Ο Daniel Roseberry για τη Schiaparelli και η Maria Grazia Ghiuri για τον Dior σήκωσαν την αυλαία τη Δευτέρα, το σχεδιαστικό στούντιο της Chanel έδειξε την επομένη μία ακόμα «μεταβατική» συλλογή πριν από την πρεμιέρα του Matthieu Blazy, γιορτάζοντας τα 110 χρόνια του οίκου στην υψηλή ραπτική, και την Τετάρτη όλοι συντονίστηκαν στα couture αποκαλυπτήρια του Alessandro Michele στον Valentino. Το ίδιο απόγευμα, ο Ludovic de Saint Sernin έγινε ο όγδοος (και νεότερος) σχεδιαστής που παρουσίασε μια συλλογή Jean Paul Gaultier couture, από το 2020 που ο Jean Paul εγκαινίασε το πρόγραμμα των προσκεκλημένων couturier. Τυπικοί στο ραντεβού τους με την υψηλή μόδα και οι Armani Privé, Elie Saab και Giambattista Valli, με μια κλασική –αν και βαρετή– προσέγγιση στην πολυτέλεια που πάντα βρίσκει το κοινό της.
Δύο ιστορίες θα θέλαμε να αφηγηθούμε από αυτή την ανοιξιάτικη παρέλαση των ονείρων της μόδας, του Daniel και του Michele, ενός Τεξανού και ενός Ρωμαίου, στο τιμόνι δυο ιστορικών οίκων, διαφορετικής κλίμακας, που φαίνεται να εκφράζουν εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις για την ουσία της υψηλής ραπτικής.
Για τον Roseberry, όλα ξεκίνησαν από αντικέ κορδέλες, καμωμένες στα εργοστάσια της Λιόν και ξεχασμένες για χρόνια. «Όπως πέρασα τα χέρια μου από μέσα τους, αισθάνθηκα ότι θέλω να φτιάξω κάτι εξαντρίκ, πληθωρικό, κάτι μεγαλόστομο. Έχω κουραστεί με όσους ταυτίζουν το μοντέρνο με την απλότητα, αυτή η εμμονή μάς έχει στερήσει τη φαντασία μας», δήλωσε ο σχεδιαστής, και μας πρόσφερε μοναδικής χάρης «κατασκευές» που βάφτισε «Ίκαρος».
«Συχνά οι σχεδιαστές προβάλλουν το ζητούμενο της ομορφιάς ως άμυνας απέναντι στα δεινά του κόσμου και καταλήγουν να χάσουν την επαφή τους με τα κρίσιμα θέματα της εποχής. Καμιά φορά, όμως, έχουμε ανάγκη μια διαφυγή στη φαντασία», σημείωσαν οι «New York Times»
Τα Beaux Arts σαλόνια του Petit Palais υποδέχθηκαν δημιουργίες που έφεραν την υπόσχεση της απόδρασης, «μιας παύσης στον πραγματικό χρόνο», μιας πτήσης προς το φως (σαν του μυθικού Ίκαρου) που μπορεί να δώσει η couture.
Τα εφαρμοστά σακάκια με τις έντονες μπάσκες, οι γλυπτικές τουαλέτες με τα κορσάζ από γυαλιστερό σατέν ντουσέζ και τα κεντημένα opera coats από σατινέ νεοπρέν, οι πέρλες, τα φτερά και τα μοτίβα τα κεντημένα με τεχνικές του περασμένου αιώνα συνέθεσαν πολύπλοκα αριστουργήματα «αργής» μόδας, πολύτιμα μέσα στη σπανιότητά τους.
