Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Constantin Brancusi, Αυτοπορτρέτο στο στούντιό του, 1934. Φωτ.: Succesion Brancusi. Κέντρο Πομπιντού/Mnam/Ccci

Μπρανκούζι: Το εργαστήριο του κορυφαίου γλύπτη στον περίβολο του Κέντρου Πομπιντού ανοίγει στο κοινό

0

Όσοι επισκέπτονται το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι βλέπουν στον περίβολό του το περίφημο ατελιέ του γλύπτη Κονσταντίν Μπρανκούζι που κληροδoτήθηκε το 1956 στο γαλλικό κράτος πλήρες, με ολοκληρωμένα έργα, σκίτσα, έπιπλα, εργαλεία, βιβλιοθήκη, δισκοθήκη, φωτογραφίες κ.λπ., υπό τον όρο να ανακατασκευαστεί όπως ακριβώς ήταν την περίοδο του θανάτου του καλλιτέχνη.

Μετά από μια αρχική μερική ανακατασκευή το 1962 στο Palais de Tokyo, το ακριβές αντίγραφο του στούντιο φτιάχτηκε το 1977 απέναντι από το Κέντρο Πομπιντού. Πλημμύρισε το 1990, έτσι έκλεισε για το κοινό. Το αποκατέστησε ο Ρέντσο Πιάνο το 1997 και πλέον ανήκει στο μουσείο. Μέλημα του Πιάνο ήταν να φτιάξει έναν χώρο ανοιχτό στο κοινό, σεβόμενος τις επιθυμίες του καλλιτέχνη, διατηρώντας ταυτόχρονα την έννοια ενός προστατευμένου εσωτερικού χώρου όπου οι επισκέπτες, μακριά από τον δρόμο και την πλατεία, αφοσιώνονται στην προσεκτική παρατήρηση των έργων.

Μια περιοδική έκθεση από τις 27 Μαρτίου έως την 1η Ιουλίου που οργανώνει το Πομπιντού θα ταξιδέψει το κοινό στον κόσμο του Μπρανκούζι και την εποχή του. Ενώ ήταν προγραμματισμένο το μουσείο να παραμείνει κλειστό από τα τέλη του 2023 έως το 2027 για εργασίες ανακαίνισης, ο πρόεδρός του Laurent Le Bon αποφάσισε οι εργασίες να ξεκινήσουν το φθινόπωρο του 2024, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ώστε όσοι επισκεφθούν την πόλη χάρη στο κορυφαίο αθλητικό γεγονός να μπορέσουν να δουν και έναν από τους βασικούς πολιτιστικούς της χώρους. Σύμφωνα με τον νέο προγραμματισμό, το διάσημο μουσείο θα είναι επισκέψιμο ξανά το 2030.

Η σχέση των γλυπτών μεταξύ τους είχε τόση σημασία όση και τα έργα καθαυτά. Οι τολμηρές, μίνιμαλ φόρμες και τα θέματα στα οποία επανερχόταν ο καλλιτέχνης ξανά και ξανά διαπλέκονταν, δημιουργώντας κινητές μονάδες, όπως ο ίδιος τις αποκαλούσε· αυτά συναντά κάποιος και σήμερα στο εργαστήριο, εξήντα έξι χρόνια μετά τον θάνατό του.

Τα εργαστήρια του Μπρανκούζι

Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Το ακριβές αντίγραφό του στούντιο ανακατασκευάστηκε από τον Ρέντσο Πιάνο το 1997. Φωτ.: Succesion Brancusi. Κέντρο Πομπιντού/Mnam/Ccci

Από το 1916 μέχρι τον θάνατό του ο Μπρανκούζι εργάστηκε σε διάφορα στούντιο, αρχικά στο νούμερο 8 και μετά στο 11 στο Impasse Ronsin στο 15ο διαμέρισμα του Παρισιού. Χρησιμοποίησε τρία στούντιο: γκρέμισε τους τοίχους τους για να δημιουργήσει τα δύο πρώτα δωμάτια στα οποία εξέθετε το έργο του. Το 1936 και το 1941 πρόσθεσε άλλες δύο αίθουσες που χρησιμοποίησε για να στεγάσει τα εν εξελίξει έργα του και τον πάγκο εργασίας.

