Καθώς ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας Γιουν Σουκ Γιόλ παραμένει εγκλωβισμένος στην κατοικία του αντιμετωπίζοντας τη σύλληψη, η πτωτική του πορεία που τον έφερε από τη θέση ενός εισαγγελέα «ροκ σταρ» της Νότιας Κορέας στη θέση του απομονωμένου ηγέτη, αποκαλύπτει μια βαθύτερη ιστορία για μια ιδεολογία της εποχής του Ψυχρού Πολέμου που συνεχίζει να διαμορφώνει - και να κλονίζει - την πολιτική της Νότιας Κορέας.
Οι σκηνές έξω από την κατοικία του αποπευθέντος προέδρου της Νότιας Κορέας μπορεί να φαίνονται οικείες στο κοινό που παρακολουθούσε την πολιτική της εποχής Τραμπ: υποστηρικτές που κυματίζουν αμερικανικές σημαίες υποστηρίζοντας ότι η δημοκρατία απειλείται, αποδοκιμάζουν τις διαδιδόμενες «ψευδείς ειδήσεις», διαδηλώνουν κατά της υποτιθέμενης εκλογικής νοθείας και απαιτούν «να γίνει η Κορέα μεγάλη ξανά». Αλλά κάτω από αυτές τις επιφανειακές ομοιότητες κρύβεται μια μοναδική κορεατική κρίση, που έχει τις ρίζες της σε ιδεολογικές μάχες δεκαετιών.
Στη Νότια Κορέα, το χάσμα αριστεράς - δεξιάς πηγάζει λιγότερο από τις αξίες που αναδεικνύει η μάχη συντηρητικών έναντι προοδευτικών και περισσότερο από θεμελιώδεις στάσεις απέναντι στη Βόρεια Κορέα: επιθετικοί εναντίον συντηρητικών, διάλογος έναντι εμπλοκής. Όταν ο Γιουν κήρυξε στρατιωτικό νόμο στις 3 Δεκεμβρίου, τον δικαιολόγησε ισχυριζόμενος ότι έπρεπε να «προστατεύσει μια φιλελεύθερη Νότια Κορέα από τις απειλές που θέτουν οι κομμουνιστικές δυνάμεις της Βόρειας Κορέας και να εξαλείψει τα αντικρατικά στοιχεία». Σύμφωνα με τον Ινμπόκ Ρι, πολιτικό επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο Γιονσέι, τα λόγια του Γιουν απηχούν τη γλώσσα της προηγούμενης αυταρχικής διακυβέρνησης, αλλά με έναν ακόμη πιο επιθετικό τόνο: «Χρησιμοποιεί ρητορική από τους πρώην στρατιωτικούς δικτάτορες, πιθανώς σε μια προσπάθεια να απευθυνθεί στη βασική ομάδα υποστήριξής του», λέει ο Ρι. «Αλλά σε αντίθεση με προηγούμενες κηρύξεις έκτακτης ανάγκης που βασίζονταν σε κάποια έννοια υπαρξιακών απειλών, αυτή τη φορά δεν υπήρχαν εσωτερικές ή εξωτερικές απειλές που να αντιμετωπίζει η χώρα».
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, μια τέτοια ρητορική αντανακλούσε γνήσιες απειλές και φόβους. Η επιδρομή στο Μπλε Σπίτι το 1968 είδε Βορειοκορεάτες καταδρομείς να προσπαθούν να δολοφονήσουν την τότε πρόεδρο Παρκ Τσουνγκ-χι. Υπήρχαν τακτικές απόπειρες εισβολής και διείσδυσης μέσω τούνελ, σκαφών και υποβρυχίων. Στη δεκαετία του 1980, ορισμένα στοιχεία των φοιτητικών κινημάτων εξέφρασαν τον θαυμασμό για την ιδεολογία αυτοδυναμίας της Βόρειας Κορέας. Αυτή η ιστορία νομιμοποίησε την αυστηρή λειτουργίς της Βόρειας Κορέας ως προς την Εθνική Ασφάλεια, η οποία ποινικοποιεί πράξεις συμπάθειας προς «αντικρατικές οργανώσεις», μια συγκαλυμμένη αναφορά στη Βόρεια Κορέα. Αν και επικρίθηκε ως εργαλείο για την καταστολή της διαφωνίας, και δικαιολογημένα, ο νόμος προέκυψε από πραγματικές ανησυχίες για την ασφάλεια που διαμόρφωσαν την κοσμοθεωρία μιας γενιάς. Όταν ο Γιουν χαρακτήρισε το ελεγχόμενο από την αντιπολίτευση κοινοβούλιο ως «αντικρατικές δυνάμεις που σκοπεύουν να ανατρέψουν το καθεστώς», δεν επιτέθηκε μόνο σε πολιτικούς αντιπάλους, αλλά αμφισβητούσε τη νομιμότητα των ίδιων των δημοκρατικών θεσμών.
