Οι καμβάδες από καπνό του Πάνου Χαραλάμπους στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου

Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος
0

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πόρου ο Πάνος Χαραλάμπους εγκαθιστά καμβάδες από καπνό από την ενότητα έργων του με την οποία έχει ασχοληθεί επί δεκαετίες, συζητώντας με την αρχαιολόγο Μαρία Γιαννοπούλου. Η έκθεση γίνεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του ΥΠΠΟΑ για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων και τα επίσημα εγκαίνιά της θα πραγματοποιηθούν στις 17 Ιουνίου.

Κάθε χρόνο η γκαλερί Citronne συνεπιμελείται και συνδιοργανώνει με το μικρό αυτό και σημαντικό μουσείο που σήμερα βρίσκεται στη θέση της παλαιάς οικίας του Αλέξανδρου Κορυζή, πρωθυπουργού της Ελλάδας το 1941, η οποία δωρήθηκε από τους κληρονόμους του στο ελληνικό Δημόσιο για τον σκοπό αυτό, μια έκθεση-συνομιλία έργων σύγχρονων καλλιτεχνών με τα εκθέματα απ' όλη την περιοχή της Τροιζηνίας καθώς και με τα ευρήματα των παλαιών ανασκαφών του Φιλαδελφέως στην Ερμιόνη.

Ο Πάνος Χαραλάμπους τοποθετεί ένα από τα έργα του, τα «Επιγραφόμενα», πάνω από ένα μεγάλο ανάγλυφο που αναπαριστά έναν σκύλο λαξευμένο σε ογκώδη λιθόπλινθο και βρέθηκε στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου στην κοιλάδα της Φούσας, όπου είναι από παλιά γνωστή η ύπαρξη εκτεταμένου αρχαίου οικισμού και νεκροταφείων.

Ένα άλλο έργο του τοποθετείται κοντά σε ένα γύψινο εκμαγείο της φημισμένης ενεπίγραφης στήλης από την Τροιζήνα με το κείμενο του αθηναϊκού ψηφίσματος που πρότεινε ο Θεμιστοκλής το 480 π.Χ. για την αντιμετώπιση της περσικής εισβολής.

Μέσα από ένα αρχαϊκό επίγραμμα, ένα επιτάφιο σήμα του Ανδροκλή, γιου του Ευμάρη, που βρέθηκε στα Μέθανα, ένα τιμητικό ψήφισμα της πόλης της Τροιζήνας για τον Εχίλαο Φιλωνίδου από τις Πλαταιές και το ενεπίγραφο βάθρο ενός χάλκινου ανδριάντα του αυτοκράτορα της Ρώμης Μάρκου Αυρηλίου, ανάθημα της πόλης των Μεθάνων, ο εικαστικός αποτίνει τον δικό του φόρο τιμής στις επιγραφές μέσα από υλικό που συνέλεξε, παρήγαγε και τακτοποίησε, συγκροτώντας ένα αρχείο που ερευνά και γιορτάζει τον καπνό ως πολιτιστικό επιβίωμα σε διαφορετικές πολιτιστικές καταστάσεις.

Στα έργα του ο Πάνος Χαραλάμπους χρησιμοποιεί γράμματα, λέξεις, ονόματα, αριθμούς, πράξεις, χρονολόγια πάνω σε φύλλα καπνού και τοποθετεί το υλικό του μεταξύ γραφής και αναπαράστασης. Σε αυτή την καλλιτεχνική πρακτική εμπλέκει και συσχετίζει χρονικότητες, συμπεριφορές, μοτίβα. 

Στα έργα του ο Πάνος Χαραλάμπους χρησιμοποιεί γράμματα, λέξεις, ονόματα, αριθμούς, πράξεις, χρονολόγια πάνω σε φύλλα καπνού και τοποθετεί το υλικό του μεταξύ γραφής και αναπαράστασης. Σε αυτή την καλλιτεχνική πρακτική εμπλέκει και συσχετίζει χρονικότητες, συμπεριφορές, μοτίβα. 

Γεννημένος στην Αιτωλοακαρνανία το 1956, ο Χαραλάμπους μεγάλωσε σε ένα καπνοχώρι ενεργό μέχρι τη δεκαετία του '90, οπότε άρχισε να διαλύεται  η παραγωγή του καπνού και μαζί με αυτήν οι κοινότητες, τα πανηγύρια. Οι κάτοικοι μετανάστευσαν στην Αθήνα και ο τόπος ακολούθησε τη μοίρα της αγροτικής Ελλάδας.

