Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη

Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη Facebook Twitter
Το υπνοδωμάτιο του Κωνσταντίνου Καβάφη με το κρεβάτι του, καρέκλες, γραφείο και άλλα έπιπλα © 2016-2018 Αρχείο Καβάφη, Ίδρυμα Ωνάση
0

Ο Κωνσταντίνος Πέτρου Καβάφης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 29 Απριλίου 1863. Μετά από εβδομήντα χρόνια ο Κωνσταντίνος Καβάφης αφήνει την τελευταία του πνοή στο Ελληνικό Νοσοκομείο της Αλεξάνδρειας στις 29 Απριλίου 1933. Με αφορμή τη σημερινή επέτειο της ημερομηνίας γέννησης και θανάτου του σπουδαίου Αλεξανδρινού ξεχωρίζουμε στιγμές της ζωής του ανθρώπου και του ποιητή, όπως αυτές αποτυπώνονται μέσα στο αρχείο του.

1.

Το υπνοδωμάτιο, ο προσωπικός χώρος του Κωνσταντίνου Καβάφη

Η εικόνα του υπνοδωματίου του Καβάφη, η εικόνα της οικίας, αποκτά για εμάς άλλο νόημα και δημιουργεί μια επιπλέον σύνδεση με τον ποιητή εν μέσω της πρωτόγνωρης για όλους μας εμπειρίας προσωρινού εγκλεισμού και απομόνωσης.

Η φωτογραφία απεικονίζει το υπνοδωμάτιο του Κωνσταντίνου Καβάφη στο σπίτι του στην οδό Λέψιους 10, η οποία και προ ετών μετονομάστηκε σε οδό Καβάφη. Απεικονίζεται αφενός η δημιουργική ακαταστασία του χώρου του γραφείου του ποιητή, εκεί που θέλουμε να φανταζόμαστε πως άρχισε να διαμορφώνεται και να συγκεντρώνεται αυτό που σήμερα αναφέρουμε ως Αρχείο Καβάφη. Αφετέρου στη φωτογραφία διακρίνονται καθημερινά σκεύη και αντικείμενα, που μας υπενθυμίζουν την ανθρώπινη διάσταση του Κωνσταντίνου Καβάφη.

Το υπνοδωμάτιο του ποιητή απαθανάτισε ο φωτογράφος Απόστολος Βερβέρης (Σμύρνη 1900 – Αθήνα 1980).

Η φωτογραφία απεικονίζει το υπνοδωμάτιο του Κωνσταντίνου Καβάφη στο σπίτι του στην οδό Λέψιους 10, η οποία και προ ετών μετονομάστηκε σε οδό Καβάφη. Απεικονίζεται αφενός η δημιουργική ακαταστασία του χώρου του γραφείου του ποιητή, εκεί που θέλουμε να φανταζόμαστε πως άρχισε να διαμορφώνεται και να συγκεντρώνεται αυτό που σήμερα αναφέρουμε ως Αρχείο Καβάφη. Αφετέρου στη φωτογραφία διακρίνονται καθημερινά σκεύη και αντικείμενα, που μας υπενθυμίζουν την ανθρώπινη διάσταση του Κωνσταντίνου Καβάφη.

2.

"Not for publication but may remain here"

Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη Facebook Twitter
Χειρόγραφη σημείωση "Not for publication but may remain here", συνημμένη στο χειρόγραφο του ποιήματος «Στο Σπίτι της Ψυχής» © 2016-2018 Αρχείο Καβάφη, Ίδρυμα Ωνάση

Ο Κ. Π. Καβάφης προσφέρει στον μελλοντικό αναγνώστη του αρχείου και της ποίησής του έναν οδηγό ανάγνωσης, μια κίνηση σπάνια για έναν ποιητή, μια κίνηση που φαίνεται να απευθύνεται στον καθένα από εμάς.

Δεν θα μπορούσαμε να μην ξεχωρίσουμε το συγκεκριμένο τεκμήριο ή καλύτερα το μήνυμα του συγκεκριμένου σημειώματος δια χειρός Καβάφη.

Η φράση "Not for publication but may remain here", άλλοτε γραμμένη στα αγγλικά και άλλοτε στα ελληνικά «Όχι για δημοσίευσι. Αλλά μπορεί να μένει εδώ», άλλοτε με μαύρο και άλλοτε με κόκκινο μελάνι, απαντάται συχνά στο αρχείο του ποιητή. Πάντοτε με μορφή συνημμένης σημείωσης πάνω σε καβαφικά ποιήματα, τα οποία σώζονται στο αρχείο και τα οποία παρέμεναν ανέκδοτα μέχρι τον θάνατο του ποιητή.

3.

«Με όλη την καλήν διάθεσι και με τις ευλογίες μου»

Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη Facebook Twitter
Χειρόγραφο σημείωμα του Κ. Π. Καβάφη © 2016-2018 Αρχείο Καβάφη, Ίδρυμα Ωνάση

Στο σημείωμα διαβάζουμε «Με όλη την καλήν διάθεσι και με τις ευλογίες μου», ένα μήνυμα που μας γεμίζει αισιοδοξία, 87 χρόνια μετά, που όλοι βιώνουμε μια νέα πραγματικότητα που δοκιμάζει κάποιες στιγμές τις αντοχές μας.

