Cain Culto: Ένας πρώην πάστορας που έγινε σύμβολο της queer ποπ
Ο «αναγεννημένος» καλλιτέχνης της Kentucky latin art-pop φτιάχνει μουσική για «άτομα που μπορούν να ταυτιστούν με το αίσθημα της απόρριψης, της περιθωριοποίησης και της παρεξήγησης», με προκλητικό στίχο και πολιτικές αναφορές.
Ως παιδί πρώτης γενιάς μεταναστών από την Κολομβία και τη Νικαράγουα, τον Cain Culto τον καθόρισαν οι αυστηροί περιορισμοί του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, στο περιβάλλον του οποίου μεγάλωσε. Μαθητής του bluegrass βιολιού και μέλος ενός χριστιανικού indie συγκροτήματος, πέρασε τα πρώτα του χρόνια στη μουσική κρύβοντας την queer ταυτότητά του, καταπιέζοντας την αυθεντική εκδοχή του εαυτού του. Σήμερα, συνειδητοποιημένος και κατασταλαγμένος, υπερασπίζεται την ελεύθερη σκέψη και αντιστέκεται στον δογματισμό μέσα από τις εικαστικές τέχνες και τη μουσική, αποκαλύπτοντας την ταυτότητά του και τις πολιτικές του πεποιθήσεις μέσα από τελετουργίες απελευθέρωσης. Το ηχητικό μείγμα του Kentucky latin art-pop –έτσι ονομάζει αυτό που παίζει– είναι ένα ακατέργαστο, απρόβλεπτο υβρίδιο μνήμης, μύθου και αντίστασης.
Στο πιο πρόσφατο single του, το «KFC Santeria», το οποίο έχει κυκλοφορήσει σε κάθε πιθανή εκδοχή –βίντεο, ξανα-ηχογραφημένο με τη συμμετοχή της Sudan Archives, σε ρεμίξ, σε ζωντανή ηχογράφηση με ορχήστρα μαριάτσι–, ραπάρει με μεγάλη δόση δράματος και παραμορφωμένου ποπ μαξιμαλισμού: «Είμαι τόσο γκέι που αναβοσβήνω κάθε φορά που φτιάχνω τα νύχια μου / Καινούργια αλυσίδα anime στη μέση − είμαι weeb με Παρθένο στο φεγγάρι και κρίση ταυτότητας / Είμαι η Mononoke − λύκος, όχι προβιά. Και ουρλιάζω στους δρόμους: “Κάτω η αυτοκρατορία, ρε!” Έξω το παλιό, μέσα το νέο». Είναι σατιρικός, προκλητικός, παραληρηματικός, ίσως και υπερβολικός, αν θεωρήσουμε ότι μπορούν να υπάρξουν υπερβολές στην ποπ. Δημιουργεί θέαμα και μετατρέπει την πνευματικότητα και τη σεξουαλικότητα σε κάτι ανατρεπτικό.
Η Santería είναι μια αφροκουβανική θρησκεία που συνδυάζει στοιχεία του καθολικισμού με τις παραδοσιακές αφρικανικές θρησκείες των Γιορούμπα (Yoruba), ενός λαού της Δυτικής Αφρικής (κυρίως από τη σημερινή Νιγηρία). Ο όρος Santería προέρχεται από τη λέξη santo (άγιος στα ισπανικά), επειδή πολλοί από τους Aφρικανούς θεούς (orishas) ταυτίστηκαν με καθολικούς αγίους ώστε να προστατευτεί η θρησκεία από τις διώξεις κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας και της δουλείας στην Καραϊβική. Το KFC εδώ λειτουργεί συμβολικά ως το απόλυτο σύμβολο της μαζικής, καπιταλιστικής κατανάλωσης – μια ποπ θεότητα του φαγητού.
Cain Culto - KFC Santería feat. Sudan Archives
Στη βερσιόν με τη Sudan Archives ραπάρει ακόμα πιο προκλητικά: «I only fuck with gay boys, theys, bad bitches and dykes / Yeah the redneck thick butt sluts my type / Yeah the big breasts big dick dolls my kind / Yeah they taught me how to fight / So ima fight for their rights. / Uh fuck Tramp, fuck ICE, free Palestine / Ima say that shit again free Palestine / It’s American dollars funding genocide / But the people waking up, we got open eyes».
