Ένας σεισμός έφερε στην εξουσία τον Ερντογάν και ένας σεισμός θα τον ρίξει;

Ταγίπ Ερντογάν: Ένας σεισμός τον έφερε στην εξουσία και ένας σεισμός θα τον ρίξει; Facebook Twitter
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αγκαλιάζει μια σεισμόπληκτη γυναίκα κατά την επίσκεψή του στον καταυλισμό που έστησε η Αρχή Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών (AFAD) της Τουρκίας μετά τους σεισμούς μεγέθους 7,7 και 7,6 βαθμών που έπληξαν το Καχραμανμάρας της Τουρκίας. Φωτ.: Τουρκική Προεδρία / Handout/Anadolu Agency via Getty Images/Ideal Image
0

ΣΤΙΣ 6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ, ένα μεγάλο σεισμικό κύμα χτύπησε τη νοτιοανατολική Τουρκία. Έκτοτε εξελίσσεται μια μάχη με τον χρόνο. Νύχτες αγωνίας, αλλεπάλληλες δονήσεις, συγκλονιστικές μαρτυρίες και μια διαρκής αναζήτηση για επιζώντες.

Καθημερινά οι εικόνες που βλέπουμε από την Τουρκία και τη Συρία συνθέτουν το παζλ μιας ανυπολόγιστης ανθρωπιστικής τραγωδίας. Πολυώροφα κτίρια καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι, άνθρωποι τρέχουν πανικόβλητοι, χιλιάδες άστεγοι μέσα σε κλίμα ψύχους και σωστικά συνεργεία να παλεύουν για να απεγκλωβίσουν όσους έχουν καταφέρει να παραμείνουν ζωντανοί.

Το χτύπημα του εγκέλαδου ξύπνησε μνήμες από το παρελθόν. Μάλιστα, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υποστήριξε ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη καταστροφή στη χώρα, θυμίζοντας τον σεισμό των 7,8 Ρίχτερ του 1939, λίγο έξω από την πόλη του Ερζιντζάν. Τότε είχαν σκοτωθεί πάνω από 32.700 άνθρωποι, ενώ είχε προκληθεί τσουνάμι μισού μέτρου.

Αυτές τις μέρες, χώρες απ’ όλο τον κόσμο στέλνουν βοήθεια στις σεισμόπληκτες περιοχές. Εικόνες μικρών παιδιών που έμειναν για ώρες εγκλωβισμένα έχουν κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ χιλιάδες είναι οι νεκροί που ανασύρθηκαν από τα συντρίμμια, ακόμα περισσότεροι οι άστεγοι και οι τραυματίες.

Το 1999 η «διπλωματία των σεισμών» είχε φέρει κοντά τους λαούς αλλά και τις ηγεσίες. Αλλά και τότε ένα σκάνδαλο διαφθοράς σχετικά με τις άδειες που είχαν δοθεί σε κτίρια τα οποία κατέρρευσαν είχε πλήξει την κυβέρνηση Ετζεβίτ, κάνοντας τους πολίτες να ψηφίσουν το νέο, τότε, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν.

Αρκετοί έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται ποιες μπορεί να είναι οι πολιτικές, οικονομικές και γεωπολιτικές συνέπειες του σεισμού στην Τουρκία. Το βασικό ερώτημα που ανακύπτει είναι αν μπορεί αυτός ο φονικός σεισμός να αλλάξει τα δεδομένα και να καταπνίξει το νεο-οθωμανικό αφήγημα του Ερντογάν. Είναι ικανό το κύμα αλληλεγγύης από την πλευρά της Ελλάδας να δημιουργήσει συνθήκες επαναπροσέγγισης των δύο χωρών, να αποτελέσει μια ευκαιρία για αναθέρμανση των σχέσεων των δύο κρατών;

Αν γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, είναι ευδιάκριτοι οι παραλληλισμοί με τον φονικό σεισμό στις 17 Αυγούστου του 1999. Τότε, τα 7,6 Ρίχτερ στην περιοχή του Ιζμίτ (Νικομήδεια) στη βορειοδυτική Τουρκία που ενεργοποίησαν το ρήγμα της βόρειας Ανατολίας στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 17.000 ανθρώπους και άφησαν πίσω τους 44.000 τραυματίες.