Η οικογένειά του ήταν καπνοπαραγωγοί και ψαράδες, αλλά εκείνος ήθελε να σπουδάσει τέχνη, σε αντίθεση με τον πατέρα του, που, όπως όλοι οι γονείς, ήθελε το παιδί του να σπουδάσει κάτι «σοβαρό» και τον έστειλε να γίνει φαρμακοποιός στην Μπολόνια τη δεκαετία του '70.

Εκεί άκουσε τον Δημήτριο Στράτος, γνώρισε την άρτε πόβερα, τη μόδα και τα «αλάνια τα ωραία», όπως λέει, και επέστρεψε, «γιατί έτσι υπαγόρευε η ηθική και η οικογένεια» που δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει, «άρρωστος» με τη μοντερνιτέ και τα ωραία της Ιταλίας.

Στην Ελλάδα επέστρεψε στις 2 Νοεμβρίου του 1975 – το θυμάται γιατί οι εφημερίδες που έφερε μαζί του είχαν πρωτοσέλιδο τη δολοφονία του Παζολίνι.

Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος

«Έφυγα χωριάτης που έκλαιγε όταν αποχωρίστηκε τη μάνα του και επέστρεψα ταραγμένος απ' όσα είδα και έζησα στην Ιταλία, ένας άλλος άνθρωπος».

Με το όνειρο της Ιταλίας έζησε τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν κατάφερε να ξαναφύγει, έτσι πήγε στα ΚΑΤΕΕ για γραφιστική. Δούλευε στην Πειραϊκή Πατραϊκή, τα βράδια σε μπαρ και αποφάσισε τελικά να δώσει την Καλών Τεχνών. Μπήκε με την τέταρτη, «μου βγήκε η ψυχή», λέει, γιατί τότε τα πράγματα ήταν δύσκολα πολύ. Έδιναν δυο χιλιάδες άτομα και έμπαιναν τριάντα. 

Μπήκε τελικά το ’83, την ίδια εποχή που μπήκε στη σχολή και ο Νίκος Κεσσανλής ως καθηγητής, ο άνθρωπος που τον ενέπνευσε και στον οποίο αναφέρεται μέχρι σήμερα. Η γενιά του ήταν ο Νίκος Ναυρίδης, ο Νίκος Τρανός, ο Ζάφος Ξαγοράρης, ο Μάριος Σπηλιόπουλος.

«Δάσκαλος τριάντα χρόνια, φοιτητής πέντε, βάλε και τέσσερα χρόνια μέχρι να μπω, σαράντα χρόνια φούρναρης» μου λέει ο πρώην πρύτανης της Καλών Τεχνών που τον Σεπτέμβριο θα αποχαιρετήσει για πάντα τη σχολή στην οποία πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.

Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος

Το εναρκτήριο λάκτισμα για το έργο του το έδωσε η Ιταλία και η άρτε πόβερα, «όταν είδα τα δαφνόφυλλα του Πενόνε και ότι οι ύλες της ζωγραφικής δεν ήταν μόνο τα σωληνάρια των χρωμάτων αλλά και το χώμα, τα φύλλα, τα ξύλα, οι λάσπες, οι πέτρες αναγάλλιασε η καρδιά μου, αισθάνθηκα ότι υπάρχω κι εγώ μέσα σε μια νομιμοποιητική αρχή. Διαβάζοντας και τα κείμενα του Παζολίνι, του Κουνέλη, του Πίνο Πασκάλι, για την πενία ως αρετή, άρχισε να γεννιέται αυτή η πίστη για μια τέχνη από κάτω, γήινη, όχι μόνο πνευματική, όπως αυτής της Αναγέννησης που ήξερα μέχρι τότε.

Τότε, μάλιστα, έκανα τη σκέψη ότι εμείς εκεί κάτω έχουμε καπνά, έχουμε ψάρια, πανηγύρια, γλέντια – μήπως είναι στοιχεία τέχνης αυτά; Αυτό δεν υπήρχε μέχρι τότε μέσα μου, έτσι επιθύμησα να κάνω κάτι γήινο αλλά και πνευματικό και να το πλάσω. Ο λαϊκός πολιτισμός μέχρι τότε δεν είχε τύχη στην αισθητική αυτή των σχολών, ενώ η άρτε πόβερα νομιμοποιούσε αυτή ακριβώς τη δύναμη που έρχεται από κάτω.

Όταν είδα τον Πίνο Πασκάλι να χώνεται μέχρι τον λαιμό στα χώματα, σκέφτηκα "αυτά τα κάνουμε στα χωριά, στα πανηγύρια". Και ενώ είχε μια καταγωγή γήινη όλο αυτό, είχε ταυτόχρονα και μια πνευματική διατύπωση, αυτό που θα λέγαμε με τα λόγια του Παλαμά "ψυχή γεμάτη σάρκα", μια πνευματικότητα που προϋποθέτει την ύλη. Όταν είδα τον Κεσσανλή να το εκπροσωπεί αυτό, είπα "εδώ είμαστε, δεν πάω στο εξωτερικό"».