Το πραγματικό του όνομα είναι Andrew Estevan Padilla και έγινε πάστορας στην εφηβεία του, κυκλοφορώντας μουσική με το ψευδώνυμο Ecclesia. Η εσωτερική πάλη μέχρι να αποτινάξει το θρησκευτικό «δέρμα» που του είχε επιβληθεί και να αποδεχτεί την queer ταυτότητά του τον διέλυσε ψυχικά, και όταν αναγεννήθηκε καλλιτεχνικά, επέλεξε να γίνει ο Cain Culto.
Το όνομα «Cain Culto» παραπέμπει στον σκοτεινό, αδελφοκτόνο ήρωα της Παλαιάς Διαθήκης και στην ισπανική λέξη για τη λατρεία. Ο ίδιος αναφέρει ότι η μουσική του απευθύνεται «σε όποιο άτομο μπορεί να ταυτιστεί με το αίσθημα της απόρριψης, της περιθωριοποίησης, της παρεξήγησης».
«Γεννήθηκα στο Μπουν Μπιτς της Φλόριντα, αλλά στα πέντε μου μετακομίσαμε στο Κεντάκι, εκεί πήγα δημοτικό και γυμνάσιο», λέει. «Το σπίτι όπου μεγάλωσα ήταν όπως όλα τα λατινοαμερικάνικα: έπαιζε πάντα μουσική. Ο πατέρας μου είναι μουσικός, παίζει κιθάρα. Μαζευόμασταν και χορεύαμε για να γιορτάσουμε με κάθε ευκαιρία, οπότε οι γονείς μου είδαν ότι ήμουν ένα παιδί που του άρεσε να δημιουργεί, ένα “καλλιτεχνικό φρικιό”, από πολύ μικρή ηλικία. Το ενθάρρυναν και το καλλιέργησαν αυτό, με παρακίνησαν να ασχοληθώ με τις εικαστικές τέχνες και μετά με τη μουσική. Αρχικά με έγραψαν σε ένα καλλιτεχνικό σχολείο, όπου ασχολήθηκα με το σχέδιο και στη συνέχεια με τη γλυπτική. Ακόμα και τώρα, ένα μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής μου ταυτότητας ως Cain Culto είναι το οπτικό κομμάτι και το οφείλω σε αυτές τις ασχολίες μου. Κάποια στιγμή έπρεπε να διαλέξω ένα δευτερεύον μάθημα και διάλεξα βιολί. Κι επειδή ζούσαμε στο Κεντάκι, έκανα και παραδοσιακό βιολί.
Όταν κάνω παιδιά, θα τα στείλω σε ένα καλλιτεχνικό σχολείο σαν αυτό που πήγα κι εγώ, γιατί πιστεύω πραγματικά ότι μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου. Δίνει έμφαση στον πολιτισμό, σε νέους τρόπους σκέψης, σε κάνει πιο δεκτικό και ανοίγουν το μυαλό σου. Ήταν ουσιαστικά το καταφύγιό μου, γιατί παρότι οι γονείς μου με στήριζαν καλλιτεχνικά, ήταν επίσης φονταμενταλιστές ευαγγελιστές. Οπότε υπήρχε αυτή η σύγκρουση. Η μαμά μου το μετάνιωσε που με έστειλε εκεί, αλλά το σχολείο παρείχε ασφάλεια σε ένα queer άτομο σαν κι εμένα, γιατί ήταν πολύ δύσκολο να υπάρχω σε μια κοινότητα χριστιανών που νομίζουν ότι σε προστατεύουν, ενώ στην πραγματικότητα σε καταπιέζουν και προσπαθούν να σε βάλουν σε ένα κουτί στο οποίο δεν χωράς. Δεν σου επιτρέπουν να είσαι ο αυθεντικός εαυτός σου και δεν καταλαβαίνουν κιόλας ότι το κάνουν αυτό. Η σχέση μου με τη θρησκεία είναι αρκετά περίπλοκη, γιατί αργότερα στη ζωή μου πήγα στη θεολογική σχολή. Βούτηξα βαθιά στον χριστιανισμό και στον ευαγγελισμό, πιθανότατα ήταν ένας τρόπος να επεξεργαστώ την ταυτότητά μου ως queer ατόμου. Κατάλαβα ότι πολλοί από τους ανθρώπους που είναι φανατικοί χριστιανοί έχουν καλές προθέσεις, δεν είναι όλοι μισαλλόδοξοι που θέλουν να δουν τους γκέι να καίγονται στην κόλαση. Πιστεύουν ότι σε αγαπούν, το πιστεύουν πραγματικά, και οι δικοί μου είναι άνθρωποι γεμάτοι αγάπη, με αυτή την έννοια. Γι’ αυτό λέω ότι είναι περίπλοκη αυτή η σχέση, γιατί προσπαθώ να δείξω κατανόηση, να δω τα πράγματα από τη δική τους πλευρά – και ξέρω πως έχουν καλές προθέσεις, ότι προσπαθούν όσο μπορούν. Αλλά ταυτόχρονα είναι κάτι που με πληγώνει. Οι γονείς μου κι εγώ ανήκουμε σε διαφορετικές γενιές, έχουμε διαφορετικές αναφορές, διαφορετικά βιώματα, οπότε πάντα προσπαθώ να δείχνω κατανόηση και να μην πικραίνομαι. Αλλά, ως queer άτομο, είναι δύσκολο.
