Η Γαληνοτάτη Δημοκρατία του Αγίου Μαρίνου, το περίκλειστο μικροκράτος που περιβάλλεται από την Ιταλία, το πέμπτο μικρότερο κράτος του κόσμου και το παλαιότερο δημοκρατικό κράτος στον κόσμο, φιλοξενεί από τις 15 Μαΐου έως τις 31 Οκτωβρίου την Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών.
Με τίτλο «School of Waters» φιλοξενεί έργα 70 καλλιτεχνών από 21 χώρες της Μεσογείου (ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, performance, site-specific εγκαταστάσεις, έργα βίντεο και ήχου), από την Ιταλία έως την Τυνησία, από την Ισπανία στο Μαυροβούνιο, από τη Γαλλία έως την Ιορδανία και από τη Μάλτα έως τον Λίβανο.
«Σκοπός μας είναι να χρησιμοποιήσουμε την κοινή κληρονομιά του νερού και τα ίδια τα κοινά νερά που μας συνδέουν σαν χώρες ως σημείο εκκίνησης για να υπερβούμε τους εθνικισμούς και να ανακαλύψουμε τη Μεσόγειο σαν μια σύνθετη πλατφόρμα μορφών ζωής και διαδικασιών γνώσης.
Ουσιαστικά ο άξονας της Μπιενάλε γυρίζει γύρω από τη συμβολική έννοια του νερού χρησιμοποιώντας το οξύμωρο του να βρισκόμαστε στο Σαν Μαρίνο, κοντά στη θάλασσα, αλλά να μην έχουμε πρόσβαση στο νερό αλλά και της αναγκαστικής σύνδεσης με άλλα κράτη για να μπορέσει να λειτουργήσει μια πόλη-κράτος που δεν έχει δικούς της πόρους» λέει ο επιμελητής Πάνος Γιαννικόπουλος.
Η Mediterranea 19 οραματίζεται τη Μπιενάλε ως ένα προσωρινό σχολείο εμπνευσμένο από πειραματικές παιδαγωγικές που προκαλούν δημιουργικά τις υπάρχουσες καλλιτεχνικές, επιμελητικές και ερευνητικές μορφές.
Η Mediterranea 19 οραματίζεται τη Μπιενάλε ως ένα προσωρινό σχολείο εμπνευσμένο από πειραματικές παιδαγωγικές που προκαλούν δημιουργικά τις υπάρχουσες καλλιτεχνικές, επιμελητικές και ερευνητικές μορφές. Αποτελεί ένα συλλογικό εργαλείο για την αποδόμηση των στερεοτύπων που προέρχονται από την ευρωκεντρική ερμηνεία της περιοχής της Μεσογείου, εστιάζοντας στην υλική και συμβολική φύση του νερού, από γεωπολιτική αλλά και οικολογική οπτική. Πρόκειται για μια πρόσκληση για να ανακαλύψουμε εκ νέου τη ρευστότητα που κατέστησε τη Μεσόγειο έναν πολύμορφο τόπο συνύπαρξης μορφών ζωής και διαδικασιών παραγωγής γνώσης.
«Η «ακινησία» αυτής της περιόδου, στρέφει το ενδιαφέρον του «School of Waters» σε περιβάλλοντα με χαρακτηριστικό τη στασιμότητα. Εμπνέεται από οικοσυστήματα όπως τα έλη και οι βάλτοι για να ενεργοποιήσει το παράλληλο πρόγραμμα «Digital Swamp». Αν και αυτές οι ζώνες μετάβασης μεταξύ γης και νερού θεωρούνται δυσάρεστα περιβάλλοντα, ανεπιθύμητα και μολυσματικά, αποτελούν ταυτόχρονα και σημαντικούς υδροβιότοπους. Επιχειρώντας να εξερευνήσει τις μορφές ζωής που μπορεί να αναπτυχθούν σε συνθήκες φαινομενικής ακινησίας, παράλληλα με τα εγκαίνια της έκθεσης στο Σαν Μαρίνο, το διευρυμένο δημόσιο πρόγραμμα «Digital Swamp» παρέχει ζωντανή ροή από παραστάσεις, συνομιλίες και διαλέξεις με καλλιτέχνες, θεωρητικούς και επιμελητές, σε σημαντικά πολιτιστικά κέντρα της Μεσογείου» λέει ο Πάνος Γιαννικόπουλος.
