Όταν ο Νόα Γκριν, ένας 25χρονος χωρίς γνωστό ιστορικό βίας, έπεσε με το αυτοκίνητό του σε ένα οδόφραγμα στο κτήριο του Καπιτωλίου στην Ουάσιγκτον, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό, προτού επιτεθεί εν συνεχεία με ένα μαχαίρι, η οικογένειά του άρχισε να παλεύει να πάρει απαντήσεις.
«Η καρδιά μου έσπασε», είπε στο Sky News η μητέρα του, η Μέιζι Γκριν. Ήταν ένας φόνος, ο οποίος, εκ πρώτης όψεως, δεν είχε καμία σχέση με το αμερικανικό ποδόσφαιρο.
Αλλά τρία χρόνια μετά και μιλώντας δημόσια για πρώτη φορά από εκείνη την ημέρα, η Μέιζι λέει πως πλέον πιστεύει ότι έχει να κάνει με το αμερικανικό ποδόσφαιρο.
Ο Γκριν πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από την αστυνομία και τις μέρες μετά τη δολοφονία, το FBI συνέστησε στη Μέιζι να υποβάλει τον εγκέφαλο του Νώε για ανάλυση.
Η διάγνωση ήρθε κάποιους μήνες αργότερα, υποδεικνύοντας ότι ο Γκριν έπασχε από χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια σταδίου πρώτου, ευρύτερα γνωστή ως CTE.
Είναι μια εγκεφαλική ασθένεια που προκαλείται από επαναλαμβανόμενα χτυπήματα στο κεφάλι και ταλαιπωρεί συμμετέχοντες σε αθλήματα επαφής, συμπεριλαμβανομένου του αμερικανικού ποδοσφαίρου. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επιθετικότητα, παράνοια και προβλήματα ελέγχου των παρορμήσεων.
«Ο Νόα δέχτηκε πολλά χτυπήματα», λέει η Μέιζι. Στο γυμνάσιο Alleghany στη Βιρτζίνια, ο Γκριν είχε έπαιζε αμυντικός και ψηφίστηκε ως ο πολυτιμότερος παίκτης και αργότερα έπαιξε για το Πανεπιστήμιο Christopher Newport. Οι συμπαίκτες του θυμούνται ότι ήταν αξιόπιστος και καλόβολος, αλλά η Μέιζι λέει ότι παρατήρησε αλλαγές αφότου υπέστη πολλά τραύματα στο κεφάλι. «Ήθελε να είναι σκληρός, να αποδείξει την αξία του», λέει η Μέιζι, «αλλά υπήρξαν αλλαγές. Άρχιζε να φοράει κουβέρτες γύρω από το κεφάλι του και νόμιζα ότι ήταν λόγω εφηβείας, αλλά ήταν επειδή είχε αποκτήσει ευαισθησία στο φως. Μετά έχανε τα κλειδιά του και ξέχασε πώς να μαγειρεύει, να ετοιμάζει τα γεύματά του.
«Μετά από αυτό, άρχισε με αυτούς τους πολύ κακούς πονοκεφάλους. Μια μέρα είπε 'Δεν ξέρω τι μου συμβαίνει, μαμά, έχασα 20 κιλά... Νιώθω ότι πρέπει να φύγω. Πρέπει να φύγω από τη χώρα. Θα με σκοτώσουν, το FBI, θα με σκοτώσουν». «Είχε παρανοήσει».
Ο αστυνομικός Γουίλιαμ Έβανς, ο αστυνομικός που σκότωσε ο Νόα Γκριν, άφησε πίσω του δύο μικρά παιδιά. Ρωτάω τη Μέιζι αν έχει κάποιο μήνυμα για την οικογένειά του. «Ο αξιωματικός Έβανς δεν θα έπρεπε να είχε πεθάνει εκείνη την ημέρα», λέει, «Ο Νόα δεν θα έπρεπε να είχε πεθάνει εκείνη την ημέρα. Κάποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη να πει στους γονείς τι να κάνουν εάν κάτι δεν πάει καλά με εκείνα τα παιδιά που είναι εκεί έξω και παίζουν ποδόσφαιρο».