Cain Culto - Kali Maa
Μετά ήρθε στη ζωή μου η μουσική. Το bluegrass (σ.σ. είδος παραδοσιακής, country, μουσικής) είναι η κυρίαρχη μουσική της περιοχής και παρόλο που στην αρχή δεν μου άρεσε, αγάπησα το παραδοσιακό βιολί, τον αυτοσχεδιασμό και τη “βρομιά” που κουβαλάει. Έκανα κλασικές σπουδές, έχω κάνει βιολί δεκαπέντε χρόνια, αλλά δεν μελετούσα, δεν ήμουν καλός μαθητής, δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ. Η μουσική ήταν μία από τις αγάπες μου, αλλά ο πυρήνας μου ήταν οι εικαστικές τέχνες, oπότε ποτέ δεν είχα την πειθαρχία να γίνω όσο καλός θα μπορούσα – και μετανιώνω γι’ αυτό. Αλλά έχω τις γνώσεις. Κάνω παραγωγή μόνος μου στα τραγούδια μου και όλο αυτό μού άνοιξε το αυτί και με βοήθησε να έχω μουσικότητα, ώστε να φτάσω εδώ που είμαι τώρα. Έμαθα να παίρνω στα σοβαρά την πειθαρχία πολύ πρόσφατα.
Όταν ήμουν στο λύκειο, μετακομίσαμε ξανά στη Φλόριντα, έκανα ακρόαση για άλλο ένα καλλιτεχνικό σχολείο, και εκεί εξειδικεύτηκα στη φωτογραφία και στη μόδα − κυρίως πιο γλυπτικές, πειραματικές εφαρμογές της μόδας. Πίστευα ότι θα πήγαινα στη Νέα Υόρκη να σπουδάσω μάρκετινγκ μόδας και είχα αρχίσει να χτίζω σχέσεις με τους ανθρώπους που έρχονταν από τα πανεπιστήμια αναζητώντας φοιτητές, αλλά εκεί που ήμουν σίγουρος ότι αυτό θα κάνω, ένιωσα μια εσωτερική σύγκρουση, σαν να απομακρύνομαι από τις ρίζες μου, από τον χριστιανισμό, από την πίστη μου στον Θεό, που τότε ήταν πολύ αληθινή για μένα. Νομίζω πως πάλευα με την queer ταυτότητά μου. Δεν είχα μιλήσει στους γονείς μου γι’ αυτό, δεν το ήξερε κανείς, κι αυτό είναι ένα ζήτημα που με απασχολεί πάντα, αν τα παιδιά που δεν λένε τίποτα σε κανέναν φοβούνται τη στάση της Εκκλησίας απέναντι στο queer ζήτημα. Γιατί οι περισσότερες Εκκλησίες μιλάνε για αμαρτία, καταδίκη, τιμωρία. Είχα έναν φίλο που μου έκανε coming out κάποτε, τον ήξερα από την εκκλησία, και μου είπε: “Ε, τώρα θα πάω στην κόλαση”. Κι εγώ ήμουν σε φάση: “Δεν το πιστεύω καθόλου αυτό”. Και μου λέει: “Όχι, το πιστεύεις. Μεγάλωσες στην ίδια Εκκλησία με μένα”. “Όχι. Εγώ πιστεύω σε έναν Θεό γεμάτο αγάπη” του είπα. “Έναν Θεό που δεν δίνει δεκάρα για κάτι τέτοιο”.