«Βλέπουμε και την πίσω όψη πέρα από την εξωτικοποίηση του νερού, ως ένα τόπο εκμετάλλευσης, ένα τόπο περάσματος, ταξιδιού των μεταναστών αλλά και πνιγμού και κάνουμε μια κριτική ανάγνωσή του. Οι περισσότεροι από τους καλλιτέχνες μιλούν για την έννοια της ρευστότητας, της ταυτότητας ενώ κάποιοι άλλοι μπήκαν σε πιο ερευνητικό κομμάτι αυτού του πόρου της Μεσογείου και με ποιο τρόπο το νερό κινεί την εννοιολογική διαδικασία της δημιουργίας ενός έργου. Το School of Waters περιστρέφεται γύρω από μια κριτική επανεξέταση του υλικού και της συμβολικής ύπαρξης των υδάτων από τη γεωπολιτική μέχρι και την οικολογία. Η επιθυμία να μάθουμε από τα νερά αποκαλύπτει τρόπους για την έννοιά τους που λειτουργεί σε μεταφορικό και σε δομικό επίπεδο. Επίσης σημειώνουμε ότι το νερό είναι κάτι που δεν μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε ως εξευγενισμένο «προϊόν». Οι ωκεανοί, οι θάλασσες, οι πάγοι, οι παγετώνες, οι λίμνες, τα ποτάμια, οι υδροφορείς, οι λίμνες, το χιόνι, η βροχή είναι ρευστά, λιώνουν, συμπυκνώνονται, εξατμίζονται και μπορούν να εμφανιστούν σε διαφορετικές καταστάσεις. Αυτοί οι σχηματισμοί νερού υποδηλώνουν τη δυνατότητα αναμόρφωσης της κατανόησης των στατικών ταυτοτήτων και της αίσθησης του ανήκειν στη Μεσόγειο, ξεκινώντας όχι από τα εδάφη αλλά από τα νερά της».
H Μπιενάλε θα πραγματοποιηθεί σε διάφορους χώρους στο ιστορικό κέντρο του Σαν Μαρίνο: την Εθνική Πινακοθήκη, τον πρώτο πύργο της οχύρωσης του που βρίσκεται στην κορυφή του Monte Titano (Torre Guaita), τις μεσαιωνικές δεξαμενές Pianello, στον υπόγειο χώρο της Βουλής (Palazzo Pubblico), το παλιό μοναστήρι της Santa Chiara (όπου σήμερα στεγάζεται το Πανεπιστήμιο του Σαν Μαρίνο), το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας καθώς και σε διάφορα σημεία του Borgo Maggiore. Παράλληλα, θα διοργανωθούν δράσεις σε διάφορες τοποθεσίες της Μεσογείου, σε φυσικό και ψηφιακό περιβάλλον, με την Μπιενάλε να διαχέεται και να ενεργοποιείται πέρα από τα όρια μιας χώρας.
Το Mediterranea 19 επιμελείται μια διεθνής επιστημονική επιτροπή που αποτελείται από τους ιδρυτές και τους συμμετέχοντες της τρίτης έκδοσης του A Natural Oasis?, ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και έρευνας που υποστηρίζεται από την BJCEM, σε επιμέλεια από το 2015 οι Alessandro Castiglioni και Simone Frangi και είναι ανοιχτή σε επιμελητές, καλλιτέχνες και πολιτιστική έρευνα για καλλιτέχνες με ηλικία κάτω των 34 ετών. Εκτός από τους Castiglioni και Frangi (Ανώτεροι Επιμελητές), τα μέλη της επιμελητικής επιτροπής της Μπιενάλε είναι οι Θεόδουλος Πολύβιου (Κύπρος / Ηνωμένο Βασίλειο), Denise Araouzou (Κύπρος / Ιταλία), Panos Giannikopoulos (Ελλάδα), Angeliki Tzortzakaki (Ελλάδα / Ολλανδία), Nicolas Βαμβακλής (Ελλάδα / Ιταλία), Giulia Gregnanin (San Marino / UK) και Giulia Colletti (Ιταλία / ΗΒ).