Το 1932 ο ποιητής νοσηλεύεται στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού, όπου υποβλήθηκε σε τραχειοστομία, με αποτέλεσμα να χάσει οριστικά τη φωνή του. Δεν σταμάτησε, όμως, να επικοινωνεί με όσους τον επισκέπτονταν, στους οποίους έγραφε με σύντομα γραπτά σημειώματα.

«Τα τελευταία σημειώματα» του ποιητή, γραμμένα σε κοινό χαρτί σημειωματάριου ή σε επιστολόχαρτα ξενοδοχείων και διαφημιστικά αλεξανδρινά έντυπα, καλύπτουν καθημερινά ζητήματα σχετικά με τη φροντίδα του Καβάφη, αλλά συχνά αναφέρονται και σε ζητήματα της ποίησής του, που τον απασχολούσε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Τα τελευταία γραπτά του ποιητή αποκαλύπτουν μία τρυφερή όψη του Καβάφη, η οποία επιβεβαιώνει ότι ακόμα και σε δύσκολους καιρούς, σημασία έχει να παραμένουμε άνθρωποι.

Το αρχείο του ποιητή περιήλθε στη διαχείριση του Ιδρύματος Ωνάση στα τέλη του 2012. Το 2019 το Ίδρυμα Ωνάση δημοσίευσε την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη, καθιστώντας το σύνολο του περιεχομένου του αρχείου ανοικτό και προσβάσιμο σε όλους. Με μια περιήγηση στην ψηφιακή συλλογή ερχόμαστε πιο κοντά στο έργο του και ανακαλύπτουμε στιγμές από τη ζωή του ποιητή.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αποστολή και τις δράσεις του Αρχείου Καβάφη επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα.

Ανακαλύψτε την Ψηφιακή Συλλογή του Αρχείου Καβάφη εδώ.

Μπορείτε να διαβάσετε το πλήρες βιογραφικό του ποιητή εδώ.

 

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Army of Lovers», όπως «Στρατός Εραστών»

Οθόνες / «Army of Lovers»: Μια ταινία για τα ζευγάρια εραστών του Ιερού Λόχου

Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος εξηγεί πώς αποφάσισε να θίξει ένα θέμα που για αιώνες θεωρείται ταμπού: τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ αντρών στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμη και στο πεδίο της μάχης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Κάτω από την επιφάνεια της Λαυρεωτικής κρύβεται ένας λαβύρινθος από υπόγειες στοές και μυστικά που συνδέονται με τη δύναμη της αρχαίας Αθήνας. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον γεωλόγο Μάρκο Βαξεβανόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η Αθήνα της Μαρίας Κάλλας: Η πόλη που την πλήγωσε αλλά και τη διαμόρφωσε

Ιστορία μιας πόλης / Η Αθήνα της Κάλλας: Η πόλη που την πλήγωσε αλλά και τη διαμόρφωσε

Ποιος ήταν ο δεσμός της Μαρίας Κάλλας με την Αθήνα; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Βασίλη Λούρα, δημιουργό του ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στα άδυτα του Γεντί Κουλέ με τα άνθη του κακού

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Είμαστε στον τάφο βρε παιδιά, θέλετε να μπούμε ακόμη βαθύτερα;»

Τον Οκτώβρη του 1933, ο αστυνομικός ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις», Ε. Θωμόπουλος, επισκέφθηκε τις φυλακές του Γεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη, περιηγήθηκε στο εσωτερικό τους και μίλησε με κατάδικους και μελλοθάνατους.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
ΔΟΥΝΕΙΚΑ

Ρεπορτάζ / Σκάνδαλο παιδεραστίας στα Δουνέικα: Το αποκρουστικό πρόσωπο της «αγίας» ελληνικής κοινωνίας

Η υπόθεση παιδεραστίας στα Δουνέικα, ένα χωριό 900 κατοίκων κοντά στην Αμαλιάδα, τη δεκαετία του ’80, φέρνει στο φως όχι μόνο τα φρικιαστικά εγκλήματα «ευυπόληπτων πολιτών», αλλά και τη συνωμοσία της σιωπής και την υποκρισία που επικρατεί σε κλειστές κοινωνίες.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΦΛΙΟΣ
Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων: Μαθήματα εξωτερικής πολιτικής από το 416 π.Χ

Ιστορία μιας πόλης / Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων: Μαθήματα εξωτερικής πολιτικής από το 416 π.Χ

Γιατί ο Διάλογος Μηλίων και Αθηναίων είναι τόσος σημαντικός για το έργο του Θουκυδίδη; Ποια ήταν η αθηναϊκή αντίληψη για τη δύναμη και τη δικαιοσύνη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Σπύρο Ράγκο, καθηγητή αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, για όσα αποκαλυπτικά μάς λέει ακόμα και σήμερα ο διάλογος.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η μοναχική διαδρομή του πρώτου Ευρωπαίου φιλέλληνα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο πρώτος Ευρωπαίος φιλέλληνας και η άγνωστη ιστορία του

