Γκόγια, Τέτσης και «Σαγήνη του Αλλόκοτου» στη νέα σεζόν της Εθνικής Πινακοθήκης

Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Παναγιώτης Τέτσης (Ύδρα 1925-Αθήνα 2016) Απόγευμα στην Ύδρα ΙΙ, 1985 Λάδι σε μουσαμά, 194 x 250 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη
0

Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου, Συραγώ Τσιάρα, παρουσίασε το καλλιτεχνικό πρόγραμμα της περιόδου 2024-2025, που περιλαμβάνει τη νέα παρουσίαση της μόνιμης συλλογής στον τρίτο όροφο της Εθνικής Πινακοθήκης στα τέλη του 2025, την έκθεση με τα «Los Caprichos» του Francisco Goya, ένα θεματικό αφιέρωμα στην ελληνική τέχνη, με τίτλο «Σαγήνη του Αλλόκοτου», μια αναδρομική έκθεση στο έργο του Παναγιώτη Τέτση, τη «Φάρμα», αφιέρωμα στη ζωοπλαστική στην Εθνική Γλυπτοθήκη, μια έκθεση με έργα από τη συλλογή Κωστάκη του ΜΟΜus και τις «Ιστορίες από το Αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης».

Ειδικά για τη νέα παρουσίαση των έργων στον τρίτο όροφο της Πινακοθήκης η έκθεση θα εστιάσει στην εξέλιξη της μεταπολεμικής ελληνικής τέχνης κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, διερευνώντας τις σχέσεις του σώματος με τον χώρο και την κοινωνία.

«Οι άξονες στους οποίους κινείται το πρόγραμμα της ΕΠΜΑΣ για τον επόμενο χρόνο είναι η αξιοποίηση, τεκμηρίωση και εκθεσιακή προβολή των μόνιμων συλλογών με σύγχρονες μεθόδους, η διοργάνωση ατομικών και ομαδικών εκθέσεων σε ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα που συνδέει το παρελθόν με το παρόν, η εμβάθυνση και διεύρυνση του εκπαιδευτικού προγράμματος με στόχο την ανάπτυξη του κριτικού στοχασμού και τη συναισθηματική καλλιέργεια, η διεύρυνση της εξωστρέφειας και η περαιτέρω ενδυνάμωση της θέσης της Εθνικής Πινακοθήκης στην Ελλάδα και το εξωτερικό», όπως λέει η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ.

Από τον Δεκέμβριο 2024 έως τον Σεπτέμβριο 2025 στη μόνιμη συλλογή θα παρουσιαστούν ογδόντα χαρακτικά, οξυγραφίες σε χαρτί και ακουατίντα, που χρονολογούνται από το 1797-98, τα περίφημα «Los Caprichos» του Francisco Goya, σε επιμέλεια Κατερίνας Ταβαντζή.

Η Εθνική Πινακοθήκη αποκτά έργα του Hans/Jean Arp

O Hans/Jean Arp και η Sophie Taeuber-Arp υπήρξαν ένα από τα πιο σημαντικά ζευγάρια καλλιτεχνών, δύο κεντρικές προσωπικότητες της αφηρημένης τέχνης του 20ού αιώνα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας τους, και οι δύο καλλιτέχνες αμφισβήτησαν τις ιεραρχίες μεταξύ των εφαρμοσμένων και των καλών τεχνών. Η ποικιλομορφία της δουλειάς τους –η οποία περιλαμβάνει ζωγραφική, γλυπτική, υφάσματα, σχέδιο και λογοτεχνία– τους κρατά επίκαιρους μέχρι σήμερα. Δεν είναι μόνο αξιοσημείωτες οι μεμονωμένες καλλιτεχνικές τους δημιουργίες, αλλά και τα έργα που δημιούργησαν μαζί, από την πρώτη τους συνάντηση το 1915 μέχρι τον πρόωρο θάνατο της Taeuber-Arp το 1943.

Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Ο Hans Arp στο εργαστήριό του με τρία γύψινα αντίτυπα του έργου Ονειρικό ζώο, π. 1963 Φωτ.: Stiftung Arp e.V., Berlin/Rolandswerth / VG Bild-Kunst, Bonn / ΟΣΔΕΕΤΕ, Αθήνα 2024 Άγνωστος φωτογράφος

Ο Arp (1886-1966) υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς, πολυσχιδείς και επιδραστικούς καλλιτέχνες του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Διερεύνησε την έννοια του τυχαίου με τα «σκισμένα χαρτιά» του, τα περίφημα papiers déchirés, και εξέλιξε τα ξύλινα αφηρημένα ανάγλυφά του από τις δεκαετίες 1910 και 1920 σε περίοπτα, ελεύθερα στον χώρο γλυπτά, πλασμένα στον γύψο. Χάρη σε αυτό κυρίως το γλυπτικό έργο, η τεχνοτροπία του οποίου είναι γνωστή με τον όρο «οργανική αφαίρεση», ο Arp καθιερώθηκε μεταπολεμικά ως εμβληματική μορφή της μοντέρνας τέχνης. Το 1954 τιμήθηκε, μάλιστα, με το Μεγάλο Βραβείο Γλυπτικής στην Μπιενάλε της Βενετίας.

Η πρώτη ύλη της γλυπτικής του Arp ήταν ο γύψος, γεγονός που τον διαφοροποιεί από την πλειονότητα των ομότεχνών του, καθώς παραδοσιακά ένα γύψινο αντίτυπο αποτελεί το ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στο πρόπλασμα, που συνήθως πλάθεται σε πηλό, και την τελική χύτευση στον μπρούντζο ή τη λάξευση στην πέτρα ή το μάρμαρο.  Ο Arp, ωστόσο, δεν επιθυμούσε τα γύψινα αυτά γλυπτά να κυκλοφορούν στην αγορά έργων τέχνης· ήθελε να ανήκουν αποκλειστικά σε μουσεία. Η δεύτερη σύζυγός του, Marguerite Hagenbach-Arp, ακολούθησε μετά τον θάνατό του τις οδηγίες του και δώρισε πλήθος γύψινων προπλασμάτων σε σημαντικά μουσεία, όπως τα Solomon R. Guggenheim, Hamburger Kunsthalle και Kröller-Müller, με βασικό σκοπό να αποφευχθεί κάθε μελλοντική μη εξουσιοδοτημένη αναπαραγωγή τους. 

Το γερμανικό Ίδρυμα Arp (Stiftung Hans Arp und Sophie Taeuber-Arp e.V., Βερολίνο και Remagen) ανέλαβε να συνεχίσει αυτή την παράδοση, μέσω της δωρεάς των περισσότερων από τα 300 περίπου γύψινα προπλάσματα που είχε στην κατοχή του σε σημαντικά διεθνή μουσεία, που θα τα μοιράζονταν με ίσους όρους, συγκεκριμένα με κλήρωση.

Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Hans (Jean) Arp (Στρασβούργο, 1886 - Βασιλεία, 1966) Σειρήνα, π. 1968-1969 (σύλληψη: 1942) γύψος, 45,5 x 34 x 23,5 εκ. αρ. έργου Π. 13786 (GW 071) Δωρεά του Stiftung Arp e.V., Βερολίνο © Stiftung Arp e.V, Berlin/Rolandswerth/ VG Bild-Kunst, Bonn / ΟΣΔΕΕΤΕ, Αθήνα 2024 Φωτογραφία: Rüdiger Lubricht
Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Hans (Jean) Arp (Στρασβούργο, 1886 - Βασιλεία, 1966) Ανθρώπινο σύμπηγμα σε ωοειδές κύπελλο, 1963-1964 (σύλληψη: 1947) γύψος. Μορφή: 41 x 58 x 32,5 εκ. Κύπελλο: 22,5 x 60,5 x 44 εκ. αρ. έργου Π. 13788 (GW 083) Δωρεά του Stiftung Arp e.V., Βερολίνο © Stiftung Arp e.V, Berlin/Rolandswerth / VG Bild-Kunst, Bonn / ΟΣΔΕΕΤΕ, Αθήνα 2024 Φωτογραφία: Rüdiger Lubricht

