Ένας σεισμός έφερε στην εξουσία τον Ερντογάν και ένας σεισμός θα τον ρίξει;

Ταγίπ Ερντογάν: Ένας σεισμός τον έφερε στην εξουσία και ένας σεισμός θα τον ρίξει; Facebook Twitter
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αγκαλιάζει μια σεισμόπληκτη γυναίκα κατά την επίσκεψή του στον καταυλισμό που έστησε η Αρχή Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών (AFAD) της Τουρκίας μετά τους σεισμούς μεγέθους 7,7 και 7,6 βαθμών που έπληξαν το Καχραμανμάρας της Τουρκίας. Φωτ.: Τουρκική Προεδρία / Handout/Anadolu Agency via Getty Images/Ideal Image
0

ΣΤΙΣ 6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ, ένα μεγάλο σεισμικό κύμα χτύπησε τη νοτιοανατολική Τουρκία. Έκτοτε εξελίσσεται μια μάχη με τον χρόνο. Νύχτες αγωνίας, αλλεπάλληλες δονήσεις, συγκλονιστικές μαρτυρίες και μια διαρκής αναζήτηση για επιζώντες.

Καθημερινά οι εικόνες που βλέπουμε από την Τουρκία και τη Συρία συνθέτουν το παζλ μιας ανυπολόγιστης ανθρωπιστικής τραγωδίας. Πολυώροφα κτίρια καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι, άνθρωποι τρέχουν πανικόβλητοι, χιλιάδες άστεγοι μέσα σε κλίμα ψύχους και σωστικά συνεργεία να παλεύουν για να απεγκλωβίσουν όσους έχουν καταφέρει να παραμείνουν ζωντανοί.

Το χτύπημα του εγκέλαδου ξύπνησε μνήμες από το παρελθόν. Μάλιστα, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υποστήριξε ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη καταστροφή στη χώρα, θυμίζοντας τον σεισμό των 7,8 Ρίχτερ του 1939, λίγο έξω από την πόλη του Ερζιντζάν. Τότε είχαν σκοτωθεί πάνω από 32.700 άνθρωποι, ενώ είχε προκληθεί τσουνάμι μισού μέτρου.

Αυτές τις μέρες, χώρες απ’ όλο τον κόσμο στέλνουν βοήθεια στις σεισμόπληκτες περιοχές. Εικόνες μικρών παιδιών που έμειναν για ώρες εγκλωβισμένα έχουν κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ χιλιάδες είναι οι νεκροί που ανασύρθηκαν από τα συντρίμμια, ακόμα περισσότεροι οι άστεγοι και οι τραυματίες.

Το 1999 η «διπλωματία των σεισμών» είχε φέρει κοντά τους λαούς αλλά και τις ηγεσίες. Αλλά και τότε ένα σκάνδαλο διαφθοράς σχετικά με τις άδειες που είχαν δοθεί σε κτίρια τα οποία κατέρρευσαν είχε πλήξει την κυβέρνηση Ετζεβίτ, κάνοντας τους πολίτες να ψηφίσουν το νέο, τότε, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν.

Αρκετοί έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται ποιες μπορεί να είναι οι πολιτικές, οικονομικές και γεωπολιτικές συνέπειες του σεισμού στην Τουρκία. Το βασικό ερώτημα που ανακύπτει είναι αν μπορεί αυτός ο φονικός σεισμός να αλλάξει τα δεδομένα και να καταπνίξει το νεο-οθωμανικό αφήγημα του Ερντογάν. Είναι ικανό το κύμα αλληλεγγύης από την πλευρά της Ελλάδας να δημιουργήσει συνθήκες επαναπροσέγγισης των δύο χωρών, να αποτελέσει μια ευκαιρία για αναθέρμανση των σχέσεων των δύο κρατών;

Αν γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, είναι ευδιάκριτοι οι παραλληλισμοί με τον φονικό σεισμό στις 17 Αυγούστου του 1999. Τότε, τα 7,6 Ρίχτερ στην περιοχή του Ιζμίτ (Νικομήδεια) στη βορειοδυτική Τουρκία που ενεργοποίησαν το ρήγμα της βόρειας Ανατολίας στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 17.000 ανθρώπους και άφησαν πίσω τους 44.000 τραυματίες.

Εκείνη την περίοδο οι σχέσεις των δύο χωρών δεν βρίσκονταν στο καλύτερο σημείο. Είχαν περάσει τρία χρόνια από την κρίση των Ιμίων, τις δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού στην Κύπρο, ενώ λίγο καιρό πριν από τον σεισμό η υπόθεση Οτσαλάν είχε φέρει τις δύο χώρες στα πρόθυρα σύρραξης. Ήταν η εποχή που ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, με υπουργό Εξωτερικών τον Γιώργο Παπανδρέου, ανέπτυξε τη «διπλωματία των σεισμών», αποκλιμακώνοντας την ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Τότε ο κυβερνητικός συνασπισμός του Μουσταφά Μπιουλέντ Ετζεβίτ επέδειξε απίστευτη ολιγωρία και μια πρωτοφανή αδυναμία διαχείρισης της κρίσης, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στο βαθύ κεμαλικό κράτος.

Φυσικά, αυτό, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση του 2001, συνέβαλε καθοριστικά στην εκλογή του κόμματος του Ερντογάν. Ουσιαστικά, ο σημερινός Τούρκος Πρόεδρος ανήλθε στην εξουσία ως το «αγαπημένο» παιδί των Δυτικών, ενώ στα μάτια του τουρκικού λαού η πολιτική επιτυχία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα ταυτιζόταν με την οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση του πλούτου.

Ταγίπ Ερντογάν: Ένας σεισμός τον έφερε στην εξουσία και ένας σεισμός θα τον ρίξει; Facebook Twitter
Το βέβαιο είναι ότι οι σεισμοί αυτοί έχουν πλήξει το νοτιοανατολικό και πιο φτωχό τμήμα της χώρας, αφού μιλάμε για πόλεις και χωριά στα οποία ζει το κουρδικό στοιχείο. Φωτ.: EPA

Σήμερα πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσο οι χειρισμοί του Ερντογάν μπορεί να επηρεάσουν την επανεκλογή του. Η πρωτοφανής φυσική καταστροφή και το εθνικό πένθος θα ωφελήσουν ή θα ζημιώσουν τον Τούρκο Πρόεδρο; Το βέβαιο είναι ότι οι σεισμοί αυτοί έχουν πλήξει το νοτιοανατολικό και πιο φτωχό τμήμα της χώρας, αφού μιλάμε για πόλεις και χωριά στα οποία ζει το κουρδικό στοιχείο. Μάλιστα, είναι πιθανό μια χώρα που εδώ και καιρό αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα να βρεθεί ξανά στο κατώφλι του ΔΝΤ.

Προφανώς, από τη δημόσια συζήτηση δεν λείπουν οι ψίθυροι για το πώς κατέρρευσαν με τόση ευκολία τα κτίρια από τους δύο σεισμούς της περασμένης Δευτέρας. Όπως αποδείχθηκε, πολλά από τα κτίρια αυτά είχαν κατασκευαστεί από σκυρόδεμα, χωρίς καμία αντισεισμική ενίσχυση.

Η κριτική από την αντιπολίτευση είναι σίγουρο ότι θα εστιάσει σε αυτό το κομβικό σημείο, σε μια χρονιά εκλογών όπου ο Ερντογάν είναι αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη πρόκληση από τότε που ανήλθε στην εξουσία. Προφανώς, η αναβολή των εκλογών της 14ης Μαΐου υπό τις παρούσες δύσκολες συνθήκες φαντάζει αρκετά πιθανή, αφού ο Τούρκος Πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το συνταγματικό περιθώριο των έξι μηνών και να μετατοπίσει τις εκλογές.

Ο Ερντογάν, λοιπόν, έχει να αντιμετωπίσει τους νέους εκλογικούς συσχετισμούς που δημιουργούνται, καθώς, καταρχάς, οι Κούρδοι είναι αυτοί που θα κρίνουν το αποτέλεσμα της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης. Επίσης, πώς θα αντιδράσει ο ίδιος στο πρόγραμμα αποκατάστασης των ζημιών και πώς θα συμπεριφερθούν οι υποστηρικτές του; Τι θέση θα πάρει απέναντι σε χώρες με τις οποίες οι σχέσεις του είναι προβληματικές σχέσεις, δεδομένου ότι πριν από λίγο καιρό είχε βρεθεί σε κατάσταση απομόνωσης;

Μάλιστα, η τραγική ειρωνεία είναι ότι οι χώρες που φρόντισαν να στείλουν αμέσως βοήθεια στην Τουρκία είναι εκείνες που μέχρι την περασμένη εβδομάδα βρίσκονταν στο επίκεντρο της επιθετικής ρητορικής.

Ταγίπ Ερντογάν: Ένας σεισμός τον έφερε στην εξουσία και ένας σεισμός θα τον ρίξει; Facebook Twitter
Όπως αποδείχθηκε, πολλά από τα κτίρια αυτά είχαν κατασκευαστεί από σκυρόδεμα, χωρίς καμία αντισεισμική ενίσχυση.

Οι ομοιότητες με το 1999 είναι πολλές, αλλά είναι αρκετές και οι διαφορές. Σήμερα ο Ερντογάν έχει εγκαταστήσει ένα απολύτως αυταρχικό καθεστώς στη χώρα και παραμένει εκφραστής ενός επικίνδυνου τουρκικού μεγαλοϊδεατισμού. Όλα αυτά τα χρόνια έχει εκκαθαρίσει τον στρατό από τους γκιουλενικούς και γενικότερα τους φιλοδυτικούς, φιλονατοϊκούς αξιωματικούς, εδραιώνοντας την κυριαρχία του σε πολλαπλά επίπεδα.

Είναι ξεκάθαρο ότι η αντιδυτική στροφή του αλλά και η εθνικιστική υστερία των τελευταίων χρόνων, ειδικά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, είχαν ως αποτέλεσμα να καταρρεύσει η διεθνής εικόνα της Τουρκίας. Από την άλλη, τα κεντρικά ΜΜΕ, που έχουν τεράστια επιρροή, βρίσκονται σχεδόν ολοκληρωτικά στα χέρια του καθεστώτος Ερντογάν, αναπαράγοντας την προπαγάνδα του.

Το 1999 η «διπλωματία των σεισμών» είχε φέρει κοντά τους λαούς αλλά και τις ηγεσίες. Αλλά και τότε ένα σκάνδαλο διαφθοράς σχετικά με τις άδειες που είχαν δοθεί σε κτίρια τα οποία κατέρρευσαν είχε πλήξει την κυβέρνηση Ετζεβίτ, κάνοντας τους πολίτες να ψηφίσουν το νέο, τότε, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν.

Οι καταστροφικοί σεισμοί θα δώσουν στον Ερντογάν την ευκαιρία να ανακτήσει τη χαμένη εμπιστοσύνη ενός μεγάλου ποσοστού της χώρας ή θα σημάνουν τον πολιτικό του «θάνατο»; Θα βγει ενισχυμένος και αλώβητος ή θα πληγεί από τους πολιτικούς «μετασεισμούς»;

Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει ότι ο Τούρκος Πρόεδρος θα επιχειρήσει να παραμείνει στην εξουσία πάση θυσία. Πιθανόν για κάποιο χρονικό διάστημα να βάλει στην άκρη τις προκλητικές ενέργειες, την κλιμακούμενη ρητορική όξυνσης, τις συνεχείς απειλές και το σκηνικό έντασης. Οι εξελίξεις είναι μπροστά μας.

Όταν κάποτε ρώτησαν τον Βρετανό πρωθυπουργό Χάρολντ ΜακΜίλαν τι φοβάται περισσότερο στην πολιτική, απάντησε: «Τα γεγονότα αγαπητέ μου, τα γεγονότα». Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι: ένας σεισμός έφερε στην εξουσία τον Ερντογάν, και ένας σεισμός θα τον ρίξει;

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σεισμός στην Τουρκία: «Οι πόλεις μας θα γίνουν νεκροταφεία» προειδοποιούσαν οι πολιτικοί μηχανικοί

Διεθνή / Σεισμός στην Τουρκία: «Οι πόλεις μας θα γίνουν νεκροταφεία» προειδοποιούσαν οι πολιτικοί μηχανικοί

Λίγα 24ωρα μετά τον φονικό σεισμό αρθρώνονται οι πρώτες απορίες για κάτι που όλοι σκέφτονται, αλλά κανείς δεν τολμά να πει ανοιχτά στην ερντογανική επικράτεια: ποιοι έχτισαν αυτά τα τραπουλόχαρτα και γιατί η Μεσόγειος είναι η χαρά της μαφίας των εργολάβων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