Πολλά κομμάτια έφερναν στον νου τις φόρμες του Azzedine Alaia. Τα πολυτελή υφάσματα θα μπορούσαν να είναι vintage House of Worth και τα ντραπαρίσματα να έχουν βασιστεί σε σχέδια του Paul Poiret ή της Madame Gres. Το παιχνίδι με τις διχρωμίες (μαύρο-κρεμ, κυρίως) και το αντρικό tailoring έμοιαζε να παραπέμπει στον Yves Saint Laurent. O σχεδιαστής δεν αρνήθηκε τις αναφορές σε σπουδαίους τεχνίτες της couture από τα ’20s ως τα τέλη των ’90s. «Θέλησα να μάθω από αυτούς, όχι να τους αντιγράψω», σημείωσε στο δελτίο του σόου. Το όνειρό του για τη Schiaparelli ολοκληρώθηκε με φουτουριστικά φορέματα που κατέληγαν σε τούλινες τουτού, τουρνούρες και, φυσικά, ατέλειωτα μέτρα από πτυχώσεις και ό,τι διακοσμητική λεπτομέρεια βάζει ο νους σας.
Η υπογραφή Schiaparelli δεν εξαντλείται σε μια σιλουέτα, κατά τον Roseberry. «Πρόκειται για μια ιδέα, ένα ήθος. Αισθάνομαι ότι μου επιτρέπεται η ελευθερία να ασχοληθώ με μια βικτοριανή φιγούρα ή με φόρμες που να θυμίζουν τη δεκαετία του ’30 ή του ’50».
«Συχνά οι σχεδιαστές προβάλλουν το ζητούμενο της ομορφιάς ως άμυνας απέναντι στα δεινά του κόσμου και καταλήγουν να χάσουν την επαφή τους με τα κρίσιμα θέματα της εποχής. Καμιά φορά, όμως, έχουμε ανάγκη μια διαφυγή στη φαντασία», σημείωσαν οι «New York Times».
Γύρω από αυτή την ανάγκη κινήθηκε και ο Alessandro Michele στην πρώτη του συλλογή υψηλής ραπτικής για τον οίκο Valentino.
Ο Alessandro μεγάλωσε στη Ρώμη στα ’70s, στην ουσία, όμως, ποτέ δεν έζησε σε real time με την εποχή του. Βυθισμένος σε μελαγχολικές περιπλανήσεις ντυμένες με βελούδα και κρεπ, έπλεξε για τον εαυτό του ένα σύμπαν με βικτοριανές φιγούρες, γοτθικές αψίδες και αρχοντικά μετάξια, και κατοίκησε εκεί, ανάμεσα στην τέχνη των προραφαηλιτών και τα σύμβολα ενός ρομαντικού αποκρυφισμού. Θα μπορούσε να αποτυπωθεί κινηματογραφικά ως πρίγκιπας του σκότους, αλλά η τύχη –και το προσωπικό του χάρισμα– τον έχρισε εκπρόσωπο της παραδοξότητας στην ευρωπαϊκή μόδα.
Από πέρσι την άνοιξη, η «παλιά» ψυχή του προσγειώθηκε στο θησαυροφυλάκιο του οίκου Valentino, ανάμεσα σε ρούχα, αξεσουάρ και αντικείμενα εξόχως κομψά. Εκείνος προερχόταν από μια οκταετή θητεία στην Gucci, όπου καθιερώθηκε ως αριστοτέχνης στυλίστας-επιμελητής, καβαλώντας το άρμα της νοσταλγίας που σέρνει τα τελευταία χρόνια την παγκόσμια κουλτούρα. Ο 52χρονος Alessandro θέλησε να μεταμορφώσει το ντεμοντέ σε κάτι απολύτως επίκαιρο. Στα μάτια των θαυμαστών του και στα πορτοφόλια των ιδιοκτητών του οίκου (του καταριανού επενδυτικού ομίλου Mayhola και της Kering του Φρανσουά Ανρί Πινό), το έχει καταφέρει.
Επί 13 χρόνια εργαζόταν αθόρυβα στην Gucci, ως νο2 πλάι στην Frida Giannini, αλλά και πρωτύτερα, υπό τον Tom Ford. Όταν πια πήρε τα ηνία, η αισθητική του ταυτότητα ξεπρόβαλε άμεσα και αβίαστα − ένα ιδιοσυγκρασιακό ποτ-πουρί από μπαρόκ μεγαλοπρέπεια, goth ρομαντισμό, punk αντικομφορμισμό και αναγεννησιακή αφθονία.
