Το καθιερωμένο ραντεβού με τον χορό δίνεται και φέτος στην Καλαμάτα, με ένα πρόγραμμα επετειακό και πολυσυλλεκτικό, που συνδέει τις γενιές των χορευτών και των χορογράφων και χαρίζει ανεκτίμητες στιγμές στο κοινό που φτάνει κάθε χρόνο στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα για να συνδεθεί με τη σύγχρονη ελληνική και διεθνή χορογραφική δημιουργία.
Μπαίνοντας στην τέταρτη δεκαετία της ζωής του, το 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας θα πραγματοποιηθεί από τις 18-27 Ιουλίου 2025, με τη χορογράφο Τζένη Αργυρίου να είναι από φέτος η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια στο τιμόνι του θεσμού.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας αντιμετωπίζει τον χορό ως μια ενεργή μορφή έκφρασης και σύνδεσης, τόσο πνευματικής όσο και σωματικής, και ως θεμελιώδες στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας της Καλαμάτας, στοχεύοντας στην εξέλιξη αυτού του ζωντανού θεσμού και την εμπλοκή όλο και περισσότερων φορέων, καλλιτεχνών, της τοπικής κοινωνίας και του κοινού. Παράλληλα, φιλοδοξεί να μην περιορίζεται στις δέκα ημέρες παραστάσεων του Ιουλίου αλλά να θέσει τα θεμέλια της διαρκούς ενεργοποίησής του σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, ως πλατφόρμα και πεδίο συμμετοχικής και εκπαιδευτικής δράσης με την ενεργοποίηση του Διεθνούς Κέντρου Χορού Καλαμάτας.
Στον πυρήνα του Φεστιβάλ είναι ο χορός που μιλάει για την ανθρώπινη κατάσταση, που μας συνδέει με τα βαθιά κομμάτια του εαυτού μας και που μας βοηθάει να χτίσουμε γέφυρες κατανόησης και αλληλεγγύης.
Αυτή είναι η βασική προτεραιότητα της νέας καλλιτεχνικής διευθύντριας που θέτει ως στόχο τη μετατροπή του μοναδικού στην Ελλάδα Μεγάρου Χορού σε έναν ζωντανό και ενεργό πυρήνα καλλιτεχνικής δημιουργίας και ενός Διεθνούς Κέντρου Χορού που θα κινείται ταυτόχρονα σε τοπική, εθνική και διεθνή κλίμακα και θα λειτουργεί ως χώρος φιλοξενίας καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, με ιδιαίτερο προσανατολισμό στους Έλληνες δημιουργούς, με τις φετινές επετειακές δράσεις να λειτουργούν ως πρότυπο για την ενεργοποίηση του Μεγάρου Χορού και του Διεθνούς Κέντρου Χορού όλο τον χρόνο.
Δίνοντας προτεραιότητα στην ανάπτυξη των συνεργασιών, το φετινό Φεστιβάλ διαμορφώνεται μέσα από συνέργειες με πολιτιστικούς φορείς, μορφωτικά ιδρύματα, δήμους, συλλόγους και οργανισμούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Ανώτερη Επαγγελματική της Σχολή, η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, το Γαλλικό Ινστιτούτο, το Ινστιτούτο Goethe, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης, το Qualco Foundation, το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίας Ολυμπίας, η Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας, οι Λέσχες Φιλίας του Δήμου Καλαμάτας, ο Σύλλογος Εστίασης Μεσσηνίας, το Κέντρο Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης Καλαμάτας.
Αξίζει ειδικά να αναφερθεί η συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, η οποία ξεκινά στο πλαίσιο του 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με την παρουσίαση δύο παραγωγών του Μπαλέτου και της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού. Εντός των επόμενων δύο ετών, θα υλοποιηθεί μια ευρύτερη στρατηγική συνεργασία του Δήμου Καλαμάτας με την Εθνική Λυρική Σκηνή, με ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα παραστατικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών δράσεων στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής της εξωστρέφειας.
