Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter
Διασκορπισμένα αντικείμενα πολύτιμων αρχαιολογικών θησαυρών και έργων της νεότερης παραδοσιακής χειροτεχνίας αποτελούν τη συλλογή της Ελένης Σταθάτου που φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο, έλεγε σε ένα παλιό ντοκιμαντέρ ο Χρήστος Τούντας, αξίζει να μην πας μόνο μια φορά ως επισκέπτης. Να διαβάσεις, να μπορέσεις να ανακαλύψεις τους κρυμμένους θησαυρούς του. Εκτός από αυτά που κάθε φορά μας εντυπωσιάζουν, είναι τα γνωστά και τα δημοφιλή, υπάρχουν τρεις συλλογές που ξεχωρίζουν για τη λεπτομέρεια, τον πλούτο και την ομορφιά που ταξιδεύει μέσα στους αιώνες.

Η συλλογή με τις λευκές ληκύθους και αυτή με τα πήλινα ειδώλια είναι στον πρώτο όροφο, σχεδόν στη σκιά, καθώς οι πτέρυγες είναι ανοιχτές μόνο για τρεις ώρες κάθε μέρα. Και στο ισόγειο, η μοναδική συλλογή κοσμημάτων Σταθάτου, μια συλλογή για το ταξίδι της ελληνικής μικροτεχνίας μέσα στους αιώνες.

Εκτός από αυτά που κάθε φορά μας εντυπωσιάζουν, υπάρχουν τρεις συλλογές που ξεχωρίζουν για τη λεπτομέρεια, τον πλούτο και την ομορφιά που ταξιδεύει μέσα στους αιώνες.

Η συλλογή Σταθάτου, ισόγειο, αίθουσα 42

Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter

Η παιδεία, το κοσμοπολίτικο πνεύμα, η καλλιέργεια και η αρχαιολατρία ήταν οι λόγοι που ώθησαν την Ελένη Σταθάτου να συλλέξει διασκορπισμένα αντικείμενα πολύτιμων αρχαιολογικών θησαυρών και έργων της νεότερης παραδοσιακής χειροτεχνίας. Εννιακόσια ενενήντα ένα αντικείμενα που καλύπτουν όλες τις περιόδους του ελληνικού πολιτισμού, από τους προϊστορικούς χρόνους (5η χιλιετία π.Χ.) μέχρι και τους νεότερους (18ος αι.).

Στις 36 προθήκες της, εκτός από τα χρυσά και ασημένια περίτεχνα κοσμήματα, εκτίθενται πήλινα και ασημένια σκεύη, γλυπτά και ειδώλια, καθώς και μικροτεχνήματα, σωστά αριστουργήματα, από διάφορα υλικά, όπως ο χαλκός, ο πηλός, το γυαλί, το οστό, έργα διαφόρων εργαστηρίων όχι μόνο της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας αλλά και της Ανατολής, που το καθένα χαρακτηρίζει με μοναδικό τρόπο την εποχή του. Σε αντίθεση με πολλές ιδιωτικές συλλογές του εξωτερικού, περιλαμβάνει μόνο έναν μικρό αριθμό αταξινόμητων αντικειμένων, παρόλο που αρκετά κομμάτια προέρχονται από λαθραίες ανασκαφές.

Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Φύλλα χρυσού, ταινίες, σκουλαρίκια, εγκόλπια, ταφικά κοσμήματα, αντικείμενα από χρυσό, ασήμι, χαλκό, σίδερο, γυαλί και κεχριμπάρι κατά σύνολα γεωγραφικά, ταφικά και κατά τύπους αντικειμένων, ακολουθώντας όμως πάντα τη χρονολογική σειρά, φανερώνουν τη διαχρονικότητα και τη συνέχεια της ελληνικής τέχνης.

Πρώτος όροφος, αίθουσες 49-57

Η συλλογή των λευκόμορφων αγγείων. Μέσα σε 1.500 τετραγωνικά διηγούνται μύθους, την καθημερινή ζωή των Ελλήνων, σκηνές συμποσίων. Περίτεχνες απεικονίσεις. Οι λευκές λήκυθοι του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου είναι ένα μεγάλο σύνολο, πασίγνωστο επιστημονικά και πολύ σημαντικό και στην έκθεση του μουσείου. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη συλλογή παγκοσμίως μετά από αυτή του Βρετανικού Μουσείου.

Από τις λευκές ληκύθους μπορούμε να αντιληφθούμε τη ζωγραφική της Κλασικής Εποχής. Τα λευκά αγγεία εμφανίστηκαν στην Αττική προς το τέλος του 6ου π.Χ. αι. Η αντοχή τους ήταν πολύ πιο περιορισμένη από αυτή των μελανόμορφων και των ερυθρόμορφων και γι' αυτόν το λόγο δεν παρήχθησαν ποτέ σε μεγάλες ποσότητες. Το λευκό τους επίχρισμα και τα χρώματα ξεθώριαζαν. Εξαίρεση αποτελούσαν οι λευκές λήκυθοι, τις οποίες είχαν αποκλειστικά για ταφική χρήση. Περιείχαν μυρωμένο λάδι και τις τοποθετούσαν ως κτερίσματα στους τάφους.

Από το δεύτερο τέταρτο του 5ου αι. (από τη δεκαετία 470-460 π.Χ.) επικράτησε στην Αθήνα η συνήθεια να προσφέρουν στους νεκρούς λευκές ληκύθους διακοσμημένες με πολύχρωμες παραστάσεις που εικονίζουν τους ίδιους τους νεκρούς, τους τάφους τους ή σκηνές από τον Κάτω Κόσμο. Ανάμεσα στα ωραιότερα έργα της αττικής αγγειογραφίας των ώριμων κλασικών χρόνων είναι η λευκή λήκυθος του «ζωγράφου του Αχιλλέα», κορυφαίου Αθηναίου αγγειογράφου του 5ου π.Χ. αι., που ειδικεύτηκε στη διακόσμηση των λευκών ταφικών ληκύθων.

