Περισσότερες αλήθειες: Βαδίζοντας στο 2023

truth.gif
0


ΑΝ ΚΑΙ Ο ΝΙΤΣΕ
έλεγε πως η αλήθεια είναι άσχημη και πολλοί συγγραφείς υποθέτουν, ακόμα κι αν δεν το δηλώνουν ευθέως, πως η μυθοπλασία είναι προτιμότερη από την αλήθεια, νομίζω πως χρειαζόμαστε αλήθειες. Η αλήθεια δεν είναι η επιβεβαίωση της ισχύος, της περιφραγμένης βεβαιότητας και της αθάνατης ιδέας: είναι πιο κοντά στην αναγνώριση της αδυναμίας, στην απουσία βεβαιότητας και στη θνητότητα της σάρκας.

Στην πολιτική, η αλήθεια έχει πάντα σχέση με την ικανότητα να κρίνει κανείς την πολιτική του «οικογένεια», να ελέγχει τις ψευδαισθήσεις και τις μεγαλαυχίες με τις οποίες ποτίζονται οι κομματικές μνήμες. Στην καθημερινή ζωή, η αλήθεια κερδίζει έδαφος όταν δεν κρύβουμε το πρόσωπο στην άμμο, όταν δεν χρησιμοποιούμε διαρκώς κόλπα μικρο-κυριαρχίας.

Η αλήθεια γίνεται, ωστόσο, όλο και πιο δύσκολη. Ίσως επειδή έχει πολλές απαιτήσεις από μας. Δεν μας αφήνει στη βολή μας, στην κολακεία των επιλεκτικών μας αναμνήσεων, στη θαλπωρή των ιδεολογικών μας κολλητών, στις μικρές ή μεγάλες μας νίκες και στους τεχνητούς «θριάμβους μας».

Μια σχέση αληθεύει όταν το συμπέρασμά της δεν επιβεβαιώνει το πόσο δίκιο είχαμε ή το πόσο αδικημένοι από την Ιστορία υπήρξαμε. Το αντίθετο της αλήθειας δεν είναι πάντα ένα ωμό ψέμα όσο το  θόλωμα των νερών. Διάβαζα προσφάτως κείμενο με τον τίτλο ειρήνη με δικαιοσύνη και ενώ έλεγε διάφορα (για το Κόσσοβο, το ΝΑΤΟ κλπ) δεν είχε την εξής απλή φράση: έξω οι εισβολείς από την Ουκρανία. Καμμιά φορά, μία φράση, μια πρόταση αναστηλώνει το χαμένο νόημα. Τόσες φλύαρες, επιδεικτικά εξοπλισμένες με παραπομπές και κύρος αναλύσεις, μπορεί απλώς αποφεύγουν γλιστρώντας την ευθύνη μιας θέσης.

Από την πολιτική στoα του ιδιωτικού βίου, η αλήθεια έχει πάντα δυσκολίες να υπάρξει. Φανερώνεται και κρύβεται, εμφανίζεται για λίγο και έπειτα αποσύρεται ή ξεχνιέται σαν ένα μήνυμα από αυτά που μας απευθύνονται με νεύματα. Κάποιες φορές όμως η αλήθεια γράφεται με χοντρά μαύρα ή κόκκινα γράμματα. Με υπέρ και κατά. Και ο χρόνος αυτός είχε κάμποσα τέτοια χοντρά γράμματα αίματος και τρόμου: Ουκρανία, Ιράν, Αφγανιστάν- οι Ταλιμπάν επιβάλλουν υλική εξαθλίωση σε όλους αλλά σβήνουν καθημερινά το δημόσιο πρόσωπο κάθε γυναικείας παρουσίας. Άλλη μια αδιανόητη, συλλογική ήττα για μας και για τη Δύση. Πολλά παραδείγματα έτσι δεν επιτρέπουν τραύλισμα και υπεκφυγές: επιβάλλουν το να ειπωθεί επειγόντως η αλήθεια όσο πιο λιτή και γυμνή και αν είναι. Και ας πάρει και τη μορφή μιας κακής λέξης: καθάρματα. Πούτιν κάθαρμα δολοφόνε, Ταλιμπάν εγκληματίες, μουλάδες του Ιράν, κακούργοι. Από εκεί και πέρα ας αναλύσουμε όσο θέλουμε τι είναι και πως λειτουργεί ένα σύστημα εξουσίας, τι είναι μια αστυνομία ηθών, τι είναι ένα χαλιφάτο. Μη ξεχνάμε όμως τα βασικά, ότι οι ολοκληρωτισμοί δεν έχουν καμιά δικαιολογία για να υπάρχουν, ακόμα και αν κερδίζουν εδώ κι εκεί την επιδοκιμασία εκατομμυρίων (και ο Χίτλερ είχε μαζική λαϊκή αποδοχή σχεδόν μέχρι τέλους).

Μιλώντας τώρα για τις αλήθειες που χρειαζόμαστε δεν είναι ανάγκη να χειριζόμαστε πάντα τα γενικά και τα παγκόσμια. Τις περισσότερες φορές, η αλήθεια που μας τρομάζει έχει να κάνει με πιο ταπεινά μεγέθη: τον χρόνο που περνάει σβήνοντας πρόσωπα, αφανίζοντας κοντινούς μας ή επιφανείς και προσφιλείς αγνώστους. Το 2023 κλείνω τα 59 και βαδίζω ολοταχώς στα 60. Τρεις εικοσάχρονες ζωές, έστω δυο εικοσάχρονα διαστήματα συν δεκαπέντε χρόνια, αφού οι αναμνήσεις φτάνουν μέχρι εκεί γύρω στα πέντε. 

Τι σημαίνει αυτό; Δεν θέλω να το σκέφτομαι, ούτε κι έχει νόημα. Απλώς συμβαίνει. Ο καινούριος χρόνος, τα δεδομένα των ημερομηνιών απομακρύνονται από την εποχή της γέννησής μας. Όμως μας διαβάζουν ή θέλουμε να συντονιζόμαστε με τους κατοπινούς, με τους σημερινούς. Πρέπει λοιπόν από τη μια να μαθαίνουμε καλά την τέχνη των αποχωρισμών κι από την άλλη την τέχνη των συναντήσεων: νέες εκδοχές συνύπαρξης, αμοιβαιότητας, φιλίας. Αλλιώτικα, δεν θα καταλάβουμε τίποτα από όλα όσα συμβαίνουν γύρω σαν πυκνές μεταμορφώσεις, σαν γονιδιακές μεταλλάξεις του ιστορικού μας κόσμου.

Η αλήθεια γίνεται, ωστόσο, όλο και πιο δύσκολη. Ίσως επειδή έχει πολλές απαιτήσεις από μας. Δεν μας αφήνει στη βολή μας, στην κολακεία των επιλεκτικών μας αναμνήσεων, στη θαλπωρή των ιδεολογικών μας κολλητών, στις μικρές ή μεγάλες μας νίκες και στους τεχνητούς «θριάμβους μας». Σε αυτό ο χριστιανισμός έχει ένα βάθος ηθικό: η αλήθεια συνδέεται πάντα με την ταπείνωση, με μια προσωπική και συλλογική κρίση. Μόνο το ψεύδος και η απάτη εγγυώνται την αθανασία και την αιώνια εξουσία. Από αυτά λοιπόν ας ξεκινήσουμε για να βαδίσουμε τον καινούριο χρόνο, αγαπώντας περισσότερο, ό,τι κι αν είναι εντέλει αυτό το μυστήριο πράγμα που λέγεται αγάπη. Για ένα καλύτερο και δικαιότερο 2023!

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