Εκείνη την περίοδο οι σχέσεις των δύο χωρών δεν βρίσκονταν στο καλύτερο σημείο. Είχαν περάσει τρία χρόνια από την κρίση των Ιμίων, τις δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού στην Κύπρο, ενώ λίγο καιρό πριν από τον σεισμό η υπόθεση Οτσαλάν είχε φέρει τις δύο χώρες στα πρόθυρα σύρραξης. Ήταν η εποχή που ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, με υπουργό Εξωτερικών τον Γιώργο Παπανδρέου, ανέπτυξε τη «διπλωματία των σεισμών», αποκλιμακώνοντας την ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Τότε ο κυβερνητικός συνασπισμός του Μουσταφά Μπιουλέντ Ετζεβίτ επέδειξε απίστευτη ολιγωρία και μια πρωτοφανή αδυναμία διαχείρισης της κρίσης, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στο βαθύ κεμαλικό κράτος.

Φυσικά, αυτό, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση του 2001, συνέβαλε καθοριστικά στην εκλογή του κόμματος του Ερντογάν. Ουσιαστικά, ο σημερινός Τούρκος Πρόεδρος ανήλθε στην εξουσία ως το «αγαπημένο» παιδί των Δυτικών, ενώ στα μάτια του τουρκικού λαού η πολιτική επιτυχία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα ταυτιζόταν με την οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση του πλούτου.

Ταγίπ Ερντογάν: Ένας σεισμός τον έφερε στην εξουσία και ένας σεισμός θα τον ρίξει; Facebook Twitter
Το βέβαιο είναι ότι οι σεισμοί αυτοί έχουν πλήξει το νοτιοανατολικό και πιο φτωχό τμήμα της χώρας, αφού μιλάμε για πόλεις και χωριά στα οποία ζει το κουρδικό στοιχείο. Φωτ.: EPA

Σήμερα πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσο οι χειρισμοί του Ερντογάν μπορεί να επηρεάσουν την επανεκλογή του. Η πρωτοφανής φυσική καταστροφή και το εθνικό πένθος θα ωφελήσουν ή θα ζημιώσουν τον Τούρκο Πρόεδρο; Το βέβαιο είναι ότι οι σεισμοί αυτοί έχουν πλήξει το νοτιοανατολικό και πιο φτωχό τμήμα της χώρας, αφού μιλάμε για πόλεις και χωριά στα οποία ζει το κουρδικό στοιχείο. Μάλιστα, είναι πιθανό μια χώρα που εδώ και καιρό αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα να βρεθεί ξανά στο κατώφλι του ΔΝΤ.

Προφανώς, από τη δημόσια συζήτηση δεν λείπουν οι ψίθυροι για το πώς κατέρρευσαν με τόση ευκολία τα κτίρια από τους δύο σεισμούς της περασμένης Δευτέρας. Όπως αποδείχθηκε, πολλά από τα κτίρια αυτά είχαν κατασκευαστεί από σκυρόδεμα, χωρίς καμία αντισεισμική ενίσχυση.

Η κριτική από την αντιπολίτευση είναι σίγουρο ότι θα εστιάσει σε αυτό το κομβικό σημείο, σε μια χρονιά εκλογών όπου ο Ερντογάν είναι αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη πρόκληση από τότε που ανήλθε στην εξουσία. Προφανώς, η αναβολή των εκλογών της 14ης Μαΐου υπό τις παρούσες δύσκολες συνθήκες φαντάζει αρκετά πιθανή, αφού ο Τούρκος Πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το συνταγματικό περιθώριο των έξι μηνών και να μετατοπίσει τις εκλογές.

Ο Ερντογάν, λοιπόν, έχει να αντιμετωπίσει τους νέους εκλογικούς συσχετισμούς που δημιουργούνται, καθώς, καταρχάς, οι Κούρδοι είναι αυτοί που θα κρίνουν το αποτέλεσμα της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης. Επίσης, πώς θα αντιδράσει ο ίδιος στο πρόγραμμα αποκατάστασης των ζημιών και πώς θα συμπεριφερθούν οι υποστηρικτές του; Τι θέση θα πάρει απέναντι σε χώρες με τις οποίες οι σχέσεις του είναι προβληματικές σχέσεις, δεδομένου ότι πριν από λίγο καιρό είχε βρεθεί σε κατάσταση απομόνωσης;

Μάλιστα, η τραγική ειρωνεία είναι ότι οι χώρες που φρόντισαν να στείλουν αμέσως βοήθεια στην Τουρκία είναι εκείνες που μέχρι την περασμένη εβδομάδα βρίσκονταν στο επίκεντρο της επιθετικής ρητορικής.

Ταγίπ Ερντογάν: Ένας σεισμός τον έφερε στην εξουσία και ένας σεισμός θα τον ρίξει; Facebook Twitter
Όπως αποδείχθηκε, πολλά από τα κτίρια αυτά είχαν κατασκευαστεί από σκυρόδεμα, χωρίς καμία αντισεισμική ενίσχυση.

Οι ομοιότητες με το 1999 είναι πολλές, αλλά είναι αρκετές και οι διαφορές. Σήμερα ο Ερντογάν έχει εγκαταστήσει ένα απολύτως αυταρχικό καθεστώς στη χώρα και παραμένει εκφραστής ενός επικίνδυνου τουρκικού μεγαλοϊδεατισμού. Όλα αυτά τα χρόνια έχει εκκαθαρίσει τον στρατό από τους γκιουλενικούς και γενικότερα τους φιλοδυτικούς, φιλονατοϊκούς αξιωματικούς, εδραιώνοντας την κυριαρχία του σε πολλαπλά επίπεδα.

Είναι ξεκάθαρο ότι η αντιδυτική στροφή του αλλά και η εθνικιστική υστερία των τελευταίων χρόνων, ειδικά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, είχαν ως αποτέλεσμα να καταρρεύσει η διεθνής εικόνα της Τουρκίας. Από την άλλη, τα κεντρικά ΜΜΕ, που έχουν τεράστια επιρροή, βρίσκονται σχεδόν ολοκληρωτικά στα χέρια του καθεστώτος Ερντογάν, αναπαράγοντας την προπαγάνδα του.

Το 1999 η «διπλωματία των σεισμών» είχε φέρει κοντά τους λαούς αλλά και τις ηγεσίες. Αλλά και τότε ένα σκάνδαλο διαφθοράς σχετικά με τις άδειες που είχαν δοθεί σε κτίρια τα οποία κατέρρευσαν είχε πλήξει την κυβέρνηση Ετζεβίτ, κάνοντας τους πολίτες να ψηφίσουν το νέο, τότε, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν.

Οι καταστροφικοί σεισμοί θα δώσουν στον Ερντογάν την ευκαιρία να ανακτήσει τη χαμένη εμπιστοσύνη ενός μεγάλου ποσοστού της χώρας ή θα σημάνουν τον πολιτικό του «θάνατο»; Θα βγει ενισχυμένος και αλώβητος ή θα πληγεί από τους πολιτικούς «μετασεισμούς»;

Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει ότι ο Τούρκος Πρόεδρος θα επιχειρήσει να παραμείνει στην εξουσία πάση θυσία. Πιθανόν για κάποιο χρονικό διάστημα να βάλει στην άκρη τις προκλητικές ενέργειες, την κλιμακούμενη ρητορική όξυνσης, τις συνεχείς απειλές και το σκηνικό έντασης. Οι εξελίξεις είναι μπροστά μας.

Όταν κάποτε ρώτησαν τον Βρετανό πρωθυπουργό Χάρολντ ΜακΜίλαν τι φοβάται περισσότερο στην πολιτική, απάντησε: «Τα γεγονότα αγαπητέ μου, τα γεγονότα». Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι: ένας σεισμός έφερε στην εξουσία τον Ερντογάν, και ένας σεισμός θα τον ρίξει;

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σεισμός στην Τουρκία: «Οι πόλεις μας θα γίνουν νεκροταφεία» προειδοποιούσαν οι πολιτικοί μηχανικοί

Διεθνή / Σεισμός στην Τουρκία: «Οι πόλεις μας θα γίνουν νεκροταφεία» προειδοποιούσαν οι πολιτικοί μηχανικοί

Λίγα 24ωρα μετά τον φονικό σεισμό αρθρώνονται οι πρώτες απορίες για κάτι που όλοι σκέφτονται, αλλά κανείς δεν τολμά να πει ανοιχτά στην ερντογανική επικράτεια: ποιοι έχτισαν αυτά τα τραπουλόχαρτα και γιατί η Μεσόγειος είναι η χαρά της μαφίας των εργολάβων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