Η πρωτοφανής σε κλίμακα και σπουδαιότητα δωρεά συμπεριέλαβε δέκα κορυφαία διεθνή μουσεία και την Εθνική Πινακοθήκη, που αποκτά πλέον ως δωρεά από το Ίδρυμα Arp 21 γύψινα γλυπτά, αποτελώντας ισότιμο μέλος του διεθνούς δικτύου των μουσείων (The Arp Network) που θα συνεργαστούν για την προστασία και τη διεθνή προώθηση του έργου του Hans Arp και της Sophie Taeuber-Arp, κυρίως μέσω της ανταλλαγής αποτελεσμάτων πρωτότυπης επιστημονικής έρευνας. 

Το πρόγραμμα της περιόδου 2024-25

Από τον Δεκέμβριο 2024 έως τον Σεπτέμβριο 2025 στη μόνιμη συλλογή θα παρουσιαστούν ογδόντα χαρακτικά, οξυγραφίες σε χαρτί και ακουατίντα, που χρονολογούνται από το 1797-98, τα περίφημα «Los Caprichos» του Francisco Goya, σε επιμέλεια Κατερίνας Ταβαντζή. Θα συνοδεύονται από φωτογραφίες των προπαρασκευαστικών σχεδίων. Είναι η πρώτη χαρακτική σειρά του Goya και η μόνη που δημοσιοποιήθηκε όταν ο καλλιτέχνης ήταν εν ζωή. Η σειρά που έχει στην κατοχή της η Εθνική Πινακοθήκη είναι εκτυπωμένη το 1803 και αγοράστηκε το 1962, όταν ήταν διευθυντής ο Μ. Καλλιγάς.

Η σειρά των χαρακτικών αυτών αποτελεί ένα έργο-ορόσημο στην καλλιτεχνική του εξέλιξη, καθώς για πρώτη φορά ο επίσημος ζωγράφος της ισπανικής Αυλής αφήνεται να εκφράσει τον επαναστατικό χαρακτήρα μιας τέχνης ώριμης και απελευθερωμένης από τις δεσμεύσεις των δημόσιων παραγγελιών. Ο Goya αντλεί τα θέματά του από την ίδια τη ζωή της εποχής του, εστιάζοντας στις πιο προκλητικές όψεις της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας που τον περιβάλλει, προκειμένου να ασκήσει μια ανελέητη κριτική στις σκοτεινές πλευρές της ισπανικής κοινωνίας του τέλους του 18ου αιώνα.

Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Francisco Goya y Lucientes (Φουεντετόδος 1746-Μπορντώ 1828) Την τραβάει σωστά, 1797-98 – Εκτύπωση 1803 Οξυγραφία, στιλβωμένη ακουατίντα και καλέμι, 21,5 x 15,1 εκ. Από τη σειρά "Los Caprichos"
Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Francisco Goya y Lucientes (Φουεντετόδος 1746-Μπορντώ 1828) Αν θα ξέρει πιο πολλά ο μαθητής;, 1797-98 – Εκτύπωση 1803 Οξυγραφία, στιλβωμένη ακουατίντα και καλέμι, 21,5 x 15 εκ. Από τη σειρά "Los Caprichos"

Στηλιτεύει τη ματαιοδοξία και τις υποκριτικές ανθρώπινες σχέσεις, την πορνεία, τη μιζέρια και την αμορφωσιά των απλών ανθρώπων που ζουν σε έναν κόσμο βυθισμένο στις δεισιδαιμονίες και τις μαγικές πρακτικές. Καυτηριάζει την τεμπελιά και τη διαφθορά μιας συντηρητικής και σκοταδιστικής Εκκλησίας που χρησιμοποιεί ως όργανο καθυπόταξης την Ιερά Εξέταση. Χλευάζει θεσμούς σατιρίζοντας την άγνοια και την απληστία γιατρών, δασκάλων και δικαστών, ασκώντας έτσι μια έμμεση κριτική στην εξουσία του Στέμματος.