Στο τέλος των σπουδών μου στη Θεολογική είχα δευτερεύουσα κατεύθυνση στις βιβλικές σπουδές. Η ρήξη μου με τον χριστιανισμό ήρθε κατά την πρώτη προεδρία Τραμπ, με την αντίδραση της Εκκλησίας στο Black Lives Matter, με τη ματαίωση και τις εντάσεις που ένιωθα στην εκκλησία όπου εργαζόμουν, με τον τρόπο που φέρονταν στις γυναίκες και τον ρόλο τους εκεί. Όλα αυτά με επηρέασαν πολύ. Ίσως ακούγεται περίεργο, αλλά η queer ταυτότητά μου δεν ήταν το κέντρο αυτής της ρήξης. Ένιωθα ότι θα ήταν εγωιστικό να σταθώ μόνο σ’ αυτό − δηλαδή, ναι, φυσικά και θα ήθελα να γίνει αποδεκτό το queer βίωμα, αλλά μου φαινόταν μικρός, προσωπικός αγώνας. Αυτό που με διέλυσε, όμως, ολοκληρωτικά, ήταν η δογματική ιδέα της αιώνιας καταδίκης. Εκείνη την περίοδο περιόδευα με ένα χριστιανικό συγκρότημα, η ζωή μου έτρεχε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, έπαθα νευρικό κλονισμό και βρέθηκα στο νοσοκομείο, αποσυνδεδεμένος εντελώς από την πραγματικότητα, επειδή έπαιρνα την Κόλαση στα σοβαρά.
Cain Culto & Sudan Archives | Yerr On The Street Live Performance
Πάντα το λέω αυτό: οι περισσότεροι χριστιανοί στην πραγματικότητα δεν πιστεύουν στην Κόλαση. Γιατί αν όντως αισθάνεσαι συμπόνια για τον συνάνθρωπό σου και τον φανταστείς να βασανίζεται αιώνια για κάποιες επιλογές που έκανε σε μια τόσο σύντομη ζωή, σε πιάνει παράνοια. Η ενσυναίσθησή μου δεν μπορούσε να το αντέξει. Η καρδιά μου ράγισε, το μυαλό μου κατέρρευσε. Σκεφτόμουν τον εκκλησιαστικό ύμνο που έλεγε “Δεν αξίζω την αγάπη σου”, το ίδιο μοτίβο εμφανιζόταν ξανά και ξανά. Και όταν ήρθε η προσωπική μου κατάρρευση, αναρωτήθηκα “γιατί δεν αξίζω την αγάπη σου, αν με έφτιαξες εσύ; Αν εσύ με σχεδίασες, αν διάλεξες κάθε πτυχή της ύπαρξής μου, όπως μου λένε οι γονείς μου από παιδί, τότε γιατί δεν αξίζω την αγάπη σου; Γιατί πρέπει να αποδείξω ότι αξίζω να σταθώ μπροστά σου;”. Σκέφτηκα: “Θεέ μου, είναι λυπηρό το πόσοι άλλοι άνθρωποι έχουν περάσει κάτι παρόμοιο, μεγάλωσαν πιστεύοντας σ’ έναν Θεό που ήταν τα πάντα γι’ αυτούς και μετά συνειδητοποίησαν ότι η θρησκεία που τους δίδασκε για Εκείνον τούς έκανε να νιώθουν ανεπαρκείς”. Πώς να πιστέψεις πια; Ξέρεις, ρίχνουμε πολύ βάρος στον ευαγγελικό εθνικισμό, και δικαίως, γιατί έχει το δικό του επικίνδυνο δόγμα και τις δικές του τοξικές ιδεολογίες, αλλά έχει υπάρξει και κάτι όμορφο − η τέχνη μου έχει πολλή αντίσταση, πολλή κριτική απέναντι στη θρησκεία, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα μας. Παρ’ όλα αυτά, έχω βρει όμορφες κοινότητες, ανθρώπους, μικρές εστίες πίστης. Και πάντα λέω: η θρησκεία είναι ένας καθρέφτης. Αυτό που φέρνεις εσύ σ’ αυτήν, αυτό γίνεται κι εκείνη για σένα».
Cain Culto - Blame The Moon
