Η Πορτογαλία επιστρέφει στις κάλπες αυτή την Κυριακή για τρίτη φορά μέσα σε λίγο περισσότερο από τρία χρόνια, σε μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση που προκάλεσε ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός Λουίς Μοντενέγρο, υπό την πίεση κατηγοριών που σχετίζονται με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της οικογένειάς του.
Ο Μοντενέγρο, επικεφαλής του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD) και ηγέτης του κυβερνητικού συνασπισμού «Δημοκρατική Συμμαχία» (AD), δέχεται πολιτική και δικαστική πίεση για μια εταιρεία συμβούλων σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων που ίδρυσε το 2021 και μετέφερε στη σύζυγο και τα παιδιά του το επόμενο έτος.
Αν και αρνείται οποιαδήποτε παρατυπία ή ηθικό σφάλμα, ο πρωθυπουργός ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης τον Μάρτιο για να τερματιστεί, όπως δήλωσε, «η ατμόσφαιρα μόνιμων υπαινιγμών και ίντριγκας». Ωστόσο, η κυβέρνηση απέτυχε και προκηρύχθηκαν εκλογές.
Ποστογαλία: Πολιτική στασιμότητα και εύθραυστες ισορροπίες
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν σαρωτικές αλλαγές στο πολιτικό τοπίο. Η Δημοκρατική Συμμαχία κινείται περίπου στο 33%, το Σοσιαλιστικό Κόμμα στο 26%, και το ακροδεξιό Chega στο 17%. Στις εκλογές του Μαρτίου 2024, η AD είχε εξασφαλίσει 80 έδρες, το PS 78, ενώ το Chega είχε σημειώσει εντυπωσιακή άνοδο από 12 σε 50 έδρες.
Η οικιστική κρίση παραμένει βασικό ζήτημα. Η Φιλομένα Μαρτίνς, αναπληρώτρια αρχισυντάκτρια της εφημερίδας Observador, δήλωσε: «Μιλάμε για τα ίδια πράγματα όπως πέρυσι – ενοίκια, έλλειψη προσιτής στέγασης για τους νέους. Απλώς δεν υπάρχουν αρκετά σπίτια.»
Στο επίκεντρο βρίσκονται επίσης θέματα συντάξεων, μετανάστευσης, υγειονομικής περίθαλψης και εγκληματικότητας. Η μεταβατική κυβέρνηση του Μοντενέγρο κατηγορήθηκε ότι «φλερτάρει» με την ακροδεξιά μετά την εξαγγελία απέλασης 18.000 μεταναστών χωρίς χαρτιά εν μέσω της προεκλογικής περιόδου.
Παρόλα αυτά, ο Μοντενέγρο διατηρεί απόλυτο βέτο σε συνεργασία με τη Chega, δηλώνοντας: «Δεν μπορούμε να κυβερνήσουμε με το Chega για τρεις λόγους: δεν είναι αξιόπιστη, αλλάζει συνεχώς απόψεις και δεν είναι κατάλληλη για τη διακυβέρνηση.»
Η Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία, μικρό κόμμα που ενδεχομένως θα μπορούσε να ενισχύσει το AD, έχει επίσης αποκλείσει κάθε συνεργασία με το Chega.
Σκάνδαλα και ακραίες δηλώσεις στη σκιά της κάλπης στην Πορτογαλία
Η Chega έχει πληγεί από σκάνδαλα που αφορούν μέλη της: ένας βουλευτής κατηγορείται για κλοπές αποσκευών σε αεροδρόμια, άλλος συνελήφθη για οδήγηση υπό την επήρεια, ενώ τρίτος αντιμετωπίζει κατηγορίες για σεξουαλική επαφή με ανήλικο.
Παράλληλα, το κόμμα έχει επανέλθει σε επιθέσεις κατά της Ρομά κοινότητας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Ο επικεφαλής του κόμματος, Αντρέ Βεντούρα, δήλωσε πως θα αντισταθεί στις «απειλές» των Ρομά, λέγοντας: «Ήρθε η ώρα να τελειώσει αυτή η απόλυτη ατιμωρησία!»
Η εκστρατεία του Βεντούρα πάντως περιορίστηκε λόγω προβλημάτων υγείας, αφού χρειάστηκε νοσηλεία λόγω γαστροοισοφαγικών σπασμών και υπέρτασης, με αποτέλεσμα να ακυρώσει τις τελευταίες του εμφανίσεις.
Η έκβαση της Κυριακής παραμένει αβέβαιη. Η πολιτική συντάκτρια της Expresso, Γιουνίς Λουρένσο, σημείωσε: «Οι δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν ξεκάθαρο νικητή. Το κρίσιμο δεν είναι ποιος θα κερδίσει, αλλά ποιος μπορεί να κυβερνήσει.»
Υπενθυμίζεται ότι οι προηγούμενες εκλογές προκλήθηκαν μετά την παραίτηση του πρώην σοσιαλιστή πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα, όταν ξεκίνησε έρευνα για παρατυπίες σε επενδυτικά προγράμματα. Αν και δεν κατηγορήθηκε ποτέ επίσημα, στη συνέχεια εξελέγη πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Με πληροφορίες από Guardian