Πέθανε η εικαστικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φέιθ Ρίνγκολντ

Πέθανε η εικαστικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φέιθ Ρίνγκολντ Facebook Twitter
«Έγινα φεμινίστρια από αηδία για τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες περιθωριοποιήθηκαν στον κόσμο της τέχνης». Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image
0

Η Faith Ringgold (Φέιθ Ρίνγκολντ), βραβευμένη συγγραφέας και καθηγήτρια, από τις πρώτες Mαύρες καλλιτέχνιδες που έσπασαν τα στερεότυπα, πέθανε σε ηλικία 93 ετών. Έγινε διάσημη για τα πλούσια χρωματιστά και λεπτομερή παπλώματά της, που συνδύαζαν ζωγραφική, υφάσματα και αφήγηση. Το μότο της ήταν: «Αν κάποιος μπορεί, ο καθένας μπορεί, το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να προσπαθήσετε».

Τα τελευταία χρόνια είχε προβλήματα υγείας, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι το 2022 είχε την πρώτη της αναδρομική έκθεση στη Νέα Υόρκη, στο New Museum, η οποία διέτρεχε τις έξι δεκαετίες της καλλιτεχνικής της δραστηριότητας και εξερευνούσε τόσο την καλλιτεχνική όσο και την ακτιβιστική της πορεία.

Τα εξαιρετικά προσωπικά έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στις ΗΠΑ, στο Εθνικό Μουσείο Αμερικανικής Τέχνης του Smithsonian, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και το High Museum of Fine Art της Ατλάντα. Ωστόσο, η ανάδειξή της ως Μαύρης καλλιτέχνιδας δεν ήταν εύκολη στον κόσμο της τέχνης που κυριαρχούνταν από λευκούς άνδρες και σε μια πολιτική κουλτούρα όπου οι Μαύροι έδιναν μάχες για να διεκδικήσουν τα πολιτικά τους δικαιώματα. Ιδρύτρια το 1971 της κολεκτίβας Mαύρων γυναικών καλλιτεχνών Where We At, η Ρίνγκολντ υπήρξε κοινωνική ακτιβίστρια, και διαμαρτυρόταν συχνά για την έλλειψη εκπροσώπησης Mαύρων και γυναικών καλλιτεχνών στα αμερικανικά μουσεία.

Από τις στέγες του Χάρλεμ και τα τζαζ κλαμπ μέχρι το γεμάτο γκράφιτι μετρό της Νέας Υόρκης, τα παπλώματα της Ρίνγκολντ απηχούν τη μαχητικότητα και την αισιοδοξία της, ενώ οι πολιτισμικές προκαταλήψεις εξακολουθούν να υφίστανται, κάτι που κάνει το έργο της εξαιρετικά επίκαιρο και σήμερα.

«Έγινα φεμινίστρια από αηδία για τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες περιθωριοποιήθηκαν στον κόσμο της τέχνης», είχε πει στους «New York Times» το 2019. «Άρχισα να ενσωματώνω αυτή την οπτική στη δουλειά μου, με ιδιαίτερη έμφαση στις Mαύρες γυναίκες που ήταν είτε σκλάβες ή προς σεξουαλική εκμετάλλευση».

Πέθανε η εικαστικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φέιθ Ρίνγκολντ Facebook Twitter
Faith Ringgold, Dancing on the George Washington Bridge.

Στο πρώτο της εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο, «Tar Beach», η θαρραλέα ηρωίδα της πετάει πάνω από τη γέφυρα George Washington. Η ιστορία συμβόλιζε την αυτοπραγμάτωση και την ελευθερία των γυναικών να αντιμετωπίσουν «αυτό το τεράστιο αντρικό σύμβολο, τη γέφυρα», είχε εξηγήσει. Η ιστορία αυτή βασίζεται στο ομώνυμο αφηγηματικό της πάπλωμα-έργο τέχνης που βρίσκεται τώρα στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Solomon R. Guggenheim στη Νέα Υόρκη. Ενώ τα έργα της ασχολούνται συχνά με ζητήματα φυλής και φύλου, το λαϊκό τους στυλ είναι ζωντανό, αισιόδοξο και ανάλαφρο και συχνά θυμίζει τις ζεστές αναμνήσεις της από τη ζωή της στο Χάρλεμ.