Η Σάνον Τερανόβα, η πρώην σύζυγος του αξιωματικού Έβανς και μητέρα των δύο μικρών παιδιών του, είπε: «Θέλω να έχω υπόψη όλους όσους επηρεάζονται από αυτή την πραγματική φρίκη, αλλά είναι δύσκολο για μένα να κατανοήσω τι συνέβη στον Μπίλι. Εκτιμώ τις προσπάθειες για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις μακροπρόθεσμες συνέπειες του σωματικού τραύματος που προκαλείται από αθλητικούς τραυματισμούς. Ωστόσο, τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει αυτό που βίωσαν και είδαν οι συνάδελφοι και η οικογένεια του Μπίλι, στις 2 Απριλίου 2021 και έκτοτε κάθε μέρα».
Το Πανεπιστήμιο Christopher Newport αρνήθηκε να σχολιάσει την περίπτωση του Νόα Γκριν. Το γυμνάσιο Alleghany δεν απάντησε στο αίτημα του Sky News για σχόλιο.
Το ερώτημα εάν η CTE συνδέεται με το βίαιο έγκλημα έχει έρθει στο προσκήνιο μετά από πολλά περιστατικά βίας με πρωταγωνιστές πρώην ποδοσφαιριστές.
Ο πρώην σταρ των San Francisco 49ers Φίλιπ Άνταμς σκότωσε έξι ανθρώπους σε μια έκρηξη βίας το 2021. Δολοφόνησε τον γιατρό Ρόμπερτ Λέσλι, τη σύζυγό του, Μπάρμπαρα Λέσλι, και δύο από τα εγγόνια τους, την Άντα, 9 ετών, και τον Νόα, 5 ετών στο σπίτι τους στη Νότια Καρολίνα. Σκότωσε επίσης τους Τζέιμς Λιούις και Ρόμπερτ Σουκ, οι οποίοι έφτιαχναν ένα κλιματιστικό στο σπίτι. Η ανάλυση του εγκεφάλου του Άνταμς έδειξε ότι έπασχε από προχωρημένου σταδίου CTE.
Ο Κέλεν Γουίνσλοου, μια άλλη πρώην παίκτρια του NFL, καταδικάστηκε για πολλαπλούς βιασμούς το 2021. Ο δικηγόρος του υποστήριξε τη μείωση της ποινής του λόγω, όπως λέει, τραύματος στο κεφάλι που υπέστη στο γήπεδο ποδοσφαίρου. Αυτό το πιθανό ελαφρυντικό απορρίφθηκε από δικαστή.
Οι περισσότεροι ειδικοί λένε ότι είναι δύσκολο να πει κανείς με βεβαιότητα τι παρακινεί κάποιον να διαπράξει ένα έγκλημα, αλλά τα συμπτώματα που προκαλεί το CTE θα μπορούσαν όλα να συμβάλουν. Περισσότερες έρευνες για τα αίτια της CTE και ποιοι παράγοντες μπορεί να κάνουν μερικούς ανθρώπους πιο ευάλωτους, βρίσκονται σε εξέλιξη.
Το Sky News έλαβε πρόσβαση στην εθνική αθλητική τράπεζα εγκεφάλου στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου πρώην επαγγελματίες και ερασιτέχνες Αμερικανοί ποδοσφαιριστές παροτρύνονται να δωρίσουν το μυαλό τους για μελέτη. Μέσα στο ιστολογικό εργαστήριο, η Δρ Τζούλια Κόφλερ ανοίγει έναν εγκέφαλο με ένα μαχαίρι για να μου δείξει τη διατομή. Είναι αδύνατο να διαγνωστεί το CTE με γυμνό μάτι, επομένως παίρνει ένα μικροσκοπικό δείγμα του εγκεφαλικού ιστού και το τοποθετεί σε ένα σλάιντ, ώστε να μπορεί να αναλυθεί στο μικροσκόπιο.
