωρική εμπειρία έως τις προκλήσεις της Αθήνας και το μέλλον των νέων δημιουργών, ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας μιλά με πάθος για την ουσία, τις ευκαιρίες και τις πληγές της σύγχρονης πόλης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Φασιανός στο Svenskt Tenn: Πώς βρέθηκε ο Έλληνας ζωγράφος στο πιο exclusive Σκανδιναβικό brand;

Design / Πώς βρέθηκε ο Φασιανός στο πιο exclusive Σκανδιναβικό brand;

Μια αναπάντεχη πρόταση κατέληξε σε μια έκθεση στο Svenskt Tenn, τον «βασιλιά» του Σκανδιναβικού design, που τιμά τον σπουδαίο Έλληνα καλλιτέχνη. Εκεί, κάτω από την ίδια στέγη, τα έργα του συνομιλούν με αυτά του Γιόζεφ Φρανκ, υμνώντας τη χαρά της ζωής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Concrete Aesthetic: Γιατί βλέπουμε τόσο γκρι στην Αθήνα;

ADM 2025: The Urban Issue / Concrete Aesthetic: Γιατί βλέπουμε τόσο γκρι στην Αθήνα;

Το εμφανές σκυρόδεμα και οι γκρι τόνοι επανέρχονται στον αθηναϊκό αστικό ιστό, μεταφέροντας μαζί τους ένα φορτίο αισθητικής ιστορίας, κοινωνικών μετατοπίσεων και ψηφιακής επιρροής. Από τον μπρουταλισμό στην εποχή των hashtags, πότε η χρήση του γκρι είναι ζήτημα λειτουργίας, πότε συνήθειας και πότε συνειδητής εικόνας για το τι σημαίνει σύγχρονο;
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΑΝΑΗ ΜΑΚΡΗ
Μια «πράσινη» Αθήνα ως ερώτηση. Ας δούμε το κενό αλλιώς.

ADM 2025: The Urban Issue / Μια «πράσινη» Αθήνα ως ερώτηση. Ας δούμε το κενό αλλιώς.

Μπορούμε να δούμε την Αθήνα ως ένα δίκτυο με «πάρκα», συνεπή όμως απέναντι στη φύση και στην ουσία της πόλης; Πολύ περισσότερο από ένα βιβλίο, το «Για το “αττικό τοπίο” σήμερα» του Δημήτρη Φιλιππίδη είναι μια πηγή έμπνευσης που μας δίνει μια άλλη οπτική για την πόλη και το πράσινό της.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΑΝΑΗ ΜΑΚΡΗ
Συνθετική ακρίβεια και χωρική ενσωμάτωση στο αστικό τοπίο

ADM 2025: The Urban Issue / Συνθετική ακρίβεια και χωρική ενσωμάτωση στο αστικό τοπίο

Με σεβασμό στον χαρακτήρα του κάθε τόπου και μακριά από την τυποποίηση, το γραφείο gnb architects προτείνει συνθέσεις που ισορροπούν ανάμεσα στη μορφολογική καθαρότητα, τη λειτουργική πληρότητα και την κατασκευαστική ακρίβεια. Η διαρκής αναζήτηση για μια νέα, αυθεντική αφήγηση καθιστά το έργο τους σύγχρονο και βαθιά συνδεδεμένο με τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
«Η Σταδίου χρειάζεται την αναγέννηση»

ADM 2025: The Urban Issue / «Η Σταδίου χρειάζεται την αναγέννηση»

Καθώς η Στοά Αρσακείου αναδύεται ξανά μετά από χρόνια εγκατάλειψης, ο Θωμάς Αμαργιανός, principal architect του γραφείου BETAPLAN, εξηγεί πώς εντάσσεται αυτό το έργο αποκατάστασης σε μια ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον του ιστορικού κέντρου της πόλης.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΑΝΑΗ ΜΑΚΡΗ