10 βιβλία απ’ αυτά που αγαπώ όσο μεγαλώνω: Χίλντα Παπαδημητρίου

10 βιβλία απ’ αυτά που αγαπώ όσο μεγαλώνω: Χίλντα Παπαδημητρίου Facebook Twitter
0

 

Αλλάζουμε με το πέρασμα του χρόνου, αλλάζουν και οι λογοτεχνικές αδυναμίες μας. Αυτό που θεωρούσα «μοντέρνο» στα 20 χρόνια μου σήμερα μού μοιάζει ξεπερασμένο και επιτηδευμένο. Μεγαλώνοντας, γίνομαι πιο ανυπόμονη (τόσο πολλά βιβλία/δίσκοι/ταινίες – πότε θα προλάβω να τα απολαύσω όλα;) κι έχω καταλήξει ότι βαριέμαι τρομερά την αμερικανική post-φλυαρία. Δεν θέλω «χορταστικά» μυθιστορήματα και συγγραφείς που κάνουν επίδειξη γνώσεων, θέλω λιτότητα και ουσία στην αφήγηση. Χωρίς αξιολογική σειρά, παραθέτω δέκα βιβλία που υπήρξαν για μένα μαγικές περιπέτειες στη γραφή και στην πλοκή τα τελευταία χρόνια.
ΥΓ.: Πρέπει να σας προειδοποιήσω ότι αν με ρωτήσετε έπειτα από έναν μήνα, η λίστα μου ίσως να έχει τροποποιηθεί εντελώς (με εξαίρεση τον Γκράχαμ Γκρην, και την Άλις Γουόκερ). Όλα ρέουν κι αλλάζουν καθημερινά, το ίδιο και οι αναγνωστικές προτιμήσεις μου.

1. 

Ο Τυφλός Δολοφόνος, της Μάργκαρετ Άτγουντ (μτφρ. Π. Μοσχοπούλου, Ψυχογιός, 2011)

Η σπουδαιότερη εν ζωή συγγραφέας διηγείται μια οικογενειακή σάγκα που διαδραματίζεται στον Καναδά, πριν και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, εστιάζοντας στη μνήμη και στη σχέση μας με την ιστορία – με κεφαλαίο και με μικρό Ι. Εγκιβωτισμένες ιστορίες σε μια αφήγηση που αρχικά μοιάζει κλασική, ώσπου αρχίζουν να δένουν τα επιμέρους στοιχεία και τότε μένεις ενεός να αναρωτιέσαι: μα, πώς το κάνει αυτό;

2.

Ζωή μετά τη Ζωή, της Κέιτ Άτκινσον (μτφρ. Μ. Γκανά, Μεταίχμιο, 2013)

Η αγαπημένη μου σύγχρονη Βρετανίδα συγγραφέας διατυπώνει το μεγάλο ερώτημα: τι θα γινόταν αν μπορούσε ο άνθρωπος να βιώνει ξανά και ξανά τη ζωή του, διορθώνοντας κάθε φορά τα λάθη της προηγούμενης εκδοχής, σαν σκηνοθέτης ή σαν συγγραφέας που δίνει την επιθυμητή λύση; Ένα θέμα που με γοητεύει, ένα βιβλίο γραμμένο με τη μοναδική συγγραφική μαεστρία της Άτκινσον, στην έξοχη μετάφραση της Μυρσίνης Γκανά.

3.

Ο Ήσυχος Αμερικανός, του Γκράχαμ Γκρην (Μτφρ. Γιώργος Τσακνιάς, Πόλις, 2013)

Άλλο μεγάλο δίλημμα της εποχής μας: είναι δυνατόν να μείνει κανείς ουδέτερος κι αποστασιοποιημένος σε καιρούς καταστροφικούς, ματωμένους και φονικούς; Και μπορεί η απόφαση «με ποιους θα πας και ποιους θ' αφήσεις» να είναι αμιγώς ηθική και λογική ή μήπως ενέχει σπέρματα προσωπικού συμφέροντος; Και τι κάνεις με τις ενοχές σου τότε; Ο μεγαλύτερος συγγραφέας του 20ού αιώνα αφηγείται μια κρίσιμη στιγμή της Ιστορίας του αιώνα του: την έναρξη της εμπλοκής των Αμερικανών στη Νοτιοανατολική Ασία, στα τέλη της δεκαετίας του '50.

4.

