Στο Ιράν, όπου πολλές σκοταδιστικές απόψεις κυριαρχούν στα περισσότερα κοινωνικά στρώματα, η αγνότητα πριν από το γάμο θεωρείται σημαντική για πολλά κορίτσια από τις οικογένειές τους.
Ορισμένοι άνδρες μάλιστα απαιτούν μέχρι και πιστοποιητικό παρθενίας - μια πρακτική που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θεωρεί ότι αντιβαίνει στα ανθρώπινα δικαιώματα. Και τον τελευταίο χρόνο, όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάνουν εκστρατεία εναντίον της.
«Με ξεγέλασες για να σε παντρευτώ επειδή δεν είσαι παρθένα. Κανείς δεν θα σε παντρευόταν αν ήξερε την αλήθεια». Αυτό της είπε ο σύζυγος της Maryam αφού έκαναν σεξ για πρώτη φορά, περιγράφει το BBC. «Εκείνη προσπάθησε να τον καθησυχάσει ότι, παρόλο που δεν αιμορράγησε, δεν είχε κάνει σεξ ποτέ πριν. Αλλά εκείνος δεν την πίστεψε και της ζήτησε να βγάλει πιστοποιητικό παρθενίας.»
Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο στο Ιράν. Αφού αρραβωνιαστούν, πολλές γυναίκες αναγκάζονται να επισκεφτούν γιατρό και κάνουν μία εξέταση που να αποδεικνύει ότι δεν έχουν κάνει ποτέ κολπικό σεξ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το τεστ παρθενίας δεν έχει καμία επιστημονική αξία.
«Το πιστοποιητικό της Maryam ανέφερε ότι ο τύπος του παρθενικού της υμένα ήταν «ελαστικός». Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μην αιμορραγεί μετά από διεισδυτικό σεξ. «Αυτό πλήγωσε την υπερηφάνειά μου. Δεν έκανα τίποτα κακό, αλλά ο σύζυγός μου συνέχισε να με προσβάλλει», είπε. «Δεν άντεχα άλλο, οπότε πήρα μερικά χάπια και προσπάθησα να αυτοκτονήσω». Διακομίστηκε εγκαίρως σε νοσοκομείο και επέζησε. "Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνες τις σκοτεινές μέρες. Έχασα 20 κιλά κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου».
Ο τρόμος για τον υμένα
«Η ιστορία της Maryam είναι η πραγματικότητα πολλών γυναικών στο Ιράν. Το να είσαι παρθένα πριν από το γάμο εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας για πολλά κορίτσια και τις οικογένειές τους. Πρόκειται για μια αξία που είναι βαθιά ριζωμένη στον πολιτισμικό συντηρητισμό.»
Αλλά πρόσφατα, τα πράγματα έχουν αρχίσει να αλλάζουν. Γυναίκες και άνδρες σε όλη τη χώρα έχουν ξεκινήσει εκστρατεία για να μπει ένα τέλος στα τεστ παρθενίας.
Τον περασμένο Νοέμβριο, μία διαδικτυακή καμπάνια συγκέντρωσε σχεδόν 25.000 υπογραφές μέσα σε έναν μόνο μήνα. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο έλεγχος παρθενίας αμφισβητήθηκε ανοιχτά από τόσους πολλούς ανθρώπους στο Ιράν.
«Είναι παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και είναι ταπεινωτικό», λέει η Neda. Όταν ήταν 17χρονη μαθήτρια στην Τεχεράνη, έκανε για πρώτη φορά σεξ με το αγόρι της. Και μετά ήρθε ο τρόμος. «Πανικοβλήθηκα. Είχα τρομοκρατηθεί για το τι θα συνέβαινε αν το μάθαινε η οικογένειά μου». Έτσι, η Neda αποφάσισε να επιδιορθώσει τον παρθενικό της υμένα. Τεχνικά, η διαδικασία αυτή δεν είναι παράνομη - αλλά έχει επικίνδυνες κοινωνικές επιπτώσεις, οπότε κανένα νοσοκομείο δεν δέχεται να την εκτελέσει. Έτσι, η Neda βρήκε μια ιδιωτική κλινική που θα την έκανε κρυφά - με βαρύ τίμημα.
«Ξόδεψα όλες μου τις οικονομίες. Πούλησα το φορητό μου υπολογιστή, το κινητό μου τηλέφωνο και τα χρυσά μου κοσμήματα», λέει. Έπρεπε να υπογράψει ένα έγγραφο για να αναλάβει την πλήρη ευθύνη σε περίπτωση που κάτι πήγαινε στραβά. Στη συνέχεια, μια μαία προχώρησε στη διαδικασία. Διήρκεσε περίπου 40 λεπτά. Αλλά η Neda θα χρειαζόταν πολλές εβδομάδες για να αναρρώσει.
«Πονούσα πολύ. Δεν μπορούσα να κουνήσω τα πόδια μου», θυμάται. Έκρυψε τα πάντα από τους γονείς της. «Ένιωθα πολύ μόνη. Αλλά νομίζω ότι ο φόβος μήπως το μάθουν με βοήθησε να ανεχτώ τον πόνο». Τελικά, η δοκιμασία που υπέστη η Neda ήταν για το τίποτα. Ένα χρόνο αργότερα, γνώρισε κάποιον που ήθελε να την παντρευτεί. Αλλά όταν έκαναν σεξ, δεν αιμορραγούσε. Η διαδικασία είχε αποτύχει. «Ο φίλος μου με κατηγόρησε ότι προσπάθησα να τον ξεγελάσω για να παντρευτεί. Είπε ότι ήμουν ψεύτρα και με παράτησε».
