Οι αστυνομικές και μυστικές υπηρεσίες της Σερβίας χρησιμοποιούν προηγμένα εργαλεία ψηφιακής παρακολούθησης και άγνωστο μέχρι πρότινος λογισμικό κατασκοπείας για την παρακολούθηση δημοσιογράφων, περιβαλλοντικών ακτιβιστών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας.
Η έκθεση αποκαλύπτει τη χρήση προϊόντων της ισραηλινής εταιρείας Cellebrite, που επιτρέπουν την παραβίαση κινητών συσκευών και την εξαγωγή δεδομένων, καθώς και τη χρήση του λογισμικού κατασκοπείας NoviSpy. Αν και λιγότερο εξελιγμένο από το γνωστό Pegasus, το NoviSpy μπορεί να συλλέγει ευαίσθητα δεδομένα, ενώ επιτρέπει την απομακρυσμένη ενεργοποίηση μικροφώνου και κάμερας.
Η Cellebrite ισχυρίζεται ότι τα προϊόντα της προορίζονται μόνο για νόμιμες έρευνες με δικαστική εντολή. Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία σημειώνει ότι η τεχνολογία αυτή χρησιμοποιείται στη Σερβία για καταστολή της κοινωνίας των πολιτών και παράνομη παρακολούθηση, ενισχύοντας την κρατική καταστολή.
Η έκθεση περιγράφει περιπτώσεις, όπως αυτή του δημοσιογράφου Σλάβισα Μίλανοβ, του οποίου το κινητό τηλέφωνο παραβιάστηκε και μολύνθηκε με το NoviSpy κατά τη διάρκεια κράτησής του από την αστυνομία. Παρόμοια επίθεση καταγράφηκε στο τηλέφωνο του ακτιβιστή Νίκολα Ρίστιτς, με τη χρήση εργαλείων της Cellebrite.
Αντιδράσεις και επιπτώσεις
Η Διεθνής Αμνηστία ενημέρωσε την Google και την Android για το NoviSpy πριν από τη δημοσίευση της έκθεσης, με αποτέλεσμα το spyware να αφαιρεθεί από τις επηρεαζόμενες συσκευές. Ειδοποιήσεις για κυβερνητικά-backed επιθέσεις εστάλησαν στους στόχους.
Οι ακτιβιστές που επλήγησαν δήλωσαν ότι οι παρακολουθήσεις έχουν παραλυτική επίδραση, καθώς οδηγούν είτε σε αυτολογοκρισία είτε σε κίνδυνο για όσους επιλέγουν να μιλήσουν ανοιχτά.
Η Cellebrite υποστήριξε ότι δεσμεύεται για την ηθική και νόμιμη χρήση της τεχνολογίας της και διερευνά τις καταγγελίες για κατάχρηση. Παράλληλα, δήλωσε ότι από το 2020 έχει διακόψει εθελοντικά τις πωλήσεις σε περισσότερες από 60 χώρες.
Η υπόθεση αυτή εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας παρακολούθησης από κρατικές αρχές και την ανάγκη για αυστηρότερη διεθνή ρύθμιση και λογοδοσία.
Με πληροφορίες από Guardian