Απεικονίζει φαντασιακές σκηνές μαγικών τελετουργικών, εκφράσεις ενός δημιουργικού οραματισμού που απλώνεται για να αγκαλιάσει διαστάσεις δαιμονικές, αποκυήματα της νύχτας της λογικής. Έργα που απευθύνονται στον σύγχρονο άνθρωπο, αιωνίως επίκαιρα, καθώς οι αναφορές τους στα κακώς κείμενα μιας μακρινής χρονικά κοινωνίας υπερβαίνουν την ιστορική τους στιγμή και αποκτούν χαρακτήρα πανανθρώπινο, είναι έργα και μιας διαχρονικής μοντερνικότητας, που συγκινούν εξαιτίας τόσο της εικαστικής τους συγκρότησης όσο και του προβληματισμού που εξακολουθούν να εγείρουν γύρω από τα ανθρώπινα πάθη.

Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Άγγελος Αντωνόπουλος (Τρόπαια Αρκαδίας 1957-) Μάθημα Ανατομίας Μικτή τεχνική, ακρυλικά και ανάγλυφα στοιχεία σε πλεξιγκλάς, 245,5 x 124 x 16 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη Συλλογή: ΕΠΜΑΣ

Με αφετηρία τον κόσμο του Goya, στον ενδιάμεσο χώρο από τον Δεκέμβριο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο 2025 θα παρουσιαστεί σε επιμέλεια της Συραγώς Τσιάρα η έκθεση «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου», ένα θεματικό αφιέρωμα στην ελληνική τέχνη. Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Άγγελος Αντωνόπουλος, Γιάννης Γαΐτης, Σίλεια Δασκοπούλου, Μαριάννα Ιγνατάκη, Διονύσης Καβαλλιεράτος, Χριστόφορος Κατσαδιώτης, Τάσος Μαντζαβίνος, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Άγγελος Παπαδημητρίου, Φίλιππος Τσιτσόπουλος.

Με κινητήριο μοχλό τις σειρές των χαρακτικών έργων του Goya, στην ομαδική έκθεση περιλαμβάνονται έργα δέκα καλλιτεχνών που από διαφορετικές αφετηρίες εναγκαλίζονται και εικονίζουν το αλλόκοτο, το υβριδικό και το γκροτέσκο.

Οικειοποιούμενοι το παράταιρο, το ξένο και το αποτρόπαιο, οι καλλιτέχνες επαναπροσδιορίζουν τα όρια του ανθρώπινου και αμφισβητούν τις αυστηρές διχοτομικές διακρίσεις μεταξύ φυσικού και τεχνητού, ακυρώνοντας στην πράξη τις παραδοσιακές ταξινομήσεις που οριοθετούν με αυστηρότητα τα είδη.

Πραγματεύονται τη σχέση του εύμορφου με το δύσμορφο, του ανθρωπόμορφου με το ζωόμορφο, τη φύση και τον τεχνολογικό πολιτισμό, για να διερμηνεύσουν ψυχικές καταστάσεις και κοινωνικές διεργασίες αποκλεισμού και περιθωριοποίησης, αλλά και να προτείνουν, άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε με καυστική ειρωνεία και άλλοτε με βαθιά υπαρξιακή αγωνία, την ανατρεπτική αποδόμηση των στερεοτύπων με τα οποία έχουμε γαλουχηθεί.

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Παναγιώτη Τέτση, παρουσιάζεται μια μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του από τον Απρίλιο - Σεπτέμβριο 2025, σε επιμέλεια Έφης Αγαθονίκου. Ο Παναγιώτης Τέτσης, ζωγράφος, χαράκτης, δάσκαλος, ακαδημαϊκός, ο οποίος είχε διατελέσει και πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης, υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες, ο οποίος με το έργο και τη διδασκαλία του διαμόρφωσε την ελληνική μεταπολεμική ζωγραφική.

Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Παναγιώτης Τέτσης (Ύδρα 1925-Αθήνα 2016) Οι μπλε καρέκλες II, 1975 - 1976 Λάδι σε μουσαμά, 138 x 88 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη

Η ζωγραφική του Τέτση, σύγχρονη και δημιουργική, απλώθηκε πολύ πιο πέρα από τα στενά όρια της εντοπιότητας και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα από τα πλέον αυθεντικά δείγματα της ελληνικής τέχνης των ζωγράφων της μεταπολεμικής γενιάς. Φανατικός οπαδός της ζωγραφικής του φωτός και λάτρης του χρώματος, ο Τέτσης μας έδειξε με το έργο του τι σημαίνει γνήσια καλλιτεχνική δημιουργία, εμπνευσμένη από τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του τόπου.

Στην έκθεση θα παρουσιαστούν περίπου 110 ζωγραφικά έργα και 50 χαρακτικά που προέρχονται από τις δωρεές του Τέτση στην Εθνική Πινακοθήκη, από ιδιωτικές συλλογές καθώς και από συλλογές οργανισμών. Στόχος της έκθεσης είναι όχι μόνο να παρουσιάσει την πορεία του καλλιτέχνη αλλά και να εστιάσει στην ιδιαίτερη ματιά με την οποία, δίνοντας έμφαση στο φως και το χρώμα, πραγματεύεται τα θέματά του.Η «Φάρμα», η έκθεση που θα παρουσιαστεί στην Εθνική Γλυπτοθήκη την άνοιξη του 2025 σε επιμέλεια Τώνιας Γιαννουδάκη, έχει ως θέμα τη ζωοπλαστική.

Στη συλλογή Γλυπτικής της Εθνικής Πινακοθήκης συνθέσεις καλλιτεχνών όπως ο Πολύγνωτος Βαγής, ο Θανάσης Απάρτης, η Μπέλλα Ραφτοπούλου, ο Χρήστος Καπράλος, ο Ευριπίδης Βαβούρης, ο Αντώνης Καραχάλιος, ο Κώστας Καραχάλιος, η Ναταλία Μελά, ο Γιάννης Αντωνιάδης και ο Νικόλας Δογούλης δίνουν μια αρκετά αντιπροσωπευτική εικόνα αυτής της πλευράς της δημιουργίας τους, που τους απασχόλησε σε μικρότερη ή μεγαλύτερη έκταση. Η μοναδική ανάμεσα στους Έλληνες γλύπτες και γλύπτριες που ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη ζωοπλαστική είναι η Φρόσω Ευθυμιάδη Μενεγάκη.

Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Φρόσω Ευθυμιάδη-Μενεγάκη (1911- 1995) Ζώα των Άνδεων, 1954 Σφυρήλατο σίδερο, 120 x 98 x 34 εκ. Κληροδότημα Φρόσως Ευθυμιάδη-Μενεγάκη © Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου (Φωτογραφία: Σταύρος Ψηρούκης)

Τα έργα που έχουν επιλεγεί για τη «Φάρμα» είναι μόνο εκείνα που το μέγεθος και το υλικό τους επιτρέπουν την τοποθέτηση σε υπαίθριο χώρο. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1940 και φτάνοντας έως και τη δεκαετία του 1970, ζώα και πουλιά θα συνθέσουν μια πρωτότυπη παρουσίαση. Φιγούρες οικείες και άλλες λιγότερο γνωστές, σε χαρακτηριστικές στάσεις, ρεαλιστικά πλασμένες ή αφαιρετικές, θα συναντήσουν την πανίδα και θα συνομιλήσουν με τους μικρούς και τους μεγάλους φίλους του πάρκου. Έτσι, μέσα από έργα της Μπέλλας Ραφτοπούλου, του Αντώνη Καραχάλιου, του Γιάννη Αντωνιάδη, του Νικόλα Δογούλη, ιδιαίτερα, όμως, της Φρόσως Ευθυμιάδη Μενεγάκη, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μια διαφορετική πλευρά της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

