Μητέρες γυναικοκτόνων: Tι πρέπει να κάνεις όταν ο γιος σου σκοτώνει;

Μητέρες γυναικοκτόνων: Tι πρέπει να κάνεις όταν ο γιος σου σκοτώνει; Facebook Twitter
Η μητέρα του δράστη είναι ένα πρόσωπο που δεν μπορεί να κερδίσει. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

TO ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΑΦΗΓΗΜΑ σε σχέση με τη μητρότητα στη χώρα μας είναι αυτό: η μητέρα είναι ο μόνος άνθρωπος που θα σε αγαπήσει άνευ όρων. Η σωστή μητέρα. Η αληθινή μητέρα που αγαπά πραγματικά το παιδί. Η μητέρα είναι το άτομο εκείνο που, αν είναι εν ζωή, θεωρητικά είναι πάντα μια άγκυρα. Είναι το πρόσωπο στο οποίο στρέφεται κανείς όταν όλοι του γυρνούν την πλάτη. Η αγάπη της είναι πέρα και πάνω απ’ την κοινωνία. Είναι πλήρης, ολοκληρωτική και αδιαπραγμάτευτη.

Πριν γίνει η γυναικοκτονία της Δώρας Ναστούλη, διάβαζα την ιστορία της Άνα Γιούρκιν. Ο γιος της, Λούκα Μανιότα, δολοφόνησε και διαμέλισε έναν νεαρό με τον οποίο θα βρισκόταν για σεξ. Στη συνέχεια ταχυδρόμησε τα μέλη του σε πολιτικά γραφεία. Στο βιβλίο, η μητέρα θυμάται στιγμές απ’ τη γέννησή του. Αφηγείται πόσο γλυκό μωρό υπήρξε ο γιος της.

Η μητέρα του δράστη είναι ένα πρόσωπο τυχαία τραγικό. Η τραγικότητά της δεν προέρχεται απ’ τη σχέση της με τον θύτη αλλά από την παρεμπίπτουσα ευθύνη που φέρει στον νου της κοινής γνώμης.

«Κάπου στο 2010, έφτασαν στ’ αυτιά μου φήμες σχετικά με το ότι ο Λούκα είχε ανεβάσει ένα βίντεο στο οποίο σκότωνε γατάκια. Δεν ήθελα ν’ ακούσω σχετικά και δεν το πίστευα. Ήξερα ότι ο Λούκα δεν μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Ήταν πολύ παράξενο ακόμη και το να το σκέφτομαι. Ένα μέλος της οικογένειας μού έστειλε μήνυμα στο Facebook με το λινκ και με ρώτησε τι στα κομμάτια συνέβαινε. Κλίκαρα το λινκ και το βίντεο που μου έστειλε είχε κατέβει. Δεν το έψαξα παραπάνω. Ήμουν μπερδεμένη και δεν ήθελα να είναι αλήθεια. Δεν ήθελα καν να ψάξω και να μάθω τι συμβαίνει. Απλώς δεν ήθελα να ξέρω».

Στη συνέχεια, είδα το βίντεο με τη μητέρα και την αδελφή του δράστη της γυναικοκτονίας του Αγρινίου. Η μητέρα ήταν σιωπηλή την περισσότερη ώρα. Κι όταν της ζητήθηκε να μιλήσει, είπε «Ό,τι και να ’γινε, να παραδοθεί». Δεν θα μείνω στο κατά πόσο είναι σοφό ή πρακτικό ή ανθρώπινο οι συγγενείς του θύτη να καλούνται στα ΜΜΕ σε χρόνο τόσο κοντινό με το έγκλημα. Αυτό που θέλω να πω σήμερα είναι ότι, βλέποντας το ύφος αυτής της γυναίκας, αναρωτήθηκα με τι εργαλεία θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τις «παράπλευρες απώλειες» ενός τέτοιου εγκλήματος, τις γυναίκες που βρέθηκαν με έναν άλλον τρόπο στη λάθος του πλευρά: εκείνες που δεν έθαψαν την κόρη τους, αλλά γέννησαν τον θύτη.

Η μητέρα του δράστη είναι ένα πρόσωπο τυχαία τραγικό. Η τραγικότητά της δεν προέρχεται απ’ τη σχέση της με τον θύτη αλλά από την παρεμπίπτουσα ευθύνη που φέρει στον νου της κοινής γνώμης. «Αυτόν τον άντρα κάποια τον μεγάλωσε», λένε κάποιοι. «Όπως έχει μάθει θα κάνει», συμπληρώνουν κάποιες. «Άμα η μάνα δεν έμαθε στον γιο της να σέβεται, έτσι γίνεται».

Μικρά μικρά σχόλια, δεξιά κι αριστερά, βελονιές στο υφαντό μιας ευρύτερης αντίληψης: ότι δεν μπορεί, αν το σπίτι ήταν της προκοπής, η δολοφονία δεν θα συνέβαινε. Σε κοινωνίες στις οποίες πιστεύεται ότι το παιδί είναι αντανάκλαση και συνέχεια του γονέα, σε κοινωνίες στις οποίες η καλή ή κακή συμπεριφορά ενός παιδιού, ανήλικου ή ενήλικου, σχετίζεται με την αξιοσύνη, την προκοπή και τη φροντίδα της μητέρας ή με την τιμή, την αξιοπρέπεια και το «μέτωπο» του πατέρα, δεν γίνεται ν’ αποφευχθεί η αναζήτηση ευθύνης στο σπίτι.

Η μητέρα του δράστη είναι ένα πρόσωπο που δεν μπορεί να κερδίσει. Ως σωστή μητέρα, θα υποστηρίξει ψυχικά το παιδί της και έτσι θα είναι κακή πολίτης. Ως καλή πολίτης που θα επιθυμήσει την τιμωρία του ενόχου, τσαλαβουτάει στον κίνδυνο να θεωρηθεί κακή μητέρα. Ελλιπής. Έχω διαβάσει για εγκλήματα στα οποία η μητέρα του δράστη συμπαραστάθηκε ολότελα στην οικογένεια του θύματος με οικονομικούς ή άλλους τρόπους και αποκήρυξε τον δράστη, έχω διαβάσει και το εντελώς αντίθετο. Για μητέρες που στήριξαν τους γιους τους ολότελα και προσπάθησαν να βγουν μπροστά και να δεχτούν κατάστηθα τα βέλη της κοινής γνώμης. Κι αναρωτιέμαι, ποια στάση είναι η σωστή;

Γνωρίζουμε ότι η γέννηση γιου είναι επίτευγμα. Οι «αγορομάνες» είναι γυναίκες που τα κατάφεραν. Είναι κεφάλαιο ελληνικής ιστορίας η σχέση μάνας και γιου, είναι μια σχέση τιμημένη, αναγνωρισμένη και πασίγνωστα έντονη. Η μητρότητα, ειδικά αυτή που συνοδεύεται από τη σημειωτική της μητέρας που έχει γεννήσει γιο, είναι μορφή κοινωνικής καταξίωσης. Το να αναμένουμε την καταγγελία του γιου όταν αυτός εγκληματήσει σημαίνει ότι ταυτόχρονα περιμένουμε την εγκατάλειψη μιας ταυτότητας εκ μέρους της μητέρας. Η μητέρα ενός θύτη έχει την ατυχία να ζει σε μια κοινωνία που την ανεβάζει λόγω του φύλου του παιδιού και την περιμένει να παραιτηθεί απ’ την καταξίωση όταν ο γιος εγκληματήσει.

Στο βίντεο είδαμε ένα χυδαίο ξέπλυμα εκ μέρους της αδελφής και τη σιωπή εκ μέρους της μητέρας, που δεν είπε πολλά παραπάνω απ’ το ότι «πρέπει να παραδοθεί». Και βλέποντάς το, ενώ η πρώτη μου σκέψη ήταν ίδια με όλων μας, ότι το ψάρι βρομάει απ’ το κεφάλι, η επόμενη ήταν αυτή: μια γυναίκα που αγαπά έναν δράστη ως το τέλος δεν είναι μια γυναίκα πιστή, που επιτελεί το καθήκον της;  

Δεν έχω την ελάχιστη πρόθεση να δικαιολογήσω ξεπλυματικές συμπεριφορές. Αναρωτιέμαι όμως πώς αντιδρά κανείς σωστά όταν ο γιος ή ο αδελφός του δολοφονεί. Στο τέλος του συλλογισμού μου εκκρεμεί κάτι που δεν έχω γράψει ακόμη. Ο άντρας που διαπράττει μια γυναικοκτονία δεν είναι «ισοδύναμος» με τις γυναίκες που τον δικαιολογούν. Η δικαιολόγηση, το ξέπλυμα και η χυδαιότητα της οικογένειας ενός θύτη δεν επιφέρει στα πρόσωπα την ίδια ευθύνη με τη δολοφονία. Όταν μιλάμε για το έγκλημα της γυναικοκτονίας, τα απαράδεκτα λόγια των προσώπων της οικογένειας δεν εξισώνονται με την αφαίρεση ζωής. Αν η οργή μας απέναντι σ’ έναν γυναικοκτόνο και την αδελφή ή τη μάνα του, που πάνε να μαζέψουν ό,τι μαζεύεται, είναι ίση, είμαστε κι εμείς μέρος του προβλήματος.

Ενώ η κοινωνία, η οικογένεια και το σύνολο των εμπειριών ζωής συνδέονται πάντοτε με τον ψυχισμό και τη διαμόρφωση της προσωπικότητας, ο τρόπος με τον οποίο αναζητούμε τα γυναικεία πρόσωπα πίσω από έναν θύτη για να εξηγήσουμε την πράξη του, ο τρόπος με τον οποίο η ατάκα «τι μάνα τον μεγάλωσε» φτάνει εύκολα στη γλώσσα μας χρειάζεται κάποια αυτοσυγκράτηση. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε: αν αρκούσε το «κακό σπίτι» για να φτιαχτεί ένας δολοφόνος, θα είχαμε τόσες γυναίκες όσους και άντρες δολοφόνους.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