Η Mediterranea 19 διοργανώνεται με τη συνεργασία της διεθνούς ένωσης BJCEM - Biennale des jeunes créateurs de l’Europe et de la Méditerranée (Biennale Νέων Δημιουργών Ευρώπης και Μεσογείου) και της Δημοκρατίας του Σαν Μαρίνο (Κρατική Γραμματεία για την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό της Δημοκρατίας του Σαν Μαρίνο, Πολιτιστικές Υπηρεσίες και Πανεπιστήμιο της Δημοκρατίας του Σαν Μαρίνο).
Επιμελητές: Alessandro Castiglioni, Simone Frangi (Επικεφαλής του προγράμματος A Natural Oasis?)
Επιμελητική ομάδα: Ντενίζ Αραούζου, Giulia Colletti, Πάνος Γιαννικόπουλος, Giulia Gregnanin, Θεόδουλος Πολυβίου, Αγγελική Τζωρτζακάκη, Νικόλας Βαμβουκλής (3η έκδοση του προγράμματος A Natural Oasis?)
Συμμετέχοντες/ουσες καλλιτέχνες και ερευνητές:
Noor Abed (Παλαιστίνη), Adrian Abela (Μάλτα), Noor Abuarafeh (Αίγυπτος), ALTALENA (Ιταλία), Marco Antelmi (Ιταλία), Panos Aprahamian (Λίβανος), Bora Baboci (Αλβανία), Riccardo Badano & Hannah Rullman (Ιταλία), Hanan Benammar (Νορβηγία/Αλγερία), Yesmine Ben Khelil (Τυνησία), Maeve Brennan (Ηνωμένο Βασίλειο), Johanna Bruckner (Αυστρία), Dante Buu (Μαυροβούνιο), Madison Bycroft (Γαλλία), Annalisa Cannito (Ιταλία) με τους Wendimagegn Belete (Αιθιοπία/Νορβηγία), Valerio Conti (Σαν Μαρίνο), Selin Davasse (Τουρκία), Binta Diaw (Ιταλία), Adji Dieye (Ιταλία), Enar de Dios Rodríguez (Αυστρία), Caterina De Nicola (Ιταλία), Marianne Fahmy (Αίγυπτος), Alessandra Ferrini (Ιταλία), Enrico Floriddia (Ιταλία), Victor Fotso Nyie (Ιταλία), Χάρης Γιαννούρας (Ελλάδα), Marco Giordano (Ιταλία), Adrijana Gvozdenović (Μαυροβούνιο), Bianca Hisse (Νορβηγία), Areej Huniti & Eliza Goldox (Ιορδανία), KABUL (Ιταλία), Βαλεντίνα Κάργα (Ελλάδα), Dalia Khalife (Λίβανος), Ru Kim (Γαλλία), Gašper Kunšič (Σλοβενία), Latent Community - Σωτήρης Τσίγκανος & Ιώνιαν Μπισάι (Ελλάδα), Vesna Liponik (Σλοβενία), DDC - Design di Comunità (Σαν Μαρίνο), Filippo Marzocchi (Ιταλία), Corinne Mazzoli (Ιταλία), Dina Mimi (Παλαιστίνη), Tawfik Naas (Ηνωμένο Βασίλειο), Ελένη Οδυσσέως (Κύπρος), Francis Offman (Ιταλία), Mila Panić (Βοσνία και Ερζεγοβίνη), Εύα Παπαμαργαρίτη (Ελλάδα), GianMarco Porru (Ιταλία), Gabriele Rendina Cattani (Ιταλία), Jacopo Rinaldi (Ιταλία), Virginia Russolo (Ιταλία), Pablo Sandoval (Ισπανία), Michele Seffino (Ιταλία), Selma Selman (Βοσνία και Ερζεγοβίνη), Vanja Smiljanić (Σερβία), Αλκαίος Σπύρου (Αλβανία), Χαρά Στεργίου (Ελλάδα), Βαλίνια Σβορώνου (Ελλάδα), Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης (Ελλάδα), Endi Tupja (Αλβανία), Sophie Utikal (Αυστρία), Μαρίνα Ξενοφώντος (Κύπρος).