Για την παγκόσμια πρεμιέρα του στον Valentino, ο Michele επέλεξε μια multimedia παράσταση, αντί ενός κλασικού ντεφιλέ couture, και παρουσίασε κοστούμια εποχής, αντί για ρούχα. Σε μια συνέντευξή του στη «Vogue» που ανέβηκε την ημέρα του σόου, αποκάλυψε πως όλο το οικοδόμημα για αυτήν την πρώτη του couture συλλογή βασίστηκε σε έναν πίνακα του αγαπημένου του πορτρετίστα François Quesnel από τον 16ο αιώνα. Απεικονίζει μια γυναίκα, προφανώς νορμανδικής καταγωγής, που φορά ένα σκούρο μελιτζανί φόρεμα με εφαρμοστό κορσάζ που φτάνει χαμηλά, κάτω από τη μέση, και ανοίγει σε φουρό. Το ντεκολτέ της αγκαλιάζεται από έναν όρθιο λευκό γιακά και στολίζεται με ένα τσόκερ από μαργαριτάρια. Οι χλωμές, ξανθωπές μούσες του στο σόου βασίστηκαν σε αυτήν τη δυναμική γυναικεία φιγούρα.
Τα συστατικά της έμπνευσής του γράφτηκαν σαν συνθήματα με κόκκινα neon γράμματα σε ένα υπνωτιστικό crawl κατά μήκος της πασαρέλας: Μεσαίωνας, Μυστήρια, Βιτρούβιος, Δραματουργία, Βασίλισσα Βικτόρια, Βιργίλιος, Στρατηγική, Αρλεκίνος, Κορσές, Valentino Caravani, Κομέντια ντελ Άρτε, Φρόιντ, Τούλι, Γουίλιαμ Μόρις, Τετράγωνα, Μαρκετερί, Ροζ, Βελονιά, Κρύσταλλα, Διαταραχή…
Ο Michele αφέθηκε σε μια περιδίνηση επιλογών και αναφορών, που θα μπορούσε να τον έχει παραλύσει αν δεν είχε στη διάθεσή του ένα ασύγκριτο ατελιέ, 50 προσωπικούς βοηθούς και απεριόριστα κονδύλια. «Υπάρχει τρόπος να μπει τάξη στο χάος», σχολίασε, και έχτισε μια θεατρική Βαβέλ από 48 looks που το καθένα τους εμπεριείχε «πολλούς τεμνόμενους κόσμους» (χρειάστηκαν 200 σελίδες για να χωρέσουν οι σημειώσεις του σόου): γιγάντια κρινολίνα, κολάρα εποχής Τιδόρ, εμπριμέ στόφες, βολάν και φραμπαλάδες, δαντελένιες μάσκες στολισμένες με κοσμήματα, κεντήματα και απλικαρίσματα με κλωστές και κρύσταλλα, ατέλειωτες ώρες χειροτεχνίας από τις εργατικές μέλισσες των ατελιέ Valentino (μόνο για την εναρκτήρια τουαλέτα, τη Lady Basket, βασισμένη σε αρχειακό look Valentino, απαιτήθηκαν 1.300 ώρες δουλειάς)… όλα τα συστατικά της υψηλής ραπτικής ήταν εκεί, αν και η κομψότητα, που αντιπροσωπεύει ιστορικά ο οίκος Valentino, φάνταζε παραμορφωτική και δυσοίωνη.
«Η ιδέα της θεατρικότητας είναι εξίσου σημαντική με τα ρούχα», κατέληξε μετά το σόου. «Δεν είμαι ράφτης, ούτε μόδιστρος. Είμαι καλά διαβασμένος στη θεωρία της ενδυματολογίας και μετά από τόσα χρόνια έχω τον τρόπο μου με τις καρφίτσες. Αδυνατώ, όμως, να δημιουργήσω με τα χέρια μου». Ας κλείσουμε με αυτήν την παραδοχή από τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο Alessandro μετά την επίδειξη, στην οποία απαντά στους επικριτές του που είδαν μια παράσταση και όχι μόδα. Και μια παράσταση πρέπει να τη βιώσεις για να την κρίνεις…
