Θα μας ξυπνήσουν οι πρόσφυγες αυτήν τη φορά;

Θα μας ξυπνήσουν οι πρόσφυγες αυτήν τη φορά; Facebook Twitter
Όσοι έχουν στομάχι και παρακολουθούν τις εικόνες από το μέτωπο κατά του Πούτιν, βλέπουν ανθρώπους να ξεριζώνονται. Το θέαμα δεν έχει τίποτα πρωτόγνωρο. Εικονογράφηση: Ατελιέ/LIFO
0

ΟI EOΡΤΑΣΜΟΙ ΓΙΑ το ’21 πέρασαν. Ευτυχώς με κάπως λιγότερο κιτς απ’ το αναμενόμενο, λόγω πανδημίας. Τώρα το μενού της ιστορικής μνήμης λογικά περιλαμβάνει τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αυτό θα μας απασχολήσει από δω και πέρα υποθέτω. Ίσως θα είναι μια καλή ευκαιρία να συζητήσουμε για την προσφυγιά. Το θέμα μάς κυκλώνει από παντού εδώ και χρόνια, αλλά αρνούμαστε να το δούμε. 

Όσοι έχουν στομάχι και παρακολουθούν τις εικόνες από το μέτωπο κατά του Πούτιν, βλέπουν ανθρώπους να ξεριζώνονται. Το θέαμα δεν έχει τίποτα πρωτόγνωρο. Αυτές οι εικόνες με ανθρώπους στους δρόμους μάς είναι, δυστυχώς, γνωστές και από άλλους πολέμους.

Άλλωστε, όπως έχει δείξει ο καθηγητής Ιστορίας των Οικονομικών Peter Gatrell στο πλούσιο σε στοιχεία έργο του The unsettling of Europe - The Great Migration, 1945 to the present (Penguin Books), οι άνθρωποι μετακινούνται διαρκώς και η Ευρώπη μετά το 1945 είναι, μεταξύ άλλων, και το αποτέλεσμα αυτών των μετακινήσεων. Η Ελλάδα ξέρει από μετακινήσεις. Πολλοί Έλληνες έχουν εγκαταλείψει την αναξιοκρατία στη χώρα του ήλιου για άλλα συστήματα που λειτουργούν καλύτερα και δικαιότερα.

Παράλληλα, η Ελλάδα είναι πέρασμα εκτοπισμένων. Οι θάλασσες της χώρας συνδέθηκαν με τα πιο σκοτεινά σημεία στην πρόσφατη ιστορία της Ένωσης, τους πνιγμούς και τις επαναπροωθήσεις ανθρώπων. 

Τώρα που η βίαιη εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία οδήγησε κι άλλους ανθρώπους στον ξεριζωμό, η Ευρώπη δεν πρέπει να ξανακάνει τα λάθη του παρελθόντος.

Τώρα που η βίαιη εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία οδήγησε κι άλλους ανθρώπους στον ξεριζωμό, η Ευρώπη δεν πρέπει να ξανακάνει τα λάθη του παρελθόντος. Πρέπει να αντιδράσει με σχέδιο και κυρίως όραμα. Αυτό δεν σβήνει τις αμαρτίες του παρελθόντος, δεν αναιρεί τους πνιγμούς και την ανηθικότητα της Ευρώπης-φρούριο, αλλά θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αφετηρία για μια νέα, συνολική προσέγγιση στο ζήτημα των ανθρώπων που μετακινούνται. 