Ο Μπρανκούζι θεωρούσε ότι η σχέση μεταξύ των γλυπτών και του χώρου που καταλάμβαναν ήταν καθοριστικής σημασίας. Τη δεκαετία του 1910, τοποθετώντας γλυπτά σε συγκεκριμένο χώρο και με συγκεκριμένο τρόπο, δημιούργησε νέα έργα που ονόμασε «κινητές ομάδες», τονίζοντας έτσι τη σημασία των συνδέσεων μεταξύ των ίδιων των έργων και τη δυνατότητα καθενός να υπάρχει μέσα στην ομάδα.

Τη δεκαετία του '20 το στούντιό του έγινε ένας εκθεσιακός χώρος της δουλειάς του και ένα έργο τέχνης από μόνο του, ένα σώμα αποτελούμενο από κύτταρα που το ένα προέκυπτε από το άλλο. Αυτή η εμπειρία τού να παρατηρεί μέσα στο στούντιο καθένα από τα γλυπτά ξεχωριστά, αντιλαμβανόμενος έτσι τη μεταξύ τους σχέση μέσα στον χώρο, έκανε τον Μπρανκούζι να αναθεωρεί τις θέσεις του καθημερινά για να πετύχει ενότητα και αρμονία.

Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Το στούντιο του Μπρανκούζι, περ. 1920. Φωτ.: Edward J. Steichen

Στο τέλος της ζωής του σταμάτησε να δημιουργεί γλυπτά και επικεντρώθηκε αποκλειστικά στη μεταξύ τους σχέση μέσα στο στούντιο. Αυτή η εγγύτητα έγινε τόσο θεμελιώδης ώστε ο καλλιτέχνης δεν ήθελε πλέον να εκθέτει, και όταν πουλούσε ένα έργο, το αντικαθιστούσε με ένα γύψινο αντίγραφο για να μην καταστρέφει την ενότητά τους.

Οι σχέσεις των γλυπτών μεταξύ τους είχαν τόση σημασία όση και τα έργα καθαυτά. Οι τολμηρές, μίνιμαλ φόρμες και τα θέματα στα οποία επανερχόταν ξανά και ξανά διαπλέκονταν, δημιουργώντας κινητές μονάδες, όπως ο ίδιος τις αποκαλούσε· αυτά συναντά κάποιος και σήμερα στο εργαστήριό του, εξήντα έξι χρόνια μετά τον θάνατό του.

Το κληροδότημα του καλλιτέχνη με γλυπτά, φωτογραφίες, σχέδια, ταινίες, αρχειακά έγγραφα, εργαλεία και έπιπλα είναι η ραχοκοκαλιά αυτού που το Πομπιντού αποκαλεί «εξαιρετική» έκθεση –η πρώτη στη Γαλλία εδώ και χρόνια–, αφιερωμένη στον «εφευρέτη της σύγχρονης γλυπτικής». Με σχεδόν 200 γλυπτά απ' όλες τις βασικές σειρές έργων του, η έκθεση θα παρουσιάσει γύψινα μαζί με τα πέτρινα ή μπρούντζινα πρωτότυπα, δανεισμένα από συλλογές από όλο τον κόσμο. Υπόσχεται ακόμα να ρίξει φως στη δημιουργική διαδικασία του Μπρανκούζι και στις πηγές έμπνευσής του, στις επιρροές του από τη ρουμανική λαϊκή αρχιτεκτονική, στην κυκλαδίτικη τέχνη και στη βραχύβια μαθητεία του στον Ογκίστ Ροντέν, στο εργαστήριο του οποίου έμεινε έναν μήνα το 1907.

