Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ βασίζεται ολοένα και περισσότερο στη Συνοριοφυλακή για να υλοποιήσει το σχέδιο μαζικών απελάσεων του προέδρου, συλλαμβάνοντας μετανάστες σε πόλεις πολύ μακριά από τα νότια σύνορα των ΗΠΑ - μια αλλαγή στον παραδοσιακό ρόλο της υπηρεσίας που ανησυχεί δικηγόρους και ακτιβιστές.
Τον τελευταίο μήνα, οι πράκτορες της Συνοριοφυλακής έχουν αναπτυχθεί πεζοί και με άλογα σε πάρκο του Λος Άντζελες, έχουν συλλάβει μετανάστες σε δικαστήριο της Νέας Υόρκης, έχουν πραγματοποιήσει επιδρομές σε φυτείες κάνναβης στην κομητεία Βεντούρα της Καλιφόρνια και έχουν κρατήσει εργάτες ημέρας σε χώρους στάθμευσης καταστημάτων Home Depot μέχρι και τη Σακραμέντο.
Η Συνοριοφυλακή παραδοσιακά αναπτύσσει τους περισσότερους πράκτορές της κατά μήκος της περίπου 3.200 χιλιομέτρων διαδρομής του νοτιοδυτικού συνόρου που διατρέχει το Τέξας, το Νέο Μεξικό, την Αριζόνα και την Καλιφόρνια. Η βασική της αποστολή είναι η φύλαξη των συνόρων μεταξύ των σημείων εισόδου, με στόχο την ανάσχεση ναρκωτικών και όπλων, την πρόληψη της διακίνησης ανθρώπων και τη σταμάτηση παράνομης εισόδου στη χώρα. Τώρα όμως, καθώς οι διαβάσεις στα σύνορα βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, οι πράκτορες της Συνοριοφυλακής συλλαμβάνουν μετανάστες εκατοντάδες μίλια μακριά από τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.
«Καλό είναι να το συνηθίσετε, γιατί σύντομα θα γίνει ο κανόνας», δήλωσε ο αξιωματούχος της Συνοριοφυλακής Γκρέγκορι Μποβίνο στο Fox News, μετά την επιχείρηση στο πάρκο ΜακΆρθουρ. «Θα πάμε οπουδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή στο Λος Άντζελες».
Η παρουσία της Συνοριοφυλακής σε μεγάλες πόλεις όπως το Λος Άντζελες είναι νόμιμη βάσει νόμου του 1946 που καθορίζει ότι η αρμοδιότητα της υπηρεσίας εκτείνεται σε “εύλογη απόσταση” από τα σύνορα. Αργότερα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης όρισε ότι αυτή η ζώνη είναι τα 100 μίλια από οποιοδήποτε σύνορο, συμπεριλαμβανομένων των ακτών — περιοχή όπου σήμερα ζει περίπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού των ΗΠΑ. Εντός αυτής της ζώνης, η Συνοριοφυλακή ισχυρίζεται ότι έχει ευρείες εξουσίες για έρευνα οχημάτων, ακόμα και χωρίς εύλογη υποψία ή ένταλμα.
«Οι άνθρωποι που βρίσκονται μακριά από τα σύνορα αρχίζουν να βλέπουν τις επιθετικές τεχνικές επιβολής του νόμου που πρωτοεφαρμόστηκαν στην ευέλικτη συνταγματικά αυτή περιοχή κατά μήκος των συνόρων», λέει ο καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο, Θέσαρ Γκουαουτέμοκ Γκαρσία Ερνάντες.
Παλαιότεροι αξιωματούχοι του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας εκφράζουν ανησυχίες για την απόσπαση πρακτόρων της Συνοριοφυλακής από την κύρια αποστολή τους. Ο Γκιλ Κέρλικοουσκ, πρώην επίτροπος της Υπηρεσίας Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων (CBP), λέει ότι η απομάκρυνση πρακτόρων από τα νότια σύνορα μπορεί να επηρεάσει το έργο των τοπικών αρχών που συνεργάζονται με τη Συνοριοφυλακή σε υποθέσεις διακίνησης ανθρώπων.