Ο Γερμανός ιστορικός Μαρτίνος Κρούσιος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του 16ου αιώνα μελετώντας την Ελλάδα της οθωμανικής κατοχής –τη γλώσσα, τα έθιμα, τα ρούχα, τα τραγούδια– χωρίς να φύγει ποτέ από την πατρίδα του.
THE LIFO TEAM
Η Αθήνα της Πηνελόπης Δέλτα

Ιστορία μιας πόλης / Η Αθήνα της Πηνελόπης Δέλτα

Ποια είναι η σημασία του μυθιστορήματος «Οι Ρωμιοπούλες»; Με ποιο τρόπο αποτυπώθηκε η Αθήνα στη ζωή και το έργο της Πηνελόπης Δέλτα; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον ιστορικό Τάσο Σακελλαρόπουλο, υπεύθυνο των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, για τη σχέση της συγγραφέως με την πόλη που τη σημάδεψε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια επίσκεψη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932 / «Γέλια καμπάνιζαν σαν καγχασμοί του Σατανά!» / Φρίκη και ανθρώπινα ράκη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Γέλια καμπάνιζαν σαν καγχασμοί του Σατανά!»: Στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932

Τα dirty '30s & late '20s «ακολουθούν» τον δημοσιογράφο Χρήστο Εμ. Αγγελομάτη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932 και διασώζουν εικόνες αποτροπιασμού που δύσκολα περιγράφονται. Παρά «τις άναρθρες κραυγές» και «τα στριγκά ξεφωνητά» που άκουσε στην είσοδο, ο ρεπόρτερ πέρασε την πύλη. Τι αντίκρισε;
DIRTY '30S & LATE '20S
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιον θεωρούσαν «άσχημο» στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν και «άσχημα» αγαλματίδια στην αρχαία Αθήνα

Μικρά αγαλματίδια ή γλυπτά λατρευτικού ή θρησκευτικού συνήθως χαρακτήρα, που απεικονίζουν ανθρώπινες ή ζωικές μορφές: τα ειδώλια. Είναι όλα oμοιόμορφα ή υπάρχουν και ενδιαφέρουσες, συχνά αναπάντεχες, διαφοροποιήσεις; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Αναστασία Μεϊντάνη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η ιστορία του κούρου Αριστοδίκου που στάθηκε ορόσημο της ελληνικής τέχνης

Αρχαιολογία / Κούρος Αριστόδικος: Ένα άγαλμα ορόσημο στην αρχαία ελληνική Τέχνη

Το άγαλμα, λίγο μεγαλύτερο του φυσικού μεγέθους, έχει ύψος 1,95 μ., είναι σμιλεμένο σε παριανό μάρμαρο, χρονολογείται από τους μελετητές γύρω στα 510-500 π.Χ., αποτελεί το τελευταίο δείγμα της μεγάλης σειράς των αττικών κούρων και αποκαλύπτει ποιες ήταν οι ταφικές συνήθειες στην Αθήνα εκείνης της εποχής.
THE LIFO TEAM
Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής και πώς λειτουργούσαν;

Ιστορία μιας πόλης / Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής;

Πώς ήταν η καθημερινότητα στην Αθήνα της γερμανικής Κατοχής; Ποιες στρατηγικές ανέπτυξαν οι Αθηναίοι για να επιβιώσουν; Πώς και πού έβρισκαν τρόφιμα; Πώς επηρέασε η παρουσία των κατακτητών τις μετακινήσεις των κατοίκων της πόλης; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για την καθημερινή ζωή στην κατοχική Αθήνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Στην αρχαία Αθήνα, ο λαγός δεν ήταν μόνο θήραμα, αλλά και σύμβολο ερωτικής επιθυμίας και γονιμότητας, ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης ως προσφορά στους θεούς. Ο Ξενοφών έγραψε για το κυνήγι του, ενώ εμφανίζεται συχνά στην τέχνη - στα αγγεία, στις παραστάσεις συμποσίων, ακόμη και σε ταφικά μνημεία. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Κάτια Μαργαρίτη ρίχνοντας φως στο παρελθόν ενός ζώου που είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι ίσως φανταζόμαστε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Γεννήθηκε σαν σήμερα  / Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Στις 15 Απριλίου 1489 γεννήθηκε ο αρχιτέκτονας που έφτιαξε από τριακόσια τριάντα έργα. Ανάμεσα σε αυτά, το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1550 -1557) και το Κουρσούμ Τζαμί ή Τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα, το μοναδικό του έργο που σώζεται στην Ελλάδα.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
«Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / «Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Πόσο μπορεί να συμβάλει ένα βιβλίο στη σεξουαλική χειραφέτηση των Ελληνίδων; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Παναγιώτα Βογιατζή για την Ντόρα Ρωζέττη και τη γυναικεία ομοφυλοφιλία στην Αθήνα των αρχών του 20ού αώνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