Από τα Καρπάθια στην καρδιά του ζωηρού Παρισιού

Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Constantin Brancusi, Font de toile bleu, 1940. Φωτ.: Succesion Brancusi. Κέντρο Πομπιντού/Mnam/Ccci

Δικαίως ο Μπρανκούζι θεωρείται από τους πιο σημαντικούς γλύπτες του 20ού αιώνα. Τα οραματικά γλυπτά του συχνά αποτελούν παραδείγματα ιδανικών και αρχετυπικών αναπαραστάσεων της θεματολογίας τους. Φέροντας λακωνικούς τίτλους όπως «Fish», «Princess X» και «Bird in Space», είναι απατηλά απλά, με τις λιτές μορφές τους να στοχεύουν στην αποκάλυψη της κρυμμένης αλήθειας. Η γεωμετρική κομψότητα και η μεγάλη φαντασία που συνοδεύουν τα έργα που σμίλευε χωρίς προσχέδιο κατευθείαν στο υλικό έβαλαν τα θεμέλια της σύγχρονης γλυπτικής.

Ο Κονσταντίν Μπρανκούζι μεγάλωσε στο χωριό Χόμπιτα κοντά στα Καρπάθια Όρη της Ρουμανίας, μια περιοχή γνωστή για την παράδοσή στη λαϊκή χειροτεχνία, ιδιαίτερα την ξυλογλυπτική. Γεωμετρικά μοτίβα της περιοχής φαίνονται στα μεταγενέστερα έργα του, όπως η «Ατελείωτη Στήλη» που δημιουργήθηκε το 1918. Παιδί μια φτωχής αγροτικής οικογένειας, βοηθούσε τους γονείς του δουλεύοντας ως βοσκός από τα επτά του χρόνια. Σκάλιζε αντικείμενα σε ξύλο και συχνά εξαφανιζόταν για να γλιτώσει από το bullying που του επιφύλασσαν ο πατέρας και τα μεγαλύτερα αδέλφια του. Στα εννιά του πήγε να δουλέψει σε μια μεγαλύτερη πόλη ως βοηθός σε παντοπωλείο, ενώ στα 18 του έφτιαξε ένα βιολί που εντυπωσίασε έναν εύπορο βιομήχανο ο οποίος τον έγραψε στη Σχολή Τεχνών και Χειροτεχνίας της Κραϊόβα για να σπουδάσει ξυλουργική – αποφοίτησε με άριστα το 1898. Στη συνέχεια γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Βουκουρεστίου, όπου εκπαιδεύτηκε στη γλυπτική. Το 1903 ταξίδεψε στο Μόναχο και από εκεί στο Παρίσι, όπου έγινε αποδεκτός από την κοινότητα των καλλιτεχνών και των διανοουμένων. Εργάστηκε για δύο χρόνια στην École des Beaux-Arts και στο εργαστήριο του Ροντέν, από το οποίο έφυγε λέγοντας «τίποτα δεν μπορεί να αναπτυχθεί κάτω από μεγάλα δέντρα»· δεν επέστρεψε ποτέ.

Πολύ γρήγορα άρχισε να αναπτύσσει το το επαναστατικό και εντυπωσιακό στυλ για το οποίο είναι και σήμερα γνωστός. Η μη κυριολεκτική αναπαράσταση των πραγμάτων εκ μέρους του έδειχνε την ορμητική του διάθεση να απεικονίσει «όχι την εξωτερική μορφή αλλά την ιδέα, την ουσία των πραγμάτων».

Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Γλυπτά στο ατελιέ του Μπρανκούζι. Σε πρώτο πλάνο το Leda (1926) και σε δεύτερο το Phoque (1943). Φωτ.: Κέντρο Πομπιντού Constantin Brancusi, Φωτ.: Succesion Brancusi. Κέντρο Πομπιντού/Mnam/Ccci
Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Άποψη του στούντιο. Φωτ.: Manuel Braun

Τα επόμενα χρόνια έφτιαξε πολλές εκδοχές των έργων «Sleeping Muse» και «The Kiss», απλοποιώντας περαιτέρω τη φόρμα των αντικειμένων, και τα έργα του έγιναν δημοφιλή στη Γαλλία, στη Ρουμανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρουσιάστηκαν, δε, και στην πρώτη έκθεση μοντέρνας τέχνης στις ΗΠΑ, στο Armory Show.

Εκείνη την εποχή ο Μπρανκούζι άρχισε να φτιάχνει τις βάσεις για τα γλυπτά του με πολλή προσοχή και πρωτοτυπία, επειδή τις θεωρούσε σημαντικές για τα ίδια τα έργα. Μία από τις κύριες ομάδες γλυπτών του περιλάμβανε το «Bird in Space» (Πουλί στο Διάστημα): το εν λόγω πουλί απαντά στη ρουμανική λαογραφία, είναι όμορφο, χρυσό, προφητεύει το μέλλον και θεραπεύει τους τυφλούς. Το μοτίβο αυτό το επανέλαβε τα επόμενα χρόνια σε διαφορετικές εκδοχές περισσότερες από τριάντα φορές.

Μία από αυτές προκάλεσε μεγάλη διαμάχη όταν ο φωτογράφος Edward Steichen το αγόρασε και το έστειλε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι τελωνειακοί υπάλληλοι δεν δέχτηκαν το «Bird» (Πουλί) ως έργο τέχνης και υπολόγισαν τον τελωνειακό δασμό θεωρώντας το βιομηχανικό είδος. Μετά από παρατεταμένες δικαστικές διαδικασίες, αυτή η αξιολόγηση ανατράπηκε, επιβεβαιώνοντας έτσι την ιδιότητα του γλυπτού ως αφορολόγητου έργου τέχνης.

Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Μια έκδοση του The Kiss, 1916. Φωτ.: © Succession Brancusi, all rights reserved/Artists Rights Society (ARS), New York/ADAGP, Paris

Η απόφαση αυτή θεμελίωσε τη σημαντική αρχή ότι η τέχνη δεν χρειάζεται να αποτελεί μια ρεαλιστική αναπαράσταση της φύσης και ότι είναι θεμιτό να αντιπροσωπεύει απλώς μια αφηρημένη έννοια, στην προκειμένη περίπτωση τη φυγή.

Με το έργο του ο Μπρανκούζι απέκτησε παγκόσμια φήμη. Κατασκεύασε μνημεία όπως αυτό για τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στο Târgu-Jiu όπου είχε περάσει μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας. Ενώ η φήμη του μεγάλωνε, τα επόμενα χρόνια δημιούργησε λιγότερα από δεκαπέντε κομμάτια, ως επί το πλείστον επαναδιατυπώνοντας παλαιότερα θέματα, και στην ουσία αποσύρθηκε. Όταν οργανώθηκε η πρώτη αναδρομική του έκθεση το 1955 στο μουσείο Guggenheim στη Νέα Υόρκη, το περιοδικό «Life» έγραψε: «Φορώντας άσπρες πιτζάμες και ένα κίτρινο σκουφάκι που τον κάνει να μοιάζει με ξωτικό, ο Μπρανκούζι σήμερα απασχολείται στο στούντιό του, που το φροντίζει, και επικοινωνεί με το σιωπηλό πλήθος των ψαριών, των πουλιών, των κεφαλιών και των ατελείωτων στηλών που δημιούργησε».