Χρειάζεται μεγάλη, ζωηρή δημόσια συζήτηση γι’ αυτά τα θέματα. Γιατί; Πρώτον, επειδή οι πολίτες πνίγουν με δυσκολία τα χασμουρητά τους όταν κάποιος αρχίζει να μιλάει «για το προσφυγικό». Έτσι, τα ρατσιστικά κατακάθια βρίσκουν χώρο και ανακινούνται. Η συζήτηση ως τώρα πλαισιώνεται με λάθος όρους. Δίνεται η εντύπωση ότι πρόκειται για κάποιου είδους πρόβλημα που το «λύνουμε». Οι άνθρωποι φυτοζωούν στο limbo των κέντρων κράτησης όσο το «λύνουμε». Δεύτερον, κι άλλες μετακινήσεις θα έρθουν, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Οι οικονομικές ανισότητες και η περιβαλλοντική κρίση προφανώς και θα εξωθήσουν ανθρώπους στη μετακίνηση. Τρίτον, χρειαζόμαστε μια νέα γλώσσα, μια νέα, ανθρωποκεντρική προσέγγιση στο θέμα. Κάνουμε λόγο για «ροές», «αληθινούς πρόσφυγες» και άτομα που είναι ή δεν είναι σαν εμάς. Μιλάμε για «κύματα» και «κρίση» –εξαιρετικές περιστάσεις δήθεν που θα περάσουν. Οι λέξεις που επικράτησαν στη συζήτηση τα τελευταία χρόνια ύπουλα υποβιβάζουν τους μετακινούμενους στο επίπεδο των γραφειοκρατικών, νομικίστικων αποφάσεων ή και στο επίπεδο του πράγματος, του ανθρώπου που κατάντησε κι αυτός πραμάτεια, όπως έλεγε κι ο ποιητής.

Πρέπει να ξαναδούμε όλα αυτά τα θέματα απ’ την αρχή, ξεμαθαίνοντας την απανθρωπιά που διδαχτήκαμε με τις προηγούμενες αφίξεις προσφύγων και μεταναστών την Ευρώπη. Άλλωστε, προκύπτουν τόσα ερωτήματα που δεν είναι καθόλου απλά. Ενδεικτικά: πώς θα φερθούμε στους Ρώσους αντιφρονούντες που ίσως θελήσουν να εγκαταλείψουν, αν μπορέσουν, τον δικτάτορά τους, αλλά που δεν είναι εκατομμυριούχοι ώστε να έχουν έναν τόπο να σταθούν σε κάποιο λοφτ στο Λονδίνο ή στο Παρίσι;

Άραγε θ’ αλλάξουμε στάση απέναντι στους άλλους πρόσφυγες, που παλιώσανε πια, και που δεν είναι λευκοί; Θα γίνουν οι δύσκολες συζητήσεις για τον πλούτο που χρηματοδοτεί τους δικτάτορες; Θ’ ανοίξει μια γενικότερη συζήτηση για τις προκλητικές ανισότητες που υπονομεύουν τις δημοκρατίες; Θα το πάρουμε απόφαση ότι τα προνόμια των διεθνώς πλουσίων κάνουν τον απλό κόσμο να αηδιάζει με την πολιτική και σταδιακά τον οδηγούν προς μια πηχτή, επικίνδυνη απάθεια; 

Το να συλλάβουμε το μέγεθος της καταστροφής τώρα που ο πόλεμος είναι δίπλα μας ίσως μας βοηθήσει να ξαναβρούμε κάτι που χάθηκε στην πορεία των τελευταίων χρόνων: το νεύρο που κάνει τους πολίτες να αισθάνονται ενωμένοι κάτω από μια δέσμη κοινών ιδανικών. Απ’ όταν χάθηκε αυτό πολλοί ξενέρωσαν με την ιδέα της Ευρώπης που στα μάτια τους απέτυχε να υπερασπιστεί αυτά που υποτίθεται ότι τη συγκροτούν. Παρόλο που η ντροπή των τελευταίων χρόνων δεν ξεπλένεται, ίσως αυτή είναι όντως η στιγμή που πολύς κόσμος θα αρχίσει να βλέπει τα πράγματα αλλιώς και να απαιτεί άλλες πολιτικές.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σιούτη

Οπτική Γωνία / ΟΠΕΚΕΠΕ, μεταναστευτικό και Τέμπη ζορίζουν ξανά την κυβέρνηση

Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και η πιθανή επιστροφή προσφύγων από τη Γερμανία στην Ελλάδα έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Κοκέτα / Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Ένας σιωπηλός ιός, μια πανδημία για την οποία δεν μιλά κανείς: μανάδες, κρύψτε τα παιδιά σας από τη μάχη του creative direction. Η Δανάη Ιωάννου σε μια επιτόπια έρευνα για το επάγγελμα που σαρώνει γύρω μας τους ανθρώπους σαν κρυφή πανδημία.
ΔΑΝΑΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Οπτική Γωνία / Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Χώρες που υποδέχτηκαν σχετικά φιλικά μετανάστες είχαν οφέλη σε οικονομικό επίπεδο. Μια από αυτές είναι η Ισπανία, που τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε θετικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν τους τρόπους ένταξής τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