Το φαγητό που φέρνει δάκρυα στον ιστορικό Γιώργο Θ. Μαυρογορδάτο

Το φαγητό που φέρνει δάκρυα στον ιστορικό Γιώργο Θ. Μαυρογορδάτο Facebook Twitter
Θυμάμαι ιδίως εκείνους που έφαγα στη Χίο, όταν πήγαμε με τον πατέρα μου για να μου γνωρίσει την υπέροχη ιδιαίτερη πατρίδα μας. Υποθέτω ότι αυτό ήταν που σφράγισε οριστικά την ταύτιση των λουκουμάδων με εκείνον.
0

Γιατί λατρεύω τους λουκουμάδες; Η προφανής εξήγηση βρίσκεται ασφαλώς στον συνδυασμό τραγανού και γλυκού. Αλλά ποιο προηγήθηκε, λογικά και εμπειρικά: η αίσθηση του τραγανού ή ο λουκουμάς που μου την έμαθε πρώτη φορά και μου την «εγχάραξε», όπως θα έλεγε παλιός φίλος;

Τη δεκαετία του 1950 τραγανούς λουκουμάδες έφτιαχνε ο «Μπόκολας», στην οδό Κανάρη, αριστερά καθώς βγαίνουμε από την πλατεία Κολωνακίου. Άλλοτε τους τρώγαμε επιτόπου, καθισμένοι γύρω από σιδερένια παλαιικά τραπεζάκια με επιφάνεια από κοκκινωπό μάρμαρο. Άλλοτε, όμως, τους έφερνε ο πατέρας μου στο σπίτι, ακόμη ζεστούς. Οι πατεράδες, τότε, σπάνια μαγείρευαν. Ήσαν μόνο «κουβαλητές» που ψώνιζαν για το σπίτι είτε βασικά τρόφιμα (αν ήξεραν και προλάβαιναν) είτε παραπανίσια, όπως λιχουδιές κάθε λογής. Έτσι και ο πατέρας μου. Μολονότι εργαζόταν όλη μέρα στον «Ευαγγελισμό», στο ιατρείο του, αργότερα και στο πανεπιστήμιο, πάντα θυμόταν να φέρει γλυκά στο σπίτι. Είτε λουκουμάδες από τον «Μπόκολα» είτε πάστες από το γειτονικό «Ελληνικόν». Η αγαπημένη μου ονομαζόταν «ιντιέν» για κάποιον μυστηριώδη λόγο. Ολοστρόγγυλη, με εσωτερικό από παντεσπάνι και περίβλημα από κρούστα σοκολάτας. Αλλά αυτές τις πάστες δεν τις ξαναβρήκα έκτοτε, ενώ τους λουκουμάδες, ναι.

Άλλοτε τους τρώγαμε επιτόπου, καθισμένοι γύρω από σιδερένια παλαιικά τραπεζάκια με επιφάνεια από κοκκινωπό μάρμαρο. Άλλοτε, όμως, τους έφερνε ο πατέρας μου στο σπίτι, ακόμη ζεστούς. Οι πατεράδες, τότε, σπάνια μαγείρευαν.

Θυμάμαι ιδίως εκείνους που έφαγα στη Χίο, όταν πήγαμε με τον πατέρα μου για να μου γνωρίσει την υπέροχη ιδιαίτερη πατρίδα μας. Υποθέτω ότι αυτό ήταν που σφράγισε οριστικά την ταύτιση των λουκουμάδων με εκείνον. Πέρασαν τα χρόνια, εκείνος έφυγε. Ο «Μπόκολας» μετακόμισε στη γωνία της πλατείας με την οδό Τσακάλωφ και ύστερα έπαψε να κάνει λουκουμάδες. Τους έτρωγα πλέον στο «Αιγαίον» της οδού Πανεπιστημίου, μέχρι που έκλεισε κι αυτό, πριν από λίγους μήνες.

Ευτυχώς, βρίσκει κανείς ακόμη λουκουμάδες, σε διάφορα μέρη. Γιατί, λοιπόν, λατρεύω τους λουκουμάδες; Αναρωτιέμαι τώρα αν απλώς μου θυμίζουν τον πατέρα μου και τα παιδικά μου χρόνια ή μήπως υπάρχει και μια βαθύτερη διάσταση. Μήπως, δηλαδή, αποτελούν σύμβολο και υλική έκφραση της αγάπης του για μας, για την οικογένειά του. Αυτή η σκέψη είναι που με κάνει να δακρύζω, όχι η σκέτη νοσταλγία.

O Γιώργος Μαυρογορδάτος είναι ιστορικός.

 

Γεύση
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΠΟΙΟ ΦΑΓΗΤΟ ΣΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΔΑΚΡΥΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ;

ΠΟΙΟ ΦΑΓΗΤΟ ΣΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΔΑΚΡΥΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ;

Ζητήσαμε από φίλους και γνωστούς να μας πουν ποιo είναι το φαγητό που τους αρέσει μέχρι δακρύων - που συνδέεται με στιγμές γαστρονομικής ευτυχίας και είναι κατά κάποιον τρόπο η δική τους μαντλέν. Και ανοίξανε οι καταπακτές του υποσυνείδητου και σχεδόν όλοι μεταφέρθηκαν στις κουζίνες της μαμάς τους, με γεύσεις απλές και ανεπανάληπτες, που ακόμα αποτελούν τη λυδία λίθο της αθηναϊκής γεύσης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι γεύσεις του καλοκαιριού που φυλάξαμε για το χειμώνα