Ένας ασκητής ανάμεσα στα γλυπτά του

Ο Μπρανκούζι ντυνόταν απλά, ακολουθώντας τη ρουμανική αγροτική καταγωγή του. Το στούντιό του θύμιζε τα σπίτια των αγροτών στη γενέτειρά του: είχε μια μεγάλη πέτρινη πλάκα για τραπέζι και ένα πρωτόγονο τζάκι, παρόμοιο με αυτά που βρίσκονταν σε παραδοσιακά ρουμανικά σπίτια, ενώ τα υπόλοιπα έπιπλα τα είχε φτιάξει ο ίδιος από ξύλο. Μαγείρευε μόνος του παραδοσιακά ρουμανικά πιάτα, τα οποία σέρβιρε στους καλεσμένους του. Ενδιαφερόταν για την επιστήμη και τη μουσική και έπαιζε βιολί τραγουδώντας παλιά ρουμανικά λαϊκά νοσταλγικά τραγούδια. Στη Ρουμανία δεν θέλησε να επιστρέψει ποτέ για να εγκατασταθεί, αλλά την επισκέφθηκε αρκετές φορές. Ο κύκλος των φίλων του στο Παρίσι ήταν μεγάλος και αξιοσημείωτος: ο Μοντιλιάνι και ο Έζρα Πάουντ, ο Απολινέρ, η Λουίζ Μπουρζουά και ο Πικάσο, ο Μαν Ρέι και ο Ντισάν, η Πέγκι Γκούγκενχαϊμ και ο Τριστάν Τζαρά. Η επαφή μαζί τους αλλά και με τον κύκλο των Ρουμάνων καλλιτεχνών και διανοουμένων που ζούσαν στο Παρίσι τον έκαναν όχι μόνο να ενδιαφερθεί για τη ρουμανική μυθολογία αλλά και να αναζητήσει έμπνευση σε πολιτισμούς εκτός Ευρώπης, π.χ. στην αφρικανική τέχνη ως πηγή πρωτόγονου εξωτισμού, ενώ μελέτησε τη μεσογειακή τέχνη και τις βυζαντινές αναπαραστάσεις.

Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Το ατελιέ του Μπρανκούζι, 1926. Φωτ.: Succesion Brancusi. Κέντρο Πομπιντού/Mnam/Ccci
Μπρανκούζι: Ένα εργαστήριο έργο τέχνης ανοίγει σε μια νέα έκθεση στο κοινό Facebook Twitter
Άποψη του ατελιέ το 1929. Φωτ.: Succesion Brancusi. Κέντρο Πομπιντού/Mnam/Ccci

Το εργαστήριό του ήταν ένας τόπος με βαθιά πνευματικότητα, αλλά δεν ζούσε μόνο ως ασκητής. Ήταν εύθυμος στις παρέες και του άρεσε να καπνίζει πίνοντας καλό κρασί και γοητεύοντας τις γυναίκες. Αυτός ο ταλαντούχος τεχνίτης που με την κοσμοθεωρία του ήθελε να εκτιμήσει τη «διαφοροποίηση του ουσιαστικού από το εφήμερο» πέθανε το 1957 σε ηλικία 81 ετών, αφήνοντας πίσω του 1.200 φωτογραφίες και 215 γλυπτά. Είχε γίνει Γάλλος πολίτης το 1952 για να μπορέσει να αφήσει την περιουσία του στο ζευγάρι των Ρουμάνων που τον φρόντιζε για πολλά χρόνια και να κληροδοτήσει το ατελιέ του και το περιεχόμενό του στο Musée National d'Art Moderne στο Παρίσι.

Constantin Brancusi

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μέσα στα εργαστήρια των σημαντικότερων Ελλήνων γλυπτών

Εικαστικά / Μέσα στα εργαστήρια των σημαντικότερων Ελλήνων γλυπτών

Μια σημαντική έκθεση που μόλις ξεκίνησε στο Μουσείο Άλεξ - Μυλωνά παρουσιάζει τους χώρους όπου δημιούργησαν τα έργα τους σπουδαίοι καλλιτέχνες όπως ο Γιάννης Παππάς, ο Χρήστος Καπράλος, η Ναταλία Μελά και πολλοί ακόμα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