Η Ρίνγκολντ εισήγαγε το quilting στη δουλειά της τη δεκαετία του 1970, αφού είδε θιβετιανούς πίνακες με μπροκάρ που ονομάζονταν thangkas. Την ενέπνευσαν να δημιουργήσει συνθέσεις από ύφασμα, και κορνίζες με χειρόγραφη αφήγηση γύρω από τους πίνακές της με ακρυλικό καμβά.

Το πρώτο πάπλωμά της, με τίτλο «Ποιος φοβάται τη θεία Τζεμάιμα;», δημιουργήθηκε το 1983 ως τρόπος δημοσίευσης των γραπτών της. «Υπάρχει τόση ελευθερία του λόγου, θα μπορούσα να γράψω ό,τι ήθελα στην τέχνη μου – κανείς δεν θα μπορούσε να με σταματήσει», έχει πει. Αυτά τα έργα υφαίνουν εικόνα και κείμενο, στην παράδοση του καπιτονέ που μεταδόθηκε μέσω των γυναικών της οικογένειάς της από την προ-προγιαγιά της, που γεννήθηκε σκλάβα.

Ως συγγραφέας η Ρίνγκολντ είδε τα παιδικά βιβλία της να κάνουν χιλιάδες εκδόσεις και είχε κερδίσει πάνω από είκοσι βραβεία. Εικονογράφησε δεκαεπτά παιδικά βιβλία. Η Ρίνγκολντ υποστήριξε τους αγώνες των γυναικών υπονομεύοντας το στερεότυπο της Μαύρης «μαμάς» και αφηγούμενη την ιστορία μιας επιτυχημένης Αφροαμερικανίδας επιχειρηματία που ονομάζεται Τζεμάιμα Μπλέικεϊ.

«Η θεία Τζεμάιμα έχει την ίδια αρνητική χροιά με τον "μπαρμπα-Θωμά", άμα τη εμφανίσει», είχε πει στους «New York Times» σε συνέντευξή της το 1990.

Πέθανε η εικαστικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φέιθ Ρίνγκολντ Facebook Twitter
Γεννημένη στο Χάρλεμ το 1930, η Ρίνγκολντ ήταν κόρη μιας μοδίστρας και σχεδιάστριας φορεμάτων με την οποία συνεργαζόταν συχνά. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image

Αμέσως μετά δημιούργησε μια σειρά από 12 πίνακες-παπλώματα με τίτλο «The French Collection», υφαίνοντας πάλι αφηγηματικές, βιογραφικές και αφροαμερικανικές πολιτιστικές αναφορές σε συνδυασμό με τη δυτική τέχνη.

Ένα από τα έργα της σειράς «Dancing at the Louvre» απεικονίζει τις κόρες της να χορεύουν στο μουσείο του Παρισιού, φαινομενικά αγνοώντας τη Μόνα Λίζα και άλλα ευρωπαϊκά αριστουργήματα στους τοίχους. Σε άλλα έργα της σειράς αυτής απεικονίζονται γίγαντες της μαύρης κουλτούρας, όπως ο ποιητής Langston Hughes, μαζί με τον Pablo Picasso και άλλους Ευρωπαίους δασκάλους.

Μεταξύ των έργων της που έχουν ως θέμα ζητήματα κοινωνικής συνείδησης είναι ένα τρίπτυχο με τίτλο «9/11 Peace Story Quilt» που σχεδίασε και κατασκεύασε σε συνεργασία με φοιτητές της Νέας Υόρκης για τη 10η επέτειο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου. Κάθε ένα από τα πάνελ περιέχει 12 τετράγωνα με εικόνες και λέξεις που απαντούν στην ερώτηση «τι θα κάνετε για την ειρήνη;». Εκτέθηκε στο Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη.

Το 2014 κατασκεύασε το «Groovin High», μια απεικόνιση μιας γεμάτης αίθουσας χορού που παραπέμπει στη διάσημη αίθουσα χορού Savoy του Χάρλεμ, το οποίο εμφανίστηκε σε μια διαφημιστική πινακίδα κατά μήκος του πάρκου High Line της Νέας Υόρκης.

Η Ρίνγκολντ δημιούργησε επίσης μια σειρά από δημόσια έργα. Τα «People Portraits», τα οποία αποτελούνται από 52 μεμονωμένα γυάλινα μωσαϊκά που αναπαριστούν φιγούρες από τον αθλητισμό, τις παραστατικές τέχνες και τη μουσική, κοσμούν τον σταθμό του μετρό του Los Angeles Civic Center. Το «Flying Home: Harlem Heroes and Heroines» είναι δύο ψηφιδωτές τοιχογραφίες σε έναν σταθμό του μετρό του Χάρλεμ που παρουσιάζουν φιγούρες όπως η Dinah Washington, ο Sugar Ray Robinson και ο Malcolm X.

Πέθανε η εικαστικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φέιθ Ρίνγκολντ Facebook Twitter
Ένα από τα έργα της σειράς «Dancing at the Louvre» απεικονίζει τις κόρες της Ρίνγκολντ να χορεύουν στο μουσείο του Παρισιού, φαινομενικά αγνοώντας τη Μόνα Λίζα και άλλα ευρωπαϊκά αριστουργήματα στους τοίχους. Faith Ringgold, Dancing at the Louvre

Σε ένα από τα πρόσφατα βιβλία της, το «Harlem Renaissance Party», συστήνει στους νεαρούς αναγνώστες τον Hughes και άλλους Μαύρους καλλιτέχνες της δεκαετίας του 1920 καθώς και προσωπικότητες όπως η Ρόζα Παρκς.

Γεννημένη στο Χάρλεμ το 1930, η Ρίνγκολντ ήταν κόρη μιας μοδίστρας και σχεδιάστριας φορεμάτων με την οποία συνεργαζόταν συχνά. Φοίτησε στο City College της Νέας Υόρκης από όπου πήρε πτυχίο και μεταπτυχιακό στην τέχνη. Ήταν καθηγήτρια εικαστικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο από το 1987 έως το 2002.

Μεγαλωμένη στο δημιουργικό και πνευματικό πλαίσιο της Αναγέννησης του Χάρλεμ και εμπνευσμένη από τους συγχρόνους της, συμπεριλαμβανομένων των συγγραφέων Τζέιμς Μπόλντουιν και Αμίρι Μπαράκα, ήταν η εικαστικός που με τολμηρή ματιά συνδύαζε προσωπικές αφηγήσεις, ιστορία και πολιτική «για να πω την ιστορία μου, ή μάλλον τη δική μου πλευρά της ιστορίας ως Αφροαμερικανίδας», όπως έλεγε η ίδια.

Ήταν από τις πρώτες καλλιτέχνιδες που αμφισβήτησαν τις αντιλήψεις για την αφροαμερικανική ταυτότητα και την ανισότητα των φύλων. Τα παπλώματα και οι πίνακές της αφηγούνται ιστορίες των Μαύρων και εξετάζουν τις ιεραρχίες φυλών και φύλων στις τέχνες.

Από τις στέγες του Χάρλεμ και τα τζαζ κλαμπ μέχρι το γεμάτο γκράφιτι μετρό της Νέας Υόρκης, τα παπλώματα της Ρίνγκολντ απηχούν τη μαχητικότητα και την αισιοδοξία της, καθώς οι πολιτισμικές προκαταλήψεις εξακολουθούν να υφίστανται, κάτι που κάνει το έργο της εξαιρετικά επίκαιρο και σήμερα.

Πέθανε η εικαστικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φέιθ Ρίνγκολντ Facebook Twitter
Faith Ringgold, Echoes of Harlem, 1980.
Πέθανε η εικαστικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φέιθ Ρίνγκολντ Facebook Twitter
Faith Ringgold, Matisse’s Model: The French Collection Part I.
Πέθανε η εικαστικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φέιθ Ρίνγκολντ Facebook Twitter
Faith Ringgold, The Sunflower Quilting Bee at Arles.
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Χάρις Επαμεινώνδα: Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις

Εικαστικά / Χάρις Επαμεινώνδα: «Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις»

Η βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα Κύπρια εικαστικός συνθέτει έναν κόσμο θραυσμάτων, αποκομμάτων της εσωτερικότητας, με ελλειπτικές εικόνες, τον οποίο μας προκαλεί να ανακατασκευάσουμε μέσα από τη σταδιακή του αποκάλυψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Εικαστικά / Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Οι δύο καλλιτέχνες με καταγωγή από Κύπρο και Ελλάδα αντίστοιχα, παρουσιάζουν νέα έργα τους σε μια από τις σημαντικότερες εικαστικές διοργανώσεις της Βρετανίας που φιλοξενεί 30 καλλιτέχνες και συλλογικότητες, με αναθέσεις και θεματικές που έχουν να κάνουν με τη γεωγραφία και τις αξίες που διαπερνούν την πόλη αυτή: καταγωγή και μνήμη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση για την πολύχρωμη, πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Εικαστικά / Μια έκθεση για την πολύχρωμη και πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο Τόνι Μιλάκης καταγράφει μια πόλη που η πραγματικότητα προσφέρει τις καλύτερες ζωγραφικές λύσεις, που ακόμη και το πιο ευφάνταστο μυαλό ενός καλλιτέχνη δεν μπορεί να τις επινοήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Ο Ζαν Φρανσουά Μιλέ και η ατέρμονη γοητεία της φύσης και των εργατών της γης

