Η τραγική ιστορία του Σάντι Χαμπάς που πέθανε στη φυλακή επειδή σατίρισε τη γενικευμένη διαφθορά στην Αίγυπτο

Μετά από σχεδόν 800 μέρες στη φυλακή χωρίς δίκη, ο νεαρός φωτογράφος και σκηνοθέτης Shady Habash πέθανε χτες 2 Μαΐου στις φυλακές υψίστης ασφαλείας Tora στο Κάιρο εξαιτίας ζητημάτων υγείας, όπως ανακοινώθηκε – ζητημάτων που παραμένουν απροσδιόριστα. Ήταν μόλις 24 χρονών.

Ο Σάντι Χαμπάς αρρώστησε βαριά στο κελί του, οι άλλοι τρόφιμοι φώναζαν για βοήθεια επί 6 ώρες, όμως οι φύλακες δεν παρενέβησαν ώσπου άφησε την τελευταία του ανάσα. Ο Χαμπάς ήταν έγκλειστος από τον Μάρτιο του 2018, οπότε συνελήφθη επειδή είχε σκηνοθετήσει το βίντεο κλιπ του τραγουδιού «Balaha» του δημοφιλούς ερμηνευτή Ramy Essam, το οποίο σατιρίζει τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αλ Σίσι και επικρίνει τη γενικευμένη διαφθορά του καθεστώτος του.

Οι κατηγορίες εναντίον του Χαμπάς περιελάμβαναν συμμετοχή σε τρομοκρατική ομάδα, διάδοση ψευδών ειδήσεων, κακόβουλη χρήση των κοινωνικών δικτύων, βλασφημία, περιφρόνηση της θρησκείας και προσβολή του στρατού. Ποτέ δεν εκδόθηκε ετυμηγορία. Στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, το αιγυπτιακό καθεστώς λαμβάνει όλες τις δυνατές ενέργειες για να σωπάσει κάθε αντιπολιτευτική φωνή. Χιλιάδες Αιγύπτιοι βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα χωρίς δίκη για χρόνια, στερούμενοι και τα στοιχειώδη, δίχως υγειονομική περίθαλψη και με αυστηρά περιορισμένες οικογενειακές επισκέψεις.

Χρειάζομαι την υποστήριξή σας, θέλω να υπενθυμίσετε στις αρχές ότι είμαι ακόμα στη φυλακή, ότι με έχουν ξεχάσει και ότι έχω μείνει να παλεύω μόνος μου.

Ο Χαμπάς στη φυλακή προσπάθησε να κρατήσει ψηλά το ηθικό του. Ζωγράφιζε, κρατούσε σημειώσεις, περνούσε ώρες πολλές συζητώντας για σινεμά και τέχνη γενικότερα με τους συγκρατούμενούς του. Όταν γνώριζε κάποιον ρωτούσε πάντα «ποιες είναι οι αγαπημένες σου πέντε ταινίες;», κατέγραφε δε τις απαντήσεις σίγουρος ότι θα παρακολουθούσε όλες αυτές τις ταινίες που κατέγραψε στις σημειώσεις του όταν θα έβγαινε από τη φυλακή.

Το τελευταίο μήνυμα του Σάντι Χαμπάς ήταν στις 26 Οκτωβρίου 2019:

«Τα τελευταία δύο χρόνια προσπαθώ μόνος μου να αντιπαλέψω ό,τι μου συμβαίνει ώστε να μπορώ να βγω από τη φυλακή το ίδιο άτομο που πάντα γνωρίζατε. Όμως δεν μπορώ πια να συνεχίσω.

Το να κάνεις αντίσταση στη φυλακή σημαίνει καταρχήν να αντιστέκεσαι στον εαυτό σου – να προστατεύεις τον εαυτό σου και την ανθρωπότητα από τον αντίκτυπο αυτού που βλέπεις και ζεις κάθε μέρα. Σημαίνει να αποτρέψεις τον εαυτό σου από το να παρανοήσεις ή να αργοπεθάνεις επειδή σε πέταξαν άδικα σε ένα κελί πριν από δύο χρόνια και σε ξέχασαν, επειδή δεν έχεις ιδέα αν, πότε και πώς θα βγεις. Κάθε 45 ημέρες παρουσιάζομαι στον δικαστή που διατάζει άλλες 45 ημέρες εγκλεισμού, χωρίς καν να κοιτάζει τα έγγραφα της υπόθεσης, μιας υπόθεσης για την οποία όλοι οι άλλοι κατηγορούμενοι απελευθερώθηκαν πριν από 6 μήνες. Εν πάση περιπτώσει, η επόμενη εμφάνισή μου θα είναι η Τρίτη 19 Νοεμβρίου. Χρειάζομαι την υποστήριξή σας, θέλω να υπενθυμίσετε στις αρχές ότι είμαι ακόμα στη φυλακή, ότι με έχουν ξεχάσει και ότι έχω μείνει να παλεύω μόνος μου. Ξέρω ότι πολλοί φίλοι που με αγαπούν φοβούνται να γράψουν για μένα, νομίζοντας ότι ούτως ή άλλως θα βγω κάποια στιγμή ακόμα και χωρίς την υποστήριξή τους. Όμως σας χρειάζομαι, έχω ανάγκη τη στήριξή σας περισσότερο από ποτέ».

Δεν υπήρξε άλλη επιστολή. Ο Χαμπάς δεν ήταν το τελευταίο θύμα. Στις 21 Απριλίου, οι αιγυπτιακές δυνάμεις ασφαλείας εισέβαλαν και συνέλαβαν αυθαίρετα μέσα στο σπίτι της την 27χρονη Marwa Arafa η οποία έκτοτε αγνοείται.

Φέτος έκλεισαν εννέα χρόνια από την «Αραβική Άνοιξη» της Αιγύπτου.