«Φύση, Πόλη, Σύμπαν» είναι ο τίτλος της έκθεσης με έργα από τη συλλογή Κωστάκη του ΜΟΜus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων της ΕΚΠΜΑΣ, που θα ανοίξει στο κοινό τον Νοέμβριο 2025 σε επιμέλεια Μαρίας Τσαντσάνογλου και Συραγώς Τσιάρα. Η έκθεση θα έχει επετειακό χαρακτήρα, καθώς πραγματοποιείται 30 χρόνια μετά την πρώτη έκθεση της συλλογής Κωστάκη στην Ελλάδα, που εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη τον Δεκέμβριο του 1995.

Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Mikhail Matiushin Μουσικο-χρωματική Κατασκευή, 1918 Λάδι σε χαρτόνι, 51х 63 εκ. © MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Συλλογή Κωστάκη
Τι θα δούμε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2024-25 Facebook Twitter
Κτήριο ΕΠΜΑΣ, Τμήμα Α', 15.11.1969 | Φωτογραφικό Αρχείο ΕΠΜΑΣ, National Gallery Building, Department A, 15.11.1969 | National Gallery Photo Archive

Βασισμένη στην έρευνα που διεξάγει η εικαστικός Νατάσα Μπιζά στο ιστορικό αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης, η έκθεση «Ιστορίες από το Αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης» τον Οκτώβριο 2025, σε επιμέλεια Ελπινίκης Μεϊντάνη, στοχεύει στη δημιουργική συνομιλία ανάμεσα στις συλλογές, την ιστορία και το αρχείο του οργανισμού και στις επίκαιρες εικαστικές και επιμελητικές προσεγγίσεις. Η εικαστικός μέσα από την έρευνά της αναγνώρισε και ανέδειξε ενδιαφέρουσες ιστορίες από τις παρυφές της μουσειολογικής και θεσμικής ιστορίας του μουσείου, αλλά και της πολιτιστικής ιστορίας της Ελλάδας.

Στην έκθεση θα παρουσιαστεί ένα συμπληρωματικό αρχείο αφηγήσεων με θεματικούς πυλώνες το κτίριο, τους ανθρώπους και τις συλλογές της ΕΠΜΑΣ. Πρόκειται για ιστορίες οι οποίες θα παρουσιαστούν μέσω φωτογραφιών, βιντεοπροβολών, εγκαταστάσεων και βιβλίων-εικαστικών έργων (artist’s book).

Το εκθεσιακό αυτό εγχείρημα θα οικειοποιηθεί και θα κοινωνικοποιήσει για πρώτη φορά ιστορικό περιεχόμενο από το αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης. Αυτό το ιδιότυπο «αρχείο» λιγότερο γνωστών συμβάντων, εικόνων, σκέψεων και συναισθημάτων από την ιστορία της Πινακοθήκης αλλά και της Ελλάδας φιλοδοξεί να συμβάλει στην ενεργοποίηση και στον εκδημοκρατισμό του αρχείου της Πινακοθήκης στους επισκέπτες της.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Συραγώ Τσιάρα

Portraits 2024 / Συραγώ Τσιάρα: «Οι Αθηναίοι μάς δείχνουν ότι τους αφορά η Εθνική Πινακοθήκη»

Η Εθνική Πινακοθήκη υπό τη διεύθυνση της Συραγώς Τσιάρα δείχνει τον δρόμο της εξωστρέφειας, των διαθεματικών εκθέσεων, του ανοίγματος νέων χώρων και της ανανέωσης των συλλογών της, της διεύρυνσης του ερμηνευτικού πλαισίου μέσα από τη συνάντηση διαφορετικών τεχνών. Στην «Αστυγραφία» για πρώτη φορά είδαμε τη φωτογραφία ισότιμα δίπλα στη γλυπτική και τη ζωγραφική, ενώ το άνοιγμα του Ενδιάμεσου Χώρου προτείνει νέες αναγνώσεις σε έργα σύγχρονων καλλιτεχνών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT