Η εξαφάνιση της Μόνα Λίζα

Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Το κενό που άφησε ο πίνακας της Τζοκόντας στον τοίχο του Λούβρου όπου ήταν κρεμασμένος.
0

Μετά την κλοπή του από το Λούβρο, ο πίνακας του Leonardo Da Vinci έμεινε άφαντος δύο ολόκληρα χρόνια. Οι εξήντα Γάλλοι επιθεωρητές που ανέλαβαν την υπόθεση δεν κατάφεραν να βρουν το παραμικρό ίχνος του, παρά μόνο τα δακτυλικά αποτυπώματα που είχε αφήσει ο δράστης, ο τριαντάχρονος Ιταλός Vincenzo Peruggia, μπογιατζής στο επάγγελμα, επομένως και "λίγο καλλιτέχνης" όπως ισχυρίστηκε και ο ίδιος. Ο Peruggia δεν δυσκολεύτηκε καθόλου ν' αφαιρέσει το έργο.

«Η αίθουσα ήταν άδεια και η Τζοκόντα μου χαμογελούσε. Ήμουν απολύτως αποφασισμένος να την κλέψω. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο ξεκρέμασα τον πίνακα από τον τοίχο. Αφαίρεσα το κάδρο και πήγα να το αφήσω κάτω από μία σκάλα που ήξερα καλά. Επαναλαμβάνω πως χρειάστηκα μόνο λίγα λεπτά για να πραγματοποιήσω την κλοπή μου. Μετά από λίγο, επέστρεψα στην αίθουσα όπου βρισκόταν η Τζοκόντα. Πήρα τότε τον πίνακα και τον έκρυψα κάτω από την ποδιά μου. Έφυγα χωρίς να με υποψιαστεί κανείς». Πράγματι, δεν έγειρε υποψίες γιατί δεν ήταν άγνωστος στο Λούβρο. Γνώριζε καλά τις συνθήκες φύλαξης των έργων γιατί είχε τύχει να τοποθετήσει μέχρι και προστατευτικό τζάμι μπροστά στην ίδια την Τζοκόντα.

Ο δράστης ήταν ο τριαντάχρονος Ιταλός Vincenzo Peruggia, μπογιατζής στο επάγγελμα, επομένως και "λίγο καλλιτέχνης" όπως ισχυρίστηκε και ο ίδιος.

Για πολύ καιρό δεν έκανε καμιά ενέργεια για να ξεφορτωθεί τον πίνακα. Τυλιγμένο σε κόκκινο βελούδο, το φύλαγε κάτω από το κρεβάτι του. Όσο το είχε κρυμμένο, η αστυνομία έχανε την ώρα της στρέφοντας τις υποψίες της κατά του ποιητή Guillaume Apollinaire που για κακή του τύχη συνδεόταν φιλικά με έναν Βέλγο απατεώνα που λυμαινόταν τις αίθουσες του Λούβρου, αρπάζοντας (ή "πηγαίνοντας για ψώνια", όπως έλεγε) διάφορα αντικείμενα. Κάποια αφρικανικά αγαλματίδια που είχαν πέσει με αυτόν τον τρόπο στα χέρια του Apollinaire και του Picasso, είχαν επισπεύσει την κυβιστική εξέλιξη του τελευταίου. Όταν άρχισε να σφίγγει ο κλοιός, οι δυο τους κατευθήνθηκαν προς το Σηκουάνα όπου γυρνόφερναν ένα ολόκληρο βράδυ με την πρόθεση να τα ξεφορτωθούν. Τελικά τα παρέδωσαν στην αστυνομία. Ο Picasso αφέθηκε ελεύθερος, όχι όμως και ο Apollinaire που συνελήφθη για παράνομη κατοχή κλοπιμαίων και φυλακίστηκε για λίγο.

Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Τα στοιχεία που πήρε η ιταλική αστυνομία από τον Vincenzo Peruggia.

Ο πραγματικός υπαίτιος της κλοπής της Τζοκόντας ανακαλύφθηκε πολύ αργότερα όταν έβγαλε τον πίνακα από κάτω απ' το κρεβάτι του για να τον πάει στην Ιταλία. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι ενήργησε για πατριωτικούς λόγους, για να επιστραφεί ο πίνακας στη χώρα του (απ' όπου τον είχε βγάλει ωστόσο ο ίδιος ο Da Vinci για να τον πουλήσει στο Γάλλο Βασιλιά Francois 1er), αλλά φαίνεται πως τελικά οι ωφελιμιστικοί λόγοι υπερίσχυσαν των συναισθηματικών γιατί κατέληξε ν' απευθύνθεί με κάποια δόση αφέλειας σε έναν αντικέρ της Φλωρεντίας που προσφερόταν μέσω αγγελίας ν' αγοράσει οτιδήποτε σχετικό με την τέχνη. Ο αντικέρ ήταν γνώστης, και παρ' όλο που αιφνιδιάστηκε από μία προσφορά που θεώρησε εντελώς αστεία, δέχτηκε να ακολουθήσει τον Peruggia στο ξενοδοχείο του για να δει αυτήν την περίφημη Τζοκόντα που για 500.000 φράγκα θα μπορούσε να γίνει δική του. Ο Alfred Geri δεν άργησε όμως να βεβαιωθεί όταν παραμέρισε το κόκκινο βελουδένιο κάλυμμα ότι βρισκόταν πράγματι μπροστά στο ένα και μοναδικό έργο του Leonardo Da Vinci (δεν είχε αναδειχθεί ακόμη τότε κάτω από τη μουντζούρα της μία δίδυμη, αν και πολύ λιγότερο μυστηριώδης Μόνα Λίζα στο Μουσείο του Πράντο).

Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Το εξώφυλλο της εφημερίδας Le Petit Parisien με την είδηση της κλοπής του πίνακα : "Ο διάσημος πίνακας του Leonardo Da Vinci "La Joconde" εξαφανίστηκε από το Μουσείο του Λούβρου. Πως και από πότε, δεν ξέρουμε. Μας μένει το κάδρο". Πάνω δεξιά η αναπαράσταση της κλοπής από τον Vincenzo Peruggia.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Οι δύο πανομοιότυπες φωτογραφίες που επέτρεψαν την ακριβή ταυτοποίηση του πίνακα. Η μία λήψη -CLICHÉ BRAUN et Cie- έγινε στο Λούβρου πριν την κλοπή, και η άλλη -CLICHÉ-A.-BROGI- στην Galleria degli Uffizi στη Φλωρεντία το Δεκέμβρη του 1913.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Οι περιπλανήσεις της Τζοκόντα στις φτωχικές γειτονιές. Από αριστερά προς τα δεξιά : La Cite du Heron στο Παρίσι, το ξενοδοχείο Tripoli στη Φλωρεντία (το δωμάτιο σημειώνεται με ένα σταυρό), το εργατικό δωμάτιο και η αποθήκη στο Παρίσι όπου η Τζοκόντα "διέμεινε" κρυμμένη δύο χρόνια.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Δύο πίνακες που σχετίζονται με την υπόθεση της κλοπής της Τζοκόντα, ο ένας του Louis Beroud (Mona Lisa au Louvre, 1911) και ο άλλος του Sir William Nicholson (Return of the Mona Lisa, 1914). Ο ζωγράφος Louis Beroud ήταν αυτός που ανακάλυψε πρώτος την κλοπή του έργου, καθώς πήγαινε τακτικά στο Λούβρο για να κάνει σχέδια για το συγκεκριμένο αυτό έργο του.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η αναγνώριση της Τζοκόντα στη Φλωρεντία. Στην αίθουσα της Galleria degli Uffizi όπου μεταφέρθηκε ο πίνακας, επετράπη η είσοδος μόνο στους G. Poggi, Διευθυντή της Galleria , M. Corrado Ricci, Γενικό Διευθυντή της Σχολής Καλών Τεχνών, Luigi Cavenaghi, ζωγράφο που ανέλαβε την αποκατάσταση του Μυστικού Δείπνου, όπως και στον φωτογράφο-ανταποκριτή του μεγάλου γαλλικού περιοδικού "L'Illustration" που τράβηξε και τη φωτογραφία. Δεξιά ο Alfred Geri, ο αντικέρ που δέχτηκε την επίσκεψη του Vincenzo Peruggia προκειμένου ν' αγοράσει το έργο.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Μία πρώτη ομάδα επισκεπτών (πάνω δεξιά) καλείται να δει τον πίνακα που εκτίθεται για ένα μικρό διάστημα μετά την ανευρεσή του στην Galleria degli Uffizi στη Φλωρεντία.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η επιστροφή της Τζοκόντα με κάθε επισημότητα στο Λούβρο το Γενάρη του 1914, με μία μικρή καθυστέρηση που οφειλόταν σε δύο εκθέσεις που έγιναν για τον πίνακα, η μία στη Ρώμη και η άλλη στη Φλωρεντία.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Μεγάλη επιτυχία γνώρισαν οι καρτ ποστάλ με θέμα την περιπέτεια της Τζοκόντα, και κυρίως οι χιουμοριστικές. Πλανόδιοι πωλητές είχαν ειδικευτεί μάλιστα σ'αυτές.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η επιστροφή της Τζοκόντα. Φωτογραφία και χιουμοριστικές καρτ ποστάλ της εποχής
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Αποκριάτικο άρμα με την απαγωγή της Τζοκόντα, που περιχαρής ορμάει έξω από την κορνίζα της.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Στις γαλλικές Απόκριες, οι καρναβαλιστές δεν έχασαν την ευκαιρία να διακωμωδήσουν με ξεχωριστά άρματα την κλοπή της Τζοκόντα (με θέμα πότε την αρπαγή, και πότε την επιστροφή της).
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
"Αγαπητέ γαμπρέ μου, αγαπητή μου νύφη. Χαίρομαι που σας στέλνω αυτήν την Τζοκόντα για την οποία μιλάει όλος ο κόσμος. Ρωτήστε παρακαλώ τον Μισέλ αν μπορεί να μου βρει κάνα δυο σακιά πατάτες, αν αυτό βέβαια σας είναι εύκολο. Θα τα πληρώσω μόλις ενημερωθώ για την αξία τους. Υπολογίζοντας στην καλή σας θέληση, σας ευχαριστώ εκ των προτέρων".
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Τα οργανωμένα ταξίδια της Τζοκόντα στη Νέα Υόρκη το 1963 (κάτω), και το 1974 στο Τόκιο (πάνω δεξιά) και τη Μόσχα (πάνω αριστερά).
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Επιστροφή το 1945 της Τζοκόντα στο Λούβρο.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Φωτογραφία του Michel Maïofis, La Joconde (1943). - Café Mont Lozère - Beaubourg, Paris.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Τζέιν Μάνσφιλντ - Σοφία Λόρεν
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
On a vole la Joconde (1966), γαλλική ταινία του Michel Deville με τους Γιώργο Τσακίρη και Marina Vlady.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Will Hay και Lilli Palmer, οι πρωταγωνιστές της ταινίας.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Der Raub der Mona Lisa(1931), ταινία του Ούγγρου σκηνοθέτη Géza von Bolváry.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η Τζοκόντα του Λούβρου και η Τζοκόντα του Πράντο (μετά από την αφαίρεση του μαύρου επιπρόσθετου φόντου).
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η Μόνα Λίσα του βραζιλιάνικου μοντερνισμού ήταν πιο άτυχη. Ο πίνακας με τον τίτλο "Samba" (1925) του βραζιλιάνου ζωγράφου Di Cavalcanti έγινε στάχτη όταν από βραχυκύκλωμα του κλιματισμού πήρε φωτιά και καταστράφηκε η κατοικία του γνωστού συλλέκτη Jean Boghici στο Rio de Janeiro.
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο;

Εικαστικά / Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο;

Το πιθανότερο είναι ότι θα κατοχυρωθούν νέες ιεραρχίες και ανισότητες στον κόσμο της τέχνης. Οι ιδιωτικές ξεναγήσεις με αντάλλαγμα χορηγίες και δωρεές, που ήδη αποτελούν μέρος της οικονομίας πολλών μουσείων, είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστούν.
Ταξίδι στις κατακόμβες του Παρισιού

Urban Culture / Ταξίδι στις κατακόμβες του Παρισιού

Μια αχανής, απαγορευμένη πόλη διακλαδώνεται κάτω από το Παρίσι, γεμάτη κατακόμβες, σκελετούς, υπόγεια ύδατα και rave parties. Mε αφορμή το βιβλίο του ΜacFarlane «Υπογαία» που μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, επιχειρούμε μια εικονογραφική κατάδυση σε ένα από τα πιο γοητευτικά θέματα της urban μυθολογίας.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης πέταξε τον Πλάτωνα σε ένα escape room για την Μπιενάλε

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο συναρπαστικός εξπρεσιονισμός του Ζορζ Ρουό 

Εικαστικά / Ζορζ Ρουό: Ο μεγάλος λησμονημένος του εξπρεσιονισμού

Ο Γάλλος ζωγράφος και χαράκτης συνδέθηκε με τα κινήματα της μοντέρνας τέχνης στις αρχές του 20ού αιώνα αλλά ξεχάστηκε μετά τον θάνατό του. Μια έκθεση με σημαντικά του έργα τον επαναφέρει στο προσκήνιο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