Ένας ακόμη στόχος της Τζένης Αργυρίου είναι να αναδείξει την ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει σήμερα τη σύγχρονη τέχνη. Έτσι, εκτός από τα καλλιτεχνικά έργα που μιλούν αποκλειστικά μέσα από τον χορό, στο φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνονται έργα που διευρύνουν την τέχνη της χορογραφίας, ανοίγοντας τον διάλογο με άλλες τέχνες, όπως η μουσική, το θέατρο, τα εικαστικά, ο κινηματογράφος και η performance. Στα σχέδια του Φεστιβάλ περιλαμβάνονται αναθέσεις για τη δημιουργία νέων έργων που συμπεριλαμβάνουν την πόλη και τους κατοίκους της, αναδεικνύουν το αστικό και φυσικό τοπίο της πόλης και εμπλέκουν τις κοινότητές της, όπως οι Λέσχες Φιλίας, οι ομάδες εκπαιδευτικών και οι σύλλογοι που δραστηριοποιούνται στην Καλαμάτα, καθώς και η δημιουργία έργων που ενεργοποιούν το πλούσιο ιστορικό αρχείο του Φεστιβάλ.
«Στον πυρήνα του Φεστιβάλ είναι ο χορός που μιλάει για την ανθρώπινη κατάσταση, που μας συνδέει με τα βαθιά κομμάτια του εαυτού μας και που μας βοηθάει να χτίσουμε γέφυρες κατανόησης και αλληλεγγύης. Ο παλμός του Φεστιβάλ χτίζεται μέσα από τη διαδοχή των έργων, αναπτύσσοντας σταδιακά ένα συλλογικό σώμα, που μας τροφοδοτεί την περιέργεια για ανακάλυψη, την επιθυμία για παρατήρηση, που διαστέλλει τον χρόνο και μας καλεί να ταξιδέψουμε από τον κόσμο του ενός καλλιτέχνη στον άλλον, για να ξαναβρούμε τον εαυτό μας και να ξαναβρεθούμε με τους άλλους», λέει η Τζένη Αργυρίου.
Μια ιστορία που ανανεώνεται διαρκώς
Μέχρι σήμερα στο Φεστιβάλ Καλαμάτας έχουν παρουσιαστεί 322 παραστάσεις ξένων ομάδων και 136 ελληνικών, με χορογράφους που έχουν γράψει ιστορία στο παγκόσμιο στερέωμα του σύγχρονου χορού. Το Φεστιβάλ έχει φιλοξενήσει τις πρώτες εμφανίσεις 108 διεθνών ομάδων στην Ελλάδα και έχει πραγματοποιήσει ένα πλούσιο πρόγραμμα από παράλληλες εκδηλώσεις, σεμινάρια σύγχρονου χορού και διαλέξεις, με διεθνώς καταξιωμένους καλλιτέχνες και με χιλιάδες συμμετοχές.
Για τις παραστάσεις αυτής της χρονιάς, που περιλαμβάνει 20 χορογραφικά έργα, ενεργοποιούνται η Κεντρική Σκηνή, η Εναλλακτική Σκηνή και το Φουαγιέ του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας, το Αμφιθέατρο του Κάστρου, η κεντρική πλατεία της Καλαμάτας, το Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων, το λιμάνι της Καλαμάτας, ενώ για τις υπόλοιπες καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές δράσεις: το Εργατικό Κέντρο, το Δημοτικό Στάδιο Καλαμάτας, το Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο, η Navarino Agora της Costa Navarino, αλλά και διαφορετικοί δημόσιοι χώροι πολλών άλλων πόλεων της Περιφέρειας Πελοποννήσου, στο πλαίσιο του προγράμματος εξωστρέφειας του Φεστιβάλ «Χορός σε πόλεις της Περιφέρειας Πελοποννήσου» που υλοποιείται φέτος για πέμπτη χρονιά, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Πελοποννήσου και με τους δήμους των πόλεων όπου θα ταξιδέψει φέτος το Φεστιβάλ καθόλη τη διάρκειά του.
Στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας θα παρουσιαστούν συνολικά 12 έργα, εκ των οποίων 5 στην Κεντρική Σκηνή, 6 στην Εναλλακτική Σκηνή και 1 παράσταση στο Φουαγιέ, ενώ στις παράλληλες εκδηλώσεις περιλαμβάνονται 6 παραστάσεις χορού στην πόλη, 8 βραδιές χορού σε πόλεις της Περιφέρειας, μία περιοδική επετειακή έκθεση και δύο νέες ενότητες: το «Dancing on Screen», μια ενότητα αφιερωμένη στη σχέση του χορού με την κινούμενη εικόνα και τον κινηματογράφο και η ενότητα «Συναντήσεις εκτός Σκηνής» που περιλαμβάνει μια συζήτηση μεταξύ της ευρύτερης κοινότητας του χορού και του κοινού πάνω στο θέμα της ηλικίας στην τέχνη αλλά και στην κοινωνία.