Γεύση / Φρυγανισμένα, λιόκαφτα, παστά, ξιδάτα: Έτσι μένει η γεύση του καλοκαιριού

Η τέχνη της συντήρησης των τροφών πάει χιλιάδες χρόνια πίσω και έχει ακόμα λόγο ύπαρξης γιατί μεταμορφώνει τα υλικά σε κάτι άλλο. Και αυτό το «άλλο» έχει γαστρονομική και συναισθηματική αξία.
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ
Το πρώτο ελληνικό ουίσκι: Όταν μια παρέα φίλων εμφιάλωσε το όνειρό της

Radio Lifo / Aυτό είναι το πρώτο ελληνικό ουίσκι

Μια ομάδα εννέα φίλων, χωρίς καμία επαγγελματική σχέση με την ποτοποιία, κατάφερε με πείσμα και πολλή αγάπη για το ουίσκι να δημιουργήσει το πρώτο ελληνικό single malt whisky. Δύο από αυτούς, ο Γιάννης Χριστοφορίδης και ο Ντίνος Οικονομόπουλος, μιλούν στη Μερόπη Κοκκίνη γι' αυτό το «ταξίδι» από το κριθάρι και το νερό του Ταΰγετου μέχρι τα βαρέλια vinsanto και τις αμέτρητες δυσκολίες.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
«Το 2025 είναι εξαιρετική χρονιά για τον οινολόγο, ο καλλιεργητής όμως κλαίει»

Το κρασί με απλά λόγια / «Το 2025 είναι εξαιρετική χρονιά για τον οινολόγο, ο καλλιεργητής όμως κλαίει»

Πώς κύλησε ο φετινός τρύγος σε διαφορετικές γωνιές του κόσμου; Από τον βορρά ως τον νότο της Ελλάδας, αλλά και σε εμβληματικές περιοχές όπως το Μπορντώ, η Βουργουνδία και η Μεντόζα, οι Έλληνες οινολόγοι καταθέτουν την εμπειρία τους και μιλούν για τις προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή.
THE LIFO TEAM
Το Χάνι της Ρέρεσης είναι ένα από τα τελευταία της Ελλάδας

Γεύση / Παγόνια, αντίκες και μαγειρευτά σε ένα χάνι που αντέχει στον χρόνο

Το Χάνι της Ρέρεσης, ένα από τα τελευταία της Ελλάδας, παραμένει ανοιχτό για ταξιδιώτες και ντόπιους, με την κυρία Νίτσα να κρατά ζωντανή την παράδοση της φιλοξενίας σε ένα μαγειρείο που θυμίζει λαογραφικό μουσείο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
47’ στο Hygge με την Anne Meurling

Γεύση / Hygge: Ένας φούρνος που μυρίζει θαλπωρή στην Ιπποκράτους

Με νοσταλγία για τις συνταγές της πατρίδας της, μια Σουηδέζα φτιάχνει ψωμί, γλυκά, αέρινο βούτυρο και άψογη μηλόπιτα, δημιουργώντας ατμόσφαιρα βόρειας Ευρώπης - μόλις δυο βήματα από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας.
M. HULOT
«Μα πώς γεμίζει αυτή η τρύπα;»: Πριν από 40 χρόνια, τα «Δυο Λουξ» ξάφνιασαν τα Χανιά

Θρυλικά Μπαρ / «Μα πώς γεμίζει αυτή η τρύπα;»: Πριν από 40 χρόνια, τα «Δυο Λουξ» ξάφνιασαν τα Χανιά

Ξέρετε πολλές τσαγερί που να έχουν εξελιχθεί σε ολοήμερα στέκια, να έχουν μισθώσει λεωφορεία για να δουν οι θαμώνες τους μια έκθεση σε άλλον νομό ή να βγάζουν μια βάρκα γεμάτη με μελομακάρονα για κέρασμα στον δρόμο; Και όμως, αυτό το μέρος υπάρχει και έχει ξενυχτήσει γενιές στο λιμάνι των Χανίων.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Χταπόδι με σύκα: Μια για πολλούς άγνωστη και σίγουρα απρόσμενη συνταγή

Γεύση / Χταπόδι με σύκα: Μια για πολλούς άγνωστη και σίγουρα απρόσμενη συνταγή

«Όπου υπάρχουν συκιές, λίγο πιο πέρα αρχίζουν τα βότσαλα και μετά η Μεσόγειος και μετά το χταπόδι. Και κάπου, σ’ ένα πανηγυρικό τραπέζι, συναντώνται το χταπόδι και τα σύκα. Μαγειρεμένο το χταπόδι, μαγειρεμένα και τα λιόκαφτα, ξερά σύκα».
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ
Η ιεροτελεστία του πανηγυρικού πιλαφιού του Δεκαπενταύγουστου στο Καρπάθιο

Γεύση / Tα πιλάφια του Δεκαπενταύγουστου: Έτσι τιμούν τη μεγάλη γιορτή σε Κάσο και Κάρπαθο

Ακολουθώντας τελετουργικό χρόνων, στήνουν καζάνια πάνω σε φωτιές και φτιάχνουν πιλάφι, κρέας κοκκινιστό και τηγανητές πατάτες για να τιμήσουν τη μεγαλύτερη γιορτή του καλοκαιριού.
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