Πίεση από την οικογένεια
Παρά το γεγονός ότι ο ΠΟΥ κατήγγειλε τα τεστ παρθενίας ως ανήθικα και χωρίς επιστημονική αξία, η πρακτική εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες, όπως η Ινδονησία, το Ιράκ και η Τουρκία. Ο Ιατρικός Οργανισμός του Ιράν υποστηρίζει ότι διενεργεί τεστ παρθενίας μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις - όπως δικαστικές υποθέσεις και κατηγορίες για βιασμό.
Ωστόσο, τα περισσότερα αιτήματα για πιστοποίηση παρθενίας εξακολουθούν να προέρχονται από ζευγάρια που σχεδιάζουν να παντρευτούν. Έτσι, απευθύνονται σε ιδιωτικές κλινικές - και εκεί τα κορίτσια συχνά συνοδεύονται από τις μητέρες τους. Ένας γυναικολόγος ή μια μαία θα τους κάνει την εξέταση και θα εκδώσει ένα πιστοποιητικό. Αυτό θα περιλαμβάνει το ονοματεπώνυμο της γυναίκας, το όνομα του πατέρα της, την εθνική της ταυτότητα και μερικές φορές τη φωτογραφία της. Θα περιγράφει την κατάσταση των υμένων της και θα περιλαμβάνει τη δήλωση: «Αυτό το κορίτσι φαίνεται να είναι παρθένο».
Σε πιο συντηρητικές οικογένειες, το έγγραφο υπογράφεται από δύο μάρτυρες - συνήθως τις μητέρες.
Η δρ. Φαρίμπα εκδίδει πιστοποιητικά εδώ και χρόνια. Παραδέχεται ότι είναι μια ταπεινωτική πρακτική, αλλά πιστεύει ότι στην πραγματικότητα βοηθάει πολλές γυναίκες.
«Πιέζονται από τις οικογένειές τους. Μερικές φορές λέω προφορικά ψέματα για το ζευγάρι. Αν έχουν κοιμηθεί μαζί και θέλουν να παντρευτούν, θα πω μπροστά στις οικογένειές τους ότι η γυναίκα είναι παρθένα».
Οι άνδρες
Αλλά για πολλούς άνδρες, ο γάμος με μια παρθένα εξακολουθεί να είναι θεμελιώδης. «Αν μια κοπέλα χάσει την παρθενιά της πριν από το γάμο, δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη. Μπορεί να εγκαταλείψει τον σύζυγό της για έναν άλλο άνδρα», υποστηρίζει ο Αλί, ένας 34χρονος ηλεκτρολόγος από το Σιράζ. Εκείνος βέβαια, έχει σεξ με 10 γυναίκες. «Δεν μπορούσα να αντισταθώ». Ο Αλί δέχεται ότι ισχύουν «δύο μέτρα και δύο σταθμά» στην ιρανική κοινωνία, αλλά λέει ότι δεν βλέπει κανέναν λόγο να ξεφύγει από την παράδοση.
«Τα κοινωνικά πρότυπα δέχονται ότι οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη ελευθερία από τις γυναίκες». Την άποψη του Αλί συμμερίζονται πολλοί άνθρωποι, ιδίως στις πιο αγροτικές, συντηρητικές περιοχές του Ιράν.
Παρά τις αυξανόμενες διαδηλώσεις κατά των τεστ παρθενίας, δεδομένου ότι η έννοια αυτή είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στην ιρανική κουλτούρα, πολλοί πιστεύουν ότι η πλήρης απαγόρευση της πρακτικής από την κυβέρνηση και τους νομοθέτες είναι απίθανη - τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.
Ελπίδα
Τέσσερα χρόνια μετά την απόπειρα αυτοκτονίας της και τη συμβίωσή της με έναν σύζυγο που την κακοποιούσε, η Maryam κατάφερε τελικά να πάρει διαζύγιο μέσω των δικαστηρίων. Κέρδισε και πάλι την ελευθερίας της μόλις πριν από λίγες εβδομάδες. «Θα είναι πολύ δύσκολο να εμπιστευτώ ξανά έναν άνδρα», λέει. «Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να παντρεύεται στο εγγύς μέλλον».
Μαζί με δεκάδες χιλιάδες άλλες γυναίκες, υπέγραψε κι εκείνη μία από τις ολοένα και περισσότερες διαδικτυακές καμπάνιες για να μπει τέλος στην έκδοση πιστοποιητικών παρθενίας. Αν και δεν περιμένει να αλλάξει τίποτα σύντομα, ίσως ούτε καν στη διάρκεια της ζωής της, πιστεύει ότι μια μέρα οι γυναίκες θα αποκτήσουν μεγαλύτερη ισότητα στη χώρα της. «Είμαι σίγουρη ότι αυτό θα συμβεί μια μέρα. Ελπίζω ότι στο μέλλον κανένα κορίτσι δεν θα χρειαστεί να περάσει αυτό που πέρασα εγώ».
Με πληροφορίες από BBC