Ο δημοσιογράφος του Sky News ρωτάει αν πιστεύει ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ CTE και βίαιων εγκλημάτων. «Είναι πραγματικά δύσκολο να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με το τι παρακινεί κάποιον να διαπράξει ένα έγκλημα με βάση μόνο την παθολογία του», λέει, «αλλά σίγουρα γνωρίζουμε ότι οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν κάθε είδους διαφορετικές αλλαγές συμπεριφορές και αλλαγές στην εκτελεστική λειτουργία και την κρίση, οπότε σίγουρα θα μπορούσε να έχει συμβάλει».
«Τον είδαμε να χάνει τον εαυτό του»
Η Κάρεν Ζέγκελ είναι μία από αυτές που πασχίζουν για περισσότερη έρευνα. Ο γιος της, Πάτρικ Ρίσα, έπασχε από CTE και αυτοκτόνησε σε ηλικία 32 ετών. Είχε παίξει αμερικανικό ποδόσφαιρο σε όλη την παιδική του ηλικία και στο πανεπιστήμιο.
«Τον παρακολουθούσαμε επί 10 χρόνια, δυστυχώς να χάνει τον εαυτό του, να χάνει την αξιοπρέπειά του», λέει, «ήταν παρανοϊκός, ήταν εριστικός. Μια φορά υπήρξε ένα περιστατικό μαζί του και είπε ότι ένας άστεγος του επιτέθηκε στο Πίτσμπουργκ και έσπασε το χέρι του χτυπώντας αυτό το άτομο. Η οργή που είχε ήταν σίγουρα τρομακτική».
Μέσω της οργάνωσής της Stop CTE, η Κάρεν κάνει εκστρατεία για να αναλυθούν οι εγκέφαλοι εκείνων που προβαίνουν σε πράξεις μαζικής βίας για CTE.
«Κάθε φορά που εξετάζουμε τα συμπτώματα όπως «έχασαν τη δουλειά τους, χώρισαν με την κοπέλα τους. Όλοι θέλουν να μάθουν γιατί, γιατί κάποιος να αφαιρέσει τη ζωή ενός άλλου ανθρώπου; Αλλά αν έχετε ασχοληθεί με κάποιον του οποίου ο εγκέφαλος αποσυνδέθηκε, βλέπετε την έλλειψη ενσυναίσθησης. Δεν νοιάζονται για τους άλλους, δυστυχώς».
Οι ανησυχίες για τους εγκεφαλικούς τραυματισμούς έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη του flag football, ενός αθλήματος με λιγότερη επαφή μεταξύ των αθλητών, πράγμα που σημαίνει λιγότερα μεγάλα χτυπήματα και όχι προφανή κίνδυνο.
Αλλά η δημοτικότητα του NFL είναι διαρκής. Ο τελικός του Super Bowl της περασμένης εβδομάδας ήταν το τηλεοπτικό γεγονός με τις περισσότερες προβολές στην αμερικανική ιστορία. Αλλά για τα αστέρια του, η ζημιά μπορεί να έχει ήδη γίνει. Το ανθρώπινο κόστος του πλουσιότερου πρωταθλήματος στον κόσμο είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί.
Το Sky News επικοινώνησε με το NFL για σχόλια σχετικά με το ρεπορτάζ του. Σε απάντηση, το NFL παρείχε λεπτομέρειες για τη χρηματοδότηση που δίνουν στην έρευνα που σχετίζεται με το CTE, την υποστήριξη ψυχικής υγείας και τα μέτρα σωματικής ασφάλειας που λένε ότι λαμβάνονται στο άθλημα.