Εικαστικά / Ζαν Φρανσουά Μιλέ: ο ζωγράφος που ο Βαν Γκογκ αποκαλούσε «πρωτοπόρο»

«Όσο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο νομίζω ότι ο Μιλέ πίστευε σε κάτι ανώτερο» έγραφε ο Βαν Γκογκ για τον «ζωγράφο των χωρικών» αλλά και έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γαλλικού ρεαλισμού. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου τον τιμά με μια μεγάλη έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μοναστήρι του Καρόλου: Το μουσείο του «κομμωτή των σταρ»

Εικαστικά / Κάρολος: O «κομμωτής των σταρ» έχει πλέον δικό του μουσείο στα Χανιά

Το «Μοναστήρι του Καρόλου», ένα ενετικό κτίσμα του 1583 και κατοικία του αυτοδίδακτου δημιουργού από το 1991, έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό καταφύγιο όπου συνυπάρχουν η ιστορία της κομμωτικής, έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών μαζί με μνήμες της Μαρίας Κάλλας, της Μπριζίτ Μπαρντό αλλά και της Μαντάμ Ορτάνς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

Εικαστικά / Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

«Τα έργα του αποθεώνουν την ικανότητα του έρωτα να μας αποσπά από την ιδέα του θανάτου». Και έχουμε την ευκαιρία να τα δούμε στην αναδρομική έκθεση του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Άνδρο, και στην Αθήνα. Όλα σχεδόν, εκτός από το πιο γνωστό του, το οποίο οι επιμελητές απέρριψαν ως «κραυγαλέο»...
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το Fondation Louis Vuitton υποδέχεται 270 έργα του Gerhard Richter σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση

Εικαστικά / Gerhard Richter: «Τώρα που δεν απέμειναν ιερείς ή φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες είναι οι σημαντικότεροι άνθρωποι στον κόσμο»

270 έργα ενός από τους σημαντικότερους εν ζωή ζωγράφους θα εκτεθούν το φθινόπωρο στο Fondation Louis Vuitton σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Εικαστικά / Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Μια διεθνής έκθεση με 241 φωτογραφίες, που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν δει το φως δημοσιότητας και αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές της ζωής της πιο διάσημης ζωγράφου του 20ού αιώνα, κάνει στάση το φθινόπωρο στη συμπρωτεύουσα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Έκθεση αφισών στην Ύδρα μιας Ελλάδας ανόθευτης και ταπεινής

Εικαστικά / Πώς διαφήμιζε η Ελλάδα τον εαυτό της στο εξωτερικό από το ’30 έως το ’60;

Μια σειρά αφισών του ΕΟΤ, σε μια έκθεση που φιλοξενείται στην οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, αποκαλύπτει τις πρώτες απόπειρες και τα αρχικά βήματα του ελληνικού τουρισμού, με την υπογραφή σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Εικαστικά / Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Έχει βοσκήσει πρόβατα, έχει πουλήσει κουλούρια και έχει δουλέψει στην οικοδομή, μέχρι που αποφάσισε ότι το μόνο που ήθελε να γίνει είναι καλλιτέχνης. Τελικά, εξελίχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους και διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες δημιουργούς. Ο πρώην πρύτανης της ΑΣΚΤ είναι άνθρωπος από σπάνια πάστα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Εικαστικά / «Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Μια μεγάλη έκθεση στο Σικάγο εξετάζει την γκέι ταυτότητα ως ιστορικό φαινόμενο μέσα από 300 έργα που δημιουργήθηκαν κυρίως στην περίοδο μεταξύ του 1869, όταν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η λέξη «ομοφυλόφιλος», και του 1939
THE LIFO TEAM
Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Εικαστικά / Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Σε μια σειρά έργων που παρουσιάζει το θαύμα της ανθοφορίας των λουλουδιών και των φυτών, μια από τις πιο αξιοσέβαστες καλλιτέχνιδες της Σουηδίας στρέφεται σε έναν κόσμο ομορφιάς, γαλήνης και ισορροπίας για να αποκαλύψει αλήθειες για την ανθρώπινη κατάσταση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