Με αυτές τις σκέψεις που έκανε τότε γεννήθηκε η σειρά των έργων του για τα καπνά πριν από σαράντα χρόνια και ενώ ξεκίνησε να τα χρησιμοποιεί εμπνευσμένος από τη λατρεία της ύλης, σήμερα τα εντάσσει σε μια τεχνική βασισμένη σε μια τεχνολογία αρκετά θεαματική ώστε να υπάρξει με όρους καλλιτεχνικούς.

Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Ο Πάνος Χαραλάμπους | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος

«Με αυτή την έκθεση μου δίνεται μια ευκαιρία να τα ξαναδώ όλα αυτά τώρα που είμαι εξήντα έξι χρονών, τους καπνιστές, τη διάταξη των προσώπων, το δικό μου τοτέμ, το καπνόφυλλο, την προσωπική μου μυθολογία. Υπήρχε μέσα μου ένα αίσθημα κορεσμού και παράλληλα ένα ερώτημα, πώς μέσα σε αυτόν τον αγροτικό κόσμο της γης που είχε τα πανηγύρια του και τις μουσικές του θα μπορούσα να δημιουργήσω μια περιοχή εκφραστική, "της τέχνης μου περιοχή", όπως λέει ο Καβάφης, και τι θα μπορούσα να κάνω ως ένας καλλιτέχνης προερχόμενος από μια περιοχή που δεν ορίζεται μόνο από τον όρο ελληνικότητα αλλά και από τα Βαλκάνια και από τη Μεσόγειο».

Ο Χαραλάμπους, απλώνοντας ένα έργο με φύλλα καπνού μπροστά μου, μου αφηγείται ιστορίες για την ύλη που χρησιμοποιεί, για το ωχρό χρώμα του φύλλου του καπνού που το λένε «λίρα» και μου εξομολογείται ότι το δικό του πρότυπο, το ποιοτικό, το διαισθητικό, δεν είναι οι μεγάλοι καλλιτέχνες και επιμελητές αλλά κάποια λαϊκά πρόσωπα. Μου μιλά για τις χαρμανατζούδες, γυναίκες από τη Σμύρνη που οι εργοστασιάρχες έφερναν ακόμα και αεροπορικώς για να μυρίσουν τα καπνά, να τα δουν, να τα ξεχωρίσουν, τα ξερικά από τα ποτιστικά, αυτά που πρασινίζουν από αυτά που ξανθίζουν, αν θα κάνουν ωραίο χαρμάνι, «γιατί ο καπνός είναι χημεία, δεν είναι απλό πράγμα, πώς θα γίνουν οι καύσεις;» μου εξηγεί.

Στα φύλλα καπνού ο Χαραλάμπους έγραψε ονόματα, έφτιαξε ένα δικό του εικονοστάσι προσώπων, οραμάτων και ιδεολογιών, όπου τα ντόπια καπνά συναντούν αυτά της Κούβας. Εδώ υπάρχει η ιστορία της ανθρωπότητας και της διανόησης και των φίλων, που γράφτηκε με μια πίπα στο στόμα,το όνομα του Φρόιντ και του Τσε και ο Στάλιν και ο Αλέν Ντελόν, αλλά και η μεγάλη μυθολογία του φιλμ νουάρ, ωραίες γυναίκες και άντρες που καπνίζουν δίπλα σε λαϊκούς ανθρώπους και φαντάρους. Όλο αυτό είναι το δικό του μείγμα, το εσωτερικό, το χαρμάνι, η καταγωγή, η ιστορία της σύγχρονης τέχνης, οι επαφές, οι προκάτοχοι, σαν κάτι που προέρχεται από πολλές γενεαλογίες.

Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος
Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος

Όταν τελειώνει το στήσιμο των έργων ο Χαραλάμπους ρωτά τον φύλακα του μουσείου που βρίσκεται για δεκαετίες εδώ αν του αρέσει ο τρόπος που μπήκαν τα έργα, «συνάδει» του απαντά εκείνος και ο καλλιτέχνης δείχνει χαρούμενος περισσότερο απ' ό,τι αν του το έλεγε κάποιος ειδικός.

