Περισσότερες αλήθειες: Βαδίζοντας στο 2023

truth.gif
0


ΑΝ ΚΑΙ Ο ΝΙΤΣΕ
έλεγε πως η αλήθεια είναι άσχημη και πολλοί συγγραφείς υποθέτουν, ακόμα κι αν δεν το δηλώνουν ευθέως, πως η μυθοπλασία είναι προτιμότερη από την αλήθεια, νομίζω πως χρειαζόμαστε αλήθειες. Η αλήθεια δεν είναι η επιβεβαίωση της ισχύος, της περιφραγμένης βεβαιότητας και της αθάνατης ιδέας: είναι πιο κοντά στην αναγνώριση της αδυναμίας, στην απουσία βεβαιότητας και στη θνητότητα της σάρκας.

Στην πολιτική, η αλήθεια έχει πάντα σχέση με την ικανότητα να κρίνει κανείς την πολιτική του «οικογένεια», να ελέγχει τις ψευδαισθήσεις και τις μεγαλαυχίες με τις οποίες ποτίζονται οι κομματικές μνήμες. Στην καθημερινή ζωή, η αλήθεια κερδίζει έδαφος όταν δεν κρύβουμε το πρόσωπο στην άμμο, όταν δεν χρησιμοποιούμε διαρκώς κόλπα μικρο-κυριαρχίας.

Η αλήθεια γίνεται, ωστόσο, όλο και πιο δύσκολη. Ίσως επειδή έχει πολλές απαιτήσεις από μας. Δεν μας αφήνει στη βολή μας, στην κολακεία των επιλεκτικών μας αναμνήσεων, στη θαλπωρή των ιδεολογικών μας κολλητών, στις μικρές ή μεγάλες μας νίκες και στους τεχνητούς «θριάμβους μας».

Μια σχέση αληθεύει όταν το συμπέρασμά της δεν επιβεβαιώνει το πόσο δίκιο είχαμε ή το πόσο αδικημένοι από την Ιστορία υπήρξαμε. Το αντίθετο της αλήθειας δεν είναι πάντα ένα ωμό ψέμα όσο το  θόλωμα των νερών. Διάβαζα προσφάτως κείμενο με τον τίτλο ειρήνη με δικαιοσύνη και ενώ έλεγε διάφορα (για το Κόσσοβο, το ΝΑΤΟ κλπ) δεν είχε την εξής απλή φράση: έξω οι εισβολείς από την Ουκρανία. Καμμιά φορά, μία φράση, μια πρόταση αναστηλώνει το χαμένο νόημα. Τόσες φλύαρες, επιδεικτικά εξοπλισμένες με παραπομπές και κύρος αναλύσεις, μπορεί απλώς αποφεύγουν γλιστρώντας την ευθύνη μιας θέσης.

Από την πολιτική στoα του ιδιωτικού βίου, η αλήθεια έχει πάντα δυσκολίες να υπάρξει. Φανερώνεται και κρύβεται, εμφανίζεται για λίγο και έπειτα αποσύρεται ή ξεχνιέται σαν ένα μήνυμα από αυτά που μας απευθύνονται με νεύματα. Κάποιες φορές όμως η αλήθεια γράφεται με χοντρά μαύρα ή κόκκινα γράμματα. Με υπέρ και κατά. Και ο χρόνος αυτός είχε κάμποσα τέτοια χοντρά γράμματα αίματος και τρόμου: Ουκρανία, Ιράν, Αφγανιστάν- οι Ταλιμπάν επιβάλλουν υλική εξαθλίωση σε όλους αλλά σβήνουν καθημερινά το δημόσιο πρόσωπο κάθε γυναικείας παρουσίας. Άλλη μια αδιανόητη, συλλογική ήττα για μας και για τη Δύση. Πολλά παραδείγματα έτσι δεν επιτρέπουν τραύλισμα και υπεκφυγές: επιβάλλουν το να ειπωθεί επειγόντως η αλήθεια όσο πιο λιτή και γυμνή και αν είναι. Και ας πάρει και τη μορφή μιας κακής λέξης: καθάρματα. Πούτιν κάθαρμα δολοφόνε, Ταλιμπάν εγκληματίες, μουλάδες του Ιράν, κακούργοι. Από εκεί και πέρα ας αναλύσουμε όσο θέλουμε τι είναι και πως λειτουργεί ένα σύστημα εξουσίας, τι είναι μια αστυνομία ηθών, τι είναι ένα χαλιφάτο. Μη ξεχνάμε όμως τα βασικά, ότι οι ολοκληρωτισμοί δεν έχουν καμιά δικαιολογία για να υπάρχουν, ακόμα και αν κερδίζουν εδώ κι εκεί την επιδοκιμασία εκατομμυρίων (και ο Χίτλερ είχε μαζική λαϊκή αποδοχή σχεδόν μέχρι τέλους).

Μιλώντας τώρα για τις αλήθειες που χρειαζόμαστε δεν είναι ανάγκη να χειριζόμαστε πάντα τα γενικά και τα παγκόσμια. Τις περισσότερες φορές, η αλήθεια που μας τρομάζει έχει να κάνει με πιο ταπεινά μεγέθη: τον χρόνο που περνάει σβήνοντας πρόσωπα, αφανίζοντας κοντινούς μας ή επιφανείς και προσφιλείς αγνώστους. Το 2023 κλείνω τα 59 και βαδίζω ολοταχώς στα 60. Τρεις εικοσάχρονες ζωές, έστω δυο εικοσάχρονα διαστήματα συν δεκαπέντε χρόνια, αφού οι αναμνήσεις φτάνουν μέχρι εκεί γύρω στα πέντε. 