Ο Επίμονος Κηπουρός, του Τζον ΛεΚαρέ (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Bell, 2008)

Εγκλήματα της εποχής μας, όπως η εκμετάλλευση του τρίτου κόσμου από τις φαρμακευτικές εταιρείες της Δύσης, με τη λιτή αφήγηση του Τζον ΛεΚαρέ, του συγγραφέα που επιβεβαιώνει την άποψη ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα μπορεί να είναι η πιο πολιτική αφήγηση της εποχής μας.

5.

Γυάλινος Κώδωνας, της Σύλβια Πλαθ (μτφρ. Ε. Ηλιοπούλου, εκδόσεις Μελάνι, 2007)

Το ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Πλαθ (που κυκλοφόρησε έναν μήνα περίπου πριν από την αυτοκτονία της, με το ψευδώνυμο Βικτόρια Λούκας) λειτουργεί ως μικρός προβολέας που φωτίζει τα ποιήματά της, στα οποία επανερχόμαστε ξανά και ξανά. «Dying is an art like everything else» (από το «Λαίδη Λάζαρος»).

6. 

Possessing the Secret of Joy, της Άλις Γουόκερ

Μυθιστόρημα που συνδέει με έξοχο τρόπο την ψυχανάλυση και την ενοχή με το αποτρόπαιο έθιμο της κλειτοριδεκτομής. Πολυφωνικό μυθιστόρημα για την Αφρική, την πατριαρχία, τον μισογυνισμό και τις φρικτές τελετές μιας παράδοσης που αναιρεί την έννοια του όρου («Torture is not a culture» λέει η Γουόκερ).

7.

Εξιλέωση, του Ίαν ΜακΓιούαν (μτφρ. Γ. Σκαρπέλος, Νεφέλη, 2008)

Πολυεπίπεδη βρετανική οικογενειακή σάγκα που πραγματεύεται την ανάγκη για εξιλέωση και τη διαδικασία που απαιτείται για να συνειδητοποιήσουμε τα μικρά και μεγάλα εγκλήματα που διαπράττουμε στη μικρή, ασήμαντη ζωή μας.

8.

Πλατιά Θάλασσα των Σαργασσών, της Τζιν Ρυς (διαβάζεται μαζί με την Τζέιν Έιρ, της Σαρλότ Μπροντέ) (μτφρ. Α. Μαντόγλου, Μελάνι, 2007)

Η «αληθινή ιστορία» της τρελής γυναίκας του Ρότσεστερ, την οποία μάθαμε να μισούμε διαβάζοντας την Τζέιν Έιρ. Ιδιοφυής παραλλαγή της γνωστής υπόθεσης, ιδωμένη με τα μάτια μιας συγγραφέως που υπήρξε εξίσου περιθωριακή και παρείσακτη με την ηρωίδα της. Με ιδιαίτερα κατατοπιστικό επίμετρο της Αργυρώς Μαντόγλου (που έχει κάνει τη μετάφραση).

9. 

Και Ιδού Ίππος Χλωρός, της Τατιάνας Γκρίτση-Μιλλιέξ (Καστανιώτη, 1990)

Μοντέρνα γραφή σε ανύποπτο χρόνο. Άλλο ένα βιβλίο για την Κατοχή; Κάθε άλλο. Μια πραγματεία για τις αξίες και τις αποφάσεις που οφείλει να πάρει ο καθένας απέναντι στη βία και στη βαρβαρότητα. Και επειδή τα πράγματα, πόσο μάλλον οι άνθρωποι, δεν είναι άσπρα και μαύρα, αμιγώς καλοί ή κακοί.

10.

Laura, της Βέρα Κάσπαρι

Διαβάζω αστυνομικά βιβλία από αγάπη στο είδος και όχι από επαγγελματική υποχρέωση ή διαστροφή. Βλέποντας την πλημμύρα των μυθιστορημάτων από όλες τις περίεργες και μακρινές χώρες (ήρωες από τη Μογγολία, τον Αρκτικό Κύκλο και από την Μποτσουάνα), αναρωτιέμαι πότε θα ανακαλύψουμε εκ νέου μια ακόμα terra incognita: τις γυναίκες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας της μεταπολεμικής περιόδου. Μία από τις εμμονές μου παραμένει η Βέρα Κάσπαρι, και η «Λώρα» της. Από τα πιο ατμοσφαιρικά νουάρ, με ηρωίδα μια γυναίκα που είναι και όμορφη, και απελευθερωμένη, και επιτυχημένη επαγγελματικά, και τόσο ευφυής ώστε να μη χρειάζεται άνδρες σωτήρες. (Σπάνιας ομορφιάς η κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου από τον Ότο Πρέμινγκερ, το 1944).

 

 

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