Μια ήσυχη μέρα στον Ζωολογικό Κήπο του Σινσινάτι το 2016 μετατράπηκε σε εφιάλτη, όταν ένα τρίχρονο αγόρι έπεσε στο περίβλημα του γορίλα Χαράμπε.
Ο Χαράμπε, ένας γορίλας βάρους 220 κιλών, άρχισε να σέρνει το παιδί, προκαλώντας πανικό. Οι υπεύθυνοι του ζωολογικού κήπου πήραν την κρίσιμη απόφαση να πυροβολήσουν τον Χαράμπε για να σώσουν το αγόρι, σε μια ενέργεια που εκτυλίχθηκε μέσα σε λίγα λεπτά, αλλά άφησε μακροχρόνιο αποτύπωμα στη δημόσια συζήτηση.
Η εκτέλεση του Χαράμπε συνέβη στις 28 Μαΐου 2016. Σύμφωνα με τη δήλωση του ζωολογικού κήπου, το παιδί σκαρφάλωσε σε δημόσιο φράγμα και έπεσε από ύψος 15 ποδιών στην τάφρο του εκθέματος. Ο γορίλας άρχισε να το σέρνει και να το πετάει, όπως ανέφερε η Πυροσβεστική Υπηρεσία του Σινσινάτι. «Λεπτά αργότερα, η Ομάδα Αντιμετώπισης Επικίνδυνων Ζώων έλαβε τη δύσκολη απόφαση να θανατώσει τον Χαράμπε για να σώσει το παιδί», ανέφερε τότε η ανακοίνωση.
Το παιδί απομακρύνθηκε και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, απ' όπου έλαβε εξιτήριο το ίδιο βράδυ. «Είμαστε συντετριμμένοι που χάσαμε τον Χαράμπε, αλλά η ζωή ενός παιδιού κινδύνευε και μια γρήγορη απόφαση έπρεπε να ληφθεί», δήλωσε ο διευθυντής του ζωολογικού κήπου Thane Maynard. «Η χρήση ηρεμιστικού αποκλείστηκε, καθώς θα απαιτούσε λεπτά για να δράσει και το βέλος θα μπορούσε να τον εξαγριώσει περαιτέρω»."
Δημόσια κατακραυγή για τον Χαράμπε
Παρά τις εξηγήσεις των υπευθύνων, η κοινή γνώμη δεν έμεινε ικανοποιημένη. Ο ζωολογικός κήπος δέχθηκε επικρίσεις για τη μη χρήση ηρεμιστικού, ενώ στο διαδίκτυο εξαπλώθηκαν εκκλήσεις για «δικαιοσύνη για τον Χαράμπε».
Μια δημοφιλής αναφορά στο Change.org ζητούσε να θεωρηθούν οι γονείς υπεύθυνοι για το περιστατικό.
Η μητέρα του αγοριού, Michelle Gregg, απάντησε στις κατηγορίες μέσω Facebook: «Ο γιος μου είναι ασφαλής και κατάφερε να φύγει με διάσειση και μερικές γρατζουνιές... χωρίς σπασμένα κόκαλα ή εσωτερικούς τραυματισμούς. Ως κοινωνία, κρίνουμε γρήγορα τους γονείς. Αν με γνωρίζετε, ξέρετε ότι προσέχω τα παιδιά μου. Ατυχήματα συμβαίνουν».
Η οικογένεια κάλεσε όσους ήθελαν να τιμήσουν τη μνήμη του Χαράμπε να δωρίσουν στον ζωολογικό κήπο. Ωστόσο, η διαδικτυακή λαίλαπα συνεχίστηκε. Τελικά, τον Ιούνιο του 2016, οι αρχές του Οχάιο ανακοίνωσαν ότι δεν θα ασκηθούν κατηγορίες κατά της Gregg.
Χαράμπε: Από τη θλίψη στο φαινόμενο meme
Ο Χαράμπε είχε μεταφερθεί στον Ζωολογικό Κήπο του Σινσινάτι το 2014 από το Μπράουνσβιλ του Τέξας, όπου είχε γεννηθεί και μεγαλώσει σε αιχμαλωσία. Οι υπεύθυνοι ήλπιζαν να συμβάλει στην αναπαραγωγή του είδους του, το οποίο βρίσκεται υπό απειλή εξαφάνισης.
Ο Τζέρι Στόουνς, φύλακας που τον είχε φροντίσει από μικρό, δήλωσε στο ABC News: «Με συγκλόνισε, ήμουν πολύ κοντά του. Έδειχνε ηγετική στάση, φρόντιζε τα αδέλφια του. Ήταν ένας από τους λόγους που ήθελα να πάει στο Σινσινάτι, για να κάνει οικογένεια».
Μετά τον θάνατό του, ο Χαράμπε έγινε πολιτισμικό σύμβολο. Τα memes που δημιουργήθηκαν γύρω από τη μορφή του έγιναν viral, αλλά δεν προκάλεσαν σε όλους το ίδιο συναίσθημα. «Δεν μας διασκεδάζουν τα memes, οι αναφορές και οι πινακίδες για τον Harambe», είχε δηλώσει ο Maynard στο Associated Press. «Η οικογένειά μας στον ζωολογικό κήπο ακόμα αναρρώνει και η διαρκής αναφορά του δυσκολεύει την πρόοδο».
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η πραγματική τιμή στον Χαράμπε είναι η ενίσχυση των προσπαθειών για τη διατήρηση του είδους του και η ευαισθητοποίηση του κοινού. Παρόλα αυτά, η παρουσία του Χαράμπε στον ψηφιακό και πολιτιστικό χώρο παραμένει διαρκής υπενθύμιση ενός επεισοδίου που συντάραξε την κοινή γνώμη και άνοιξε έναν ευρύτερο διάλογο για τη συνύπαρξη ανθρώπων και ζώων.
Με πληροφορίες από το People.com