Έχει άλλη μια ιστορία να μου αφηγηθεί, «ο Ντίρερ, όταν έδειχνε τα έργα του σε χανσεατικές πόλεις, στα παζάρια, δεν πήγαινε στους συναδέλφους του καλλιτέχνες ή τους τότε γκαλερίστες αλλά στους σαγματοποιούς, ζητούσε ένα σχόλιο που δεν θα το άκουγε από αλλού και είναι σημαντικό αυτό για την κοινότητα. Ακόμα και η μεγαλύτερη "ντίβα" προέρχεται από την κοινότητα, ανεξάρτητα από το το αν κάνει ότι δεν καταλαβαίνει. "Εμείς, λοιπόν, οι περιφερειακές κοινότητες, οι ελάσσονες σκηνές, έχουμε ανάγκη αυτή την ισορροπία. Ταλέντο έχουμε όλοι, σημασία έχει το σημείο στο οποίο όλοι συμμετέχουμε και εκεί ο καλλιτέχνης δεν είναι μόνο μια υπογραφή και ο θεατής ένα παθητικό υποκείμενο» λέει.

Η επεξεργασμένη λαϊκότητα των έργων του Πάνου Χαραλάμπους, η πνευματική αναζήτηση, εμφανής ακόμα και στην επιφάνειά τους, έρχεται να σταθεί δίπλα στον μεγάλο αντίπαλο, το μεγάλο φόντο, που είναι η αρχαιοελληνική τέχνη.

«Θεωρητικά, αν ακολουθήσει κάποιος την τυπική ευρωπαϊκή σκέψη, μπορεί να αναρωτηθεί τι σχέση έχουμε με αυτούς τους γίγαντες. Ως Έλληνες ίσως δεν μπορούμε να πούμε "είμαι" αλλά να αναρωτηθούμε "πώς συσχετίζομαι". Δεν μπορείς να υπάρξεις αν δεν θέτεις διαρκώς ερωτήματα για την ίδια σου τη δουλειά, για χρονικότητες, για άλλους ανθρώπους, για την καταγωγή σου. Νομίζω ότι σήμερα, αν έχουμε μια ελπίδα όχι να μοιάσουμε αλλά να αισθανθούμε τη σχέση μας με τους αρχαίους Έλληνες, είναι θέτοντας ερωτήματα. Δηλαδή, δίπλα στον Φειδία να βάλουμε και τους πελεκητές και την ανάγκη μιας πόλης να ορθώσει το ανάστημά της, να δούμε την εικόνα της πόλης, των ανθρώπων και της μεγάλης τέχνης. Η δραματικότητα αυτών των μυστηρίων, των μικρών και των μεγάλων, που αγγίζει την επιφάνεια και καταδύεται στο υπόστρωμα με συγκινεί.

Και μια και φεύγω από τη Σχολή Καλών Τεχνών το φθινόπωρο, να το πω κι αυτό, ότι το θαύμα που παίρνω μαζί μου είναι πως δεν έχω δει ατάλαντο άνθρωπο. Όσο και να προσπαθεί κάποιος να ορίσει τον ταλαντούχο, εγώ προσπαθώ να ορίσω τον ατάλαντο. Όλοι έχουν κάποια κλίση, που όταν βρουν ξέφωτο τη δείχνουν, στο μεταξύ όμως οι δυσκολίες της ζωής, οι συντεταγμένες προσεγγίσεις της τέχνης, τα ρεύματα, τα κοινωνικά ζητήματα, εμποδίζουν την εκδήλωσή της. Εδώ είναι ο κάτω κόσμος, ο βίος, η δυσκολία, εδώ είναι και το ερώτημα πώς μπορεί το ταλέντο να εντοπιστεί και να ανθήσει μέσα στον αβάσταχτο ρυθμό της ιστορίας».

Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος
Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος
Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα |φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος
Πάνος Χαραλάμπους: Ο κόσμος του καπνού μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου Facebook Twitter
Πάνος Χαραλάμπους | Επιγραφόμενα | φωτο: Θάνος Δεσποτόπουλος

Πάνος Χαραλάμπους
«Επιγραφόμενα»
Συνδιοργάνωση-συνεπιμέλεια: Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου - Γκαλερί Citronne
Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου
Διάρκεια έκθεσης: Έως 31 Οκτωβρίου 2022

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ρόι Λιχτενστάιν: Ο πρωτοπόρος της pop art που έβαλε τον Mίκι Μάους στα μουσεία

Σαν σήμερα / Ρόι Λιχτενστάιν: Ήταν όντως ο «χειρότερος καλλιτέχνης» της εποχής του;

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο πρωτοπόρος καλλιτέχνης της pop art που με το γενναίο έργο του ειρωνεύτηκε το κλασικό, έβαλε τον Mίκι Μάους σε μουσεία και γκαλερί και άλλαξε οριστικά τους κανόνες της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Εικαστικά / Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Ο πίνακας με τίτλο «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;» θα ήταν η τελευταία του διαθήκη, ένα έργο που θα έλυνε επιτέλους, όπως ο ίδιος έλεγε, το «παράδοξο μεταξύ του κόσμου των συναισθημάτων και του κόσμου του μυαλού».
THE LIFO TEAM
Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