Σήμερα, η φύση των απειλών της Βόρειας Κορέας έχει εξελιχθεί. Ενώ οι πυρηνικές φιλοδοξίες και οι επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο της Πιονγκγιάνγκ αποτελούν πραγματικούς κινδύνους, το παλιό φάσμα των κομμουνιστών διεισδυτών διαχωρίζεται όλο και περισσότερο από τη σύγχρονη πραγματικότητα. Αλλά για τους ηλικιωμένους Κορεάτες, ειδικά για εκείνους που έφυγαν από τη Βόρεια Κορέα ή έζησαν τον πόλεμο της Κορέας, μια τέτοια γλώσσα εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με έντονο φόβο και βαθέα τραύματα.
Αυτές τις ανησυχίες εκμεταλλεύονται και ενισχύουν ακροδεξιά κανάλια YouTube που αποκομίζουν κέρδη, όπου οι αβάσιμοι ισχυρισμοί για εκλογική νοθεία συνδυάζονται τώρα με προειδοποιήσεις για κινεζική παρέμβαση και παρείσφρηση κομμουνιστών. Αν και αυτές οι απόψεις εκφράζονται από ένα περιθωριακό τμήμα των Νοτιοκορεατών συντηρητικών και όχι της κυρίαρχης συντηρητικής σκέψης, ο ίδιος ο Γιουν έχει παραδεχτεί ότι παρακολουθεί το περιεχόμενο των υποστηρικτών του στο YouTube, και είναι σύνηθες να βλέπεις ηλικιωμένους Κορεάτες σε δημόσιους χώρους κολλημένους στα τηλέφωνά τους, να καταναλώνουν ώρες συνωμοσιολογικού περιεχομένου. Το γεγονός ότι ο Γιουν βρίσκεται πλέον σε αυτή τη δεινή θέση φωτίζει το πώς έχει δραματοποιηθεί αυτή η ψυχροπολεμική νοοτροπία.
Απεικονίζοντας την εγχώρια αντιπολίτευση ως υπαρξιακή απειλή που συνδέεται με τη Βόρεια Κορέα, είτε πιστεύει πραγματικά είτε όχι σε τέτοιες απειλές, ο συμβιβασμός καθίσταται αδύνατος και οι ίδιοι οι δημοκρατικοί θεσμοί γίνονται εχθρός. Η χρήση των κατηγοριών «υπέρ του Βορρά» για να δικαιολογήσει τον στρατιωτικό νόμο έχει αντ 'αυτού τονίσει πώς μια τέτοια ρητορική μπορεί να αποτελέσει μεγαλύτερη απειλή για τη δημοκρατία από τους αόρατους εχθρούς που ισχυρίζεται ότι πολεμά. Με τις παραδοσιακές κατηγορίες κατά της Βόρειας Κορέας να χάνουν τη δύναμή τους να κινητοποιήσουν ευρύτερη δημόσια υποστήριξη, ο Γιουν φαίνεται όλο και περισσότερο να δανείζεται από το βιβλίο της αμερικανικής δεξιάς, επιτιθέμενος για παράδειγμα στα μέσα ενημέρωσης.
Πρόσφατα άρθρα σε εφημερίδες σε όλο το πολιτικό φάσμα καταδίκασαν τη ρητορική του Γιουν. Σε μια καυστική κριτική, ακόμη και ο συντηρητικός Τσοσούν Ίλμπο τον κατηγόρησε ότι χώρισε το έθνος σε «πατριώτες πολίτες» και «αντικρατικές δυνάμεις», παραθέτοντας λόγια από την επιστολή του προς τους υποστηρικτές του.
Καθώς οι ανακριτές προσπαθούν να επιδώσουν το ένταλμα σύλληψής του και το συνταγματικό δικαστήριο εξετάζει την παραπομπή του, η κληρονομιά του Γιουν μπορεί να χρησιμεύσει ως προειδοποιητική ιστορία για το πώς η παράνοια του ψυχρού πολέμου, όταν οπλίζεται για πολιτικό κέρδος, μπορεί να καταλήξει να καταναλώνει τους ανθρώπους που προσπαθούν να την ασκήσουν. Η πρόκληση τώρα δεν θα είναι μόνο η επίλυση της μοίρας του Γιουν. Θα περιηγηθεί πώς μια κοινωνία, βαθιά διασπασμένη από την ιδεολογική πόλωση, προχωρά όταν τα φαντάσματα του παρελθόντος της, αν και αντιπροσωπεύουν μόνο μια μικρή αλλά φωνητική μειοψηφία, παραμένουν.
Με πληροφορίες από Guardian