Η λευκή επιφάνεια διακοσμείται από μια συγκινητική σκηνή αποχαιρετισμού ενός πολεμιστή από τη γυναίκα του στον γυναικωνίτη του σπιτιού. Τα διάφανα ρούχα και η σιωπηλή μελαγχολία των μορφών, το κορινθιακό κράνος που προτείνει προς τη μεριά της γυναίκας του, αποδίδουν με μοναδική ένταση την κορυφαία στιγμή του οριστικού αποχαιρετισμού ενός γενναίου μαχητή.

Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Συλλογή ειδωλίων, πρώτος όροφος, αίθουσες 58 και 59

Ελαφρότητα, κομψότητα, χάρη. Έρωτες που πετούν ολόγυρα. Η μόνιμη έκθεση της Συλλογής Ειδωλίων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με τα περίπου 550 πήλινα ειδώλια παρουσιάζεται σε δύο αίθουσες. Από τους γεωμετρικούς μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους, παρακολουθούμε την παραγωγή των κυριότερων εργαστηρίων του ελλαδικού χώρου, του αττικού, του βοιωτικού, το ιωνικού, του ευβοϊκού, του κρητικού, αλλά και των σημαντικότερων της Πελοποννήσου και της Μ. Ασίας.

Σανιδόσχημες γυναικείες μορφές με πτηνόμορφα πρόσωπα, πεπλοφόροι του 5ου και του 4ου π.Χ. αι. και οι πιο γνωστές και διάσημες Ταναγραίες με τα πλούσια ενδύματα και τα κομψά σκιάδια. Βοιωτικά ειδώλια με τους εφήβους και όρθιες γυναικείες μορφές με άνθη και καρπούς.

Στη δεύτερη αίθουσα τα πήλινα από τη Μύρινα της Μ. Ασίας. Τα πιο εντυπωσιακά ειδώλια. Νίκες με κοχύλια, Έρωτες που κρατούν δάδες και πετούν, Έρωτες που παίζουν με ζώα, θεές και θνητές με περίτεχνες κομμώσεις και πλούσια κοσμήματα, μουσικοί και χορευτές, δείγματα έξοχης τέχνης που ήκμασε μέχρι τις αρχές του 2ου μ.Χ. αι. Και δίπλα σε αυτά, ειδώλια που απεικονίζουν την καθημερινή ζωή και τις αγροτικές εργασίες, τον κόσμο των παιδιών, αλλά και συμπλέγματα που σχετίζονται με τη μουσική και τον χορό.

Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Info:

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Πατησίων 44.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε την Αργυρώ Μποζώνη στο LIFO.gr το 2015.

0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει στον πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Εικαστικά / Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει με πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Η συμβολαιογράφος, η οποία πριν από δεκαπέντε χρόνια αποφάσισε να ακολουθήσει το δικό της δημιουργικό ταξίδι, αποκωδικοποιεί την αγάπη της για τη φύση ως έμπνευση για τη διακόσμηση των κεραμικών της και μας μεταφέρει σε έναν φανταστικό κήπο χρωμάτων και αναμνήσεων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Εικαστικά / Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Οι χώροι όπου εκτίθενται οι συλλογές που αφορούν την Ελληνική επανάσταση αλλάζουν και εμπλουτίζονται. Ο επιστημονικός διευθυντής του μουσείου Γιώργης Μαγγίνης μάς ξεναγεί στη νέα μόνιμη έκθεση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Εικαστικά / Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Οι Βρυξέλλες τιμούν μια ακούραστη δημιουργό που χάρη στη νεωτερικότητα, την οραματική αντιμετώπιση των εικόνων, του χρόνου και του χώρου και στους προβληματισμούς που διατρέχουν το έργο της εξακολουθεί να επηρεάζει γενιές καλλιτεχνών.
NEWSROOM
Τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας

Εικαστικά / Μέσα στο '24 θα τρέξουν όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς

Τρεις μεγάλες εκθέσεις αποκαλύπτουν τις πολλές μορφές του έργου μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας και αψήφησε την κατηγοριοποίηση.
NEWSROOM
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2024

Εικαστικά / 28 εκθέσεις για έναν Μάρτιο γεμάτο τέχνη

Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη, ακόμα περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ, Marcel Duchamp στην Eleftheria Tseliou Gallery, Martin Margiela στην Bernier/Eliades, τρεις νέες προτάσεις στην Breeder και πολλές ακόμα επιλογές στο κορύφωμα της φετινής εικαστικής σεζόν.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Εικαστικά / Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Η έκθεση «Re(a)Duchamp» μας προσκαλεί σε μια διανοητική συζήτηση με τα έργα του Duchamp, που περισσότερο από κάθε άλλου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους δημιουργούς σε ένα ευρύ και σύνθετο πνευματικό πεδίο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Εικαστικά / O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από το «Σουρεαλιστικό Μανιφέστο» του Μπρετόν και μια σειρά από εκθέσεις και εκδηλώσεις ανά την υδρόγειο γιορτάζουν την επέτειο αναζητώντας τα ίχνη του κινήματος στις παράξενες μέρες μας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Εικαστικά / Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Ακολουθώντας το μότο της ζωής της «δεν χρειάζεται να κάνεις πολλά», η κόρη του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα και εκδότη Τζίο Πόντι έκανε σχέδια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί The Breeder.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