Το πρόγραμμα του 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας
Το Φεστιβάλ ξεκινά στις 18 Ιουλίου στην Κεντρική Σκηνή με το έργο Mellowing του Χρήστου Παπαδόπουλου που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το έργο τιμά τους χορευτές που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον χορό, είναι ακόμα επί σκηνής και ερμηνεύουν με την ωριμότητά τους την κάθε κίνηση, την κάθε χορογραφική ιδέα. Ο Χρήστος Παπαδόπουλος συνεργάστηκε με την ομάδα χορού «Dance On Ensemble», μια ομάδα που ιδρύθηκε το 2015 από τον γερμανικό πολιτιστικό οργανισμό «Bureau Ritter», με σκοπό τη διερεύνηση της σχέσης χορού και ηλικίας, τόσο στη σκηνή όσο και στην κοινωνία. Με χορευτές μεταξύ 40 και 70 ετών, η ομάδα αναπτύσσει σε συνεργασία με διεθνούς φήμης χορογράφους ένα ρεπερτόριο με πρωτοποριακά έργα σύγχρονου χορού, μετατοπίζοντας τις κυρίαρχες πεποιθήσεις για την ηλικία και αντιμετωπίζοντας τη γήρανση ως μια κατάσταση διαρκούς κίνησης, με τους μινιμαλιστικούς ήχους του Έλληνα συνθέτη και μουσικού Coti K. Το έργο αποτελεί συμπαραγωγή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση και του Centre chorégraphique national de Rillieux-la-Pape.
Στις 19 Ιουλίου, στην Εναλλακτική Σκηνή του Μεγάρου Χορού, κάνει την πρώτη του παρουσίαση στην Ελλάδα ο Ιταλός καλλιτέχνης Andrea Salustri που προέρχεται από τον κόσμο του σύγχρονου τσίρκου και ο οποίος μας εισάγει στη μυστική ζωντάνια των αντικειμένων με το έργο «MATERIA», μια χορογραφία για πολλά σχήματα από φελιζόλ και έναν άνθρωπο.
Στις 19 Ιουλίου, στην Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας, το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε συμπαραγωγή με το γνωστό Κέντρο Χορού The Place του Λονδίνου, παρουσιάζουν το «Future Cargo», μια παράσταση χορού επιστημονικής φαντασίας, που εκτυλίσσεται σε ένα φορτηγό μήκους 12 μέτρων που καταφθάνει από ένα άγνωστο μέρος, κουβαλώντας μυστηριώδες φορτίο. Πρόκειται για ένα μεγάλης κλίμακας χορευτικό θέαμα που θα μαγέψει τον λάτρη του σύγχρονου χορού.
Στις 20 Ιουλίου, στο Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας, μικροί και μεγάλοι θα απολαύσουν το Fantasie Minor του γνωστού Πορτογάλου χορογράφου Marco da Silva Ferreira. H μουσική της παράστασης είναι η «Φαντασία σε Φα ελάσσονα, έργο 103» του Franz Schubert, σύνθεση για τέσσερα χέρια στο πιάνο.
Στις 20 Ιουλίου, στο Φουαγιέ του Μεγάρου Χορού, η Μαριάννα Καβαλλιεράτου και ο συνθέτης και πιανίστας Θοδωρής Οικονόμου, με το «Ραντάρ», δίχως λέξεις, με μοναδικά μέσα το πιάνο και το σώμα, φτιάχνουν έναν νέο χώρο, μια ζωντανή πράξη επικοινωνίας ανάμεσα στη μουσική και τον χορό.
Στις 21 Ιουλίου, στην Εναλλακτική Σκηνή, η χορεύτρια και χορογράφος Κατερίνα Φώτη, φιλτράρει και χορογραφεί καθημερινές κινήσεις μέσα από μια θεατρική διαδικασία. Στο «The kitchen dance: A house trance vocabulary», εμπνέεται από τις ζωές γυναικών και χρησιμοποιεί την κουζίνα ως συμβολικό και πραγματικό πεδίο αναμέτρησης.
Στις 21 Ιουλίου, στην Κεντρική Σκηνή, παρουσιάζεται ένα από τα κλασικά αριστουργήματα του 20ου αιώνα, το έργο «May B» της Maguy Marin [Μαγκί Μαρέν], μίας από τις σημαντικότερες χορογράφους της εποχής μας. Αντλώντας έμπνευση από το μπεκετικό σύμπαν (B for Beckett), το «May B» ενσωματώνει, όπως λέει και η ίδια, «τη δύναμη του χορού να εκφράζει το μυστήριο της ύπαρξής μας στον κόσμο».