Τι σημαίνει αυτό; Δεν θέλω να το σκέφτομαι, ούτε κι έχει νόημα. Απλώς συμβαίνει. Ο καινούριος χρόνος, τα δεδομένα των ημερομηνιών απομακρύνονται από την εποχή της γέννησής μας. Όμως μας διαβάζουν ή θέλουμε να συντονιζόμαστε με τους κατοπινούς, με τους σημερινούς. Πρέπει λοιπόν από τη μια να μαθαίνουμε καλά την τέχνη των αποχωρισμών κι από την άλλη την τέχνη των συναντήσεων: νέες εκδοχές συνύπαρξης, αμοιβαιότητας, φιλίας. Αλλιώτικα, δεν θα καταλάβουμε τίποτα από όλα όσα συμβαίνουν γύρω σαν πυκνές μεταμορφώσεις, σαν γονιδιακές μεταλλάξεις του ιστορικού μας κόσμου.

Η αλήθεια γίνεται, ωστόσο, όλο και πιο δύσκολη. Ίσως επειδή έχει πολλές απαιτήσεις από μας. Δεν μας αφήνει στη βολή μας, στην κολακεία των επιλεκτικών μας αναμνήσεων, στη θαλπωρή των ιδεολογικών μας κολλητών, στις μικρές ή μεγάλες μας νίκες και στους τεχνητούς «θριάμβους μας». Σε αυτό ο χριστιανισμός έχει ένα βάθος ηθικό: η αλήθεια συνδέεται πάντα με την ταπείνωση, με μια προσωπική και συλλογική κρίση. Μόνο το ψεύδος και η απάτη εγγυώνται την αθανασία και την αιώνια εξουσία. Από αυτά λοιπόν ας ξεκινήσουμε για να βαδίσουμε τον καινούριο χρόνο, αγαπώντας περισσότερο, ό,τι κι αν είναι εντέλει αυτό το μυστήριο πράγμα που λέγεται αγάπη. Για ένα καλύτερο και δικαιότερο 2023!

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα πεζοδρόμια της Αθήνας δεν θα μπορούσαν να είναι χειρότερα

Ρεπορτάζ / Τα πεζοδρόμια της Αθήνας δεν θα μπορούσαν να είναι χειρότερα

Το 70% δεν τηρεί τις απαιτούμενες προδιαγραφές πλάτους. Κάποια κρύβουν παγίδες, συνήθως τρύπες ή πλάκες που έχουν αποκολληθεί. Άλλα είναι στενά και γεμάτα εμπόδια. Ποια είναι η κατάσταση των πεζοδρομίων της πόλης και τι κάνει ο δήμος για να προστατεύσει το δικαίωμα της ασφαλούς μετακίνησης των πεζών στην Αθήνα; 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ομορφιά ως βία, ως εμπειρία και ως προϊόν

Κοκέτα / Η ομορφιά ως βία, ως εμπειρία και ως προϊόν

Τα πάντα ώστε τα πράγματα να μπουν σ’ ένα κουτί και το κλειστό κύκλωμα «ομορφιά - κατανάλωση - εκτόνωση» να διατηρηθεί ακέραιο, να μην υπάρχει τίποτα το καινούργιο, τίποτα το έντονο Ή το εκπληκτικό, παρά μόνο η ίδια Διαφορά παντού.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Πώς φτάσαμε στην απόφαση για προανακριτική επιτροπή και οι παλινωδίες των κομμάτων

Βασιλική Σιούτη / Tέμπη: Πώς φτάσαμε στην απόφαση για προανακριτική επιτροπή και οι παλινωδίες των κομμάτων

Τις επόμενες μέρες ξεκινά στη Βουλή η προανακριτική επιτροπή που θα διερευνήσει τυχόν ποινικές ευθύνες του Χρήστου Τριαντόπουλου για την αλλοίωση του χώρου του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σαντορίνη: «Με τους σεισμούς δεν υπάρχουν βεβαιότητες»

Ρεπορτάζ / Σαντορίνη: «Με τους σεισμούς δεν υπάρχουν βεβαιότητες»

Οι ειδικοί της σεισμολογίας είναι «κουμπωμένοι», βρίσκονται σε εγρήγορση και είναι επιφυλακτικοί σχετικά με το ποια θα είναι η συνέχεια. Πάντως, η παρατεταμένη σεισμική δραστηριότητα στη θαλάσσια περιοχή της Ανύδρου χαρακτηρίζεται σπάνιο φαινόμενο για τη σεισμολογία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Η ζωή μας ουσιαστικά είναι 10λεπτες εμπειρίες σε ακολουθία»

Media / «Η ζωή μας ουσιαστικά είναι 10λεπτες εμπειρίες σε ακολουθία»

Ο βραβευμένος δημοσιογράφος του «Atlantic» Ντέρεκ Τόμσον εξηγεί γιατί ζούμε σε έναν «αντικοινωνικό αιώνα» και μιλά για την εκλογή Τραμπ και τον ρόλο της δημοσιογραφίας στις μέρες μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί ο κόσμος κινδυνεύει να γίνει ζούγκλα;

Οπτική Γωνία / O νέος ιμπεριαλισμός και γιατί ο κόσμος κινδυνεύει να γίνει ζούγκλα

Οι συνέπειες της πολιτικής του νέου Αμερικανού Προέδρου και οι αντιδράσεις του κόσμου. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