«Η Συνοριοφυλακή έχει πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων που οι τοπικές αρχές δεν έχουν», λέει. «Όταν λοιπόν συνεργάζονται σε αυτές τις πιο σύνθετες έρευνες, η αποστολή τους στο εσωτερικό σημαίνει απώλεια αυτής της δυνατότητας».
Ο αριθμός των πρακτόρων της Συνοριοφυλακής έχει παραμείνει σταθερός τα τελευταία χρόνια γύρω στους 19.000, περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2017. Η Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων (CBP), της οποίας η Συνοριοφυλακή αποτελεί τμήμα, είναι η μεγαλύτερη ομοσπονδιακή αστυνομική υπηρεσία των ΗΠΑ με πάνω από 60.000 υπαλλήλους.
Παρότι η αρμοδιότητα της CBP περιλαμβάνει την εφαρμογή της μεταναστευτικής νομοθεσίας, οι πράκτορες της Συνοριοφυλακής είχαν έως πρόσφατα πιο περιορισμένο ρόλο σε πόλεις μακριά από τα νότια σύνορα. Ωστόσο, ήδη από την πρώτη θητεία του, ο Πρόεδρος Τραμπ επανεξέταζε αυτό το θέμα.
Το 2020, ο Τραμπ έστειλε πράκτορες της Συνοριοφυλακής στο Πόρτλαντ του Όρεγκον για να καταστείλουν διαδηλώσεις και ταραχές κατά της αστυνομικής βίας — κίνηση που ο Κέρλικοουσκ θεωρούσε ασυνήθιστη, καθώς οι πράκτορες δεν εκπαιδεύονταν για πολιτικές ταραχές. Η μονάδα BORTAC, μια ειδική ομάδα τύπου SWAT, φρουρούσε ομοσπονδιακά κτίρια κατά τη διάρκεια των μαζικών διαδηλώσεων.
Η επεκτατική πολιτική Τραμπ και ο ρόλος της Συνοριοφυλακής
Ο Τραμπ προσπάθησε να αυξήσει τον αριθμό των πρακτόρων της Συνοριοφυλακής στην πρώτη του θητεία για να ενισχύσει τα σύνορα, αν και η επέκταση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Το πρόσφατο νομοσχέδιο δαπανών που πέρασε το Κογκρέσο προβλέπει κονδύλια για την πρόσληψη 3.000 νέων πρακτόρων.
Οι πράκτορες της Συνοριοφυλακής έχουν εμπλακεί σε αρκετές μεγάλες επιχειρήσεις και συλλήψεις, όπως η επιχείρηση στην Κεντρική Κοιλάδα της Καλιφόρνια τον Ιανουάριο, πριν ο Τραμπ αναλάβει εκ νέου, που ο Μποβίνο δήλωσε ότι οδήγησε σε 78 συλλήψεις. Σε απάντηση, η ACLU κατέθεσε αγωγή κατά της Συνοριοφυλακής και της CBP εκ μέρους των Ενωμένων Εργατών της Γης, καταγγέλλοντας ότι η επιχείρηση ήταν «σχεδόν εβδομαδιαία επιχείρηση σε κυρίως λατινοαμερικανικές περιοχές της κομητείας Κερν και γύρω περιοχές, με στόχο τη σύλληψη και κράτηση ανθρώπων, ανεξαρτήτως του μεταναστευτικού τους καθεστώτος.»
Ομοσπονδιακός δικαστής εξέδωσε προσωρινή εντολή που απαγορεύει στους πράκτορες της Συνοριοφυλακής να σταματούν ανθρώπους στην Ανατολική Περιοχή της Καλιφόρνιας χωρίς “εύλογη υποψία” ότι βρίσκονται παράνομα στη χώρα.
Η πρώην υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας Τζάνετ Ναπολιτάνο δήλωσε ότι δεν θυμάται προηγούμενη διοίκηση να αναπτύσσει τόσο εκτεταμένα τη Συνοριοφυλακή μακριά από τα νότια σύνορα. «Ιστορικά είχαν αναπτυχθεί εντός 100 μιλίων από τις ανατολικές και δυτικές ακτές, αλλά όχι ως βασικό και τακτικό μέρος του έργου τους», είπε. Προβληματίστηκε επίσης για τον ρόλο που παίζουν οι πράκτορες στη σημερινή επιβολή της μετανάστευσης: «Γίνονται απλά βοηθητικοί πράκτορες της ICE ή εκτελούν εργασίες που συνδέονται με την επιτήρηση των συνόρων; Ποιος έχει τον έλεγχο;»
Η CBP δεν απάντησε σε ερωτήματα για τον αριθμό πρακτόρων που αναπτύσσονται για να βοηθήσουν την ICE ούτε σε ανησυχίες ότι η συμμετοχή τους σε συλλήψεις αποσπά την προσοχή από την κύρια αποστολή τους.
Δικαστικές προσφυγές κατά της πολιτικής Τραμπ
Υποστηρικτές των μεταναστών έχουν καταφέρει σε ορισμένες περιπτώσεις να εμποδίσουν δικαστικά επιχειρήσεις επιβολής που εμπλέκεται η Συνοριοφυλακή. Μια ομοσπονδιακή αγωγή που κατατέθηκε τον Ιούνιο κατηγορεί τη Συνοριοφυλακή, την ICE και άλλες υπηρεσίες για παραβίαση των συνταγματικών δικαιωμάτων ατόμων που κρατούνται σε «περιπολίες» γύρω από το Λος Άντζελες.
Η δικαστής Μαάμε Εβούσι-Μένσα Φρίμπονγκ έδωσε προσωρινή απαγόρευση στην κυβέρνηση Τραμπ να διεξάγει τέτοιες συλλήψεις στην περιοχή χωρίς “εύλογη υποψία” παράβασης του νόμου μετανάστευσης. Η Συνοριοφυλακή έχει κατηγορηθεί και στο παρελθόν για υπερβολική χρήση βίας κατά μεταναστών, όπως όταν το 2021 πράκτορες με άλογα καταγράφηκαν να φωνάζουν και να χρησιμοποιούν δεσμά για να εμποδίσουν οικογένειες Αϊτινών σε καταυλισμό. Εσωτερική έρευνα διαπίστωσε ότι δεν χτύπησαν με δεσμά, αλλά χρησιμοποίησαν “περιττή” βία και δεν είχαν επαρκή καθοδήγηση.
Η νομικός και καθηγήτρια Πανεπιστημίου του Ιλλινόις, Ντέμπορα Άντονι, δήλωσε: «Με ανησυχεί ιδιαίτερα να βλέπω τη Συνοριοφυλακή να ασχολείται με δραστηριότητες που μοιάζουν με κανονική επιβολή νόμου. Ο σκοπός τους είναι να αποτρέπουν τους κακούς, κι έτσι βλέπουν όλους όσους συναντούν σαν να ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.»
Τον τρέχοντα μήνα στο Λος Άντζελες, πράκτορες της Συνοριοφυλακής μαζί με δεκάδες βαριά οπλισμένους στρατιώτες της Εθνοφρουράς και άλλους ομοσπονδιακούς αστυνομικούς έκαναν επιχείρηση στο πάρκο ΜακΆρθουρ, χώρο με έντονη παρουσία μεταναστών. Οι πράκτορες περιπολούσαν για περίπου μία ώρα, χωρίς να προχωρήσουν σε συλλήψεις.
Ο Βλαντίμιρ Καράσκο, διευθυντής της συμμαχίας για τα δικαιώματα των μεταναστών, περιέγραψε την επιχείρηση ως «θέατρο και χάος», καθώς οι πράκτορες εμφανίστηκαν ξαφνικά και στόχευαν με όπλα όσους τους βιντεοσκοπούσαν. Σε δικαστήρια της Νέας Υόρκης, η Συνοριοφυλακή είναι πλέον συχνά παρούσα έξω από αίθουσες όπου γίνονται μεταναστευτικές ακροάσεις, βοηθώντας την ICE να συλλάβει ανθρώπους, σύμφωνα με ακτιβιστές και δικηγόρους. Η παρουσία τους θεωρείται «το νέο φυσιολογικό», ενώ δεν φαίνεται να υπάρχει σαφής διαχωρισμός ρόλων ανάμεσα στις υπηρεσίες κατά τις συλλήψεις.
Με πληροφορίες από Washington Post