Στις 22 Ιουλίου, στο Αμφιθέατρο του Κάστρου Καλαμάτας, θα παρουσιαστεί η παράσταση «Φωνές» που δημιουργήθηκε φέτος στο πλαίσιο των επετειακών δράσεων του Φεστιβάλ και είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας της χορογράφου Παναγιώτας Καλλιμάνη με γυναίκες και άνδρες χορωδούς 50 ετών και άνω από τις Λέσχες Φιλίας του Δήμου Καλαμάτας.
Στις 22 Ιουλίου, στο λιμάνι της Καλαμάτας, οι σπουδαστές χορού της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του διευθυντή σπουδών της, Γιώργου Μάτσκαρη, θα παρουσιάσει δύο χορογραφικά έργα, το «Dive» του Γάλλου χορευτή, παιδαγωγού και χορογράφου Edouard Hue [Εντουάρ Υ] και το νέο έργο «Skipping on Stardust» της Ερμίρα Γκόρο.
Στις 23 Ιουλίου, στην Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού, θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά, μετά την πρεμιέρα του στη Νορβηγία τον Ιούνιο του 2025, το νέο έργο «Thrice» του Damien Jalet. Μαζί του έρχεται στην Καλαμάτα η νορβηγική πολυβραβευμένη ομάδα Nagelhus Schia Productions (NSP). Το τρίπτυχο «Thrice» αποτελείται από τρία σύντομα έργα: «Gusts», «Les Medusées» και «Brise-lames». Ο διακεκριμένος Νορβηγός σαξοφωνίστας Bendik Giske μοιράζεται τη σκηνή με τους χορευτές στο «Gusts», παρουσιάζοντας μια πρωτότυπη σύνθεση που δημιουργήθηκε ειδικά για την παράσταση. Το έργο περιλαμβάνει, επίσης, ζωντανή μουσική, σε σύνθεση και εκτέλεση του διακεκριμένου Ιάπωνα πιανίστα Koki Nakano. Ο εικαστικός καλλιτέχνης JR υπογράφει τα σκηνικά και τα κοστούμια.
Στις 24 Ιουλίου, στην Εναλλακτική Σκηνή, παρουσιάζεται το έργο «O γρίφος του δάσους», μία performance με στοιχεία από το φυσικό τοπίο της Καλαμάτας, που συνυπογράφουν η χορογράφος και περφόρμερ Νάνσυ Σταματοπούλου και ο φωτογράφος Τάσος Βρεττός.
Στις 24 Ιουλίου, η Μάρθα Πασακοπούλου, θα παρουσιάσει την παράσταση «Dance Your Way Out», μια ακουστική - περιπατητική διαδρομή μέσα στο Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας όπου μέσα από τον ήχο συντονίζει τα σώματα και οδηγεί ένα πλήθος αγνώστων σε μια κοινή χορευτική εμπειρία, με έμπνευση την ιδέα της «χορευτικής πανούκλας» και της μεταδοτικότητας του χορού.
Στις 24 Ιουλίου, στο λιμάνι Καλαμάτας, θα γίνει η δεύτερη παρουσίαση των σπουδαστών, αυτών της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, με το δίπτυχο των έργων «Tomorrow» της Jasmin Vardimon, μίας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του βρετανικού χοροθεάτρου των τελευταίων 25 ετών, και «Three Friends of Winter» του χορογραφικού ντουέτου Δανάη & Διονύσιος, καλλιτεχνικών διευθυντών της ομάδας Small Axe.
Στις 25 Ιουλίου, η Ξένια Κογχυλάκη παρουσιάζει στην Εναλλακτική Σκηνή το έργο «Slamming». Τρεις περφόρμερ δεσμεύονται σε μια κοινή συμφωνία: έναν τελετουργικό χορό με αφετηρία το «slamming».
Στις 25 Ιουλίου, η Kat Válastur στην Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού θα κάνει πρεμιέρα με το Dive Into You, ένα σόλο το οποίο ερμηνεύει, μια χορευτική τελετή μεταμόρφωσης, θεραπείας και φροντίδας.
Στις 26 Ιουλίου, θα παρακολουθήσουμε στην Εναλλακτική Σκηνή το νέο έργο της χορογράφου-performer Αγνής Παπαδέλη Ρωσσέτου, με τίτλο «Τη μέρα που ανέβηκα το βουνό μέχρι πάνω», το οποίο ερμηνεύει η ίδια μαζί με τη Βιτόρια Κωτσάλου. Το έργο φέρνει στο επίκεντρο την αναπνοή, τη βαθύτερη λειτουργία του οργανισμού, μέσα από μια ποιητική ματιά.
Στις 27 Ιουλίου, δύο σημαντικοί καλλιτέχνες, ο Thomas Hauert και ο Ερμής Μαλκότσης, που σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής τους πορείας έχουν εμβαθύνει στην τεχνική του αυτοσχεδιασμού, συναντιούνται, ζωντανά επί σκηνής, για μια παράσταση εν τη γενέσει με τίτλο «For All We Know».
Στις 26 και 27 Ιουλίου, στην Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού, παρουσιάζεται το «Beytna» του Omar Rajeh, μιας σημαντικής μορφής του σύγχρονου χορού, που έχει συμβάλλει ουσιαστικά στην καθιέρωση μιας σύγχρονης χορευτικής σκηνής στον Λίβανο. Ο τίτλος της σημαίνει «κάλεσμα σε τραπέζι» και η ξεχωριστή αυτή χορευτική παράσταση έχει ως επίκεντρό της την έννοια του μοιράσματος και μια καλλιτεχνική συνάντηση χορού, μουσικής και μαγειρικής.
Στις παράλληλες δράσεις του Φεστιβάλ, στο χώρο του Φουαγιέ του Μεγάρου Χορού, κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ, παρουσιάζεται η επετειακή περιοδική έκθεση «Καλαμάτα, η Πόλη του Χορού». Το εμβληματικό έργο «Μνημείο» του Δημήτρη Παπαϊωάννου ανασύρεται από το αρχείο του Διεθνούς Κέντρου Χορού Καλαμάτας και προβάλλεται στο Φουαγιέ του Μεγάρου Χορού. Πρόκειται για ένα σόλο αφιερωμένο στη Nelly’s, τη φωτογράφο που απαθανάτισε τις απαρχές του εξπρεσιονιστικού χορού. Πρόκειται για το μοναδικό σόλο που έχει δημιουργήσει έως τώρα ο Δημήτρης Παπαϊωάννου. Ερμηνεύει η Κατερίνα Παπαγεωργίου, ενώ τη σκηνοθεσία του βίντεο υπογράφει ο Νίκος Χατζόπουλος. Στο «Reimagine», η Λίλα Σωτηρίου δημιουργεί ένα νέο έργο σε μουσική του Σταύρου Γασπαράτου, ένα βίντεο εμπνευσμένο από το αρχείο του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, με φωτογραφίες και δημοσιεύσεις από την ιστορία του θεσμού.
Το πρόγραμμα προβολών «Dancing on Screen» θα πραγματοποιείται καθημερινά από τις 19 έως και τις 27 Ιουλίου 2025, στο Εργατικό Κέντρο Καλαμάτας, με ελεύθερη είσοδο και σε διάλογο με τις ζωντανές παραστάσεις του Φεστιβάλ. Περιλαμβάνει ποιητικά κινηματογραφικά μιούζικαλ, όπως το «Symmetry» του Ruben Van Leer, αλλά και βιογραφικά ντοκιμαντέρ, όπως το «Maguy Marin: L’urgence d’agir» του David Mambouch ή το «One Day Pina Asked…» της Chantal Akerman, το «Car Men» του Jiří Kylián και το «The Cost of Living» των DV8, το «Transept» των Charmatz & Vayssié, το «The Ferryman» του Damien Jalet, και το «The Barre Project» του William Forsythe.
Ένα διευρυμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, θα πραγματοποιηθεί φέτος από τις 12 έως τις 27 Ιουλίου 2025. Περιλαμβάνει 4 επαγγελματικά σεμινάρια, 4 masterclasses με τους Χρήστο Παπαδόπουλο, Damien Jalet και Αιμίλιο Αράπογλου, Kat Válastur και Omar Rajeh, ένα εργαστήριο χορού για νήπια και τους γονείς τους, ένα εργαστήριο χορού και χορογραφίας για παιδιά δημοτικού και εφήβους, ένα εργαστήριο για ενήλικες άνω των 40 ετών, ένα εργαστήριο για άτομα με αναπηρία και ένα εργαστήριο για παιδιά 8+, σε συνεργασία με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
31st Kalamata International Dance Festival
